ကိုယ့်ရဲ့ screen time က တစ်ရက်ကို ပျှမ်းမျှ (၅)နာရီထက် ကျော်နေတဲ့သူတွေထဲမှာ မိတ်ဆွေပါလား။

ကျွန်တော်တို့သုံးနေတဲ့ phone ကို screentime limit ထားလည်း ဒီလိုနည်းလမ်းတွေက screentime ကိုမလျော့သွားကြတတ်ဘူး။

ဘာလို့လဲဆိုတော့..

Internet, phone တွေက ကျွန်တော်တို့ဘဝရဲ့ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းတင်မဟုတ်တော့ဘဲ နေ့စဉ်အချိန်တိုင်းကို နေရာယူလာကြလို့ပဲ။

ကျောင်းသားပဲဖြစ်ဖြစ်၊ အလုပ်လုပ်နေသူပဲ ဖြစ်ဖြစ် screen time ရှောင်လွဲလို့မရတဲ့ အခြေအနေမှာ…

မျက်လုံးကျန်းမာရေးမထိခိုက်အောင် ကာကွယ်ဖို့တော့ အရေးကြီးတယ်။

(၁) ၂၀-၂၀-၂၀ rule ကို လိုက်နာပါ။

ဒီနည်းလမ်းက ရိုးလည်းရိုးရှင်းသလို လက်တွေ့မှာလည်းအလုပ်ဖြစ်တယ်။

Screentime မိနစ်(၂၀)ကြာတိုင်းမှာ ကိုယ်နဲ့ ပေ(၂၀)လောက်ဝေးတဲ့နေရာကို စက္ကန့် ၂၀ လောက် စူးစူးစိုက်စိုက်ကြည့်ပေး။

ဒီလိုလုပ်တာက မျက်လုံးကို အနားပေးရာလည်းရောက်တယ်။

မိနစ်(၂၀)တိုင်း နာရီမှာ alarm ပေးပြီးလုပ်လည်းအဆင်ပြေတယ်။

(၂) မျက်တောင်ခတ်ဖို့် သတိထားပါ။

ပုံမှန်အားဖြင့် screenကြည့်တဲ့အခါ၊ စာဖတ်တဲ့အခါမှာ မျက်တောင်ခတ်တဲ့ အကြိမ်ရေက လျော့သွားတတ်တယ်။ ဒါကြောင့် မျက်လုံးစပ်တာ၊ မျက်စိညောင်းတာမျိုးဖြစ်စေတယ်။

ဒါကြောင့် သတိထားပြီး မျက်တောင်ခတ်ဖို့ လိုတယ်။

(၃) computer screen ရဲ့ brightness နဲ့ ကိုယ်ရဲ့posture ကို မှန်အောင်ပြင်ပါ။

ကိုယ်ခန္ဓာ postureက screen နဲ့တအားနီးတာ၊ ဝေးတာက အချ်ိန်ကြာလာရင် မျက်လုံးညောင်းတာအပြင် ဇက်ညောင်းတာ၊ ပုခုံးနာတာမျိုးဖြစ်စေတယ်။

ပြီးတော့ computer ကထုတ်လွှတ်တဲ့ blue light ကလည်း ကြာကြာကြည့်ရင် မျက်လုံးကို ဒဏ်ပိစေတယ်။

ဒါကြောင့် ကိုယ်နဲ့အဆင်ပြေမဲ့ posture၊ မနည်းလွန်းမများလွန်းတဲ့ screen brightness level ထားတာက screentime များလည်း နောက်ဆက်တွဲဆိုးကျိုးကို အနည်းနဲ့အများသက်သာစေတယ်။

မိတ်ဆွေတို့ရော တစ်ရက်ကို screentime ဘယ်​လောက်ရှိကြလဲ။

ကိုယ့်ရဲ့မျက်လုံးကျန်းမာရေးအတွက်ရော ဘာတွေလုပ်ဖြစ်ကြလဲ။

Comment မှာရေးခဲ့ပေးပါဦး။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr.Thuta

“Focus on being productive instead of busy.”

(Tim Ferriss)

အမြဲမအားဘူးပြောနေတာက productive ဖြစ်တယ်လို့ မိတ်ဆွေတို့ ထင်ကြလား။

Work-life balance ဖြစ်ဖို့

ပိုကျန်းမာတဲ့ဘဝကို ပိုင်ဆိုင်ဖို့

အနားယူချိန်လိုအပ်တယ်။

လေ့ကျင့်ခန်းပဲလုပ်လုပ်၊ mindfulness ပဲလုပ်လုပ်

ကိုယ်လုပ်တဲ့ လုပ်ရပ်တိုင်းကို အပြည့်အဝ အာရုံစိုက်ပြီးလုပ်တာက productive ဖြစ်စေတယ်။

အမြဲတမ်းအလုပ်ရှုပ်နေလို့ ကျန်းမာရေးဂရုမစိုက်အားတာ၊ အနားမယူနိုင်တာကတော့ မှန်ကန်တဲ့အဖြေမဟုတ်ဘူး။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr.Thuta

သာမန်ရိုးကျ repetitive အလုပ်တွေထက် creative thinking, problem solving skill တွေက အခုခေတ်မှာ မဖြစ်မနေလိုလာပြီ။

အထူးသဖြင့် digital marketer, photographer, graphic designer တွေလို creative သမားတွေက တခါတလေ ဘာidea မှမထွက်တာ၊ productive မဖြစ်တာမျ်ိုးကြုံရတတ်တယ်။

ကိုယ်က creativity burnout ဖြစ်နေပြီဆိုတာကို ဘယ်လိုသိနိုင်လဲ။

အလုပ်မပြီးလို့အချိန်ဆွဲနေရတာ

အိပ်ရေးမဝဘဲ ပင်ပန်းသလိုခံစားနေရတာ

Stress တွေတအားများနေတာ

အခြားသူတွေနဲ့ နှိုင်းယှဉ်နေမိတာ

ကျန်းမာရေးနဲ့မညီတဲ့ (အစားပုံမှန်မစားတာ

အိပ်ရေးမဝတာ၊ လှုပ်ရှားမှုမရှိတာ) စတဲ့အပြုအမှုတွေကိုလုပ်နေတာ

ကိုယ့်ရဲ့ result တွေကို သံသရာဝင်ပြီးအားမရဖြစ်နေတာ

စတဲ့အခြေအနေတွေက creativity burnout ဖြစ်စေတယ်။

Creativity burnout ဖြစ်ရင်…

အနားယူပါ။ ကိုယ်လုပ်နေကြအလုပ်ကို ခဏရပ်ပြီးအသစ်အဆန်းတစ်ခုခုကို စမ်းလုပ်ကြည့်ပါ။

လိုအပ်ရင်အကူအညီတောင်းပါ။ ကိုယ်နဲ့နီးစပ်တဲ့သူတွေဆီက အကြံဉာဏ် supportကလည်း creativity burnout ဖြစ်တဲ့အခါအများကြီးအထောက်အကူပြုတယ်။

Distraction ဖြစ်စေတဲ့အရာတွေကို အတတ်နိုင်ဆုံးအဝေးမှာထားပါ။

Mindfulness အလေ့အကျင့်ကို မွေးပါ။

သင်ယူလေ့လာမှုတွေကိုလည်း ဘယ်တော့မှ မရပ်တန့်နဲ့။

ဒါဆိုရင်

မိတ်ဆွေရဲ့ creative thinking က ပိုပြီးတိုးတက်လာမှာဖြစ်သလို creativity burnout ပြဿနာတွေကိုလည်း အထိုက်အလျောက်ဖြေရှင်းနိုင်မှာပါ။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr.Thuta

တခါတလေ productive ဖြစ်တဲ့ရက်တွေရှိသလို ဘာမှမပြီးဘဲ အချိန်ကုန်သွားတဲ့ရက်တွေလည်း ရှိကြမှာပါ။

ကိုယ့်ရဲ့ lifestyle က productivity နဲ့ အများကြီးသက်ဆိုင်မှုရှိတယ်။

မိတ်ဆွေ နေ့တိုင်း productive ဖြစ်ချင်တယ်၊ work-life balance လည်းဖြစ်ချင်တယ်ဆိုရင်…

မနက်ဖြန်အတွက် လုပ်စရာရှိတာကို ညထဲက plan လုပ်ဖို့မမေ့နဲ့။

မနက်ထရင် မြန်မြန်လုပ်စရာရှိတာလုပ်။ မနက်ပိုင်းမှာထဲက သွက်သွက်လက်လက်လုပ်ဖြစ်ရင် အလုပ်လည်း မြန်မြန်တွင်တယ်။

မနက်စာကို မဖြစ်မနေစား။

တစ်ရက်ကို မိနစ်(၁၀)ကနေ (၃၀)အထိ meditate လုပ်ကြည့်။concentration ပိုပြီးကောင်းလာနိုင်သလို မလိုအပ်တဲ့ distraction တွေလည်း လျှော့ချနိုင်တယ်။

အလုပ်အတွက်၊ personal development အတွက် ၊ မိသားစုအတွက် စသည်ဖြင့် အချိန်တွေ ခွဲထားပါ။

မိတ်ဆွေရဲ့ အမူအကျင့်ကပဲ lifestyle ကို အဆုံးအဖြတ်ပေးတယ်။

Productive ဖြစ်ချင်ရင် Habit ကောင်းတွေ တည်ဆောက်ဖို့ လိုတယ်။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr.Thuta

တခါတလေဖြစ်ဖူးကြတယ်မလား။

ဘာကြောင့်မှန်းမသိဘဲ isolatedဖြစ်နေသလိုခံစားရတာ။

ကိုယ့်ဘေးမှာရှိနေတဲ့သူတွေနဲ့ connection မရှိနေတာ၊ ဝေးကွာနေသလိုဖြစ်နေတာ။

ဒီလို အထီးကျန်နေတာ တခါတလေဆ်ိုရင် ပြဿနာမရှိနိုင်ပေမဲ့ ရေရှည်မှာဆိုရင် mental health ရော physical health ပါ ထိခိုက်စေတယ်။

(၁) အထီးကျန်တာကနေ ကျန်းမာရေးအတွက် မကောင်းတဲ့ habitတွေကို ပိုပြီးပြုမူစေတယ်။

သုတေသနလေ့လာချက်တွေအရ အထီးကျန်တတာမျိုးမရှိတဲ့သူတွေက အထီးကျန်သူတွေထက် လေ့ကျင့်ခန်းပို လုပ်ဖြစ်တယ်ဆိုပြီး တွေ့ရတယ်။

ဒါ့အပြင် အထီးကျန်တဲ့သူ ၄၃% က အစားအလွန်အကျွံစားမိပြီး၊ ၃၄% က ဆေးလိိပ်သောက်တာ၊ ၂၁% က အရက်သေစာသောက်စားတာမျိုး လုပ်တတ်ကြတယ်။

(၂)အိပ်ချိန်ကို အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေတယ်။

Lonelinessက အိပ်ရေးမဝတာ၊ အိပ်ခါနီးအနှောင့်အယှက်ဖြစ်တာမျိုးကို များစေတယ်။

ဒါကြောင့်လည်း ကျွန်တော်တို့က ကိုယ်စိတ်လုံခြုံတယ်၊ နွေးထွေးတယ်လို့ မခံစားရတဲ့နေရာမှာ ကောင်းကောင်းအိပ်မပျော်တာလို့ သုတေသီတွေက ဆိုကြတယ်။

(၃)နှလုံးကျန်းမာရေးကို ထိခိုက်စေတယ်။

BMJ Journals of Heart မှာပြုလုပ်ထားတဲ့ analysis တစ်ခုအရ အထီးကျန်တာက နှလုံးကျန်းမာရေးထိခိုက်နိုင်ချေကို ၂၉%လောက်တိုးစေပြီး လေဖြတ်နိုင်ချေ ၃၂%ပိုများစေတယ်လို့ ဆိုတယ်။

ဒါ့ပြင် blood pressure ကိုတိုးစေတာ၊ depression ဖြစ်နိုင်ချေများတာ၊ dementia ဖြစ်စေတာ၊ အသက်ရှည်နှုန်းလျော့ကျစေတာ စသည်ဖြင့်လည်း ရေရှည်ဆိုးကျိုးတွေရှိနေတယ်။

ဒါကြောင့် မိတ်ဆွေ အမြဲကိုယ့်ကိုယ်ကို ဆန်းစစ်ဖို့မမေ့နဲ့။

လူတွေနဲ့ နေရတာများရင် energy ပြန်recharge ဖို့လိုသလိုပဲ အထီးကျန်ဆန်တာမျိုးမဖြစ်အောင် social life မှာ နေထိုင်တတ်ဖို့ အရေးကြီးတယ်။

ကိုယ့်ရဲ့ စိတ်ကျန်းမာရေးက လုပ်တဲ့အလုပ်ပေါ်မှာရော ကိုယ့်အပေါ်မှာပါ အများကြီး အကျိုးသက်ရောက်စေတယ်။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr.Thuta

စတော်ဘယ်ရီစားတာကို ကြိုက်ကြတဲ့ မိတ်ဆွေတွေရှိလား။

တော်တော်များများက စတော်ဘယ်ရီကို အသီးလိုက်စားတာအပြင် ဖျော်ရည်သောက်တာမျိုး၊ salad မှာထည့်တာမျိုး လုပ်စားတတ်ကြတယ်။

စတော်ဘယ်ရီက သာမန် အသီးအနှံအဖြစ်စားနိုင်ရုံသာမကဘဲ ကျွန်တော်တို့အတွက် ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ ကောင်းကျိုးတွေ အများကြီးပေးနိုင်တယ်။

စတော်ဘယ်ရီမှာ vitamin C အပြင် တခြားသော potassium နဲ့ manganese ဓာတ်တွေလည်းပါဝင်တယ်။

Antioxidants ပါဝင်မှူများတဲ့အတွက် oxidative stress ကို ကာကွယ်ပေးနိုင်တယ်။

လိုအပ်တဲ့cholesterol level ကို မြင့်တက်စေခြင်းအားဖြင့်လည်း strawberry က နှလုံးကျန်းမာရေးကို အထောက်အကူပြုတယ်။

Strawberry မှာပါဝင်တဲ့ Antioxidants က အသက်အရွယ်ကြီးလာတဲ့အခါဖြစ်ပေါ်လာနိုင်တဲ့ မှတ်ဉာဏ်စွမ်းရည်လျော့နည်းလာတာမျိုးလို cognitive decline ကို ကျဆင်းစေတယ်။

Fiber ဓာတ်ကြွယ်ဝတဲ့အတွက်လည်း အစာခြေနိုင်စွမ်းကိုပိုမိုကောင်းမွန်စေသလို ဝမ်းချုပ်တာမျိုးကို ကာကွယ်ပေးတယ်။

ဒီလို ကျန်းမာရေးကောင်းကျိုးတွေအများကြီးရှိတဲ့အတွက် ကျွန်တော်ကတော့ စတော်ဘယ်ရီလို အသီးအနှံတွေကို မမေ့ဘဲ စားပေးဖို့တိုက်တွန်းတယ်။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr.Thuta

လူတော်တော်များများ cancer လို့ ပြောလိုက်တာနဲ့ ကြောက်တတ်ကြတယ်။

ကျန်းမာရေး ဂရုမစိုက်မိိလို့ Cancer ကို နောက်ကျမှသိရပြီး မလိုအပ်တဲ့ နောက်ဆက်တွဲ ဆိုးကျိုးကြုံကြတဲ့သူလည်း ဒုနဲ့ဒေးပဲ။

မိတ်ဆွေရော cancer ဖြစ်တဲ့အကြောင်းအရင်းတွေကိုသေချာသိပြီလား။

Cancer ဖြစ်စေတဲ့ယေဘုကျအကြောင်းရင်းတွေကိုလေ့လာပြီး အနှစ်ချုပ်ကြည့်ရင်…

(1) genetic makeup

ကိုယ့်ရဲ့ မိသားစုပတ်ဝန်းကျင်မှာcancer ဖြစ်ဖူးတဲ့ ရာဇဝင်ရှိရင် genetic mutation ကြောင့် မိမိမှာလည်း cancer ဖြစ်နိုင်ချေအနည်းငယ်များစေတယ်။ ဥပမာ ရင်သားကင်ဆာတို့လိုမျိုးပေါ့။ ဒါပေမဲ့ cancer တွေရဲ့ ၅%ကနေ ၁၀%လောက်ထိပဲ မိဘမျိုးရိုးကဆင်းသက်လာတဲ့ genetic mutation ကြောင့်ဖြစ်နိုင်တာပါ။

(၂)ဆေးလိပ်သောက်ခြင်း

Tobacco smoke မှာ ကင်ဆာဖြစ်စေတဲ့ carcinogens အနည်းဆုံး ၆၉ လောက် ပါဝင်တယ်။ ဆေးလိပ်သောက်တာအပြင် ဆေးလိပ်ငွေ့ရှူမိတာကလည်း ကျန်းမာရေးပြဿနာတွေနဲ့ cancer ဖြစ်နိုင်ချေကို သိသိသာသာမြင့်တက်စေတယ်။ ဆေးလိပ်သောက်တာကနေ အဆုတ်၊ အစာအိမ်၊ ကျောက်ကပ်cancer တွေကို ဖြစ်န်ိုင်စေတယ်။

(၃) Ultraviolet Radiation နဲ့ထိတွေ့မှူ

နေရောင်ခြည်မှာ ပါဝင်တဲ့ Ultraviolet Radiation (UV) ကို အလွန်အကျွံထိတွေ့ရတာက အသားအရေကို ထိခိုက်စေသလို skin cancer ဖြစ်နိုင်ချေကိုလည်း မြင့်တက်စေတယ်။

ဒီအချက်တွေအပြင် အဝလွန်တာ၊ စားသောက်နေထိုင်မှုအမှားတွေ၊ဓာတ်ရောင်ခြည်ထိတွေ့မှူတွေ၊ တခြားရှားပါးဖြစ်စဉ်အကြောင်းအရာတွေလည်း cancer ဖြစ်နိုင်တယ်။

ဒီနေ့ဖော်ပြပေးသွားတဲ့ cancer ဖြစ်စေတဲ့ အကြောင်းအရင်းကတော့ ဖြစ်လေ့ဖြစ်ထရှိတဲ့ causes တွေထဲပါတာမို့…

ဆေးလိပ်သောက်တာနဲ့ UV ကို အလွန်အကျွံထိတွေ့တာကိုတော့ နည်းနိုင်သမျှနည်းအောင် ရှောင်သင့်တယ်။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr.Thuta

ကျွန်တော်တို့ တော်တော်များများ ကိုယ်ချစ်ခင်ရတဲ့သူတွေကို ဂရုစိုက်တတ်ကြပေမဲ့…

တခါတလေ ကိုယ်တန်ဖိုးထားတဲ့ ပစ္စည်းလောက်တောင် ကိုယ့်ကိုယ်ကို ဂရုမစိုက်မ်ိတတ်ကြဘူး။

မိတ်ဆွေတို့ Self-care လို့ပြောလိုက်ရင် ဘာကို ပြေးမြင်တတ်ကြလဲ။

တကယ်တော့ self- care က mentally ရော physically ပါ ကိုယ့်ကို energy ပြန်လည် ဖြည့်တင်းစေတဲ့ အပြုအမှူတစ်ခုပါပဲ။

လေ့ကျင့်ပုံမှန်လုပ်တာ၊ self-reflection လုပ်တာ၊ ပုံမှန်အိပ်တာ.. အားလုံးက self care လုပ်တာပါပဲ။

Self care အနေနဲ့

တစ်ပတ်က်ို(၂)နာရီကနေ (၈)နာရီကြား လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ရင် သေဆုံးနိူင်ချေ ၂၉%ကနေ ၃၆%ထိ လျှော့ချပေးနိုင်တာကို JAMA Network Open ရဲ့ လေ့လာချက်အရတွေ့ရတယ်။

ဒါ့အပြင် ဘဝမှာ ရည်မှန်းချက်ထားရှိတာ၊ self-esteem ရှိတာကလည်း သေဆုံးနိူင်ချေလျှော့ချတာနဲ့ ဆက်စပ်နေတယ်။

အိပ်ချိန်ပုံမှန်ရှိတာ၊ ကျန်းမာရေးနဲ့ညီတဲ့ အစားအစာကို စားတာကလည်း ပိုပြီးကျန်းမာအသက်ရှည်စေတယ်။

Self-care လုပ်ဖို့ ဘယ်ကစလုပ်ရမှန်းမသိရင်

မိတ်ဆွေကို ပျော်ရွှင်စေတဲ့ activities တွေကို စဉ်းစားပြီးရွေးချယ်ကြည့်ပါ။

ကိုယ်လုပ်ချင်တဲ့ အရာတွေကို အပတ်စဉ် routine မှာထည့်ပြီး အလေ့အကျင့်လုပ်သွားပါ။

self-care လုပ်တဲ့အခါ ကိုယ့်ကိုယ်က်ို self-reflectionလုပ်ဖို့ကလည်း မဖြစ်မနေလိုတယ်။

Self-careလုပ်လို့ရတဲ့ activities တွေအနေနဲ့ဆို…

Journalရေးတာ

Digital device တွေကို အချိန်ကန့်သတ်ပြီးသုံးတာ

ဘယ်လောက် အလုပ်များများBreakfast ကိုပုံမှန်စားတာ

မနက်နိုးနိုးချင်း (၅)မိနစ်လောက် ဝင်လေထွက်လေမှတ်တာ

စတာတွေအားလုံးက self-care activity တွေပါပဲ။

အပန်းဖြေခရီးအရှည်ကြီးသွားနိုင်မှမဟုတ်ဘဲ အားတဲ့ချိန် စာအုပ်ကောက်ဖတ်လိုက်တာကလည်း ကိုယ့်အတွက် စိတ်ပျော်ရွှင်ပြီး ကောင်းကျိုးဖြစ်စေရင် self-careပါပဲ။

ဒီနေ့ခေတ်လို စိတ်ဖိစီးမှုတွေများတဲ့ အခြေအနေမှာ ဟန်ချက်မပျက် အလုပ်လုပ်နိုင်ဖို့ self-care လုပ်ဖို့ အချိန်ပေးစေချင်တယ်။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr.Thuta

“စာဖတ်ရင် အသိအမြင်ကြွယ်ဝမယ်။ ဗဟုသုတရှိလာမယ်”

ဆိုပြီး ငယ်ငယ်ထဲက ကြားဖူးနေကြပေါ့။

ဒါပေမဲ့ ကျွန်တော်တို့ သတိမထားမိတာတစ်ခုက စာဖတ်တာက အသိပညာတိုးတက်စေတာအပြင် ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ ကောင်းကျိုးတွေလည်း အများကြီး ရှိတယ်။

ဦးနှောက်ရဲ့ လုပ်ဆောင်ချက်ပိုပြီး ကောင်းမွန်လာတယ်။

MRI ကို အသုံးပြုပြီး research ပြုလုပ်တဲ့ တွေ့ရှိချက်တွေအရ စာဖတ်တာက ဦးနှောက် အစိတ်အပိုင်းတွေရဲ့ ချိတ်ဆက်နိုင်မှုကို မြင့်တက်စေတယ်။ အထူးသဖြင့် movement တွေ pain တွေကိုနဲ့ ဆက်နွယ်တဲ့ somatosensory cortex အပိုင်းကို အထောက်အကူပြုစေတယ်။

ကိုယ်ချင်းစာစိတ်ပိုပြီးမွေးလာနိုင်တယ်။

လေ့လာချက်တွေအရဆိုရင် fictionစာအုပ်တွေ ဖတ်တဲ့သူတွေက သူတစ်ပါးကို နားလည်နိုင်စွမ်း၊ ကိုယ်ချင်းစာစိတ် မြင့်တက်လာတယ်ဆိုတာကို တွေ့ရပါတယ်။

စိတ်ဖိစီးမှူကို လျှော့ကျစေတယ်။

အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရဲ့ သုတေသနအဖွဲ့တစ်ခုရဲ့ လေ့လာချက်အရ တစ်နေ့ကို မိနစ်(၃၀)လောက် စာဖတ်တာက blood pressure, နှလုံးခုန်နှုန်းနဲ့ စိတ်ဖိစီးမှုတွေကို သိသိသာသာ လျော့ကျစေတယ်ဆိုတာကို တွေ့ရတယ်။

ဒါ့ပြင် စာအုပ်ဖတ်တာက အထီးကျန်တာ၊ isolated ဖြစ်တဲ့ feeling မျိုးကနေ သက်သာအောင် အထောက်အကူပြုစေတယ်။

အသက်ပိုရှည်နိုင်ချေရှိတယ်။

သုတေသနအဖွဲ့တစ်ခုရဲ့ (၁၂)နှစ်တာ လေ့လာချက်အရ တစ်ပတ်ကို ၃နာရီခွဲထက် ပိုပြီး စာဖတ်တဲ့သူတွေက စာမဖတ်ဖြစ်တဲ့သူတွေထက် ၂၃%လောက် ပိုပြီး အသက်ရှည်န်ိုင်တယ်ဆိုတာကို တွေ့ရတယ်။

ညဘက်အိပ်မပျော်တဲ့ ပြဿနာကိုပါ အထိုက်အလျောက် ဖြေရှင်းပေးန်ိုင်တယ်။

ကျွန်တော် ညဘက်အိပ်မပျော်တဲ့အခါ digital device တွေသုံးမဲ့အစား စာအုပ်ဖတ်ဖြစ်တယ်။ ဒီအလေ့အကျင့်က စာဖတ်တဲ့အကျင့်လည်းရသွားစေသလို ညဘက်အိပ်မပျော်တဲ့ ပြဿနာကိုလည်း အထိုက်အလျောက် လျှော့ချပေးတယ်။

ကျွန်တော်အပါအဝင် တချို့က စာဖတ်တဲ့အခါ printed book ဖတ်ရတာ ပိုပြီးသဘောကျပြီး တချို့က ebook ကို ပိုအားသာတယ်။

မိတ်ဆွေတို့ကိုလည်း အချိန်ရတိုင်း စာအုပ်ဖတ်တဲ့ အလေ့အကျင့်ကို စလုပ်ကြည့်စေချင်တယ်။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

အိပ်စက်ခြင်းနဲ့ပတ်သက်လို့ ပြဿနာအများစု

အိပ်စက်အနားယူခြင်းကို

ကောင်းကောင်းသုံးတတ်ရင်

ကျန်းမာရေးအတွက်၊ စွမ်းဆောင်ရည်အတွက်

အများကြီး အသုံးပြုလို့ရတယ်။

ဒီအချက်ကို အသုံးပြုပြီး

ဝိတ်ချလို့ရတယ်။​

စွမ်းဆောင်ရည်တိုးတက်အောင်လုပ်လို့ရတယ်။​

ဦးနှောက်ကိုဖျက်လတ်အောင်လုပ်လို့ရတယ်။

အာရုံစူးစိုက်မှုကို တိုးတက်အောင်လုပ်လို့ရတယ်။

ကိုယ်ခံစွမ်းအားတိုးတက်အောင်လုပ်လို့ရတယ်။

ခန္ဓာကိုယ်ပြန်လည်အားဖြည့်ခြင်းကိုလုပ်လို့ရတယ်။​

အိပ်စက်ခြင်းနဲ့ပတ်သက်လို့ ပြဿနာအများစုက

အိပ်မရတာ (insomnia) နဲ့

အိပ်နေရင်း အသက်ရှူရခက်တာ (sleep apnea).

ဒါကို ကုသဖို့အတွက် တချို့က

အိပ်ဆေးတွေသောက်တယ်။

တချို့က အရက်သောက်ရင်

အိပ်လို့ကောင်းတယ် ထင်တတ်ကြတယ်။

အိပ်စက်ခြင်းမှာ nonREM နဲ့ REM ရှိတယ်။​

ဒါကလဲ ဆယ်တန်းတုန်းကလဲ သင်ဖူးတာပဲ။

REM = Rapid Eye Movement

ပထမဆုံးစအိပ်ရင် nonREM ကိုရောက်တယ်။

nonREM မှာ သုံးပိုင်းရှိတယ်။

ပထမတစ်ပိုင်းက ၅-၁၀ မိနစ်လောက်ကြာတယ်။​

ငြိမ်သွားမယ်၊ ကြွက်သားတွေနည်းနည်းကွေးလာမယ်။

ဒုတိယအဆင့်မှာ

ကြွက်သားတွေ ပြေလျော့လာမယ်။

ခန္ဓာကိုယ်အပူချိန်ကျလာမယ်။

ဦးနှောက်ရဲ့လုပ်ဆောင်ချက်တွေ နှေးလာမယ်။

ဒုတိယအဆင့်က မိနစ် ၂၀ လောက်ကြာတယ်။

နောက် nonREM တတိယအဆင့်ဖြစ်တဲ့

နှစ်နှစ်ခြိုက်ခြိုက်အိပ်တဲ့အဆင့်ကိုရောက်မယ်။

nonREM က ပထမဆင့်မှာ

မိနစ် ၇၀ လောက်ကြာလေ့ရှိပြီး

နောက်အဆင့်တွေမှာ ပိုပိုကြာသွားတယ်။

ပုံမှန်အားဖြင့် တစ်နာရီခွဲလောက်ကြာတတ်တယ်။

နောက်တစ်ဆင့်ကတော့ REM အဆင့်ပဲ။

အိမ်မက်တွေမက်တဲ့အဆင့်။

ဦးနှောက်ကနည်းနည်း active ဖြစ်တဲ့အဆင့်။

အသက်ရှူမြန်တာ၊ နှလုံးခုံမြန်တာ၊

အမျိုးသားဆို Penile erection ဖြစ်တာဖြစ်တယ်။

Rapid Eye Movement ဆိုတဲ့အတိုင်း

မျက်လုံးတွေရဲ့လှုပ်ရှားမှုရှိတယ်။

သူကတော့ ပထမ အဆင့်မှာ ၁၀ မိနစ်ကြာပြီး

တဖြည်းဖြည်းပိုကြာသွားတတ်တယ်။

လူတစ်ယောက်မှာ nonREM (75-80%) နဲ့

REM (25-20%) လောက်ဖြစ်တတ်တယ်။

Sleep Cycle တစ်ခုကို တစ်နာရီခွဲကနေ

၁၁၀ မိနစ်ထိကြာနိုင်တယ်။

လူတစ်ယောက်က sleep cycle

၄ ခု ကနေ ၆ ခုအတွင်းလိုတယ်။

Average 6 to 8 hours ပေါ့။

တချို့ သုတေသနတွေမှာ

တစ်ရက် ၆ နာရီခွဲထွက်ပိုအိပ်ရင်

စိတ်တွက်ချက်မှုစွမ်းရည်ကျသွားတယ်လို့ဆိုတယ်။

ညနေခင်းအိပ်ပြီး ပြန်ထလာတဲ့အခါ

အိပ်ချင်မူးတူးဖြစ်နေတာဖြစ်ဖူးလိမ့်မယ်။

သူက sleep cycle မပြည့်ခင် ထလာတော့

အဲ့လိုမျိုးဖြစ်တတ်တယ်။

ဒါကြောင့် ညနေ ၃ နာရီနောက်ပိုင်းမအိပ်နဲ့လို့ဆိုတာ။

လူတွေမှာ circadian rhythm ဆိုတာရှိတယ်။

၂၄ နာရီ cycle ပေါ့။

၁၆ နာရီအလင်းနဲ့တွေ့ပြီး ၈ နာရီအမောင်နဲ့တွေ့တာ။

ဒီ cycle က လည်ပတ်နေတယ်။

နောက်ပြီး ဒီနေ့ခေတ်လို လျှပ်စစ်မီးအသုံးပြုတော့

ညလား၊ မနက်လား လူ့ခန္ဓာကိုယ်ကမသဲကွဲတော့ဘူး။

ပုံမှန်ဆိုရင် melatonin မလတိုနင်ဆိုတဲ့

hormone က ညမောင်ရင်ထွက်ပြီး

အိပ်ဖို့အချိန်တန်ပြီဆိုတာ အချက်ပြတယ်။

တချို့တွေက ညဥ့်နက်မှ အိပ်ပြီး

မနက်ကို နောက်ကျမှထတယ်။ (night owl)

တချို့က စောစောအိပ်၊ စောစောထတယ်။ (early bird)

သာကောအရင်ကလဲ ညဆို ၂ နာရီလောက်မှအိပ်တယ်။

နောက်ပိုင်း ကိုယ့်ရဲ့ အိပ်တဲ့ပုံစံပြင်လို့ရမရစမ်းသပ်တယ်။

ပြင်လို့တော့ရသွားတယ်။​

ခန္ဓာကိုယ်မှာ neurotransmitter တွေရှိတယ်။

အဲ့မှာ adenosine ဆိုတဲ့ neurotransmitter က

အိပ်ဖို့ နိုးဆော်ပေးတယ်။

မင်းအိပ်ဖို့လိုပြီဆိုတဲ့ sleep drive ကိုဖြစ်ပေါ်စေတယ်။

ကော်ဖီသောက်ရင် ဒီ adenosine ပိတ်သွားတယ်။

မအိပ်ချင်တော့တာ အဲ့ဒါကြောင့်။

အခုကတော့ How We Sleep ဆိုတဲ့

အရင် Harvard စိတ်ပညာဌာန ရဲ့

professor နဲ့ အခု UC Berkeley မှာ

အိပ်မှုအကြောင်းနဲ့ပတ်သက်လို့

သုတေသနလုပ်နေတဲ့

Dr. Matthew Walker (PhD) ရဲ့

စာအုပ်ဖတ်ရင်း မိတ်ဆွေတို့အတွက်

အိပ်စက်မှုအတွက် note ထုတ်ထားတာ။

၁။ ဘယ်အချိန်အိပ်မလဲဆိုတဲ့ schedule လိုတယ်။​

၂။ လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ပါ။ မအိပ်ခင် ၃ နာရီအတွင်းမလုပ်ပါနဲ့။

၃။ ကော်ဖီနဲ့ ဆေးလိပ်ရှောင်ပါ။

၄။ ညမအိပ်ခင် အရက်မသောက်ပါနဲ့။ REM Sleep ကို အတားအဆီးဖြစ်စေတယ်။

၅။ ညမအိပ်ခင် အစာအများကြီးစားတာမလုပ်ပါနဲ့။ ဖျော်ရည်တွေမသောက်ပါနဲ့။

၆။ အိပ်ဆေးတွေသောက်တာဖြစ်နိုင်သမျှရှောင်ပါ။

၇။ သုံးနာရီနောက်ပိုင်း နေ့လည်ခင်းအိပ်တာမလုပ်ပါနဲ့။

၈။ မအိပ်ခင်ကြိုတင် အနားယူပါ။ Sleep opportunity နဲ့ sleep နဲ့ မတူဘူး။ တချို့က ၇ နာရီလောက်အိပ်မယ်ဆိုပြီး အိပ်ရာပေါ်နေတာနဲ့ အိပ်ပျော်တာမတူဘူး။ ဖုန်းတွေသုံးတာ၊ မီးဖွင့်ထားတာတွေက အနှောက်အယှက်ဖြစ်စေတယ်။ မအိပ်ခင် စာဖတ်တာတို့၊ သီချင်းဖွင့်တာမျိုးလုပ်ခြင်းအားဖြင့် ခန္ဓာကိုယ်ကို အနားယူစေတယ်။

၉။ မအိပ်ခင် ရေနွေးလေးချိုး။

၁၀။ မီးပိတ်၊ ဖြစ်နိုင်ရင် ဖုန်းတွေဘေးမှာမထားနဲ့။

၁၁။ နေရောင်နဲ့ပုံမှန်လေးထိတွေ့ပေးပါတဲ့။

၁၂။ အိပ်မပျော်ပဲ ကုတင်ပေါ်အကြာကြီးမနေနဲ့။ ကြာရင် ငါအိပ်မရဘူးဆိုတဲ့ စိတ်ဖိစီးမှုဖြစ်တတ်တယ်တဲ့။

ဒီနေ့ခေတ် modern လူသားတွေအတွက်

အိပ်စက်အနားယူမှုက အရေးကြီးလာတယ်။​

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

မိတ်ဆွေတို့ ပတ်ဝန်းကျင်မှာ အရာရာအဆင်ပြေနေတဲ့ပုံစံဖြစ်နေတဲ့သူတွေ ရှိကြလား။

ဘာလုပ်လုပ် အဆင်မပြေဘဲ အမြဲပြဿနာရှိနေတဲ့ပုံပေါ်တဲ့သူတွေကိုရော တွေ့ဖူးကြလား။

ဒီလို လူအချင်းချင်း အခြေအနေကွာခြားနေတာက အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့်ဖြစ်နိုင်ပေမဲ့ ဖြစ်လေ့ဖြစ်ထ အကြောင်းရင်းတစ်ခုကတော့ မိတ်ဆွေဘဝမှာ ကျင့်သုံးနေတဲ့ habitကြောင့်ပဲ။

ဥပမာပြောရရင်

မနက်စောစောထလေ့ရှိတဲ့ အကျင့်ရှိရင် ပိုပြီးအလုပ်မြန်မြန်ပြီးနိုင်မယ်။ နောက်ကျမှ အလုပ်ထလုပ်တဲ့သူထက်စာရင် မြန်မြန်နားရတဲ့အတွက် work-life balance ကိုပိုပြီး ထိန်းနိုင်တယ်။

ဒါကြောင့် habitကပဲ ကျွန်တော်တို့အပေါ် လွှမ်းမိုးနေတာပါ။

ဦးနှောက်ရဲ့ basal ganglia ဆိုတဲ့အပိုင်းက Habit တွေတည်ဆောက်တဲ့ အပိုင်းကို လုပ်ပေးတယ်။

Habit တစ်ခုတည်ဆောက်ဖို့ဆိုရင် စုစုပေါင်း (၆၆)ရက်လိုတယ်။

ပထမ (၂၂)ရက်မှာက လက်ရှိကိုယ့်ရဲ့အကျင့်ဟောင်းကို ဖျက်စီးဖို့အချိန်ပေးရတယ်။

နောက်ထပ်(၂၂)ရက်မှာပြောင်းလဲချင်တဲ့ အကျင့်အသစ်ကို စတင်လုပ်ဆောင်ဖို့ အခြေကျဖို့ဖြစ်ပြီး

နောက်ဆုံး(၂၂)ရက်မှာတော့ အကျင့်အသစ်ကို ပုံမှန်အလေ့အကျင့်တစ်ခုဖြစ်အောင် လုပ်ယူရတဲ့အပိုင်းပါ။

ကျန်းမာကြံ့ခိုင်ပြီး အောင်မြင်ဖို့ အလေ့အကျင့်ကောင်းတွေကို တည်ဆောက်တဲ့အခါ စလုပ်ဖို့ motivation လိုအပ်သလို ရေရှည်လုပ်နိုင်ဖို့ habit လိုအပ်တယ်။

မိတ်ဆွေတို့ရော 2023 မှာ ဘယ်လို habit တွေ တည်ဆောက်ချင်ကြလဲ။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

ကျွန်တော်တို့တော်တော်များများရဲ့ အသက်ရှူတဲ့ပုံစံက မမှန်ဘူးလို့ပြောလို့ရတယ်။

သာမန်အသက်ရှူပုံကြောင့် အောက်စီဂျင်လည်း အပြည့်အဝမရောက်နိုင်သလို carbon dioxide ကိုလည်းအပြည့်အဝ ပြန်မထုတ်နိုင်ကြဘူး။

ဒါဆိုရင် ဘယ်လိုအသက်ရှူရမလဲ။

Stress ပိနေတဲ့သူတွေ

အိပ်ပျော်ရခက်နေတဲ့သူတွေ

ကိုယ့်ရဲ့ emotion ကိုထိန်းချုပ်ဖို့ ခက်နေတဲ့သူတွေအတွက်…

မဖြစ်မနေ လေ့ကျင့်သင့်တဲ့ အသက်ရှူနည်းစနစ်ရှိတယ်။

4-7-8 technique လို့ခေါ်တဲ့ အသက်ရှူနည်းက mindfulness လိုမျိုးပဲ။

ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ organ တွေ tissues တွေဆီကိုပါ အောက်စီဂျင်လုံလုံလောက်လောက်ရရှိစေပြီး တစ်နေ့တာကြုံတွေ့ရတဲ့ stressတွေ၊ စိတ်အညစ်အကြေးတွေကို အတိုင်းအတာတစ်ခုထိလျှော့ကျစေတဲ့ အကောင်းဆုံး relaxation method တစ်ခုပါပဲ။

4-7-8 technique ကို ဘယ်လိုလေ့ကျင့်ရမလဲ။

အရင်ဆုံး တိတ်ဆက်ငြိမ်သက်တဲ့နေရာ (ဒါမှမဟုတ်) ကိုယ့်အတွက် comfortable ဖြစ်တဲ့နေရာကို ရှာဖို့လိုတယ်။

ပြီးရင် သက်တောင့်သက်သာဖြစ်တဲ့ပုံစံနေဖို့လိုတယ်။

ပထမဆုံးအသက်ရှူတဲ့အခါ oxygen ကို ၄ စက္ကန့်ရှူသွင်းရပါမယ်။

နောက်ထပ်(၇)စက္ကန့်ကို လေရှုသွင်းရှုထုတ်မလုပ်ဘဲ ထိန်းထားရမယ်။

ပြီးရင်(၈)စက္ကန့်နီးပါးကြာအောင် အသက်ရှူထုတ်ရပါမယ်။ ရှုထုတ်တဲ့အခါ ပါးစပ်ကိုမဖြစ်မနေသုံးပြီး ရှူထုတ်ပါ။

ဒီလို 4-7-8 technique ကို ကိုယ်အချိန်ပေးနိုင်သလောက် လေ့ကျင့်လို့ရတယ်။

ကျွန်တောတို့ ဘယ်လောက်ပဲ အလုပ်ရှုပ်ရှုပ် 4-7-8 အသက်ရှူနည်း technique ကို

ညဘက်အိပ်ခါနီး၊ မနက်စောစောထတဲ့အချိန်မျိုးမှာ မဖြစ်မနေ လေ့ကျင့်သင့်တယ်။

မိတ်ဆွေတို့ 4-7-8 breathing techniqueနဲ့ပတ်သက်ပြီး မေးချင်တာရှိရင် comment မှာဆွေးနွေးလို့ရပါတယ်။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

February 14 မှာ chocolate သေချာပေါက်စားရမဲ့သူတွေရှိသလို မစားဖြစ်လိုက်တဲ့သူတွေလည်း ရှိကြမှာပါ။

ကိုယ်ချစ်ခင်ရတဲ့သူတွေကို chocolate ကျွေးပြီး ချစ်ခြင်းမေတ္တာကို ပြသတာအရေးကြီးသလို ကိုယ့်ကိုယ်ကို self-love ဖော်ပြတဲ့အနေနဲ့ ကိုယ်တိုင် chocolate စားဖို့လည်း လိုပါတယ်။

Chocolate စားတာက ချစ်ခြင်းမေတ္တာကို ဖော်ညွှန်းတဲ့နေရာမှာ အကျုံးဝင်သလို ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာကောင်းကျိုးတွေလည်းအများကြီးရှိတယ်။

အထူးသဖြင့် dark chocolate က ဦးနှောက်ရဲ့ short-memory နဲ့ long-memory ကို boost လုပ်ပေးနိုင်သလို nerve, bloodနဲ့ oxygen functionကို အားကောင်းစေတယ်။

Chocolate က အမျှင်ဓာတ်ကြွယ်ဝတယ်။ fiber ဓာတ်က ပုံမှန်အားဖြင့် cholesterol ကိုလျှော့ချနိုင်သလို သွေးတွင်းသကြားဓာတ်နဲ့ weight management ကို ထိန်းချုပ်ပေးနိုင်တယ်။

Dark chocolate စားခြင်းက နှလုံးကျန်းမာရေးနဲ့ပတ်သက်တဲ့ ပြဿနာတွေ၊ blood pressure တွေ လျှော့ချပေးနိုင်တယ်။

Dark chocolate မှာ ပါဝင်တဲ့ magnesium က ဆီးချိုရောဂါနဲ့ စိတ်ဖိစီးမှုတွေအတွက် အကျိုးပြုနိုင်သလို အရိုးကျန်းမာရေးကိုလည်း boost ပေးနိုင်တယ်။

Chocolate ရဲ့ ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာအကျိုးကျေးဇူးတွေ အများကြီးရှိတဲ့အတွက် မိတ်ဆွေတို့ ချစ်ခင်ရတဲ့သူတွေ ပိုပြီးကျန်းမာတဲ့အခြေအနေကို ပိုင်ဆိုင်ဖို့ Chocolate ကျွေးဖို့ မမေ့သင့်သလို

ကိုယ်တိုင် chocolate စားဖို့ လိုတယ်နော်။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

မိတ်ဆွေက အလုပ်လုပ်နေတာပဲဖြစ်ဖြစ်

ကျောင်းသားပဲဖြစ်ဖြစ်

ကိုယ့်ကိုကိုယ် အားမရတာ၊ အလုပ်လုပ်တဲ့အခါ ပိုပြီး productive ဖြစ်ချင်တဲ့ အချိန်ရှိကြမှာပါ။

အမြဲ productive ဖြစ်နေတဲ့သူတစ်ယောက်ဖြစ်ဖို့ဆိုရင် လက်တွေ့လေ့လာချက်တွေအရ ဒီအချက်တွေကို အမြဲလိုက်နာဖို့ လိုတယ်။

မနက်စောစောမှာ လုပ်လေ့လုပ်ထရှိတဲ့ routine သတ်သတ်မှတ်မှတ်ချပါ။

တော်တော်များများက မနက်ပိုင်းမှာ ဖုန်းစစ်တာ၊ အချိန်မီမနိုးတာစတာတွေကြောင့် self-esteem ကျစေပြီး တစ်နေကုန် လုပ်ရကိုင်ရတာ အလုပ်မတွင်ကျယ်တာမျိုးတွေ့ရတတ်တယ်။ ဒါကြောင့် မနက်ပိုင်းမှာ ရေသောက်တာ၊ breathing exercise (5)မိနစ်လောက်လုပ်တာ စသည်ဖြင့် routine တည်ဆောက်ထားဖို့လိုတယ်။

လုပ်ချင်တာနဲ့ လုပ်သင့်တာကို ခွဲထားဖို့ လိုတယ်။

တစ်နေ့တာ ဘာမှစမလုပ်ခင် ဒီနေ့ပြီးကိုပြီးရမဲ့အလုပ်တွေ၊ ပြီးသင့်တဲ့ အလုပ်တွေကို priority ထားပြီး goal ချဖို့လိုတယ်။ ကိုယ်ချမဲ့goal ကလည်း SMART goal ဖြစ်ဖို့လိုတယ်။ ကျွန်တော်တို့မှာ တွေ့ရတဲ့ပြဿနာက to-do-list တော့လုပ်တယ်၊ ဒါပေမဲ့ မပြီးတာများပြီး အလုပ်မဖြစ်ကြတာပါပဲ။ ဒါကြောင့် လုပ်ချင်တာနဲ့ လုပ်သင့်တာကို မျှမျှတတနဲ့ ဖြစ်နိုင်တဲ့ goal ချဖို့အရေးကြီးတယ်။

အမြဲ healthy ဖြစ်အောင်စားသောက်နေထိုင်ပါ။

အလုပ်လုပ်တဲ့အခါ active ဖြစ်အောင် caffeine ဓာတ်၊ သကြားဓာတ်တွေ စားတာထက် အမျှင်ဓာတ်ကြွယ်ဝတဲ့အစားအစာ၊ အသီးအနှံတွေကိုစားသင့်တယ်။ ဒီလိုအစားအစာတွေကပဲ ရေရှည် ဦးနှောက်ရဲ့ function တွေကို အထောက်အကူပြုစေတယ်။

ဒါ့အပြင် လှုပ်လှုပ်ရှားရှားနေဖြစ်အောင် လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်တဲ့အခါမှာလည်း gym သွားမှမဟုတ်ဘဲ habit stacking လို့ခေါ်တဲ့ အလုပ်တစ်ခုနဲ့တစ်ခုကြားမှာရတဲ့ အချိန်တွေမှာ လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်လိုက်တာ၊ လမ်းလျှောက်တာမျိုးတော့ အနည်းဆုံး လုပ်သင့်တယ်။

ဒီနည်းလမ်းတွေက လွယ်မလိုနဲ့ ခက်တဲ့အတွက် အချိန်ပေးပြီး အလေ့အကျင့်လုပ်ဖို့တော့ လိုတယ်။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

ကျွန်တော်တို့ စားတဲ့အစားအစာအများစုက အူလမ်းကြောင်းကျန်းမာရေးကို သက်ရောက်မှူရှိစေတယ်။

အစားအစာတွေမှာပါဝင်တဲ့ bacteria ပေါ်မူတည်ပြီး အူလမ်းကြောင်းကို ထိခိုက်နိုင်စေနိုင်သလို ခန္ဓာကိုယ်ကို အကျိုးပြုတဲ့ bacteria တွေလည်း ရနိုင်စေတယ်။

ဒါကြောင့် ကောင်းမွန်တဲ့ bacteria တွေ စုစည်းထားတဲ့ gut microbiome ကို ရရှိနိုင်စေဖို့ဆိုရင်…

အစားအစာကို စုံလင်အောင်စားပါ။ မတူညီတဲ့ အစားအစာတွေကနေ ကျန်းမာရေးကို အထောက်အကူပြုတဲ့ microbiome အသီးသီးကို ရစေတယ်။

အမျှင်ဓာတ်တွေကိို ခန္ဓာကိုယ်က မခြေဖျက်နိုင်ဘဲ bacteria တွေကသာ ခြေဖျက်နိုင်တာဖြစ်တဲ့အတွက် အကျိုးပြု bacteria တွေကို ပိုမိုကြီးထွားစေတယ်။

ပန်းသီး၊ လိမ္မော်သီး၊ ပဲသီးတွေလို အသီးအရွက်တွေက အမျှင်ဓာတ်များစွာပါဝင်တယ်။

ကစော်ဖောက်ထားတဲ့ အစားအစာတွေဖြစ်တဲ့ ဒိန်ချဉ်၊ ကင်ချီ လိုမျိုး အစားအစာတွေမှာ Lactobacilli bacteria ပါဝင်တဲ့အတွက် အူလမ်းကြောင်းကျန်းမာရေးကို အကျိုးပြုစေတယ်။

ဝိုင်နီ၊ green tea၊ blueberries၊ ပန်းဂေါ်ဖီ နဲ့ ကြက်သွန်နီတွေမှာ polyphenols များစွာပါဝင်တယ်။ polyphenols က blood pressure, cholesterol level တို့ကိုလျှော့ကျစေတဲ့အပြင် အူလမ်းကြောင်းမှာရှိတဲ့ bacteria တွေပိုမို အားကောင်းဖို့လည်း ကူညီပေးတယ်။

ဒါကြောင့် မိတ်ဆွေ အူလမ်းကြောင်းနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ကျန်းမာရေးကောင်းချင်တယ်ဆိုရင် ဖော်ပြထားတဲ့ အစားအစာတွေက အများကြီး အကျိုးရှိစေမှာပါ။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

သင်ကညာသန်ဆိုရင် ဘယ်ဘက်ဦးနှောက် ပိုပြီး dominant ဖြစ်တယ်…

သင်က ဘယ်သန်ဆိုရင် ညာဘက်ဦးနှောက်ပို အားသန်တယ်….

ဒီအယူအဆတွေက တကယ် သိပ္ပံနည်းကျ မှန်ကန်တယ်လို့ သက်သေမရှိပါဘူး။

Left brain က ပုံမှန်အားဖြင့်

အချက်အလက်တွေ၊ သင်္ချာ၊ logical thinking အပိုင်းကို လုပ်ဆောင်ပေးပြီး

right brainက တွေးခေါ်ရတာ, arts, creative thinking နဲ့ visualization စတဲ့ အပိုင်းတွေကို လုပ်ဆောင်ပေးတယ်။

လူပေါင်းများစွာကို လေ့လာချက်အရ လူသားတွေရဲ့ ဦးနှောက်ရဲ့ တစ်ဖက်ထက် တစ်ဖက်က ပိုအားသာတာမျိုး ပုံမှန်အားဖြင့်မရှိပါဘူး။

ဦးနှောက်ရဲ့ left brain ရော right brain အတူတကွ လုပ်ဆောင်မှ ကိစ္စတစ်ခုကို ပြီးမြောက်သွားတာများတယ်။ ဥပမာ left brain က သင်္ချာနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ equation တွေကို ဖြေရှင်းဖို့ အထောက်အကူပြုသလို right brain ကလည်း သင်္ချာပုစ္ဆာရဲ့ အဖြေကိုခန့်မှန် ပုံဖော်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးတယ်။

ဒါဆိုရင် ကျွန်တော်တို့ရဲ့ left brain ရော right brain ပါ တိုးတက်ပြီး အမြဲထက်မြက်နေအောင် ဘာတွေလုပ််လို့ရမလဲ….

သင်ယူတာကို ဘယ်တော့မှ မရပ်တန့်ပါနဲ့။

နေ့တိုင်း စာရေး၊ စာဖတ်တာ လုပ်ဖို့ အချိန်ပေးပါ။

လေ့ကျင့်ခန်းပုံမှန်လုပ်ပါ။

(လေ့လာချက်တွေအရ aerobic လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်တာက အသက်(၅၀)ကျော် လူကြီးတွေကို memory ပိုမို တိုးတက်အောင် အထောက်အကူပြုတယ်ဆိုတာ တွေ့ရတယ်။)

အမြဲ ဝါဿနာအသစ်ကို ရှာဖွေပါ။ ဥပမာ ဘာသာစကားအသစ်လေ့လာတာ၊ တူရိယာတစ်ခုခုတီးခတ်တာမျိုးလုပ်လို့ရတယ်။

ဒါဆိုရင် မိတ်ဆွေတို့ ဦးနှောက်နဲ့ပတ်သက်တဲ့အယူအဆအမှန်ကို သိရှိသွားပြီး ကိုယ့်က်ိုယ်ကို left/ brained/ right-brained ဖြစ်တယ််လ်ို့ တသတ်မှတ်တည်း မမှတ်ယူသင့်တာကို သိသွားကြလောက်ပြီ ယူဆပါတယ်။

Brain နဲ့ပတ်သက်ပြီး မေးခွန်းရှိရင် comment မှာ ရေးပေးပါဦး။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

လူတော်တော်များများက ပြဿနာနဲ့ကြုံရမှာ၊ အဆင်မပြေဖြစ်မှာကို တွေးပူတတ်ကြတာ ပုံမှန်ပဲလို့ ပြောနိုင်တယ်။

ဒါပေမဲ့ လိုတာထက်ပိုပြီး စိုးရိမ်တာ၊ မဖြစ်လာသေးတဲ့အရာတွေကို အလွန်အကျွံစိတ်ပူတာဆိုရင်တော့ ကိုယ့်ကိုယ်ကို သေချာပြန်ဆန်းစစ်ဖို့ လိုတယ်။

Generalized Anxiety Disorder (GAD) ဆိုတာ မလိုအပ်ဘဲ ပုံမှန်ထက် စိုးရိမ်စိတ်လွန်ကဲတဲ့ပြဿနာဖြစ်ပြီး လူငယ်တွေရော ဆယ်ကျော်သက်တွေဆီမှာပါ တွေ့ရတတ်တယ်။ပုံမှန်အားဖြင့် တွေ့ရတတ်တဲ့ GAD ရဲ့ symptoms တွေက

ပြဿနာတွေ၊ ဖြစ်ရပ်တွေကို လိုတာထက်ပိုပြီး ကြောက်ပြီးတွေးပူတာ

စိုးရိမ်စိတ်ကို အလွယ်တကူမဖျောက်နိုင်တာ

အာရုံစူးစိုက်ရတာခက်ခဲပြီး အိပ်ပျော်ရခက်တာ

အထီးကျန်တစ်ယောက်တည်းဖြစ်လာပြီး အလုပ်လုပ်ရတာခက်ခဲလာတာ

ပင်ပန်းလွယ်ပြီး ဝမ်းဗိုက်နဲ့ဆိုင်တဲ့ပြဿနာတွေမကြာခဏဖြစ်ပေါ်တာ စတဲ့ လက္ခဏာတွေ တွေ့ရတတ်တယ်။

General Anxiety Disorder က…

မိသားစုမျိုးရိုးကြောင့်ဖြစ်နိုင်သလို

ငယ်စဉ်ဘဝမှာ အနိုင်ကျင့်ခံရတဲ့အတွေ့အကြုံရှိတာ

Stress များတဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်မှာကျင်လည်ရတာ

Caffeine ဒါမှမဟုတ် tobacco သုံးစွဲတာ

စတာတွေကြောင့်ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ ယေဘုယျအားဖြင့် သတ်မှတ်လို့ရတယ်။

GAD ရဲ့ လက္ခဏာတွေကို အတိုင်းအတာတစ်ခု အထိ ကုစားနိုင်ဖို့….

လေ့ကျင့်ခန်းပုံမှန်လုပ်တာ

လုံလုံလောက်လောက်အိပ်ချိန် သတ်မှတ်ပြီး balanced diet ဖြစ်အောင် စားတာ

Yoga, meditation တွေကို လေ့ကျင့်တာ

ယုံကြည်ရတဲ့သူကို ဖွင့်ပြောတာ

တတ်ကျွမ်းသူတွေနဲ့ ဆွေးနွေးပြီး ကုသမှုခံယူတာ

စတာတွေကို လုပ်ဖို့ တိုက်တွန်းပါတယ်။

ဒီနေ့ခေတ်မှာက အလုပ်မှာရော အပြင်လောကမှာပါ ပုံမှန်ထက် stress တွေများလာကြတော့….

ဒီနည်းလမ်းတွေက General Anxiety Disorder ကို ကုသဖို့သာမကဘဲ mental welling တိုးတက်ကောင်းမွန်ဖို့အတွက်ပါ ကျင့်သုံးသင့်တယ်။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

အလုပ်လုပ်တဲ့အခါမှ work hard ထက် work smart က ပိုအလုပ်ဖြစ်သလိုပဲ….

ပြဿနာတစ်ခုကို သာမန်ရိုးကျဖြေရှင်းတာထက်

Creative ဖြစ်ဖြစ်ဖြေရှင်းန်ိုင်ရင် ပိုပြီး

အလုပ်တွင်ကျယ်သလို ကိုယ့်ကိုယ်ကို ယုံကြည်မှု self-confidence နဲ့ self- esteem လည်းမြင့်လာစေတယ်။

တီထွင်ဖန်တီးနိုင်စွမ်းက creative director, graphic designer တွေသာမကဘဲ လူတိုင်းရဲ့ နေ့စဉ်ဘဝမှာ လိုအပ်တယ်။

Creativity တိုးတက်ချင်တယ်ဆိုရင် သိပ္ပံနည်းကျ လက်တွေ့ကျင့်သုံးသင့်တာက…

(၁)တရားထိုင်ပါ

နာရီနဲ့ချီပြီး တရားထိုင်တာမျိုးမဟုတ်ဘဲ မိနစ်မနည်းငယ်လောက် ဝင်လေထွက်လေ မှတ်ပြီး present moment ကို အာရုံစိုက်လိုက်တာက ideas အသစ်တွေထွက်ဖို့ အများကြီး အကူအညီဖြစ်စေတယ်။

ဒီနေ့ခေတ်မှာ technology လိုမျိုး အာရုံစူးစိုက်မှုက်ို အနှောင့်အယှက်စေတဲ့အရာတွေများလာတဲ့အတွက် တစ်စုံတစ်ခုကို အာရုံစိုက်ပြီး တွေးတောဖို့ ခက်လာတယ်။ ဒီလိုအခြေအနေမှာ meditation က တော်တော်အသုံးဝင်လာတယ်။

(၂)ကိုယ့်ရဲ့ idea တွေကို မှတ်သားထားပါ။

တခါတလေ မိတ်ဆွေတို့ဖြစ်ဖူးမှာပါ။ solution တစ်ခုခုကို ထိုင်စဉ်းစားနေရင် idea မထွက်လာပေမဲ့ တခြားကိစ္စတစ်ခုခုထလုပ်လိုက်ရင်းနဲ့မှ ရုတ်တရက် အကြံကောင်းတွေထွက်လာတာမျ်ိုး။

ဒါကြောင့် ကိုယ့်ideaက ကောင်းတယ်ဆိုးတယ် မစဉ်းစားဘဲ ကိုယ့်ရဲ့အတွေးတွေကို notebook ထဲမှာ ချမှတ်ထားတာက အလေ့အကျင့်ကောင်းတစ်ခုပါ။

(၃) စိတ်ကူးယဉ်ပါ။

ဟုတ်ပါတယ်။ တခါတလေ ကိုယ့်ရဲ့လက်ရှိ position အခြေအနေကနေ စဉ်းစားတဲ့အခါ idea ကုန်သွားတာ၊ မစဉ်းစားတတ်တော့တာတွေဖြစ်တတ်တယ်။

ဒါကြောင့် ဥပမာ ကိုယ်က ငွေရေးကြေးရေးကိစ္စနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဖြေရှင်းရမယ်ဆိုရင် ကိုယ့်ကိုယ်ကို ငွေကြေးပညာရှင်၊ လုပ်ငန်းပိုင်ရှင် စသည်ဖြင့် နေရာပေါင်းစုံက စဉ်းစားလို့ရတယ်။ ဒီလိုလုပ်တာက ကိုယ့်ရဲ့ solution တွေကို out of the box ဖြစ်စေပြီး creative solution တွေဖြစ်လာနိုင်တယ်။

(၄)လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ဖို့မမေ့နဲ့။

လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်တာက ပုံမှန်အားဖြင့် creativity နဲ့မသက်ဆိုင်ဘူးထင်ရပေမဲ့ Austria’s University of Graz ရဲ့ လေ့လာတွေ့ရှိချက်အရ activeဖြစ်တဲ့ lifestyle နဲ့ တီထွင်ဖန်တီးနိုင်မှုက တိုက်ရိုက်ဆက်စပ်မှုရှိတယ်ဆိုတာကို တွေ့ရတယ်။

သီအိုရီတွေအရဆိုရင် ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုကြောင့်ထွက်ပေါ်လာတဲ့ endorphin hormone က စိတ်ကိုပျော်ရွှင်စေပြီး creativity level ကို မြင့်တက်စေတယ်။

ဒါကြောင့် မိတ်ဆွေရဲ့ ဘဝမှာရော လုပ်ငန်းခွင်မှာပါ creativity ကို ကိုယ့်ရဲ့ အားသာချက်အနေနဲ့အသုံးချတတ်ချင်ရင် ဖော်ပြထားတဲ့အချက်တွေကို လက်တွေ့လိုက်လုပ်ဖို့ တိုက်တွန်းပါတယ်။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

ညဘက်တွေဆို ပိုပြီး productive ဖြစ်တယ်…

မနက်ဆ်ို ပုံမှန်အချိန်ထနိုင်ဖို့ မနည်းအားယူရတယ်….

ဒီလိုမျ်ိုးစကားတွေကို night owl တွေဆီက မကြာခဏကြားရတယ်။

Night owlဖြစ်တာ၊ early bird ဖြစ်တာ ကိုယ့်ရဲ့ lifestyle, habit ကြောင့်ပဲ။

Night owl ထဲမှာသင်ပါခဲ့မယ်ဆိုရင် ကျန်းမာရေးနဲ့ဆိုင်တဲ့ ဒီအချက်တွေ သိထားဖို့လိုတယ်။

ညဘက် အိပ်တာနောက်ကျတဲ့သူတွေက ပုံမှန်အားဖြင့် body fat လည်း များနိုင်ပြီး type(2) ဆီးချိုရောဂါ၊ နှလုံးရောဂါ ဖြစ်နိုင်ချေ ပိုများတယ်။

night owl တော်တော်များများက ညဘက် snack စားတာ၊ ဖုန်းအလွန်အကျွံသုံးတာစတဲ့ ကျန်းမာရေးကိုထိခိုက်စေတဲ့ အပြုအမူတွေ လုပ်တတ်ကြတဲ့အတွက် mental health ကိုပါ အနည်းနဲ့ အများထိခိုက်စေတယ်။

လေ့လာချက်တွေအရ night owls တွေက early bird တွေထက် blood pressure ပိုပြီးများလေ့ရှိတယ်။

ပုံမှန်အားဖြင့် လူငယ်လူလတ်ပိုင်းတွေက အိပ်ချိန် ၇နာရီကနေ ၉နာရီထိလိုတာကြောင့် night owl တော်တော်များများ အိပ်ချိန်မပြည့်တာ၊ မနက်စာ မစားတာစတဲ့ အခြေအနေမျ်ိုးလည်းခဏခဏကြုံရတယ်။

အိပ်ရေးမဝတဲ့အခါက နောက်ဆက်တွဲ productivity ကျဆင်းတာ၊ mood မကောင်းတာတွေပါ တွေ့ရတယ်။

ဒါကြောင့် ကျွန်တော်အကြံပေးချင်တာက night owl ဖြစ်နေရင်တောင်…

အိပ်ချိန် schedule ကိုသေချာသတ်မှတ်ပြီး အိပ်ချိန်ပြည့်အောင် အိပ်ပါ။

နေ့ခင်းနေလယ်မှာ ခဏ တရေးတမောအိပ်ပါ။

Technology က သင့်ရဲ့ အိပ်ချိန်ကို အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေတယ်ဆိုတာ အမြဲသတိထားပြီး အိပ်ခါနီး digital devicesတွေ နဲ့ အဆက်အသွယ်ဖြတ်တောက်ထားပါ။

ညဘက်မအိပ်ခင် မုန့်စားတာမျိုးကို အတတ်နိုင်ဆုံး ရှောင်ကြည့်ပါ။

ဒါဆိုရင် မိတ်ဆွေတို့က night owl ဖြစ်နေရင်တော့ health risk တွေကို အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ ရှောင်နိုင်မှာပါ။

မိတ်ဆွေက early bird လား night owl လားဆိုတာ comment မှာရေးပေးကြပါဦးဗျ။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

ကျွန်တော်တို့ ကလေးဘဝက နွားနို့သောက်ကြတာအကျင့်တစ်ခုလိုပါပဲ။

ဒါပေမဲ့ အသက်ကြီးလာတာနဲ့အမျှ တခြားအချိုရည်၊ သောက်စရာတွေ အပေါ် ပိုပြီးအာရုံထားလာကြတယ်။

ဆောင်းရာသီလို ဖျားနာလွယ်တတ်တဲ့ကာလမှာတော့ နွားနို့သောက်သင့်တယ်လို့ မြင်တယ်။

ဘာလို့လဲဆိုရင်….

(၁) နွားနို့သောက်တာက ကိုယ်ခန္ဓာအတွက် လိုအပ်တဲ့ ကောင်းမွန်တဲ့ cholesterol ကို တိုးပွါးစေတယ်။

(၂)အားလုံးသိကြတဲ့အတိုင်း နွားနို့က calcium ဓာတ်ကြွယ်ဝတာကြောင့် အရိုးအဆစ်ကိုပိုပြီး သန်မာစေသလို အသက်ကြီးတဲ့လူတွေအနေနဲ့ အရိုးအားနည်းတဲ့ပြဿနာမျိုးကို လျှော့ချနိုင်တယ်။

(၃) မအိပ်ခင် နွားနို့သောက်တာက tryptophan ဆိုတဲ့ ဓာတ်ကို ထွက်စေတယ်။ ဒီလိုဓာတ်တွေကြောင့် အိပ်ပျော်အောင် အထောက်အကူပြုတယ်။

(၄)နွားနို့ကို ပျားရည်နဲ့ရောသောက်ရင် ဆောင်းရာသီမှာ ဖြစ်တတ်တဲ့ ချောင်းဆိုး၊ နှာစေး၊ ရင်ကြပ်တာမျ်ိုးကို သက်သာစေတယ်။

(၅) ဒါ့အပြင် မနက်စောစောမှာ နွားနို့နဲ့ပျားရည်ရောသောက်တာက ခန္ဓာကိုယ်အတွက် လိုအပ်တဲ့ proteins, carbohydrates ဓာတ်တွေရစေသလို serotonin ဓာတ်ပါဝင်တဲ့အတွက် အာရုံစူးစိုက်နိုင်စွမ်းကို တိုးတက်စေတယ်။

“အစားလည်းဆေး၊ ဆေးလည်းအစား” ဆိုသလိုပဲ ဆောင်းရာသီလို ကာလမျိုးမှာ နွားနို့ကို နေ့စဉ်ပုံမှန်သောက်တာက ခုခံအားကောင်းစေပြီး ပိုပြီး ကျန်းမာရေးတွက် အကူအညီဖြစ်စေတယ်။

မိတ်ဆွေတို့ရော နွားနို့သောက်တဲ့အလေ့အကျင့်ရှိကြလား။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

ကမ္ဘာပေါ်မှာ အသက်အရှည်ဆုံးလူမျိုးတွေထဲမှာ ဂျပန်လူမျိုးတွေလည်း ပါတယ်။

ဂျပန်အမျိုးသားတွေရဲ့ ပျှမ်းမျှအသက်ရှည်နှုန်းက ၈၁နှစ်ရှိပြီး အမျိုးသမီးတွေက ၈၇နှစ်ရှိတယ်။

ဒါဆိုရင် ဂျပန်လူမျိုးတွေက ဘာလို့အသက်ရှည်ကြတာလဲ။

(၁) စားသောက်မှုပုံစံ

ဂျပန်လူမျိုးတွေ နေ့စဉ်စားလေ့ရှိတဲ့ အစားအစာတွေက ကျန်းမာရေးနဲ့တော်တော်ညီညွတ်တယ်လို့ ပြောရမယ်။

Red meat လို့ခေါ်တဲ့အသားတွေ၊ နို့ထွက်ပစ္စည်းတွေ၊ သကြားစတာတွေကို သိပ်စားလေ့မရှိဘဲ…

ငါး၊ seafood၊ ထမင်းနဲ့ soybean ကို ပိုပြီး စားတတ်ကြတယ်။

ဂျပန်တွေက Canadian လူမျိုးတွေရဲ့ ထက်ဝက်လောက်ပဲ အသားစားပေမဲ့ ငါးနဲ့ ပင်လယ်စာတွေကို (၂)ဆ ပိုစားကြတယ်။

ဒါကြောင့်ပဲ အဝလွန်တာ၊ လေဖြတ်တာ၊ နှလုံးရောဂါနဲ့ တခြား ကျန်းမာရေးပြဿနာတွေဖြစ်တာ နည်းတာကို တွေ့ရတယ်။

(၂) green tea

ဂျပန်နိုင်ငံမှာ သကြားမပါဝင်တဲ့ green tea သောက်တဲ့နှုန်းက တော်တော်လေးမြင့်တယ်။ လေ့လာချက်တွေအရဆိုရင် green tea သောက်တဲ့အလေ့အထကြောင့် သေဆုံးနှုန်းကို လျော့ကျစေတယ်။

(၃) Hara Hachi Bu အကျင့်

Hara Hachi Bu ရဲ့ အဓိပ္ပာယ်က အစားစားတဲ့အခါ ၈၀% လောက်ဗိုက်ပြည့်တဲ့အထိစားဖို့ပါ။

ဒီအပြုအမူအရ ဂျပန်လူမျိုးတွေက ဗိုက်လုံးဝပြည့်တဲ့အထိ စားလေ့မရှိကြဘဲ ဗိုက်ဝတယ်ဆိုရုံစားတတ်ကြတယ်။ ဒါ့အပြင် အစားကို ဖြည်းဖြည်းချင်းဝါးစားလေ့ရှိကြတယ်။

ဒီနည်းလမ်းက မလိုအပ်တဲ့ calories တွေ မစားမိအောင် ထိန်းထားနိုင်သလို အစာခြေဖျက်မှုနှုန်းနဲ့ စွမ်းအင်အဖြစ်ပြောင်းလဲဖို့ပါ အကူအညီဖြစ်စေတယ်။

(၄)အလုပ်လုပ်တဲ့ပုံစံ

ဂျပန်နိုင်ငံရဲ့ culture အရ individualism ထက် collectivism ပိုဖြစ်တယ်။ ဒါ့အပြင် အလုပ်ကနေ retireလုပ်ပြီးတဲ့အခါမှာလည်း second job တွေ အလုပ် ထပ်လုပ်တာမျိုးတွေရှိကြတယ်။

အလုပ်လုပ်ပြီး အမြဲactive ဖြစ်နေတာကလည်း စိတ်ဓာတ်ကျတဲ့ရောဂါကို ကာကွယ်ပေးန်ိုင်တဲ့အပြင် အသက်ရှည်ခြင်း လျှို့ဝှက်ချက်တစ်ခုပဲ။

မိတ်ဆွေတို့လည်း ဂျပန်လူမျိုးတွေလို ပိုပြီး ကျန်းမာအသက်ရှည်ချင်တယ်ဆိုရင် ဒီလျှို့ဝှက်ချက်တွေကို လိုက်ပြီးကျင့်သုံးသင့်တယ်။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

Insulin က နေ့စဉ်နေ့တိုင်းမဖြစ်မနေ လိုအပ်တဲ့ hormone တစ်ခုပဲ။

ကျွန်တော်တို့ ခန္ဓာကိုယ်က အစာစားလိုက်တဲ့အခါ သကြားဓာတ် glucose အဖြစ်ပြောင်းလဲပေးတယ်။

သကြားဓာတ်ကို energy အဖြစ်ထုတ်ပေးပြီး သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ကို ထိန်းညှိပေးဖို့ insulin ကို လိုအပ်တယ်။

တကယ်လို့ insulin မထုတ်လုပ်န်ိုင်တာ ဒါမှမဟုတ် insulin ကို အပြည့်အဝ မသုံးနိုင်တော့ရင်

Type 1 နဲ့ Type 2 ဆီးချိုရောဂါကို ဖြစ်စေတယ်။

Type 1 ဆီးချိုရောဂါက လူငယ်တွေမှာ အဖြစ်များပြီး Type 2 ဆီးချိုရောဂါကတော့ အသက်အရွယ်မရွေးဖြစ်နိုင်တယ်။

insulin ကို ကောင်းကောင်းမထုတ်လုပ်န်ိုင်တော့ဘူးဆိုရင် treatment ယူတာမျိုးတွေ လုပ်ဖို့ လိုအပ်တယ်။

ပုံမှန်အားဖြင့် insulin ကိုသဘာဝအတိုင်း ထုတ်လုပ်နိုင်ဖို့ဆိုရင်….

အာဟာရပြည့်ဝတဲ့ အသီးအရွက်တွေကို ပုံမှန်စားသုံးတာ

ခန္ဓာကိုယ် အလေးချ်ိန်နဲ့ cholesterol level ကို ထိန်းထားတာ

နေ့တိုင်း လှုပ်လှုပ်ရှားရှားနေတာ

stress များတာကို လျှော့ချတာ

(၆) လတစ်ခါလောက် ကျန်းမာရေးစစ်ဆေးမှုပြုလုပ်တာတွေ ကိုလုပ်ဖို့ အကြံပေးချင်ပါတယ်။

Insulin နဲ့ပတ်သက်ပြီး မေးချင်တာရှိရင် comment မှာရေးခဲ့ပေးလို့ရပါတယ်။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

Protein လို့ပြောလိုက်ရင် gym ကစားတဲ့သူတချို့ သောက်ကြတဲ့ supplements တွေကို ပြေးမြင်ကြမယ်ထင်တယ်။

Protein ဓာတ်က ကျွန်တော်တို့ ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ မရှိမဖြစ် ဟော်မုန်းတွေ၊ muscle နဲ့ organs တွေရဲ့ ဖွံ့ဖြိုးမှု ဖြစ်စဉ်မှာ အရေးကြီးတဲ့ nutrient အနေနဲ့ပါဝင်တယ်။

Protein ကို amino acid အမျိုးအစားပေါင်း (၂၀) ကျော်နဲ့ ဖွဲ့စည်းထားတာဖြစ်ပြီး ကျွန်တော်တို့ နေ့စဉ်စားသောက်တဲ့ အာဟာရရဲ့ ၁၀ ကနေ ၃၅% လောက်က protein ဓာတ်ပါဝင်တယ်။

ပုံမှန်အားဖြင့် လူတစ်ယောက်ရဲ့ အလေးချိန် 1 kg အတွက် protein 1 gram လိုအပ်တယ်လို့ သတ်မှတ်နိုင်တယ်။

ကြက်သား၊ အမဲသား၊ နွားနို့၊ ဟင်းနုနွယ်၊ ကန်စွန်းဥ လိုမျိုး အစားအစာတွေ protein ကြွယ်ဝတဲ့ အစားအစာတွေထဲမှာ ပါတယ်။

နေ့စဉ် Protein လုံလုံလောက်လောက် စားသောက်ရင်…

Muscle တွေကြီးထွားဖို့ အထောက်အကူပြုတယ်။

Protein ဓာတ်က calcium နဲ့ magnesium ဓာတ်တွေ စုပ်ယူဖို့ အထောက်အကူပြုတဲ့အတွက် အရိုးကို ပိုပြီး သန်မာစေတယ်။

နှလုံးနဲ့ပတ်သက်တဲ့ရောဂါတွေ ကာကွယ်ပေးန်ိုင်သလို protein ဓာတ်ကြွယ်ဝတဲ့ အစားအစာတွေက insulin အနည်းငယ်သာ လိုအပ်တဲ့အတွက် သွေးတွင်း သကြားဓာတ်ကို ထိန်းညှိန်ိုင်တယ်။

ဒါကြောင့် ဆီးချ်ိုရောဂါရှိတဲ့သူတွေဆိုရင် carbohydrates တွေအစား protein ကြွယ်ဝတဲ့ အစားအစာတွေ စားသင့်တယ်။

ဒါတင်မကဘဲ ကိုယ်ခံအားစနစ်ပိုပြီး ကောင်းမွန်ဖို့၊ အရွယ်မတိုင်ခင် အိုမင်းတာကို ရှောင်ရှားန်ိုင်ဖို့နဲ့ hormone level တွေ ထိန်းညှိနိုင်ဖို့ protein က မဖြစ်မနေလိုတယ်။

လေ့ကျင့်ခန်းတွေ ပိုလုပ်တဲ့အခါ protein ဓာတ်တွေများတဲ့ အစားအစာတွေကို ပိုစားသင့်တယ်။

ဒါပေမဲ့ muscle တွေမြန်မြန်ကြီးချင်လို့ protein ကို လိုတာထက်ပိုပြီး စားမိတဲ့အခါ….

အသည်းနဲ့ ကျောက်ကပ်ကို ဝန်ပိစေပြီး ခန္ဓာကိုယ်တွင်း အစိတ်အပိုင်းတွေကို ထိခိုက်စေတယ်။

Carbohydrates ထက် protein ဓာတ်ကိုပိုပြီး စားမိရင်လည်း ketosis ဆိုတဲ့ ဖြစ်စဉ်ကို ဖြစ်စေတယ်။

ဒီလိုဖြစ်လာရင် ခန္ဓာကိုယ်က carbohydrate ကို လောင်ကျွမ်းစေမဲ့အစား လိုအပ်တဲ့ body fat တွေကို လောင်ကျွမ်းစေတယ်။

Ketosis က အစားစာချင်စိတ်ကို လျော့ကျစေပြီး အခြား ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ ပြဿနာတွေကိုလည်း ဖြစ်စေတယ်။

ဒါကြောင့် protein ကို အာဟာရဓာတ်ကနေ အဆိပ်မဖြစ်အောင် ကိုယ်အလေးချိန်၊ လှုပ်ရှားမှုပေါ် မူတည်ပြီး ချိန်ဆ စားဖို့လိုတယ်။

ဒါမှ protein ဓာတ် ကောင်းကျိုးတွေကို အပြည့်အဝခံစားရမှာပါ။

မိတ်ဆွေတို့ရော protein ဓာတ်ပါတဲ့ ဘယ်လိုအစားအစာတွေ စားလေ့ရှိကြလဲ။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

ညဘက်ဆို တော်ရုံ အိပ်မပျော်ဘူး…

အိပ်ရေးမဝဘူး…

ဆိုတဲ့ စကားတွေကို

အခုနောက်ပိုင်းမှာ လူကြီးတွေသာမကဘဲ လူငယ်တွေဆီကပါ ခဏခဏကြားရတယ်။

အိပ်ချိန်မပြည့်ရင် တစ်နေ့တာ ဘာလုပ်လုပ်အဆင်မပြေတာမျိုး ကြုံဖူးကြမှာပါ။

အိပ်မပျော်တဲ့ပြဿနာကို လူငယ် ၁၀%ကနေ ၂၀% လောက်ထိ ရင်ဆိုင်နေကြရပြီး

Depression ခံစားနေရတဲ့ လူငယ် ၇၅% လောက်ကလည်း အိပ်မပျော်တဲ့ insomnia ပြဿနာရှိကြတယ်။

အိပ်မပျော်တဲ့ အခြေအနေက ကြာလာတဲ့အခါ

Sleep disorder ကြုံတွေ့နိုင်သလို

သွေးတိုး၊ ဆီးချိုရောဂါ၊ အဝလွန်တာ၊ heart attack နဲ့ depression ဝင်တာမျိုး

စတဲ့ ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ ပြဿနာတွေ ရှိလာနိုင်တယ်။

ဒါကြောင့် ညဘက်တွေ အိပ်ပျော်ရခက်ခဲလာတယ်ဆိုပြီး သတိထားမိရင်…

ညဘက်မှာ မိနစ်(၃၀)လောက်အတွင်း အိပ်မပျော်ရင် ပေါ့ပေါ့ပါးပါးလုပ်စရာရှိတာမျိုးဖြစ်တဲ့ အဝတ်ခေါက်တာ၊ ပစ္စည်းရှင်းတာမျိုးလုပ်ကြည့်ပါ။

ပတ်ဝန်းကျင်မှာ ဖွင့်ထားတဲ့ မီးတွေပိတ်ပြီး အိပ်ပါ။

မအိပ်ခင် တစ်နာရီအလ်ိုလောက်မှာ ဖုန်းသုံးတာ၊ computer screen ကြည့်တာမျိုးက်ိုလည်း ရှောင်ပါ။

နေ့လယ်နေ့ခင်း တရေးတမောအိပ်တတ်တယ်ဆိုရင် အကြာကြီး မအိပ်ပါနဲ့။

မအိပ်ခင် Coffee၊ အရက် သောက်တာမျိုး၊ အစာစားတာမျိုးမလုပ်ပါနဲ့။

ညဘက်တွေမှာ ရေနွေးနဲ့ရေချိုးတာ၊ Journalling လုပ်တာ၊ ပုံဆွဲတာမျိုးလုပ်နိုင်ပါတယ်။

တစ်ခါတစ်လေ overthinking တွေ negative အတွေးတွေနဲ့ပဲ အိပ်မပျော်ဖြစ်တတ်တဲ့အတွက် ဝင်လေထွက်လေမှတ်တာမျိုး၊ mindfulness activity လုပ်တာမျိုးတွေက အိပ်စက်ခြင်းကို ပိုပြီး အထောက်အကူပြုစေတယ်။

ကျွန်တော်တို့တွေသေချာ အနားယူဖြစ်တဲ့အချိန်က အိပ်ချိန်ပဲဖြစ်တာကြောင့် အိပ်ချိန် schedule ကို သေချာသတ်မှတ်ထားသင့်တယ်။

တစ်ရက်နဲ့တစ်ရက် အိပ်ချိန်မတူရင်လည်း အိပ်ပျော်ဖို့ခက်ခဲတတ်တယ်။

မိတ်ဆွေတို့ရော ဘယ်ချ်ိန်ကနေ ဘယ်ချိန်အတွင်း အိပ်လေ့ရှိကြလဲ။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

ကျွန်တော်တို့ငယ်ငယ်ထဲက အရောင်တွေကို ကြိုက်တတ်ကြတယ်။

သကြားလုံးရရင်တောင် ရောင်စုံဖြစ်နေရင်သဘောကျတာမျိုးပေါ့။

သုတေသနတွေအရဆိုရင် အရောင်တွေက ကျွန်တော်တို့ mood နဲ့ productivity ကို ပြောင်းလဲနိုင်တဲ့စွမ်းအားတွေရှိတယ်။

ဥပမာအနေနဲ့ဆို Colliers company က သူတို့ Company decoration ကို အဖြူရောင်ကနေ အနီ၊ အပြာနဲ့ အဝါ စတဲ့ color တွေနဲ့ ထပ်ပြီး မွမ်းမံလိုက်တဲ့အခါ ဝန်ထမ်းတွေရဲ့ အလုပ်ခွင်ကိုရင်းနှီးမှုနဲ့ productivity မြင့်တက်လာတာကို တွေ့ရတယ်။

အရောင်တွေထဲမှာ…

Red

အနီရောင်က physical response ကို ကိုယ်စားပြုပြီး powerful ဖြစ်တဲ့ color တစ်ခုပါ။ ဒါပေမဲ့stress များတဲ့ environment မှာ အနီရောင်ကို အသုံးပြုတာက stress ကိုပိုများစေတယ်။

အနီရောင်က ကိုယ်ကာယကိုအသုံးပြုရတဲ့အလုပ်လုပ်ရတဲ့အခါမျိုး၊ အားကစားလုပ်တာမျိုးမှာတော့ စိတ်ကို ပိုတက်ကြွစေတဲ့ အရောင်အဖြစ်အထောက်အကူပြုတယ်။

Blue

အပြာရောင်က စိတ်ငြိမ်စေတဲ့ cool tone color ဖြစ်ပြီး အာရုံစူးစိုက်နိုင်စွမ်းကို ပိုမြင့်တက်စေတယ်။ ဒါ့အပြင် ပြောဆိုဆက်ဆံရာမှာလည်း အထောက်အကူပြုတယ်။

အပြာရောင်က melatonin hormone ထွက်တာကို လျှော့ချနိုင်တဲ့အတွက် အိပ်ငိုက်တာ၊ မလန်းဆန်းတာမျိုး မဖြစ်အောင် ကူညီပေးနိုင်တယ်။

အပြာရောင်ကိုတော့ တော်တော်များများ ရုံးခန်းတွေမှာသုံးကြတယ်။ ဦးနှောက်ကို အသုံးပြုရပြီး အာရုံစူးစိုက်ရတဲ့ အလုပ်ပတ်ဝန်းကျင်မှာ အပြာရောင်က productivity ကို ပိုပြီး တိုးစေတယ်။

Yellow

အဝါက energy ပိုတိုးစေပြီး အကောင်းမြင်တဲ့positivity ထုတ်ပေးတယ်။ ဒါ့အပြင် creativity နဲ့ confidence level တိုးစေဖို့လည်း အဝါရောင်က အကူအညီဖြစ်စေတယ်။

မိတ်ဆွေက brainstorming လုပ်ရတယ်၊ creative idea တွေအမြဲစဉ်းစားပြီး ပြဿနာတွေဖြေရှင်းရတယ်ဆိုရင် မိတ်ဆွေ အလုပ်ပတ်ဝန်းကျင်မှာ အဝါရောင်သုံးသင့်တယ်။

Green

အစိမ်းရောင်ကတော့ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်နဲ့ အနီးစပ်ဆုံးအရောင်ဖြစ်ပြီး စိတ်တည်ငြိမ်အေးချမ်းစေတယ်။

ဒါကြောင့် meditation လုပ်တာ၊ yoga လုပ်တဲ့အခါအမျိုးမှာ အစိမ်းရောင်ကိုသုံးတာ သင့်တော်ပါတယ်။

အရောင်တိုင်းကို သေချာအသုံးချတတ်ရင် ကိုယ့်ရဲ့ စွမ်းဆောင်ရည်ကို တိုးတက်စေနိုင်တဲ့အပြင် ပိုပြီး သက်တောင့်သက်သာဖြစ်တဲ့ ဘဝနေထိုင်မှုကို ရနိုင်တယ်။

မိတ်ဆွေတို့ အခုဆိုရင် အရောင်တွေရဲ့ စွမ်းအားကို သတိထားမိပြီထင်ပါတယ်။

အရောင်တွေထဲမှာ မိတ်ဆွေအကြိုက်ဆုံးအရောင်ကို comment မှာပြောပြပေးပါဦး။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

IDC ရဲ့ စစ်တမ်းတွေအရ smart phone သုံးတဲ့ သူ ၁၀၀ မှာ ၈၀ က မနက်အိပ်ရာထထချင်း ၁၅ မိနစ်မှာ ဖုန်းသုံးလေ့ရှိကြတယ်။

University of Gothenburg ရဲ့ သုတေသနအရဆိုရင် ဖုန်းသုံးတဲ့အကြိမ်ရေပမာဏများတာက အိပ်စက်ကို အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေသလို လူငယ်တွေကို depression ဖြစ်နိုင်ချေကို ပိုပြီး မြင့်တက်စေတယ် လို့ဆိုတယ်။

ကျွန်တော်တို့ ဦးနှောက်က ပုံမှန်အားဖြင့် အိပ်ရာကထထချင်းမှာ alpha state ကနေ delta state ကို ကူးပြောင်းသွားတယ်။ နိုးနိုးချင်း ဖုန်းကိုင်လိုက်တဲ့အခါ delta state ကနေ နိုးနိုးကြားကြားဖြစ်သွားတဲ့ beta state ကို တိုက်ရိုက်ရောက်သွားတဲ့အတွက် ဦးနှောက်ရဲ့ function တွေကို ထိခိုက်စေတယ်။

ဒါ့အပြင် phone application တွေကနေ သိလိုက်ရတဲ့ negative message တွေ မပြီးသေးတဲ့အလုပ်တာဝန်တွေကလည်း တစ်နေ့တာstress ကိုပိုပြီးများစေတယ်။

ဖုန်းသုံးနေရင်း အချ််ိန်ကုန်မှန်းမသိတဲ့အခါမျိုးမှာလည်း အချိန်ကိုဖြုန်းမိစေသလို ပိုပြီး productivity ကို ကျစေတယ်။

သုတေသနတွေကို လေ့လာချက်အရ အဝလွန်တာ၊ neck syndromeဖြစ်တာ၊ အမြင်အာရုံဆိုင်ရာပြဿနာတွေဖြစ်တာတွေ ကြုံတွေ့လာနိုင်တယ်။

ဒါကြောင့်ဖြစ်နိုင်ရင် အိပ်ရာက ထထချင်း မိနစ်(၃၀) လောက်မှာ ဖုန်းမကြည့်မိအောင် ကြိုးစားသင့်တယ်။

ဥပမာ…

Phone ကို အိပ်ခါနီး airplane mood on ထားတာ၊

မနက်စောစော လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်၊ စာဖတ်တာ၊

Alarm ကို phone နဲ့မပေးဘဲ ရိုးရိုးရှင်းရှင်းနာရီိနဲ့ပဲ alarm ပေးတာမျိုးက ဒီပြဿနာကိုဖြေရှင်းကို အထောက်အကူပြုနိုင်တယ်။

ကျွန်တော်ကတော့ အိပ်ခါနီးဆိုဖုန်းကို ကိုယ်နဲ့ဝေးတဲ့နေရာမှာထားတယ်။ အိပ်ရာနိုးနိုးချင်းမှာလည်း စာအုပ်ထဲလုပ်စရာချရေးတာမျိုး၊ ဝင်လေထွက်လေမှတ်တာမျ်ိုးလုပ်ပြီး ဖုန်းမကြည့်မိအောင် လေ့ကျင့်တယ်။

မိတ်ဆွေတို့ရော မနက်စောစော ဖုန်းကြည့်မိတဲ့အကျင့်ရှိရင် ဘယ်လိုနည်းလမ်းတွေနဲ့ ပြင်ကြမလဲဆိုတာ comment မှာရေးပေးပါဦး။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

Generation Z တွေက တစ်နေ့ကို ၉ နာရီ ဝန်းကျင်လောက် screen time ရှိကြတယ်။

ပျှမ်းမျှအားဖြင့်ဆိုရင် လူတစ်ယောက်က တစ်ရက်ကို ၆နာရီ ၅၈မိနစ် internet ချိိတ်ဆက်ထားတဲ့ screen တွေမှာ အချိန်ကုန်လေ့ရှိတယ်။

ဒီအချိန်က တစ်နေ့တာရဲ့ ၃ပုံတစ်ပုံနီးပါးလောက်ရှိတယ်။

တစ်လကိုဆိုရင် နာရီ ၂၀၀ ကျော်၊ တစ်နှစ်ကို နာရီ၂၅၀၀ကျော်လောက်ပေါ့။

ပညာရှင်တွေရဲ့ အကြံပေးချက်အရဆိုရင် လူတစ်ယောက်ရဲ့ screen time က အလုပ်ချိန်ပြင်ပမှာ (၂)နာရီထက် မပိုသင့်ဘူး။

မိတ်ဆွေရဲ့ personal time မှာ screen ကို (၂)နာရီထက်ပိုပြီး ကြည့်နေမိပြီဆိုရင်တော့ screen time များနေပြီလို့ ပြောနိုင်တယ်။

ဒါပေမဲ့ ဒီနေ့ခေတ်မှာ leisure activity တွေ၊ လုပ်စရာတွေ တော်တော်များများက digital platforms ပေါ်မှာဖြစ်လာတော့ screen time ကို ထိန်းချုပ်ရတာ တော်တော်လေးခက်လာတယ်။

Screen time များနေတယ်ဆိုရင် ပြင်သင့်တာက…

အိပ်ခါနီး အနည်းဆုံး (၁)နာရီလောက် အလိုမှာ ဖုန်းမသုံးတာ

မနက်ထထချင်း (၁)နာရီဝန်းကျင်လောက်ကို ဖုန်းမကြည့်တာ

non-screen hobbies တွေဖြစ်တဲ့ စာဖတ်တာ၊ အပင်စိုက်တာမျိုးနဲ့ အားလပ်ချိန်မှာ အပန်းဖြေတာ

စတဲ့အကျင့်တွေကို စပြီး မွေးမြူသင့်တယ်။

ဒါဆိုရင် မိတ်ဆွေရဲ့ screen time ကို အတိုင်းအတာတစ်ခုထိ လျှော့ချနိုင်မှာပါ။

အခုလက််ရှိမှာရော မိတ်ဆွေရဲ့ တစ်နေ့တာ screen time ဘယ်လောက်များနေလဲ၊

ဘယ် applicationတွေမှာ အများဆုံးအချ်ိန်ကုန်လဲ ဆိုတာ comment မှာ ပြောပြပေးပါဦး။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

ဟော်မုန်းတွေက နေ့စဉ်ဘဝမှာ ပိုပြီး active ဖြစ်ဖို့နဲ့ အောင်မြင်ဖို့ သဘာဝက ပေးထားတဲ့ မှော်စွမ်းအင် လိုပါပဲ။

ခန္ဓာကိုယ်က hormone ကို သေသေချာချာအသုံးချတတ်ရင် ကိုယ့်ရဲ့ ဘဝနေထိုင်မှုပုံစံက ပိုမို ကောင်းမွန်ပြီး အောင်မြင်လာန်ိုင်တယ်။

အောင်မြင်ခြင်းဟော်မုန်းလို့ပြောလိုက်ရင် serotonin, dopamine နဲ့ endorphin က မပါမဖြစ်ပါ။

Serotonin

Serotonin ဟော်မုန်းက ပျော်ရွှင်ခြင်း ဟော်မုန်းလို့လဲ ပြောလို့ရတယ်။ Serotonin ဟော်မုန်းများတဲ့အခါ လူတွေကိုပိုပြီး စိတ်ဓာတ်တက်ကြွစေပြီး depression ဝင်တာမျိုးမဖြစ်အောင် ဟန့်တားနိုင်တယ်။ ဒါ့အပြင် အိပ်စက်တာ၊ အစာစားချင်စိတ်ဖြစ်ပေါ်စေဖို့လည်း အထောက်အကူပြုတယ်။

အလုပ်ခွင်မှာပျော်ရင်လည်း Serotonin ဟော်မုန်းများလာတတ်ပြီး productivity ကို ပိုတိုးတက်စေတယ်။

Serotonin hormone များချင်ရင်…

တစ်ရက်ကို မိနစ် (၂၀)လောက် နေရောင်ခြည်နဲ့ ထိတွေ့ပေးတာမျိုး

ကိုယ့်ရဲ့ ယခင်က အောင်မြင်မှုတွေကို reflect လုပ်တာမျိုး လုပ်လို့ရတယ်။

Dopamine

Dopamine ကတော့ လူတော်တော်များများနဲ့ ရင်းနှီးတယ်။ လူတွေရဲ့ အာရုံစူးစိုက်ခြင်း၊ မှတ်ဉာဏ်နဲ့ အလုပ်ထဲမှာစိတ်အားထက်သန်မှုကို တိုးတက်စေဖို့ dopamine က ကူညီပေးတယ်။ dopamine က motivation hormone လို့ပြောရင်လည်း မမှားဘူး။

ကျွန်တော်တို့ကို တစ်ခုခုလုပ်နေရင်ပျော်စေတာ၊ စွဲလမ်းစေတာက dopamine ကြောင့်ဖြစ်တယ်။

Dopamine က တန်ဆေးလွန်ဘေးဆိုသလိုပဲ မသင့်တော်တဲ့နေရာမှာ စွဲလမ်းမိရင် အကျင့်ဖြစ်သွားစေတတ်တယ်။ ဥပမာ- မူးယစ်ဆေးစွဲတာမျ်ိုးပေါ့။

Dopamine hormone က ပုံမှန်အားဖြင့်…

Protein ဓာတ် များများပါတဲ့ အစာစားခြင်း

ကိုယ်ချမှတ်ထားတဲ့ အောင်မြင်မှုသေးသေးလေးတွေ ပြီးမြောက်ခြင်း ကနေ ရရှိနိုင်တယ်။

Endorphin

Endorphin ဟော်မုန်းက နာကျင်မှုကို သက်သာပျောက်ကင်းစေတဲ့ ဟော်မုန်းတစ်မျိုးပါ။ ဒါ့အပြင် endorphinက ပြဿနာ အခက်အခဲတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်ရတဲ့အခါ activeဖြစ်နေအောင် အထောက်အပံ့ပေးတယ်။

ခက်ခဲတဲ့အခြေအနေမျိုးမှာတောင် out of box တွေးခေါ်နိုင်တာ၊ ပြဿနာကို အေးအေးဆေးဆေးဖြေရှင်းသွားတာနိုင်တာက endorphin ဟော်မုန်း ကြောင့် တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်တယ်။

ဟာသကားကြည့်တာ၊ ရယ်မောတာ

ကိုယ်လက် လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်တာမျိုးက

Endorphin ဟော်မုန်းကို ထုတ်လွှတ်စေတယ်။

ဟော်မုန်းတွေက အလုပ်ခွင်မှာရော နေ့စဉ်ဘဝမှာ စွမ်းဆောင်ရည်တိုးတက်စေဖို့ အများကြီး အကူအညီပေးတဲ့အတွက် မိတ်ဆွေတို့အနေနဲ့ အောင်မြင်ခြင်းဟော်မုန်းတွေကို နည်းလမ်းကျကျ ရယူသင့်တယ်။

အောင်မြင်ခြင်းဟော်မုန်းတွေအပေါ် မိတ်ဆွေတို့ရဲ့ အမြင်နဲ့ မေးခွန်းတွေကို comment မှာ ရေးလို့ ရပါတယ်။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

သီချင်းနားထောင်ရတာကို လူတိုင်းနှစ်သက်ကြတယ်။

အားလပ်ချိန်ဖြစ်ဖြစ်၊ ပေါ့ပေါ့ပါးပါးအလုပ်တွေလုပ်တဲ့အခါမှာဖြစ်ဖြစ် သီချင်းနားထောင်ရတာ စိတ်ကို ရွှင်လန်းစေတယ်။

တေးဂီတတွေက အပျင်းပြေရုံသက်သက်အပြင် ဘယ်လို စွမ်းအားတွေရှိနေလဲ ဆိုတာ မိတ်ဆွေတို့ သိကြလား။

သုတေသနတွေအရဆိုရင် သီချင်းနားထောင်တဲ့အခါ သွေးလည်ပတ်မှုကို ပိုကောင်းစေတယ်။ ဒါ့အပြင် နှလုံးခုန်နှုန်းမြန်တာ၊ သွေးဖိအားများတာ နဲ့ stress hormone မြင့်တာမျိုးကို လျှော့ချစေတယ်။

သီချင်းနားထောင်တာက ဦးနှောက်ရဲ့ dopamine ထုတ်လုပ်မှုနှုန်းကိုလည်း တိုးတက်စေတယ်။ dopamine hormone ကတော့ စိတ်ဖိစီးမှုကို လျော့ကျစေတဲ့ hormone တစ်မျိုးပါ။

တေးဂီတတွေက မှတ်ဉာဏ်စွမ်းရည်ကိုလည်း အထောက်အကူပြုစေတယ်။ ဒါကြောင့် Alzheimer ရောဂါခံစားရသူတွေကို music therapy ပေးတာမျိုးတွေရှိတယ်။

ဆေးကုသမှုခံယူတဲ့အခါမျိုးမှာ ဦးနှောက်ကို လှုံ့ဆော်လာတဲ့ pain signals တွေကို အဟန့်အတားအနေနဲ့ ဆောင်ရွက်ပေးန်ိုင်တယ်။

ဒါ့အပြင် soft music တွေဖွင့်ထားရင် အစာအများကြီး မစားမိအောင် အထောက်အကူပြုစေပြီး လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်တဲ့အခါမျိုးမှာလည်း လှုပ်ရှားမှု performance ကို ပိုတိုးတက်စေတယ်။

ဒါကြောင့် မိတ်ဆွေတို့ အနေနဲ့ ပိုကျန်းမာတဲ့lifestyle ကိုပိုင်ဆိုင်ဖို့ တေးဂီတတွေရဲ့ စွမ်းအားကို အသုံးချသင့်တယ်။

မိတ်ဆွေတို့ ဘယ်လို တေးဂီတအမျိုးအစားကို နားထောင်ဖြစ်ကြလဲဆိုတာ comment မှာ ရေးခဲ့ပေးပါဦး။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

လှုပ်လှုပ်ရှားရှားမနေရင် cholesterol များတတ်တယ်…

Cholesterol များနေရင် နှလုံးရောဂါ ရနိုင်တယ်၊ လေဖြတ်တတ်တယ် ဆိုပြီး ကျွန်တော်တို့ မကြာခဏ ကြားဖူးကြတယ်။

ဒါဆိုရင် Cholesterol ဆိုတာ ဘာလဲ။

Cholesterol က အဆီပုံစံအမျိုးအစားတစ်ခုဖြစ်ပြီးတော့ အသည်းက သဘာဝအရ ထုတ်လုပ်ပေးတဲ့အရာ ဖြစ်တယ်။

Cholesterol က ခန္ဓာကိုယ်အတွက် cell membrane တွေ hormone တချို့နဲ့ Vitamin D ထုတ်လုပ်ဖို့ ကူညီတဲ့နေရာမှာ တော်တော် အရေးပါတယ်။

ဒါကြောင့် ခန္ဓာကိုယ်မှာ cholesterol က လိုအပ်တယ်။ ဒါပေမဲ့ cholesterol ကို မထိန်းသိမ်းနိုင်ဘဲ များလာရင် လေဖြတ်တာမျိုး၊ heart attack ရတာမျိုးထိ ဖြစ်နိုင်တယ်။

Cholesterol များလာရင် ပုံမှန်အားဖြင့် လက္ခဏာပြတာ သိသာလေ့မရှိတာကြောင့် ပိုပြီး သတိထားဖို့ လိုအပ်တယ်။

cholesterol ကိုလျှော့ချချင်ရင်…

လေ့ကျင့်ခန်းပုံမှန်လုပ်တာ

ဆေးလိပ်ဖြတ်တာ

အဆီများတဲ့ အစားအစာတွေရှောင်တာ

အမျှင်ဓာတ်များတဲ့ အသီးအရွက်တွေ၊ အစေ အဆန်တွေ ပိုစားတာ

ဆီကြော်အစာတွေထက် ကင်ထား၊ ပြုတ်ထားတဲ့ အစာမျိုးကို ရွေးချယ်တာ

အသင့်စား fast food တွေရှောင်တာ

omega-3 fatty acids ပါဝင်တဲ့ ငါးနဲ့ အစားအစားတွေ စားတာ…

စသည်ဖြင့် အချက်တွေ ကို လိုက်နာဖို့ လိုတယ်။

မိတ်ဆွေတို့လည်း မကျန်းမာတဲ့ lifestyle မှာ နေထိုင်မိတယ်ဆိုရင် cholesterol မများလာအောင် ဂရုစိုက်ဖို့ လိုတယ်။2023 ကစပြီး ကျန်းမာရေးကိုလည်း ဦးစားပေးဖို့ မမေ့သင့်ဘူး။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

Covid နောက်ပိုင်းကနေစပြီး work from home လုပ်ရတဲ့ အလုပ်တွေရှိလာတဲ့အပြင် လူတွေတော်တော်များများကလည်း အိမ်မှာနေရင်း လုပ်လို့ရတဲ့ remote work တွေစိတ်ဝင်စားလာကြတယ်။

Work from home လုပ်လို့ကောင်းကျိုးတွေအများကြီးရှိသလို အားနည်းချက်တွေအနေနဲ့ healthy lifestyle တည်ဆောက်ဖို့ လိုအပ်တာ၊ လေ့ကျင့်ခန်း မလုပ်ဖြစ်တာမျိုး ရှိလာနိုင်တယ်။

ဒါကြောင့် work from home လုပ်တဲ့သူတွေ ကိုယ့်ရဲ့ ကျန်းမာရေးကြောင့် စိတ်မညစ်ချင်ရင်…

ကိုယ့်ကိုယ်ကို self- care လုပ်ဖို့ အချိန်ပေးသေချာသတ်မှတ်ပါ။

အလုပ်ချိန်ပြင်ပမှာ ကိုယ့်အတွက် mindfulness ရစေတာ၊ physical health ကို ပိုပြီးကောင်းလာစေတဲ့ activity မျိုး (ဒါမှမဟုတ်) ကိုယ့်ရဲ့အပေါင်းအသင်း မိသားစုတွေနဲ့ social interaction လုပ်ဖို့ အချိန်သေချာပေးဖို့ လိုတယ်။

လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ဖို့ မမေ့နဲ့။

ပုံမှန် office သွားရတဲ့အလုပ်မျိုးဆိုရင်တောင် နေ့စဉ်သွားလာလှုပ်ရှားရပေမဲ့ work from home မှာက လှုပ်ရှားသွားလာရဖို့ မရှိသလောက်ပဲ။ ဒါကြောင့် အိမ်မှာနေရင်း လေ့ကျင့်ခန်း မဖြစ်မနေလုပ်ဖို့ လိုတယ်။

ဒီနေရာမှာ လေ့ကျင့်ခန်းက productive ဖြစ်ရုံသာမကဘဲ idea အသစ်တွေ brainstorm လုပ်တဲ့အခါမှာလည်း creative ဖြစ်ဖြစ် စဉ်းစားနိုင်ဖို့ အထောက်အကူပြုတယ်။

မိတ်ဆွေက work from home လုပ်နေရတယ်ဆိုရင် productive workplace ရော healthy lifestyle ပါ ပိုင်ဆိုင်ဖို့ ဒီအချက်တွေကို မဖြစ်မနေလိုက်လုပ်ကြည့်သင့်တယ်။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

သုတေသန လေ့လာချက်တွေအရ လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်တာက ကိုယ့်ရဲ့ energy level ကိုတိုးစေပြီး stress ကို ပြေပျောက်စေတယ်။

“Stress ရှိတာ၊ ခန္ဓာကိုယ်သက်တောင့်သက်တာမဖြစ်တာမျ်ိုးက လူတစ်ယောက်ရဲ့ productivity ကို တစ်ရက်ကို (၅)နာရီကျော်စာလောက် လျော့ကျစေတယ်။”

ဒါကြောင့် mental stress ရော physical stress ပါ လျှော့ချန်ိုင်ဖို့ ပုံမှန်လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်သင့်တယ်။

လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်တဲ့အခါမှာလည်း တစ်ရက်ကို မိနစ်(၃၀)စာလောက်နဲ့ (၅)ရက်လောက် လုပ်လို့ရတယ်။

မိနစ်(၃၀)လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်တဲ့အခါ တစ်ခါတည်းလုပ်လို့ရသလို (၁၅)မိနစ်ခြားတစ်ခါ၊ (၁၀)မိနစ်ခြားတစ်ခါ ကိုယ်အားရင် အားသလို လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်သင့်တယ်။

ဒီနေရာမှာ gym သွားပြီး exercise လုပ်နိုင်လည်းကောင်းသလို gym မသွားနိုင်ရင်လည်း ပုံမှန် moderate exercise မျ်ိုးလုပ်နိုင်ရင်လည်း အဆင်ပြေတယ်။

ပုံမှန် အလုပ်က break ရချိန်၊ မနက်ခင်း၊ ညနေခင်းပိုင်း (၁၀) မိနစ်စီလောက် အချိန်ပေးပြီး စက်ဘီးစီးတာ၊ ခပ်မြန်မြန်လမ်းလျှောက်တာ၊ ပေါ့ပေါ့ပါပါးလေ့ကျင့်လုပ်တာမျိုးက…

အချိန်လည်း အများကြီးပေးစရာမလိုတဲ့အပြင် ကျန်းမာရေးပြဿနာတွေလျှော့ချန်ိုင်ဖို့ အများကြီးအထောက်အကူပြုတယ်။

ဒါကြောင့် ပိုပြီး ကျန်းမာတဲ့ဘဝကို ပိုင်ဆိုင်ဖို့ 2023 ကစပြီး မိတ်ဆွေတို့ exercise routine ကို စသင့်တယ်။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

Vitamin C က body cell တွေကို ကာကွယ်ဖို့ ၊ connective tissues တွေဖြစ်ပေါ်လာစေဖို့ အများကြီး အထောက်အကူပြုတဲ့ vitamin ပါ။

ရောဂါကာကွယ်စေတဲ့အပြင် ကိုယ်ခံအားကောင်းစေတဲ့ vitamin လို့လည်း ပြောလို့ရတယ်။

Vitamin C ကို ခန္ဓာကိုယ်က မထုတ်လုပ်ပေးနိုင်တဲ့အတွက် ကိုယ့်ရဲ့ diet ဒါမှမဟုတ် ဖြည့်စွက်အစာ၊ဆေးကနေ လုံလုံလောက်လောက်ရရှိဖို့အရေးကြီးတယ်။

ဒါကြောင့် ကျွန်တော်တို့ ခန္ဓာကိုယ်မှာ Vitamin C ချို့တဲ့နေလားဆိုတာ သိဖို့ လိုအပ်တယ်။

ပုံမှန်အားဖြင့် Vitamin C လိုအပ်နေပြီဆိုရင်…

လက်မောင်း၊ ပေါင်ခြံစတဲ့နေရာတွေမှာ အဖုအပိမ့်ထွက်တာ

လက်သည်းမှာ အနီအစက်အပြောက်တွေ ဖြစ်လာတာ

အသားအရေခြောက်သွေ့ ပျက်စီးလွယ်လာတာ

အလွယ်တကူထိခိုက် ပွန်းပဲ့လွယ်ပြီး အနာကျက်တာ ကြာလာတာ

အရိုးအဆစ်တွေအားနည်းပြီး ခုခံအားနည်းလာတာ

သွားဖုံးသွေးယိုတာ ၊ သွားတွေ ပျက်စီးလာတာ

မလန်းဆန်းဘဲ စိတ်ဓာတ်ကျနေတတ်တာ

စတဲ့ လက္ခဏာတွေ ရှိလာတတ်တယ်။

Vitamin C ဓာတ် ရရှိဖို့ဆိုရင် ခရမ်းချဉ်သီး၊ စတော်ဘယ်ရီ၊ ကီဝီသီး၊ လိမ္မော်သီး စသည်ဖြင့် အသီးအနှံတွေ၊ အရွက်တွေကို စားသောက်သင့်တယ်။

Vitamin C က ခန္ဓာကိုယ်အတွက် မဖြစ်မရှိလိုအပ်တယ် ဆိုပေမဲ့…

“တန်ဆေး လွန်ဘေး” ဆိုသလို Vitamin C ကို လိုအပ်တာထက်ပိုပြီး မသုံးစွဲဖို့ ဆင်ခြင်ရပါမယ်။

ဒါကြောင့် vitamin C ကို ဖြည့်စွက်ဆေးဝါးအနေနဲ့ သောက်သုံးမယ်ဆိုရင် တတ်ကျွမ်းတဲ့သူနဲ့ မေးမြန်းဆွေးနွေးပြီးမှ သောက်ဖို့ အကြံပေးချင်ပါတယ်။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

လူတော်တော်များများက vitamin D ကို နေရောင်ခြည်ကနေရနိုင်တဲ့ vitamin လို့သိကြတယ်။

Vitamin D က က ခန္ဓာကိုယ်က fat အဆီကို ပျော်စေနိုင်တဲ့ vitamin ဖြစ်ပြီး…

ခန္ဓာကိုယ်က အရိုးအဆစ်တွေသန်မာဖို့

Mental health ကို ပိုပြီး ကောင်းမွန်ဖို့ အပြင်

အိပ်ရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး အထောက်အကူပြုစေတဲ့အတွက်

မဖြစ်မနေလိုအပ်တဲ့ vitamin တစ်မျိုးလို့ပြောလို့ရတယ်။

ဒါဆို ကိုယ့်ရဲ့ ခန္ဓာကိုယ်မှာ vitamin D ချို့တဲ့နေလားဆိုတာ ဘယ်လိုသိနိုင်မလဲ….

မကြာခဏ မောပန်းနေတာ

အိပ်မပျော်န်ိုင်တာ

စိတ်မရွှင်ပြတာ

အစာစားချင်စိတ်မရှိတာ

အသားအရေဖျော့တော့နေတာ

အလွယ်တကူဖျားနာတတ်တာ

ကြွက်သားတွေ အင်အားနည်းလာပြီး အရိုးအဆစ်တွေ နာကျင်တာ

စတဲ့ အခြေအနေမျိုးကို မကြာခဏ ကြုံတွေ့နေရပြီဆိုရင် vitamin D ချို့တဲ့နိုင်တဲ့အတွက် သွေးစစ်ကြည့်ပြီး vitamin D ပမာဏကို စစ်ဆေးကြည့်သင့်တယ်။

Vitamin D ကိုဘယ်လိုအစားအစာတွေက ရနိုင်လဲ….

Vitamin D ကြွယ်ဝတဲ့ အစားအစာတွေဖြစ်တဲ့

ငါးကြီးဆီ

ကြက်ဥအနှစ်

Salmon ငါး

မှို စတာတွေကို စားပေးခြင်းဖြင့်လည်း လိုအပ်တဲ့ vitamin D ကို ရရှိနိုင်တယ်။

မိတ်ဆွေတို့အားလုံး vitamin D အကြောင်း သိသွားမယ်လို့ မျှော်လင့်ပါတယ်။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

Green tea သောက်တဲ့ အလေ့အကျင့်က ရှေးအစဉ်အလာထဲက ရှိခဲ့တဲ့အကျင့်ကောင်းတစ်ခုလို့ ဆိုရမယ်။

Green tea ကို ကြိုက်လို့ပဲဖြစ်ဖြစ်၊ အလေ့အကျင့်ကြောင့်ပဲဖြစ်ဖြစ် သောက်ဖြစ်ကြမဲ့ green tea ရဲ့ ကောင်းကျိုးတွေကို မသိမထားမိကြတာများတယ်။

Green teaသောက်တဲ့အခါ…

ကျန်းမာရေးအတွက် အကျိုးရှိတဲ့ ဓာတ်ပေါင်းတွေအများကြီးပါဝင်တယ်။

Green tea မှာ antioxidants တွေပါဝင်ပြီး အဲ့ထဲမှာပါတဲ့ EGCG ဆိုတဲ့ compound ကတော့ ရောဂါတော်တော်များများ ကုသရမှာ အထောက်အကူပြုတယ်။

ဦးနှောက်ရဲ့ function တွေကို ပိုပြီး အထောက်အပံ့ဖြစ်စေတယ်။

Green tea မှာက caffeine ဓာတ်အနည်းငယ်ပါဝင်ပြီး amino L-theanine ပါ ပါဝင်တဲ့အတွက် brain function တွေကို အထောက်အကူပြုစေတယ်။

ဒါကြောင့် လူတော်တော်များများက coffee ထက် green time သောက်တာက ပိုပြီး productive ဖြစ်စေသလို စိတ်ငြိမ်စေတယ်လ်ို့ ဆိုကြတယ်။

အဆီဓာတ်တွေလောင်ကျွမ်းစေတယ်။

Green tea က ဇီဝရုပ်ဖြစ်ပျက်မှု (metabolic rate) ကိုပိုပြီး မြန်ဆန်စေသလို ရေတိုမှာ အဆီဓာတ်လောင်ကျွမ်းနှုန်းကို မြင့်တက်စေတယ်။

Cancer ဖြစ်နိုင်တဲ့နှုန်းကို လျှော့ချနိုင်တယ်။

Green tea မှာပါဝင်တဲ့ antioxidant တွေက cancer ကို ကြိုတင်ကာကွယ်ပေးနိုင်တယ်။

လေ့လာချက်တွေအရဆိုရင် green tea ပုံမှန်သောက်တဲ့သူတွေက ရင်သားကင်ဆာ၊ ဆီးကျိတ်ကင်ဆာစသဖြင့် cancer တွေဖြစ်န်ိုင်ချေကို လျှော့ချန်ိုင်တယ်။

ဆီးချိုရောဂါကို ကာကွယ်ပေးနိုင်တယ်။

သုတေသနတွေအရဆိုရင် green teaက သွေးတွင်း သကြားဓာတ်level ကို ထိန်းညှိပေးနိုင်တဲ့အပြင် insulin sensitivity ကို တိုးတက်စေနိုင်တဲ့အတွက် type(2) diabetes ဖြစ်န်ိုင်ချေကို လျှော့ချပေး နိုင်တယ်။

Green teaသောက်တဲ့သူတွေက ပျှမ်းမျှအားဖြင့် ဆီးချိုရောဂါဖြစ်နိုင်စေကို ၁၈% ထိ လျှော့ချပေးနိုင်လို့ လေ့လာချက်တွေအရ သိရတယ်။

မိတ်ဆွေတို့ရော Green tea သောက်တဲ့ အလေ့အကျင့်ရှိကြလား။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

တစ်နေ့တာမှာ လူတွေမဖြစ်မနေ နားဖြစ်ကြတာက အိပ်ချိန်လို့ ပြောရင် မမှားဘူး။

ဒါပေမဲ့ တခါတလေ စိတ်ဖိစီးတာကြောင့်ဖြစ်ဖြစ်၊ တခြားကျန်းမာရေးပြဿနာ ကြောင့်ဖြစ်ဖြစ် အိပ်မပျော်တာမျိုး ဖြစ်ဖူးကြမယ်ထင်တယ်။

အိပ်ဆေးသောက်တာမျ်ိုးက ရေတိုမှာ အဆင်ပြေပေမဲ့ ရေရှည်မှာ ဆိုးကျိုးတွေရှိတဲ့အတွက်…

အိပ်ရေးကို အထောက်အကူ ပြုစေတဲ့ တရားထိုင်နည်း(၃) မျိုးကို သိထားသင့်တယ်။

(၁) Mindfulness meditation

Mindfulness meditation က လက်ရှိအခြေအနေပေါ်မှာ အာရုံစုစိုက်ပြီး စိတ်ကို အတတ်နိုင်ဆုံး ပစ္စုပ္ပန်မှာ ထားတာမျိုးပါ။

တိတ်ဆိတ်တဲ့နေရာမှာ တစ်ယောက်တည်းထိုင်ပြီး အသက်ရှူသွင်းရှူထုတ်တာကို အာရုံစိုက်တာမျိုးကလည်း mindfulness meditation တစ်မျိုးပါပဲ။

(၂)Guided Meditation

Guided meditation ကတော့ ကိုယ့်စိတ်ကို စုစည်းနိုင်အောင် တစ်စုံတစ်ယောက် က guideline ပေးနေတာ၊ ပြောပြပေးနေတာမျိုးပါ။

Online Channel တွေဆီက အလုပ်ပေးဝိဿနာတရားနာတာတို့၊ meditation နဲ့သက်ဆိုင်တဲ့ video တွေကို နားထောင်တာမျိုးဆို guided meditation မျိုးပါ။

(၃)Body Scan Meditation

Body scan meditation က ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ အစိတ်အပိုင်းတွေ၊ နာကျင်နေတဲ့နေရာမျ်ိုးတွေကို အာရုံစိုက်ပြီး နေတာမျိုးပါ။

ခန္ဓာကိုယ်အစိတ်အပိုင်းဖြစ်ပျက်မှုတွေ၊ အထိအတွေ့တွေကို အာရုံပြုတာက အနားယူတာမျိုးဖြစ်စေတဲ့အပြင် အိပ်ပျော်ဖို့ အထောက်အကူပြုတယ်။

တရားထိုင်တာက အိပ်ရေးကိုအထောက်အကူပြုတဲ့အပြင် အလေ့အကျင့်ကောင်းတစ်ခုဖြစ်တာကြောင့် မိတ်ဆွေတို့ကို လက်တွေ့လုပ်ကြည့်ဖို့ တိုက်တွန်းပါတယ်။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

Energy drinks တွေက အိပ်ငိုက်ပြေစေတယ်၊ လန်းဆန်းစေတယ်ဆိုပြီး သောက်နေမိတဲ့သူတွေထဲမှာ မိတ်ဆွေရောပါလား။

ဒါဆိုရင် energy drinks ရဲ့ ဆိုးကျိုးတွေ သိဖို့လိုပြီ။

Energy drink သောက်တာက…

နှလုံးခုန်နှုန်း၊ သွေးဖိအားကို မြင့်တက်စေတယ်။

အိပ်မပျော်တာ၊ စိုးရိမ်ပူပန်များတာတွေ ဖြစ်စေတယ်။

ရေဓာတ်ခမ်းခြောက်တာ၊ ကောင်းကောင်းအနားယူလို့မရတာမျိုးဖြစ်စေတယ်။

ရေရှည်မှာဆို…

ခန္ဓာကိုယ်အတွင်း ဇီဝရုပ်ဖြစ်ပျက်မှု (metabolism) တွေ ကမောက်ကမ ဖြစ်စေတာမျိုး

ကိုလက်စရော(cholesterol)မြင့်တက်တာ

ကိုယ်တွင်းသကြားဓာတ်နဲ့ အလေးချိန်မြင့်တက်တာမျိုးအပြင်

တခြား ကျန်းမာရေး ပြဿနာတွေပါဖြစ်စေတယ်။

ဒါကြောင့် အလုပ်လုပ်ရင်းပင်ပန်းလာတယ်၊ လန်းလန်းဆန်းဆန်းဖြစ်ချင်တယ်ဆိုရင်

Energy drinks အစား….

သံပုရာရည်၊ မုန်လာဥဖျော်ရည်၊ လိမ္မော်ရည် စသည်ဖြင့် အသီးနဲ့ဖျော်ထားတဲ့ juice တွေကိုသာ သောက်ဖို့ အကြံပေးချင်တယ်။

မိတ်ဆွေတို့ရော energy drinks တွေကို အများကြီး သောက်နေမိတဲ့ သူတွေထဲမှာပါလား။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

ကျွန်တော်တို့နေ့စဉ်စားသောက်နေတဲ့ ပုံစံက ကိုယ်ရဲ့ ကျန်းမာရေးအတွက်အပြင် အလုပ်လုပ်စွမ်းကိုပါ တော်တော်လေးအကျ်ိုးသက်ရောက်မှုရှိတယ်။

အလုပ်ခွင်မှာ ပေါ့ပါးလန်းဆန်းနေဖို့နဲ့ ကျန်းမာရေးပြဿနာတွေကြောင့် ခေါင်းမကိုက်ချင်ရင် ဒါတွေရှောင်ဖို့ တိုက်တွန်းတယ်။

Coffee ခဏခဏသောက်မိတာ

“John Hopkins University ရဲ့ သုတေသနအရဆိုရင် coffee သောက်ရင် productive ဖြစ်တာထက် ကိုယ့်ရဲ့ performance က ကျသွားတာ၊ mood မကောင်းတာတွေဖြစ်လာတဲ့အတွက် coffee သောက်တာနဲ့ ပြန်ပြီး ပုံမှန်ဖြစ်အောင် လုပ်ကြတာ”လို့ တွေ့ရှိရတယ်။

Coffee ခဏခဏသောက်တာမျိုးက ရေရှည် caffeine ဓာတ်ရဲ့ ဆိုးကျိုးတွေ ခံရန်ိုင်တဲ့အတွက် ရှောင်သင့်တဲ့ထဲ ပါတယ်။

မနက်စာကို မစားမိတာ

မနက်စာက တစ်နေကုန် ကိုယ့်ရဲ့ အလုပ်လုပ်န်ိုင်စွမ်းအတွက် လိုအပ်တဲ့ လောင်စာတစ်ခုလိုပဲ ဖြစ်တာကြောင့် မနက်စာ ခဏခဏ လွတ်တာ ကိုယ့်ရဲ့ ကျန်းမာရေးကို ထိခိုက်စေတယ်။

ဘယ်လောက်ပဲ အလုပ်များများ မနက်စာကို သေသေချာချာလေး အချိန်ယူ စားသင့်တယ်။

အစာစားချိန်တစ်ခုနဲ့ တစ်ခု အကြာကြီးခြားတာ

ကျွန်တော်တို့ စားလိုက်တဲ့အစာထဲက nutrient တွေက်ို စုတ်ယူပြီး ရလာတဲ့ glucose ဓာတ်က ခန္ဓာကိုယ်တွင်း င်္အဂါတွေ အလုပ်လုပ်ဖို့ အထောက်အကူပြုတယ်။

ဒါကြောင့် ခန္ဓာကိုယ်မှာ glucose ဓာတ်ကျသွားတာ၊ အားအင်ကုန်ခမ်းတာမျိုးမဖြစ်အောင် အစာကိုတစ်ကြိမ်လောက် စားပြီး တစ်နေကုန်ဒီတိုင်းနေလိုက်တာမျိုး မလုပ်သင့်ဘူး။

နည်းနည်းစီနဲ့ အကြိမ်ရေ ခပ်များများစားပေးတာပိုပြီး ကောင်းတယ်။

မိတ်ဆွေတို့ရော ဒီလို စားသောက်မှုပုံစံတွေကို ရှောင်ဖြစ်ကြလား။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

သီချင်းတွေက ဝန်ထမ်းတွေကို ပိုပြီး productive ဖြစ်စေတယ်လို့ စီးပွါးရေးလုပ်ငန်းရှင် ၁၀၀မှာ ၆၅ ယောက်က လက်ခံကြတယ်။

တေးဂီတတွေရဲ့ စွမ်းအားကနေ…

ကျွန်တော်တို့ ဦးနှောက်က ပျော်ရွှင်ခြင်း ဟော်မုန်း dopamine ကို ထုတ်ပေးတယ်။

Dopamine က လူတိုင်းကြိုက်တဲ့ hormone ဖြစ်တဲ့အပြင် dopamine ကြောင့် အာရုံစိုက်န်ိုင်စွမ်းကို ပိုမို မြင့်တက်စေတယ်။

ဒါ့အပြင် တေးဂီတတွေထဲက…

Classical music ကို နားထောင်ရင်း အလုပ်လုပ်တာက အလုပ်ရဲ့တိကျနိုင်မှုaccuracy ကို ၁၂% တိုးစေတယ်။

အလုပ်လုပ်ရင်း Pop music နားထောင်ရင် ကိုယ့်အလုပ်မှာဖြစ်တတ်တဲ့ အမှား ၁၄% ကိုလျှော့ချပေးနိုင်တဲ့ အပြင် အလုပ်ကို မြန်မြန်ဆန်ဆန် ပြီးမြောက်စေတယ်။

ဒါဆိုရင် music က ကိုယ့်ရဲ့ lifestyle ကို ပိုပြီး အသက်ဝင်စေတယ်ဆိုတာ သိသွားကြလောက်ပြီထင်တယ်။

ချွင်းချက်အနေနဲ့ အာရုံစိုက်မှုအပြည့်အဝလိုအပ်တဲ့ အလုပ်တွေမျ်ိုးမှာတော့ lyrics မပါတဲ့ music (ဒါမှမဟုတ်) ကိုယ်နဲ့ရင်းနှီးတဲ့songမျိုးကိုသာ နားထောင်သင့်တယ်။

မိတ်ဆွေတို့ရော အလုပ်လုပ်ရင်း သီချင်းနားထောင်တတ်တဲ့သူတွေထဲမှာ ပါကြလား။ ဘယ်လို music မျိုးကို အလုပ်လုပ်ရင်း နားထောင်လေ့ ရှိလဲ။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

အိပ်ချိန် ၈နာရီပြည့်တာတောင် တစ်ခါတစ်လေ အိပ်ရေးမဝသလို ခံစားရဖူးလား။

ဒါဆိုရင် မိတ်ဆွေတို့ ဒီအချက်တွေ သိဖို့လိုပြီ။

သာမန်လူတစ်ယောက်အတွက် လိုအပ်တဲ့ အိပ်ချိန်က တစ်ယောက်နဲ့ တစ်ယောက်မတူနိုင်ဘူး။

ဒါပေမဲ့ ကိုယ့်ရဲ့အလုပ်လုပ်နိုင်စွမ်းကို အကောင်းဆုံးမြင့်တင်နိုင်ဖို့…

ပျှမ်းမျှအားဖြင့်ဆိုရင် ၆-၈ နာရီကြား လိုတယ်လ်ို့ သတ်မှတ်လ်ို့ရတယ်။

အိပ်ချိန်ဆိုတဲ့နေရာမှာ နာရီအရေအတွက် ထက် quality က ပ်ိုအရေးကြီးတယ်။

လူတစ်ယောက် အိပ်ရေးဝဖို့ဆို REM (Rapid Eye Movement)stage က အရေးပါတယ်။

ကျွန်တော်တို့အိပ်ချိန်ရဲ့ REM stageကို သေချာလုံလုံလောက်လောက်ရဖို့ဆိုရင်…

မအိပ်ခင် screentime ရှောင်ပါ။

Carbohydrates တွေ alcohol ပါဝင်တဲ့အရာတွေ မအိပ်ခင် စားသုံးတာမျိုး မလုပ်နဲ့။

အိပ်ချိန်ကို သေသေချာချာသတ်သတ်မှတ်မှတ်ထားပါ။

မအိပ်ခင် စာအုပ်ဖတ်ဖို့လည်း အလေ့အကျင့်တစ်ခုအနေနဲ့ လုပ်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။

ဒါဆိုရင် မိတ်ဆွေတို့ အိပ်ချိန်က ပိုပြီး အကျိုးရှိလာမှာဖြစ်သလို အိပ်ရေးမဝတာ၊ အိပ်ချိန်နဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ပြဿနာတွေက်ို လျှော့ချပေးနိုင်မှာပါ။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

မက်စီဆ်ိုတာနဲ့ ဘောလုံးပရိသတ်တွေ ရဲ့ အချစ်တော် GOAT ဆိုတာ အားလုံးသိကြတယ်။

မက်စီက သူများထက်ပိုပြီး productiveဖြစ်ဖို့ ပင်ကိုtalent ရော practice ရော အပြင်တခြားလျှို့ဝှက်ချက် တွေလည်းရှိသေးတယ်…

ကစားပွဲတော်တော်များများရဲ့ ပထမဆုံး (၂) မိနစ်မှာ Messi က ပြိုင်ဘက်အသင်းကို အချိန်ယူလေ့လာလေ့ ရှိတယ်။

Messiရဲ့ ကစားပုံက ပြိုင်ပွဲတွေမှာ အားကုန်ပြေးတာထက် ဖြည်းဖြည်းမှန်မှန် ကစားပြီး energy ကို ချွေတာသုံးတယ်။

ဒီအချက်တွေကနေ ဘာသင်ယူလို့ရလဲဆိုရင်…

ဆုံးဖြတ်ချက်မချခင် အရင်ဆုံး လုပ်ရမဲ့တာဝန်ကို သေချာလေ့လာပါ။

ကိုယ့်မှာရှိတဲ့ အားနည်းချက်၊ အားသာချက်ကို သိအောင်လုပ်ပါ။

အလုပ်ကို စိတ်ပါရင် ချက်ချင်းထလုပ်လိုက်တာထက် plan သေချာချပြီး လုပ်ပါ။

ကိုယ့်ရဲ့ energy က အကန့်အသတ်နဲ့ရှိတဲ့အတွက် မလိုအပ်တဲ့နေရာတွေမှာ အချိန်တွေ၊ အင်အားတွေမသုံးနဲ့။

ဒီအချက်တွေနဲ့ ပြည့်စုံရင် မိတ်ဆွေရဲ့ အလုပ်လုပ်န်ိုင်စွမ်းကလည်း Messi ရဲ့ ခြေစွမ်းလို အထာကျသွားလိမ့်မယ်။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

ကျွန်တော်တို့ဘဝရဲ့ သုံးပုံနှစ်ပုံလောက်က အလုပ်ထဲမှာပဲ ကုန်ဆုံးရတယ်။

ဒီအတွက် ပိုကောင်းတဲ့ ဘဝနေထိုင်မှုပုံစံဖန်တီးနိုင်ဖို့ ဆိုရင် ပိုပြီး ပျော်စရာကောင်းတဲ့ အလုပ်ခွင်ဖန်တီးဖို့ အရေးကြီးလာပြီ။

ပိုကောင်းတဲ့ လုပ်ငန်းခွင်မှာ နေနိုင်ဖို့…

French တွေလို ကျင့်သုံးပါ။

ပြင်သစ်လူမျိုးတွေမှာ အလုပ်ချိန်ပြင်ပ email မပို့ရဘူးဆိုတဲ့ rule တောင် ရှိပါတယ်။ ဆိုလိုတာက personal life နဲ့ career ကို သီးသန့်ခွဲထားကြတာပါ။

အလုပ်ချိန်မှာ တာဝန်ကျေပွန်ဖို့ အကောင်းဆုံးကြိုးစားပြီး နားချိန်မှာလည်း အပြည့်အဝ အနားယူနိုင်အောင် နေတာက ပိုပြီး work-life balance ဖြစ်စေတယ်။

သင်ယူမှုကို မရပ်တန့်စေနဲ့။

ကျွန်တော်တို့ တော်တော်များများ အထင်မှားနေတာက ဘွဲ့ရ အလုပ်လုပ်ပြီဆိုရင် ဘာမှ ဆက်ပြီး သင်ယူစရာမလိုဘူး ဆိုတာပဲ။

တကယ်တော့ အပြောင်းအလဲ အပြိုင်အဆိုင်များတဲ့ ခေတ်မှာ ပိုပြီး ကောင်းတဲ့ဘဝအခြေအနေတည်ဆောက်ဖို့ သာမက self-esteem တည်ဆောက်နိုင်ဖို့ နဲ့ ဦးနှောက် function တွေရဲ့ လုပ်ဆောင်မှု ကောင်းမွန်စေဖို့ “lifelong learning” ကတော့ မရှိမဖြစ် ဆေးပဲ။

self- reflection နေ့တိုင်းလုပ်ပါ။

ကိုယ့်ကိုယ်ကို အချိန်ပေးဖို့ အလိုအပ်ဆုံးအချ်ိန်ကတော့ self-reflection time ပဲ။ တခါတလေ ကိုယ်လုပ်နေတာ မှန်၊ မမှန် ပြန်ပြီး ဆန်းစစ်ဖို့က တော်တော်လေး အရေးကြီးတယ်။

ကိုယ့်ရဲ့ action တိုင်းကို ပြန်ပြီး သုံးသပ်ပြီး ပြုပြင်တာက productive ဖြစ်တဲ့ lifestyle ကို ဖန်တီးပေးနိုင်တယ်။ ဒါ့အပြင် ပိုပြီး မှန်ကန်တဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်တွေ ချနိုင်ဖို့လည်း အထောက်အကူပြုတယ်။

မိတ်ဆွေတို့ရော ဒီထဲက ဘယ်လို အချက်တွေကို နှစ်မကုန်ခင်မှာ လက်တွေ့ကျင့်သုံးမယ်လို့ စဉ်းစားပြီးပြီလဲ။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

Caffeineဓာတ်များတာက productivity ကိုထိခိုက်စေတာ

ကျန်းမာရေးအတွက် ဆိုးကျိုးတွေဖြစ်စေတာ..

ကျွန်တော်တို့အားလုံးသိကြတယ်။

ဒါပေမဲ့လက်တွေ့မှာ caffeine ဓာတ်စွဲလမ်းတာကိုပြင်ဖ်ို့ ထင်သလောက်မလွယ်ဘူး။

ဒါကြောင့် caffeine ဓာတ်စွဲလမ်းတာ၊ coffee မသောက်ရမနေနိုင်တဲ့ အကျင့်တွေ ဖယ်ထုတ်ဖို့ application တချို့ကို လမ်းညွှန်ပေးချင်တယ်။

(1)Caffeine Addiction Calendar

Coffee စွဲတဲ့အကျင့်ကို ဖျောက်ဖို့ ဒီapplication ကနေ တစ်ဆင့် ကိုယ် coffee သောက်တဲ့ပမာဏကိုပြန်ပြီး ဆန်းစစ်လို့ရတဲ့အပြင် caffeine ဓာတ်ကို လျှော့ချဖို့ လုပ်နိုင်တဲ့ activity တွေပါဝင်တယ် ။

(2) Habitica

Habitica application က video game ပုံစံဖန်တီးထားတာဖြစ်ပြီး ကိုယ့်ရဲ့ က်ိုယ်ပိုင် character တစ်ခုနဲ့ ပြောင်းလဲချင်တဲ့ habit တွေကို gameပုံစံ ကစားပြီး ပြောင်းလဲလို့ရတယ်။

ကိုယ်က caffeine addiction ဖြစ်နေပြီဆိုရင်လည်း Habitica ကနေ ကိုယ့်ရဲ့ အကျင့်ကို ပြောင်းလဲဖို့ ကြိုးစားလို့ရတယ်။

တခြား ကိုယ်ပြောင်းလဲချင်တဲ့ အကျင့်တွေရှိမယ်ဆိုလည်း ဒီapplication မှာထည့်ပြီး ကိုယ်လိုချင်တဲ့ habitတွေ တူတူပျ်ိုးထောင်လို့ရတယ်။

(3) I am Sober

ဒီapplication ကမှာ caffeine ဓာတ်ကိုလျှော့ချချင်တဲ့ option ကိုရွေးပြီးရင် caffeine ဓာတ်ကို စပြီးရှောင်တဲ့နေ့ကစပြီး အချိန်မှတ်ထားပေးတယ်။

ဒါ့အပြင် တခြားcaffeine စွဲလမ်းခဲ့တဲ့သူတွေ ဘယ်လိုဖြေရှင်းခဲ့လဲ၊ သူတို့အတွေ့အကြုံ စသည်ဖြင့်ပြောပြတဲ့ groups တွေ၊ motivation ပေးတဲ့ activity တွေမျိုးလည်းပါဝင်တယ်။

Calendar feature လည်းပါဝင်တဲ့အတွက် caffeine ကိုရှောင်နိုင်တဲ့ရက်တွေကို ပြန်ပြီး track လို့ရတယ်။ နာမည်ကြီးပြီး အသုံးဝင်တဲ့ application လို့ပြောရင်လည်း မမှားဘူး။

မိတ်ဆွေတို့ရော coffee သောက်တာစွဲလမ်းဖူးရင် recommendချင်တဲ့ application တွေ၊ routine တွေရှိရင်လည်း မျှဝေပေးပါဦး။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

ကျွန်တော်တို့ တော်တော်များများက ဘဝမှာ ဂရုစိုက်စရာများတော့ တစ်ခါတစ်လေ အရေးကြီးတာတွေ သတိထားဖို့ မေ့နေတတ်ကြတယ်။ ဒါလို အခြေအနေမျိုးမှာ ဦးနှောက်ကို ထိခိုက်အောင်လုပ်မိတဲ့ အပြုအမူတွေလည်းပါတယ်။

အိပ်ချိန်အပျက်ခံတာမျိုးပြုလုပ်ခြင်း

ကျွန်တော်အပါအဝင်လူတော်တော်များများက အိပ်ချိန်ကို သိပ်ဂရုမစိုက်မိတတ်ကြဘူး။

အိပ်ချ်န်ကို ဖဲ့ပြီး အလုပ်လုပ်လိုက်တာက productive ဖြစ်တယ်လို့ ထင်စေနိုင်ပေမဲ့ လက်တွေ့မှာ productivity ကိုတောင် ဆိုးဆိုးဝါးဝါးထိခိုက်စေနိုင်တယ်။ ရေရှည်မှာဆိုရင်လည်း မှတ်ဉာဏ်ကျဆင်းလာတာတွေ ဖြစ်လာနိုင်တယ်။

မလိုအပ်ဘဲ တစ်ယောက်တည်းအချိန်အများကြီးကုန်ဆုံးခြင်း

Introvert ပဲဖြစ်ဖြစ် extrovert ပဲဖြစ်ဖြစ်လူတိုင်းက social contact အနည်းနဲ့အများ လိုအပ်တယ်။

ဒီနေရာမှာ Facebook က friend ဆိုတာမျိုးထက် လက်တွေ့တကယ် interact လုပ်နေရတဲ့ သူတွေပြောချင်တာပါ။ ကိုယ်နဲ့ရင်းနှီးတဲ့သူတွေနဲ့တူတူနေတာမျိုးက စိတ်လည်းပိုပြီးပျော်စေသလို productivity လည်းပိုကောင်းစေနိုင်တယ်။ တစ်ယောက်တည်းမဟုတ်တဲ့အတွက် မလိုအပ်တဲ့အတွေးတွေမများနိုင်သလို ideaအသစ်လည်းရနိုင်တယ်။

Headphone အမြဲအသုံးပြုခြင်း

နားကြပ်အသုံးပြုတာက နားကိုထိခိုက်စေရုံသာမကဘဲ ဦးနှောက်ရဲ့လုပ်ငန်းဆောင်တာတွေကိုလည်း ထိခိုက်စေတယ်။ ဒါကြောင့် နှားကြပ်(headphones) နဲ့နားထောင်မယ်ဆိုရင် volume ၆၀% ထက်ပိုချဲ့တာမျိုး၊ နှစ်နာရီထက်ပိုပြီးနားထောင်တာမျိုး မလုပ်သင့်ဘူး။

အလင်းရောင်ကောင်းကောင်းမရတဲ့နေရာမှာအမြဲနေခြင်း

ဘဘာဝအလင်းရောင်ကောင်းကောင်းမရတဲ့နေရာမှာနေတာက အလွယ်တကူစိတ်ဓာတ်ကျစေတတ်သလို ဦးနှောက်ကအလုပ်လုပ်တာက ပုံမှန်ထက် ထိုင်းမှိုင်းသွားစေတတ်တယ်။

ဒါ့အပြင်သုတေသနစစ်တမ်းတွေအရဆ်ိုရင် နေရောင်ခြည် က သင့်ရဲ့ ဦးနှောက်စွမ်းရည်ကို မြင့်တင်ဖို့ အထောက်အကူပြုကြောင်းသိရတယ်။

ဒီအကျင့်တွေက မိတ်ဆွေတို့ဆီမှာရှိနေပြီဆိုရင်တော့ မဖြစ်မနေပြင်သင့်ပါပြီ။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

အစာလည်းဆေး၊ ဆေးလည်းအစာ ဆိုသလ်ိုပဲ

ကိုယ့်ရဲ့ လုပ်ရည်ကိုင်ရည် ထင်သလောက်တ်ိုးတက်ဖို့အတွက် hard skill, soft skill တွေအပြင် နေ့စဉ်စားသောက်နေတဲ့ အစားအသောက် diet ကလည်း တော်တော်လေးအရေးကြီးတယ်။

ဒီနေ့မှာ အလုပ်လုပ်ရင်းနဲ့ အလွယ်တကူစားလို့ရပြီး productivity ပိုကောင်းစေတဲ့ အစားစာ (၃)မျိုးကို ပြောပြပေးမယ်။

(၁) ထောပတ်သီး

ထောပတ်သီးက fatty acid ပါဝင်တဲ့အတွက် အစာခြေသွားတဲ့အခါ ကိုယ်ခန္ဓာအတွက် လိုအပ်တဲ့ energy source ကိုထုတ်ပေးနိုင်တယ်။

ဒါ့အပြင် ထောပတ်သီးက ကိုယ့်ရဲ့ brain memory ပိုပြီးကောင်းလာအောင်အထောက်အပံ့ဖြစ်စေပြီး စိတ်ကျဝေဒနာဖြစ်နိုင်တဲ့ risk ကိုလည်း အထိုက်အလျောက် လျှော့ချပေးနိုင်တယ်။

(၂)ငှက်ပျောသီး

ငှက်ပျောသီးမှာ ပါဝင်တဲ့ သဘာဝသကြားဓာတ်က သင့်ရဲ့ တီထွင်ဖန်တီးန်ိုင်စွမ်း၊ အာရုံစူးစိုက်နိုင်စွမ်းကို ပိုပြီးတိုးတက်စေတယ်။

သင့်ရဲ့ဦးနှောက်နဲ့ ခန္ဓာကိုယ်အတွက် လိုအပ်တဲ့ energy တွေဖြည့်တင်းနိုင်ဖို့ ကာဗွန်ဟိုက်ဒရိတ်( carbohydrates) အမျိုးအစားဖြစ်တဲ့ ငှက်ပျောသီးစားတာက တော်ာတော်လေးအကူအညီဖြစ်စေတယ်။

(၃)မုန်လာဥ

မုန်လာဥကတော့ ကိုယ်ခန္ဓာကို အထောက်အကူပြုစေတဲ့ဓာတ်တွေ အများကြီးပါတယ်လို့ ပြောလို့ရတယ်။ antioxidant, အမျှင်ဓာတ် နဲ့ beta-carotene စတာတွေအပြင် vitamins ဓာတ်တွေပါ ပါဝင်တဲ့အတွက် မုန်လာဥစားပေးတာက မှတ်ဉာဏ်ကောင်းစေဖို့၊ ခုခံအားစနစ် ပိုကောင်းဖို့ နဲ့ ကိုယ်ခန္ဓာရော စိတ်ကျန်းမာရေးပါ အထောက်အပံ့ဖြစ်စေတယ်။

ဦးနှောက်ရဲ့လုပ်ငန်းစဉ်တွေအတွက် အထောက်အကူပြုတဲ့အပြင် စိတ်ဖိစီးမှုကိုပါ လျော့ကျစေတဲ့အတွက် မုန်လာဥကို ဖျော်ရည်အနေနဲ့သောက်တာမျိုးပဲဖြစ်ဖြစ်၊ ဟင်းစာအဖြစ်ချက်တဲ့နေရာမှာပဲဖြစ်ဖြစ် စားသုံးဖို့ အကြံပေးချင်တယ်။

ဒါဆိုရင် စျေးလည်းအသင့်အတင့်နဲ့ လုပ်ငန်းခွင်စွမ်းဆောင်ရည်မြင့်တင်ပေးနိုင်မဲ့ စူပါ အစားအစာ(၃)မျိုးကို သိသွားကြပြီးဆိုတော့အကျင့်လုပ်ယူပြီး စားကြည့်ဖို့ တိုက်တွန်းချင်တယ်။

Productivity,lifestyle နဲ့ပတ်သက်ပြီးသိချင်တာတွေ၊ မေးချင်တာတွေရှိရင်လည်း comment မှာပြောပေးကြပါဦး။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

Salmon ငါးက ကျန်းမာရေးအတွက် အထောက်အကူပြုတယ်ဆိုတာ လူတိုင်းနီးပါးသိကြပေမဲ့ ဘယ််လ်ိုနေရာတွေမှာ အထောက်အကူပြုလဲဆိုတာကိုတော့ သိတဲ့သူ နည်းကြတယ်။

ဒီနေ့တော့ salmon ငါးစားခြင်းရဲ့ ကောင်းကျိုးကို ပိုပြီး သိသွားအောင် ပြောပြပေးချင်တယ်။

Salmon ငါးမှာက vitamin B12, Niacin, Vitamin B6, Folic Acid တွေ vitamin Bဓာတ်တွေ အများကြီးပါဝင်တဲ့အတွက် ခန္ဓာကိုယ်တွက် လိုအပ်တဲ့ energyတွေထုတ်လုပ်ပေးတဲ့အပြင် ဦးနှောက်နဲ့ နှလုံးဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးကိုလည်း အထောက်အကူပြုစေတယ်။

နောက်ပိုင်းသုတေသနတွေရဲ့ အဆိုပြုချက်အရ salmon ငါးစားတာက ကျွန်တော်တို့ ဦးနှောက်ရဲ့လုပ်ငန်းဆောင်တာတွေကို ပိုပြီး တိုးတက်စေတယ်။

ဒါ့အပြင် အယ်ဇိုင်းမား၊ ဦးနှောက်ရဲ့လုပ်ဆောင်မှုစွမ်းရည်ကျဆင်းတာမျိုး စတဲ့အခြေအနေတွေကိုလည်း ကာကွယ်ပေးတယ်။

salmon ငါးမှာ ပါဝင်တဲ့ omega-3 fatty acid က စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာကျန်းမာရေးကိုပါ ပိုမိုကောင်းမွန်ဖို့ အထောက်အကူပြုတယ်။

သုတေသနလေ့လာချက်တွေအရဆိုရင် salmon ငါးကို တစ်ပတ်တစ်ခါလောက်အနည်းဆုံးစားပေးတာ (ဒါမှမဟုတ်) တစ်ရက်ကို omega-3 fatty aid 500mg လောက်မှီဝဲတာက စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပြဿနာတွေဖြစ်တဲ့ depression ဝင်တာ၊ စိုးရိမ်ကြောင့်ကြမှုတွေကို အထိုက်အလျောက်လျှော့ချပေးနိုင်တဲ့အပြင် စိတ်ခံစားချက်တွေကို ပိုမိုကောင်းစေတယ်လို့ ဆိုကြတယ်။

တစ်ခြားတစ်ဖက်မှာလည်း salmon ငါးမှာ mercury ဓာတ်ပါဝင်တဲ့အတွက် တစ်ခါတည်းအများကြီးစားသုံးတာမျ်ိုးက မသင့်တော်ဘူး။ ကျန်းမာရေးနဲ့အညီ ချင့်ချိန်ပြီး စားဖို့တော့ လိုတယ်။

ဒါဆိုရင် မိတ်ဆွေတို့ salmon ငါးစားခြင်းရဲ့ ကောင်းကျိုးတွေကို သိသွားကြပြီထင်တယ်။

တခြားသော အစားအသောက်နဲ့ ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ သိချင်တာတွေရှိရင် comment မှာရေးခဲ့ပေးပါဦး။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

ကျွန်တော်တို့ ဦးနှောက်က ခန္ဓာကိုယ်အလေးချိန်ရဲ့ ၂ရာခိုင်နှုန်းစာပဲ လေးပေမဲ့ စုစုပေါင်း ကယ်လိုရီရဲ့ ၂၀%လောက်ကို သုံးတယ်။

ဒါကြောင့် ကျန်းမာရေးနဲ့မညီိတဲ့ အစားအသောက်တွေက productivity နည်းနိုင်ချေကို ၆၆%လောက် တက်စေတယ်။

နေ့စဉ်ဘယ်လောက်ပဲ အလုပ်ရှုပ်နေပေမဲ့…

အသင့်စားအစာတွေနေရာမှာ ပိုပြီးကျန်းမာရေးနဲ့ညီညွတ်တဲ့ အစားအသောက်ကို အစားထိုးဖို့ကြိုးစားပါ။

Brain food လို့ခေါ်လို့ရတဲ့ ထောပတ်သီး၊ ဆယ်မွန်ငါး၊ dark chocolate တွေကို အလျဉ်းသင့်သလိုစားသင့်တယ်။

တစ်နေ့ကို နည်းနည်းစီနဲ့ အကြိမ်ရေများများစားတဲ့ အကျင့်ကို မွေးမြူသင့်တယ်။

ကျွန်တော်တို့တော်တော်များများက တစ်နေ့ကို အစာသုံးနပ်စားတာကို ကျင့်သားရနေကြတယ်။ သုံးကြိမ်လို့သတ်မှတ်ထားတာထက် လိုအပ်သလို နည်းနည်းစီစားတာက သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ကို ထိန်းညှိရာမှာ အထောက်အကူပြုတဲ့အတွက် အလုပ်လုပ်ရတာလည်း ခန္ဓာကိုယ်ကဖြစ်လာတတ်တဲ့ အနှောင့်အယှက်နည်းစေတယ်။

ဒီနေ့မျှဝေခဲ့တဲ့ အစားအသောက်နဲ့ နေထိုင်မှုပုံစံကို လက်တွေ့လုပ်ကြည့်ဖို့ အကြံပေးချင်တယ်။

မိတ်ဆွေတို့ရော လက်ရှိမှာ ဘယ်လိုစားသောက်မှုပုံစံနဲ့ နေဖြစ်ကြလဲ။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

မိတ်ဆွေတို့က multitasking လုပ်တာဟာ productivity ပိုပြီးကောင်းစေတယ်ဆိုပြီး ယုံကြလား။

ဒါဆိုရင် ဒီအတွေးကို ပြင်ဖို့အချိန်တန်ပြီ။

အလုပ်တွေအများကြီးကို တစ်ချိန်မှာစုပြီးလုပ်လိုက်တာက အကျိုးရှိတယ်ထင်ရပေမဲ့ လက်တွေ့မှာ ဆိုးကျိုးတွေက ပိုများတယ်။

ကမ္ဘာကျော် Standford university ရဲ့ research အရ multitasking လုပ်တာက အလုပ်တစ်ခုစီကို တစ်ကြိမ်စီလုပ်တာထက် ပိုပြီး productivity ကိုကျဆင်းစေတယ် ဆိုတာ တွေ့ရတယ်။

ဒါ့အပြင် multitasking လုပ်တာပြီးရလာတဲ့ result က အလုပ်တစ်ခုချင်းစီလုပ်ပြီး ရလာတဲ့ result ထက် သိသိသာသာညံ့ဖျင်းတယ်ဆိုတာကိုလည်းတွေ့ရတယ်။

ကျွန်တော်တို့ဦးနှောက်က သာမန်အားဖြင့် အလုပ်တစ်ခုတည်းမှာပဲ အာရုံစိုက်နိုင်တယ်။

လူတွေတော်တော်များများက အလုပ်နှစ်ခုကိုပြိုင်တူလုပ်တာ (ဥပမာ ဖုန်းသုံးရင်း အလုပ်လုပ်တာမျိုး) ဆို efficient ဖြစ်တယ်ထင်ကြပေမဲ့ လက်တွေ့မှာက…

Intelligence Quotient(IQ) level ကိုပိုပြီး ကျစေတယ်။

Multitasking လုပ်တာများတဲ့သူတွေက emotion တွေ empathy တွေ ထိန်းချုပ်တဲ့နေရာမှာ လုပ်ဆောင်ပေးတဲ့ anterior cingulate cortex ဆိုတဲ့ ဦးနှောက်နေရာအပိုင်းကိုပိုပြီး ထိခိုက်စေတယ်ဆိုတာကို တွေ့ရတယ်။

သိသာတဲ့ ဆိုးကျိုးတစ်ခုကတော့ multitasking လုပ်တာကြောင့် ကိုယ့်အလုပ်ရဲ့ စေ့စပ်သေချာမှု၊ quality ကို သိသိသာသာကျဆင်းစေတယ်။

ဒါကြောင့် မိတ်ဆွေတို့အနေနဲ့ နေ့စဉ်ဘဝမှာ မလိုအပ်ရင် multitasking လုပ်တာကို လျှော့ချသင့်တယ်လို့ မြင်တယ်။

မိတ်ဆွေတွေရော multitasking လုပ်တဲ့အခါဘယ်လိုအခြေအနေမျိုးကိုကြုံတွေ့ရလဲ ပြောပြပါဦး။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

တစ်ခါတစ်လေ ဘာလို့မှန်းမသိဘဲ အချိန်တွေကုန်သွားပေမဲ့ အလုပ်မပြီးတာ၊ ပင်ပန်းနေတာမျိုးကြုံဖူးကြတယ်မလား။

ဒီလိုဘာကြောင့်ဖြစ်လဲဆိုတာကို ကျွန်တော်တို့သေချာတွေးဖို့ မေ့နေကြတယ်။

ပြဿနာတွေက ပြင်ပထက် ကိုယ့်ရဲ့ response နဲ့ လုပ်ရပ်ပေါ် ပိုမူတည်တယ်။

ဒါကြောင့် productivity တွေကျဆင်းနေတယ်ဆိုတဲ့ပြဿနာကို ကိုယ်ကပဲ ဒီအချက်တွေလုပ်ကြည့်ပြီး စပြင်လိုက်ပါ။

အလုပ် ဒါမှမဟုတ် နေအိမ် ပတ်ဝန်းကျင်က ရှုပ်နေတာမျိုး၊ မွန်းကြပ်စေတဲ့အပြင်အဆင်မျိုးကို အရင်ရှင်းထုတ်လိုက်ပါ။

ကျွန်တော်တို့နေ့စဉ်စားသောက်တဲ့ အာဟာရဓာတ်တွေက ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်တွေအတွက်သုံးပြီး ပိုလျှံတဲ့ energy တွေကုန်အောင် ရှင်းထုတ်ဖို့လိုတယ်။ ကိုယ်ခန္ဓာလှုပ်ရှားမှု လုပ်ပြီး မလိုအပ်တဲ့ energy တွေသုံးပြီးတဲ့အခါ ကိုယ်ခန္ဓာရောစိတ်ကကပါ ပေါ့ပါးလာတဲ့အတွက် ပိုပြီးလည်းအလုပ်တွင်လာတတ်တယ်။

multitasking လုပ်တာက ပိုပြီး အချိန် save ဖြစ်တယ််ဆိုတဲ့ အတွေးနဲ့ multitasking လုပ်တဲ့အကျင့်ကို ရှင်းထုတ်လိုက်ပါ။ ကျွန်တော်တို့ ခန္ဓာကိုယ်နဲ့ စိတ်က multitasking ကို အချိန်ကြာကြာလုပ်ဖို့ တည်ဆာက်ထားတာ လုပ်ထားတာမျိုးမဟုတ်ဘူး။ multitasking လုပ်တာ ကျွန်တော်တို့ကို ပင်ပန်းသင့်တာထက် အဆများစွာ ပိုပင်ပန်းစေတယ်။

ဒီအချက်တွေကပြင်ဖို့ လွယ်မယောင်နဲ့ ခက်တဲ့အတွက် ကိုယ်နဲ့ ကိုက်မယ်ထင်ထားကို ရေရှည်စွဲပြီး လေ့ကျင့်ဖို့ အကြံပေးချင်ပါတယ်။

မိတ်ဆွေတို့ရော productivity ကို အဟန့်အတားဖြစ်စေတဲ့ ဘယ်လို အမှိုက်တွေ ကြုံတွေ့နေရလဲ။ ဘယ်လိုဖြေရှင်းဖို့ရော ကြိုးစားနေကြလဲ ပြောပြပေးပါဦး။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

University of East London ရဲ့ research အရဆိုရင် ရေသောက်တာဟာ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ productivity ကို 14% တိုးစေပါတယ်။

ရေကို လုံလုံလောက်လောက်မှန်ကန်စွာသောက်မယ်ဆိုရင်…

အိပ်ပျော်ဖို့ ပိုပြီးအထောက်အကူပြုနိုင်တယ်။

ရေလုံလုံလောက်လောက်သောက်သုံးတာက စိတ်အာရုံစုစည်းဖို့အတွက်လည်း အထောက်အကူပြုစေတယ်။

ရေသောက်တာက အသားအရေကြည်လင်စေတယ်ဆိုတာအပြင် အတွေးတွေရှင်းစေဖို့ အကူအညီဖြစ်တာပေါ့။

ဒါ့အပြင် အလုပ်လုပ်ရင်းနဲ့ energy တွေ ကုန်သွားရင် ပြန်လည် ဖြည့်တင်းဖို့ နဲ့ စိတ်အခြေအနေပိုပြီးကောင်းစေဖို့ကလည်း ရေလုံလုံလောက်လောက်သောက်ဖို့ လိုတယ်။

ကျန်းမာရေးအရဆိုရင် ကိုယ့်ရဲ့ ခုခံအားစနစ်ပိုပြီးကောင်းမွန်ဖို့နဲ့ ရေဓာတ်ခမ်းခြောက်လို့ခေါင်းကိုက်တာမျိုးမဖြစ်အောင် ကာကွယ်ပေးနိုင်တယ်။

ရေသောက်တာကနေ့စဉ်လုပ်နေကျ အလုပ်တစ်ခုပဲဖြစ်ပေမဲ့ ရေဓာတ်ပြည့်ဝ hydrated ဖြစ်နေတာရဲ့ အကျိုးကျေးဇူးအနေနဲ့က ကိုယ့်ရဲ့ productivity ကို ပိုကောင်းလာအောင် စွမ်းဆောင်နိုင်တဲ့ထိတောင်ပါပဲ။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

ကဖိန်းဓာတ်ဆိုတာနဲ့ လူတော်တော်များများက ကော်ဖီကိုပဲပြေးမြင်မိကြမှာပါ။ လူတော်တော်များများရဲ့တနေ့တာမှာလည်း ကော်ဖီဟာ မရှိမဖြစ်အရာတစ်ခု ဖြစ်နေပါတယ်။ တစ်ချို့ကလည်း ဒါက ကော်ဖီမှာပါတဲ့ ကဖိန်းဓာတ်ကြောင့် စွဲလမ်းပြီး မသောက်ရမနေနိုင်တာလို့ပြောကြပါတယ်။ ဒီတော့ ကဖိန်းဓာတ်နဲ့ပတ်သက်ပြီး မှားယွင်းစွာသိနေကြတဲ့အချက်လေးတွေကိုပြောပြပေးချင်ပါတယ်။

(၁) ကဖိန်းဓာတ်က အိပ်မပျော်တဲ့ရောဂါရစေတယ်။

ဒီအချက်ကတော့ လူပြောအများဆုံးပါ။ ကဖိန်းဓာတ်ပါတဲ့ကော်ဖီတွေသောက်တာများရင် အိပ်မပျော်တဲ့ရောဂါရစေတယ်ဆိုပြီး ထင်တတ်ကြပါတယ်။

ကျွန်တော်တို့ရဲ့ လူ့ခန္ဓာကိုယ်က ကဖိန်းဓာတ်ကို အလွယ်တကူစုပ်ယူနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အချိန်တိုအတွင်းမှာပဲ ပြန်လည်ချေဖျက်ပစ်နိုင်ပြီး ခန္ဓာကိုယ်ကနေ ပြန်လည်စွန့်ထုတ်နိုင်ပါတယ်။ ချွင်းချက်အနေနဲ့ တစ်ချို့သော ကဖိန်းဓာတ်တွေကတော့ ခန္ဓာကိုယ်ထဲမှာ ကျန်နေတတ်ပါတယ်။

ဒီတော့ တစ်နေ့ကို ကော်ဖီ(၂)ခွက်လောက်သောက်ရုံနဲ့ ကျွန်တော်တို့ကို ညဘက်အိပ်မပျော်အောင် နှောင့်ယှက်နိုင်ဖို့ဆိုတာက မဖြစ်နိုင်ပါဘူး။ သတိထားရမှာက ကော်ဖီ ဒါမှမဟုတ် ကဖင်းဓာတ်ပါဝင်တာတွေကို အိပ်ယာဝင်ချိန်နဲ့(၆)နာရီဝန်းကျင် ခွာပြီး မှီဝဲဖို့တော့ လိုအပ်ပါတယ်။

(၂) ကဖိန်းဓာတ်က ရေဓာတ်ကုန်ဆုံးစေတယ်။

ကဖိန်းဓာတ်ကို ခန္ဓာကိုယ်ကနေ စွန့်ထုတ်တဲ့အတွက် ဆီးသွားချင်စိတ်တော့ဖြစ်ပေါ်လာပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ပြောပလောက်​အောင်တော့မဟုတ်ပါဘူး။

(၃) ကဖိန်းဓာတ်က ကျန်းမာရေးကို အထောက်အကူမဖြစ်စေဘူး။

“တန်ဆေးလွန်ဘေး” ဆိုတဲ့အတိုင်းပဲ ကဖိန်းဓာတ်မှာလည်း အကျိုးကျေးဇူးတချို့ရှိပါတယ်။ ကဖိန်းဓာတ်ပါတဲ့ ကော်ဖီကို သင့်တင့်မျှတတဲ့ပမာဏပဲသောက်သုံးမယ်ဆိုရင် အာရုံကြောစနစ်ကိုလှုံ့ဆော်ပေးနိုင်ပြီးတက်ကြွလန်းဆန်းစေတာ၊ အာရုံစူးစိုက်မှုကောင်းစေတာ စတဲ့အကျိုးကျေးဇူးတွေ ရနိုင်ပါတယ်။

(၄) ကော်ဖီနဲ့ အရက်ရောသောက်ရင် ပိုကောင်းတယ်။

အရက်နဲ့ကော်ဖီနဲ့ရောစပ်ပြီးသောက်ရင် မူးရင်တောင် လူကိုတည်တည်ငြိမ်ငြိမ်ဖြစ်စေတယ်လို့ပြောကြပါတယ်။ တကယိတော့မဟုတ်ပါဘူး။ အဲဒီလိုရောစပ်ပြီးသောက်တဲ့သူတွေမှာ ယာဉ်မတော်တဆမှုတွေပိုအဖြစ်များကြတာပါ။

(၅) ကဖိန်းဓာတ်က စွဲလမ်းစေတယ်။

ကဖိန်းဓာတ်က စွဲလမ်းစေသလားလို့ပြောရင် လူတစ်ဦးချင်းဆီအပေါ်မူတည်တယ်လို့ဆိုရမှာပါ။ ကဖိန်းဓာတ်က အာရုံကြောစနစ်ကို လှုံ့ဆော်ပေးတဲ့အတွက် ကော်ဖီလိုမျိုး ကဖိန်းဓာတ်ပါတဲ့အရာတွေက တက်ကြွစေပါတယ်။

ဒါပေမယ့် ကဖိန်းဓာတ်ပါတဲ့အရာတွေကြောင့် မူးယစ်ဆေးဝါးလိုမျိုး ကျန်းမာရေးကိုအရမ်းမထိခိုက်စေနိုင်ပါဘူး။

တကယ်လို့ တနေ့ကို ကော်ဖီနှစ်ခွက် (သို့) နှစ်ခွက်ထက်ပိုပြီးသောက်နေကျလူတွေက ရုတ်တရက်ကော်ဖီသောက်တာရပ်တန့်လိုက်ရင်တော့ ခေါင်းကိုက်တာ၊ မောပန်းနွမ်းနယ်တာ၊ အာရုံစိုက်ရခက်တဲ့ပြဿနာလေးတွေ ကြုံတွေ့ရနိုင်ပါတယ်။

အခုဆိုရင် မိတ်ဆွေတို့အနေနဲ့ ကဖိန်းဓာတ်နဲ့ပတ်သက်ပြီး မှားယွင်းစွာသိနေကြတဲ့အချက်တချို့ကို သိရှိသွားပြီလို့ထင်ပါတယ်။

မိတ်ဆွေတို့သိချင်တဲ့တခြားအကြောင်းအရာတွေရှိရင်လည်း comment မှာဝင်ရောက်မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

(၁) ချစ်ခင်ရသူတွေနဲ့ အတူတကွအချိန်ကုန်ဆုံးပါ။

(၂) အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်မွေးပါ။

(၃) ကိုယ်ကြိုက်နှစ်သက်တဲ့အစားအသောက်တွေစားပါ။

(၄) ချစ်ရတဲ့သူရဲ့လက်ကိုကိုင်ထားပါ။ ပွေ့ဖက်ပါ။

(၅) သီချင်းနားထောင်ပါ။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ

Dr. Thuta

မနက်ထထချင်း coffee မသောက်ပါနဲ့။

မနက်ပိုင်း coffee သောက်တဲ့အခါ

exercise performance ကိုတိုးတက်စေပေမယ့်

overall daily performance ကျသွားတာ

သတိထားမိတာနဲ့ စာလိုက်ဖတ်ကြည့်တော့

အဖြေကိုသွားတွေ့တယ်။

Circadian rhythm အရ မနက်ထထချင်းမှာ

cortisol level မြင့်တယ်။

cortisol ဆိုတာ stress hormone ဖြစ်တယ်။

လူကိုနိုးကြားစေတယ်။

အဲ့အချိန် coffee သောက်တဲ့အခါ သူ့ရဲ့

အကောင်းဆုံး effect ကိုမရဘူး​။

အကောင်းဆုံးအချိန်က cortisol level ကျတဲ့

နေ့လည်ဖြစ်တယ်။

နောက်တစ်ခုက Nappuccino ဆိုတဲ့ နည်းစနစ်ဖြစ်တယ်။

နေ့လည် ဦးနှောက်ပင်ပန်းတဲ့အခါ ၁၅ မိနစ်လောက်

alarm ပေးပြီး ခဏအိပ်လိုက်။

မအိပ်ခင် coffee သောက်လိုက်။

coffee effect သွေးထဲရောက်ဖို့ မိနစ်နှစ်ဆယ်ခန့်

ကြာတဲ့အခါ နိုးလာတဲ့အခါ ကွက်တိပဲ။

Daniel H. Pink ကတော့ သုတေသနလုပ်ပြီး

ဒီနည်းစနစ်ကို popularize လုပ်တယ်။

Phyo Paing @ Derek

#drphyopaing

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

စိတ်ဖိစီးမှုဟာ လူသားအားလုံးရှောင်လွဲလို့မရတဲ့ အခြေအနေတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ စိတ်ဖိစီးမှုဟာ တစ်ခါတစ်လေမှာ အောင်မြင်ဖိူ့အတွက်တွန်းအားတစ်ခုအနေနဲ့လုပ်ဆောင်ပေးပင်မယ့် သူကနေပေးတဲ့ဆိုးကျိုးတွေလညိး ရှိပါတယ်။ စိတ်ဖိစီးမှုကို ကာလရှည်ခံစားရမယ်ဆိုရင် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာနဲ့ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဆိုးကျိုးတွေရရှိလာပါတယ်။

ဒီနေ့မှာတော့ စိတ်ဖိစီးမှုကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းနိုင်မယ့် နည်းလမ်းတွေကို ပြောပြပေးချင်ပါတယ်။

– စိတ်ကိုတည်ငြိမ်အောင်ထားဖို့ကြိုးစားပါ။

စိတ်ဖိစီးမှုဆိုတာ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာပြဿနာတစ်ခုပါ။ ဘာလို့စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာပြဿနာတွေ၊ စိတ်ဖိစီးမှုတွေဖြစ်လာရတာလဲဆိုရင် မျှော်လင့်ချက်နဲ့ လက်တွေ့ဖြစ်လာတဲ့အရာနှစ်ခု ကွာခြားလို့ပဲဖြစ်ပါတယ်။

ဒီတော့ မျှော်လင့်ချက်ထားတာကထားပါ။ ဒါပေမယ့် ဖြစ်လာတဲ့အရာကိုလည်း လက်ခံနိုင်ဖို့ကြိုးစားပါ။

ပြဿနာတွေကြုံလာရရင်လည်း ခေါင်းအေးအေးထားပါ။ အခုလက်ရှိပစ္စုပ္ပန်မှာ ကိုယ်ဘာလုပ်နိုင်လဲ ၊ ဘာလုပ်လို့ရလဲဆိုတာ စဉ်းစားပါ။ ကိုယ်လုပ်နိုင်တာကို အတတ်နိုင်ဆုံးကြိုးစားလုပ်ပြီး ကိုယ်မတတ်နိုင်တာတွေအပေါ် စိတ်ပူပန်ပြီး တွေးပူမနေပါနဲ့။

စိတ်တည်ငြိမ်ဖို့အတွက် mediation လုပ်တာမျိုး၊ journaling လုပ်တာမျိုး( စိတ်ခံစားချက်တွေကို ချရေးတာ) စတဲ့နည်းလမ်းတွေကိုလည်း ကြိုးစားလုပ်ကြည့်ပါ။

– မိသားစု၊ သူငယ်ချင်းတွေနဲ့အတူ အချိန်ကုန်ဆုံးပါ။

စိတ်ဖိစိမှုကြုံလာတဲ့အချိန်မှာ တစ်ယောက်တည်းကျိတ်ခံစားတာမျိုး သိမ်းထားတာမျိုး မလုပ်ပါနဲ့။ သူငယ်ချင်းမိတ်ဆွေတွေကို ပြောပြပြီး ရင်ဖွင့်ပါ။ ကိုယ့်ရဲ့စိတ်ခံစားချက်တွေကို မိသားစုသူငယ်ချင်းတွေနဲ့မျှဝေတာက စိတ်ဖိစီးမှုတွေကို လျော့ပါးသက်သာစေပါတယ်။

– မိမိနှစ်သက်တဲ့အရာတွေကို ပြုလုပ်ပါ။

ကိုယ်သဘောကျနှစ်သက်တဲ့၊ ဝါသနာပါတဲ့အရာတွေကို လုပ်ဆောင်တာကလည်း စိတ်ဖိစီးမှုတွေ လျော့ပါးသက်သာစေတဲ့နည်းလမ်းတစ်ခုပါ။ ကိုယ့်ရဲ့စိတ်ကို တစ်စုံတစ်ခုမှာ နှစ်မြှပ်ထားပြီး စိတ်ဖိစီးမှုနည်းပါးအောင်လုပ်လို့ရပါတယ်။

အိပ်အလုပ်ကူလုပ်တာ၊ ဟင်းချက်တာ၊ သစ်ပင်စိိုက်တာ၊ ပုံဆွဲတာ၊ ဂစ်တာတီးတာ၊ စတဲ့ အရာတွေလုပ်ဆောင်လို့ရပါတယ်။

– ကိုယ့်ရဲ့ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာကြံ့ခိုင်ရေးအတွက်လည်း ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားလေ့ကျင့်ခန်းလုပ်တာ၊ အစားအသောက်ဂရုစိုက်ဆင်ခြင်တာမျိုးလုပ်ပါ။ ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားလေ့ကျင့်ခန်းတွေက စိတ်ဖိစီးမှုကိုလျှော့ကျပေးနိုင်ပါတယ်။

ဒီလို ရိုးရှင်းတဲ့နည်းလမ်းတွေကို အသုံးပြုပြီး ကျွန်တော်တို့ရဲ့ စိတ်ဖိစီးမှုတွေကို လျော့ချနိုင်ပါတယ်။

မိတ်ဆွေတို့ရော စိတ်ဖိစီးမှုကြုံလာတဲ့အချိန်မှာ ဘယ်လိုနည်းလမ်းတွေကို အသုံးပြုလေ့ရှိလဲ? Comment မှာ ပြောပြပေးသွားပါအုံး။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

လူတစ်ယောက်အနေနဲ့ မနက်ခင်းကို အကောင်းဆုံးစတင်နိုင်မှာသာ တနေ့တာကိုအဆင်ပြေပြေဖြတ်ကျော်နိုင်မှာပဲဖြစ်ပါတယ်။ လူအများစုကတော့ အိပ်ရာထထချင်းမှာ ရေတစ်ခွက်သောက်ပြီး သူတိူ့ရဲ့မနက်ခင်းကိုစတင်ကြပါတယ်။ ဒါ့အပြင် မနက်စောစောမှာ ရေအပြင် သောက်ပေးသင့်တဲ့တခြားသော သောက်စရာဖျော်ရည်တွေလည်းရှိပါသေးတယ်။ အဲဒါတွေကတော့-

(၁) ရေနွေးကြမ်း

မနက်အိပ်ရာနိုးနိုးချင်းမှာ ရေနွေးကြမ်းပူပူလေးသောက်တာက စိတ်ရောကိုယ်ပါ ကျန်းမာစေနိုင်ပါတယ်။ အခုလိုဆောင်းရာသီဝင်ရောက်တဲ့အချိန်ကာလ မနက်ခင်းအေးအေးမှာ ရေနွေးကြမ်းသောက်တာက အသင့်တော်ဆုံးပါ။ ရေနွေးကြမ်းက ကိုယ်တွင်းမှာ သွေးစီးဆင်းမှု ကောင်းစေပြီး ကိုယ်တွင်းအင်္ဂါတွေ ကျန်းမာစေဖို့လည်း ထောက်ကူပေးနိုင်ပါတယ်။ဒါ့ပြင် အစာခြေစနစ်ကိုလည်း အကူအညီပေးနိုင်ပါတယ်။

(၂) ဂျင်းရေနွေးကြမ်း(ချင်း)

ဂျင်းလက်တစ်ဆစ်စာအပြားလေးကို ခွက်တစ်ခုထဲထည့်ပြီး ရေနွေးဆူဆူနဲ့ ၁၅ မိနစ်လောက်စိမ်ထားပြီးရင် ဂျင်း(ချင်း)ရေနွေးကြမ်းရပါပြီ။ ဒီရေနွေးကြမ်းရဲ့ ထူးခြားချက်ကတော့ ခန္ဓာကိုယ်မှာရှိတဲ့အဆီပိုတွေကိုကျစေဖို့အတွက် အထောက်အကူပေးနိုင်တာပဲဖြစ်ပါတယ်။

(၃) ခရမ်းချဉ်သီးဖျော်ရည်

မနက်စောစောမှာ ခရမ်းချဉ်သီးဖျော်ရည်ကိုသောက်ပေးတာက ဗီတာမင်စီ(vitamin C)ကိုကြွယ်ဝစေပြီး လူကိုလန်းဆန်းစေပါတယ်။ ဒါ့ပြင် အစာခြေစနစ်ကိုပါ ကောင်းမွန်စေပြီး အဆီပိုတွေလည်း ဖယ်ရှားပေးနိုင်တယ်လို့ဆိုပါတယ်။

(၄) လီမွန်/ သံပုရာရည်

ဗီတာမင်စီ(vitamin C)ကြွယ်ဝတဲ့ သံပုရာရည်ကို မနက်စောစောသောက်ပေးတာက တနေ့တာအတွက်လန်းဆန်းနေစေမှာပါ။ ရေတစ်ခွက်ထဲမှာ သံပရာသီးတစ်စိတ်၊ ဆားအနည်းငယ်လောက်ထည့်ပြီးသောက်တဲ့နည်းကတော့ ရေဓာတ်လည်းဖြည့်ပေးပြီး တခြားလိုအပ်တဲ့သတ္တုဓာတ်တွေကိုပါဖြည့်ပေးပြီးသားဖြစ်စေမှာပါ။

တစ်ချို့ကလည်း မုန်လာဥနီဖျော်ရည်(Carrot) တို့လို အသီးဖျော်ရည်တွေ၊ တစ်ချို့ကလည်း ထမင်းရည်ပူပူလေး သောက်လေ့ရှိကြပါတယ်။

ဒီနေ့ပြောပြပေးသွားတာကတော့ မနက်စောစောမှာ သောက်သုံးသင့်တဲ့ သောက်စရာတွေပဲဖြစ်ပါတယ်။

မိတ်ဆွေတို့ရော အခုမနက်နိုးနိုးချင်း ရေပဲသောက်ဖြစ်ကြတာလား? အပေါ်ကပြောထားတဲ့သောက်စရာတွေရော သောက်ဖြစ်ကြလား? Comment မှာ ပြောပြပေးသွားပါအုံး။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

စိတ်ဖိစီးမှုဟာ လူသားအားလုံးရှောင်လွဲလို့မရတဲ့ အခြေအနေတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ စိတ်ဖိစီးမှုဟာ တစ်ခါတစ်လေမှာ အောင်မြင်ဖိူ့အတွက်တွန်းအားတစ်ခုအနေနဲ့လုပ်ဆောင်ပေးပင်မယ့် သူကနေပေးတဲ့ဆိုးကျိုးတွေလညိး ရှိပါတယ်။ စိတ်ဖိစီးမှုကို ကာလရှည်ခံစားရမယ်ဆိုရင် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာနဲ့ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဆိုးကျိုးတွေရရှိလာပါတယ်။

(၁) စိတ်ခံစားမှုကို မထိန်းချုပ်နိုင်ခြင်း

ကျွန်တော်တို့မှာ စိတ်ဖိစီးမှုတွေများလာရင် စိတ်ခံစားချက်တွေကို ကောင်းကောင်းမထိန်းချုပ်နိုင်တော့ပါဘူး။ ဒေါသထွက်လွယ် ဝမ်းနည်းလွယပြီး စိတ်ထိခိုက်ခံစားလွယ်လာပါတယ်။ အကြောင်းအရာသေးသေးလေးအပေါ်မှာ ဒေါသကြီးစိတ်တိုမိတာ၊ ဝမ်းနည်းငိုကြွေးမိတာဟာ စိတ်ဖိစီးမှုပမာဏများပြားနေလို့ပဲဖြစ်ပါတယ်။

(၂) ကိုယ်အလေးချိန်မြင့်တက်လာစေခြင်း

စိတ်ဖိစီးမှုများပြားနေတဲ့အချိန်မှာ စားသောက်ချင်စိတ်က ပုံမှန်ထက် ၄၀% ပိုများနေပါတယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ စိတ်ဖိစီးချိန်မှာ စားသောက်ချင်စိတ်ကိုဖြစ်ပေါ်စေတဲ့ဟော်မုန်းတွေ( Cortisol,Ghrelin) ထွက်လို့ပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ပုံမှန်ထက်ပိုစားမိတာ အလွန်အကျွံစားမိတာတွေကြောင့် ကိုယ်အလေးချိန်ပိုတက်လာပါတယ်။

(၃) အရွယ်မတိုင်ခင် အိုမင်းရင့်ရော်လာခြင်း

ဒီအချက်ကတော့ တော်တော်များများသိထားကြတဲ့အချက်ပါ။ စိတ်ဖိစီးတာက ကိုယ့်ရဲ့ရုပ်ရည်သွင်ပြင်ကို ပိုပြီးမြန်မြန်ဆန်ဆန်အိုမင်းရင့်ရော်စေပါတယ်။(ဒ့ကြောင့်လည်း အမေရိကန်သမ္မတတွေဟာ စိတ်ဖိစီးမှုကြောင့် ရုပ်ကျလွယ်ကြပါတယ်။) စိတ်ဖိစီးမှုကြောင့် မျက်နှာပေါ် အရေးအကြောင်းများပေါ်လာတာ၊ ကြွက်သားမတွေအားနည်းလာတာ၊ အမြင်အာရုံအားနည်းလာတာ စတဲ့ ဇရာလက္ခဏာတွေ ပိုမိုဖြစ်ပေါ်လာပါတယ်။

(၄) ကိုယ်ခံစွမ်းအားလျော့ပါးပြီး ရောဂါဖြစ်လွယ်ခြင်း

စိတ်ဖိစီးမှုဖြစ်တဲ့အချိန်မှာ ကိုယ်ခံအားကျပြီး နေထိုင်မကောင်းဖြစ်လွယ်ပါတယ်။ ကိုယ်ခံအားလျော့သွားတဲ့အတွက် ရောဂါပိုးတွေဝင်လွယ်တဲ့အတွက်ကြောင့်ဖြစ်ပါတယ်။

(၅) နှလုံးကို ထိခိုက်စေခြင်း

စိတ်ဖိစီးမှုဟာ နှလုံးကြွက်သားတွေကိုလည်း ထိခိုက်စေပါတယ်။ စိတ်ဖိစီးတဲ့အခါ ထွက်လာတဲ့ဟော်မုန်းတွေကနှလုံးခုန်နှုန်းကို မြင့်တက်စေပြီး သွေးကြောများကို ကျဉ်းစေပါတယ်။ အဆိုပါအခြေအနေမှာ နှလုံးကို ပိုမိုအားစိုက်ရစေပြီး သွေးပေါင်ချိန်ကိုလည်း မြင့်တက်စေပါတယ်။ ဒါကြောင့် စိတ်ဖိစီးမှုကို ကြာရှည်စွာ ခံစားလာရတဲ့အခါ နှလုံးကျန်းမာရေးကို ထိခိုက်လာပါတယ်။

အခုဆိုရင် မိတ်ဆွေတို့အနေနဲ့ စိတ်ဖိစီးမှုကနေဖြစ်စေတဲ့ ဆိုးကျိုးတွေကို သိသွားပြီလို့ ထင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် စိတ်ဖိစီးစရာအခြေအနေတွေကို တတ်နိုင်သလောက်ရှောင်ရှားပေးပါ။ စိတ်ဖိစီးမှုတွေကြုံတွေလာရတဲ့အချိန်မှာလည်း စိတ်ဖိစီးမှုတွေကို လျော့ချပေးနိုင်မယ့် နည်းလမ်းတွေကို ပြုလုပ်ပေးပါ။

စိတ်ဖိစီးမှုကိုလျော့ချပေးနိုင်မယ့် နည်းလမ်းတွေကိုရော မိတ်ဆွေတို့သိကြရဲ့လား? မသိဘူးဆိုရင် Dr. Thuta ကနေပြီး ပြောပြပေးသွားပါ့မယ်။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးပေးပါ။

Dr. Thuta

(၁) ဘယ်ရီသီး

(၂) ကန်စွန်းဥ

(၃) ကလီစာများ

(၄) ကင်မ်ချီ

(၅) ဥအမျိုးမျိုး

(၆) ကြက်သွန်ဖြူ

(၇) ပင်လယ်ငါး

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

ဒီနေ့ခေတ်ကြီးမှာ ညဘက်မအိပ်ခင် ဖုန်းသုံးတဲ့အကျင့်ကြောင့် တော်တော်များများက အိပ်တဲ့အချိန်နောက်ကျပါတယ်။ ညဘက်အိပ်ရာဝင်နောက်ကျလည်း မနက်ကျ အလုပ်တာဝန်တွေရှိတာကြောင့် အိပ်ရေးမဝလည်း ထရပြန်ပါတယ်။ ဒီလိုနဲ့အိပ်ရေးပျက်တဲ့/ အိပ်ရေးမဝတဲ့ရက်တွေ များလာပါတယ်။ အိပ်ရေးပျက်တာများလာတဲ့အခါမှာ ကျန်းမာရေးကိုရော နေ့စဉ်လူနေမှုဘဝကိုရော ထိခိုက်နိုင်ပါတယ်။

(၁)ဦးနှောက်နဲ့ အာရုံကြောထိခိုက်မယ်

ဦးနှောက်က တစ်ကိုယ်လုံးရဲ့ လုပ်ငန်းဆောင်တာတွေကို ထိန်းချုပ်ပေးရတာပါ။ အိပ်ရေးပျက်တဲ့အခါ ခန္ဓာကိုယ်က ဦးနှောက်ဆီကို အချက်ကောင်းကောင်း မပြနိုင်တော့ပါဘူး။ ဒါ့ပြင်အိပ်နေတဲ့ အချိန်အတွင်းမှာ ဦးနှောက်ဆဲလ်လေးတွေက တစ်နေ့တာ တွေ့ကြုံရသမျှကို သိမ်းထားပြီး မှတ်ဉာဏ်အဖြစ် သိမ်းဆည်းပေးပါတယ်။ မအိပ်ထားရင် ဦးနှောက်က ပင်ပန်းပြီး သူ့အလုပ်သူ လုပ်နိုင်တော့မှာ မဟုတ်ပဲ အာရုံစူးစိုက်ရတာ၊ မှတ်ရခက်တာတွေ ဖြစ်လာမှာပါ။ ခန္ဓာကိုယ်က တုံ့ပြန်တာ နှေးသွားတဲ့အတွက် မတော်တဆထိခိုက်နိုင်ချေလည်း ပိုများပါတယ်။ နောက်ပြီး အားလုံးသိပါတယ်။ အိပ်ရေးမဝရင် ဘာကို အလိုမကျမှန်းမသိ အလိုလိုနေရင်း စိတ်တိုနေတာပါ။ ဆုံးဖြတ်ချက်ချတာလည်း မှားနိုင်သလို၊ စိတ်ကူးဉာဏ်တွေလည်း မပွင့်တော့ပါဘူး။

(၂) ခုခံအားစနစ် ကျမယ်

အိပ်နေတဲ့အချိန်မှာ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ခန္ဓာကိုယ်က ခုခံအားဓာတ်တစ်မျိုးဖြစ်တဲ့ cytokines ကို ထုတ်ပေးပါတယ်။ သူက ဘက်တီးရီးယားတွေ၊ ဗိုင်းရပ်စ်တွေကို တိုက်ထုတ်ပေးပါတယ်။ နောက်ပြီး လူကိုလည်း အိပ်ပျော်စေပါတယ်။ အိပ်ရေးဝမှ အားပြည့်ပြီး ရောဂါဒဏ်ကို ခံနိုင်ရည်ရှိမှာပါ။

အိပ်ရေးမဝဘူးဆိုရင် ခုခံအားစနစ် တဖြည်းဖြည်း ပျက်ယွင်းလာမှာပါ။ အားမရှိတဲ့အတွက် ရောဂါပိုးတွေကို တိုက်ထုတ်နိုင်မှာ မဟုတ်သလို နေမကောင်းဖြစ်ပြီးရင်လည်း နာလန်ထူဖို့ ခက်ပါတယ်။ ရေရှည်မှာ ဆီးချိုတို့လို နှလုံးရောဂါတို့လို နာတာရှည်ရောဂါတွေပါ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။

အရွယ်ရောက်ပြီးသူအများစုဟာ တစ်ညကို အိပ်ချိန် ၇ နာရီကနေ ၉ နာရီအတွင်းရှိဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် –

– တစ်နေ့ကို ဘယ်အချိန်မှာအိပ်မယ်၊ ဘယ်အချိန်မှာအိပ်ရာထမယ်ဆိုတာရယ်၊ နေ့တိုင်းဒီအချိန်ပဲဖြစ်ဖို့ရယ်၊ အချိန်ဇယားတစ်ခုသတ်မှတ်ပြီးသေချာလိုက်နာပါ။

– အိပ်ခန်း သို့မဟုတ် အိပ်တဲ့နေရာကိုအေးချမ်း၊ သပ်ရပ်၊ သန့်ရှင်းပြီး အလင်းရောင်မများစေဖို့ပြင်ဆင်ထားပါ။

– ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုပုံမှန်လုပ်ပါ။လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်တာက ညကျ ပိုပြီးနှစ်ခြိုက်စွာ အိပ်ပျော်စေနိုင်ပါတယ်။

မိတ်ဆွေတို့ရော အိပ်ရေးဝဝအိပ်ဖြစ်ကြရဲ့လား?

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

ခန္ဓာကိုယ်ကျန်းမာစေဖို့ မသင့်တာတွေရှောင်၊ သင့်တာတွေစားပေးရသလို ကိုယ်လက်လေ့ကျင့်ခန်းလည်း လုပ်ပေးရပါတယ်။ တရားထိုင်တယ်ဆိုတာကလည်း စိတ်ကိုငြိမ်းအေးစေတဲ့ ကျင့်စဉ်တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့ပြင် စိတ်ရော ကိုယ်ပါ ငြိမ်းအေးအောင် ပြုလုပ်ပေးနိုင်ပါတယ်။

တရားထိုင်နည်းတွေကတော့ အမျိုးမျိုးရှိပါတယ်။ တင်ပလ္လင်ခွေထိုင်ပြီး တရားမှတ်တာ၊ လမ်းလျှောက်(စင်္ကြန်လျှောက်)ပြီး ကျင့်တာ၊ လဲလျောင်းရင်းဝင်လေထွက်လေမှတ်တာ စတဲ့နည်းလမ်းတွေအများကြီးရှိပါတယ်။

တရားထိုင်မယ်ဆိုရင် တိတ်ဆိတ်ငြိမ်သက်ပြီး ဆူညံသံကင်းမယ့်နေရာကို ရွေးချယ်သင့်ပါတယ်။ ပြီးရင်တော့ ကုလားထိုင်ပေါ်မှာပဲ ဖြစ်ဖြစ် ကြမ်းပြင်ပေါ်မှာပဲ ဖြစ်ဖြစ် ကိုယ်အဆင်ပြေမယ့်နေရာမှာထိုင်ပြီး စတင်လို့ရတယ်။

တရားထိုင်ဖို့အတွက် အကောင်းဆုံးအချိန်ကတော့ စိတ်ရောကိုယ်ပါကြည်လင်နေတဲ့ မနက်ခင်းလိုအချိန်မျိုး( မနက် ၄ နာရီကနေ ၇ နာရီအတွင်း) က အကောင်းဆုံးပါပဲ။ တနေ့တာရဲ့အလုပ်ကိစ္စတွေမလုပ်ရသေးခင် တရားထိုင်တာက စိတ်တည်ငြိမ်အေးချမ်းစေပြီး အာရုံးစူးစိုက်မှုကိုလည်း ကောင်းစေပါတယ်။

တစ်ချို့ကလည်း အလုပ်ပြီးတဲ့အချိန် ညနေခင်းမှာ တရားထိုင်ကြပါတယ်။ တနေ့တာလုပ်ငန်းခွင်မှာ စိတ်ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ခဲ့သမျှကို တရားထိုင်ပြီး ဖြေဖျောက်လိုက်တာကြောင့် ဒီနည်းလမ်းကလည်း နည်းလမ်းကောင်းတစ်ခုပါပဲ။

ဒါပေမယ့် တစ်ချို့သောသူတွေအတွက် မနက်ပိုင်းမှာအဆင်မပြေရင် ညဘက်အနားယူတဲ့အချိန် ဒါမှမဟုတ် ညဘက်မအိပ်ခင်အချိန်တွေမှာလည်း တရားထိုင်လို့ရပါတယ်။

တရားထိုင်ခြင်းကြောင့်

(၁) စိုးရိမ်ပူပန်မှုတွေ လျော့ကျလာပြီး စိတ်ငြိမ်းချမ်းလာမယ်။

(၂) အာရုံစုစည်းမှုကောင်းမွန်လာမယ်။

(၃) စိတ်ကျန်းမာရေးပြဿနာတွေကို သက်သာစေမယ်။

(၄) သွေးတိုးကျစေတယ်။

(၅) ညဘက်မှာ ကောင်းစွာအိပ်ပျော်စေတယ်။

တရားထိုင်တာက ဘာသာမရွေး၊ လူမျိုးမရွေး၊ ကျားမ မရွေး ပြုလုပ်လို့ရပါတယ်။ အထူးသဖြင့် ကိုယ့်ရဲ့စိတ်ပင်ပန်းနွမ်းနယ်မှုကို လျော့ပါးအောင်ပြုလုပ်တဲ့ ကျင့်စဉ်တစ်ခုဖြစ်တာကြောင့် ပုံမှန်လုပ်ဆောင်ပေးနိုင်ရင် သိသိသာသာထူးခြားလာတာကို ခံစားရမှာပဲဖြစ်ပါတယ်။

မိတ်ဆွေတို့ရော နေ့စဉ်တရားထိုင်ဖြစ်ကြလား?

တရားထိုင်ဖြစ်တယ်ဆိုရင် မနက်လား ညနေလား ဘယ်အချိန်တွေထိုင်ဖြစ်ကြလဲ ပြောပြပေးသွားပါအုံးနော်?

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

ဗီတာမင်တွေက ခန္ဓာကိုယ်အတွက် မရှိမဖြစ်လိုအပ်တဲ့ဓာတ်တွေဖြစ်ပြီး တစ်ခုခုချို့တဲ့တာနဲ့ ကျန်းမာရေးပြဿနာတွေပေါ်လာနိုင်ပါတယ်။ ဗီတာမင်နဲ့ သတ္တုဓါတ်တွေက အရိုးအဆစ်တွေကြံ့ခိုင်စေဖို့၊ အနာတွေကျက်စေဖို့၊ ကိုယ်ခံအားစနစ်ကောင်းမွန်စေဖို့ထောက်ကူပေးသလို အစာကနေ ခွန်အားဖြစ်အောင်ပြောင်းလဲပေးတာ၊ ဆဲလ်တွေထိခိုက်ပျက်စီးမှုကိုပြန်လည်ပြုပြင်ပေးတာတွေအထိ အကျိုးပြုနေတာဖြစ်ပါတယ်။

ဗီတာမင်တွေများစွာရှိတဲ့ထဲကမှ လူတော်တော်များများရင်းနှီးကြတဲ့ Vitamin C အကြောင်းကို ပြောပြပေးချငိပါတယိ။

Vitamin C ကနေ ရနိုင်တဲ့အကျိုးကျေးဇူးတွေကတော့-

1. ဦးနှောက်နဲ့ အာရုံကြောကို သန်စွမ်းစေပါတယ်။

Vitamin C က ဦးနှောက်နှင့် အာရုံကြောဘက်မှာလည်း အားကိုးရပါတယ်။ အမေ့လွယ်တာတွေ၊ မှတ်နိုင်စွမ်းမကောင်းတာတွေကို ကုသပေးပါတယ်။ ဦးနှောက်နှင့် အာရုံကြောဆိုင်ရာ ရောဂါတွေ မဖြစ်အောင် ကာကွယ်ပေးပါတယ်။

2. စိတ်ကျရောဂါမဖြစ်အောင် တားဆီးပေးပါတယ်။

ကျွန်တော်တို့ရဲ့ စိတ်အခြေအနေတွေကို ထိန်းချုပ်ပေးနိုင်တဲ့ Serotonin ဆိုတဲ့ဓာတ်ကို ထွက်လာအောင် Vitamin C က အားပေးပါတယ်။ Serotonin က ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ပျော်ရွှင်တဲ့စိတ်၊ ဝမ်းနည်းတဲ့စိတ်၊ ကြောက်တဲ့စိတ်၊ ပူပန်တဲ့စိတ် စတဲ့ စိတ်ခံစားမှုတွေကို နေရာမှန်မှာပဲရှိအောင်၊ မလွန်ကဲလာအောင် ထိန်းချုပ်ပေးပါတယ်။ ဒါကြောင့် Vitamin C က စိတ်ကျရောဂါတွေ၊ စိတ်ရူးပေါက်သွားတာတွေ မဖြစ်အောင် ကာကွယ်ပေးပါတယ်။

3. ခန္ဓာကိုယ်ကို လှပစေပါတယ်။

Vitamin C ဟာ ကြွက်သားတည်ဆောက်မှုကို အားပေးပါတယ်။ Body building လုပ်မယ်ဆိုရင် Vitamin C ပြည့်ဝဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ပြီးတော့ Vitamin C က ခန္ဓာကိုယ်ထဲက မကောင်းတဲ့ ကိုလက်စထရောတွေကို ခန္ဓာကိုယ်ထဲက အဆီတွေချေဖျက်တဲ့နေရာမှာ အသုံးလိုတဲ့အရည်တစ်မျိုးအဖြစ် ပြောင်းလဲပေးပါတယ်။

ဒါကြောင့် Vitamin C က ကိုလက်စထရောတွေကို ဖျက်စီးပေးတဲ့အပြင် အဆီကိုလည်း ချေဖျက်ပေးပါတယ်။ ဝိတ်ကျတာမျိုးအထိ မဖြစ်စေနိုင်ပေမယ့် body building အတွက် အကျိုးရှိပါတယ်။

ဒါ့ပြင် အသားအရည်လှပစေတယ်၊ ကင်ဆာရောဂါဖြစ်နိုင်ချေကို လျော့ကျစေတယ် စတဲ့အကျိုးကျေးဇူးတွေကိုလည်း ရနိုင်ပါတယ်။

ဗီတာမင်စီကို ဘယ်အစားအစာတွေကနေ ရနိုင်မလဲ?

ချဉ်တဲ့အရသာရှိတဲ့အသီးအနှံတွေက ဗီတာမင်စီကြွယ်ဝပါတယ်။ ဥပမာ- လိမ္မော်သီး၊ သံပုရာသီး၊ခရမ်းချဉ်သီး စတာတွေမှာ ဗီတာမင်စီကြွယ်ဝစွာပါဝင်ပါတယ်။

ဗီတာမင်စီစားသုံးတာများသွားရင်တော့ ဗိုက်အောင့်တာ၊ ဝမ်းခဏခဏသွားတာမျိုးဖြစ်တတ်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် ဗီတာမင်စီအားဆေးတွေကို လိုအပ်တာထက်ပိုပြီးစားသုံးတဲ့သူတွေမှာ ဖြစ်လေ့ရှိပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဗီတာမင်စီကိုအတတ်နိုင်ဆုံး သဘာဝအစားအစာတွေကနေပဲ ရရှိအောင်လုပ်သင့်ပါတယ်။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

လူရယ်လို့ဖြစ်လာရင် စိတ်ဖိစီးမှုကို ရှောင်လွဲလို့မရနိုင်ပါဘူး။ အသက်တစ်ရာမနေရပေမယ့် ပြဿနာတွေတစ်ရာမကကြုံနေရတဲ့လောကကြီးမှာ စိတ်ဖိစီးမှုဆိုတာ လူတိုင်းကြုံတွေ့နေရတဲ့ပြဿနာဖြစ်ပါတယ်။

စိတ်ဖိစီးမှုကြောင့် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာပင်ပန်းနွမ်းနယ်ရုံသာမက ခန္ဓာကိုယ်လည်းထိခိုက်ပါတယ်။ စိတ်ဖိစီးမှုကြောင့် နှလုံးရောဂါ၊ ဆီးချို၊ အဝလွန်တာနဲ့ အိုမင်းရင့်ရော်ပြီး အရွယ်မတိုင်ခင် သေဆုံးနိုင်ပါတယ်။

စိတ်ဖိစီးမှုကို လျော့ပါးသက်သာစေနိူင်တဲ့ နည်းအမျိုးမျိုးရှိပါတယ်။ တရားထိုင်တာ၊ ယောဂကျင့်တာကစလို့ အားကစားအမျိုးမျိုးလုပ်တာအထိ နည်းလမ်းတွေကအများကြီးရှိပါတယိ။ အဲဒီထဲကမှ အစားအသောက်တစ်ချို့ကိုစားပြီးတော့ စိတ်ဖိစီးမှုကို သက်သာအောင်လုပ်လို့ရပါတယ်။

(၁)ရေ

ရေက ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ လုပ်ငန်းဆောင်တာတွေကိုကောင်းမွန်စွာလုပ်ဆောင်နိုင်စေဖို့အတွက်တော်တော်လေး အရေးပါ,ပါတယ်။ ခန္ဓာကိုယ်မှာရေဓာတ်အနည်းငယ်ဆုံးရှုံးသွားတယ်ဆိုရင်တောင်မှ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာနဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာအပေါ် အများကြီးထိခိုက်စေနိုင်ပါတယ်။ ရေဓာတ်နည်းလာတဲ့အခါ အာရုံစိုက်နိုင်စွမ်းလျော့ကျလာနိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် အမြဲလိုလိုတက်တက်ကြွကြွနေနိုင်ဖို့အတွက် ရေလုံလောက်အောင်သောက်ပေးဖို့လိုအပ်ပါတယ်။

(၂)ချောကလက်

ချောကလက်စားရင် စိတ်ခံစားမှုကောင်းတယ်ဆိုတာကို လူတိုင်းလိုလိုသိထားပြီးသားပါ။ သိပ္ပံနည်းကျ လေ့လာမှုတွေအရတော့ အနက်ရောင်ချောကလက်(dark chocolate)ကိုနေ့စဉ် စားသုံးပေးတာက စိတ်ဖိစီးမှုကိုဖြစ်စေတဲ့ဟော်မုန်းတွေကို ကျဆင်းစေ စိတ်ခံစားမှုကိုကောင်းမွန်စေနိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် မိတ်ဆွေတို့အနေနဲ့ စိတ်ဖိစီးနေပါသလား ချောကလက်စားသုံးပေးပါ။

(၃)ငါး

အဆီများတဲ့ငါးတွေ၊ ကမာကောင်လိုမျိုး ပင်လယ်စာတွေကို စားသုံးမယ်ဆိုရင် ခန္ဓာကိုယ်ကနေ မထုတ်နိုင်တဲ့ဓာတ်တစ်မျိုးဖြစ်တဲ့ စိတ်ခံစားမှုကို ပိုကောင်းစေနိုင်တဲ့ omega-3 fatty acid ကို ရရှိစေနိုင်တာကြောင့် စိတ်ခံစားမှုကို ပိုမိုကောင်းမွန်စေနိုင်ပါတယ်။ အဆီများတဲ့ ငါးတွေကို စားသုံးတဲ့အခါ စိတ်ဖိစီးတာ၊ စိတ်ဓာတ်ကျတာလိုမျိုး စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာဝေဒနာတွေကိုလျော့ပါးသက်သာစေနိုင်သလို ကိုယ့်ကိုယ်ကို သတ်သေနိုင်ခြေကိုလည်းလျော့ကျစေနိုင်ပါတယ်။

(၄)ငှက်ပျောသီး

ငှက်ပျောသီးမှာပါတဲ့ ဗီတာမင် A၊ B6၊ C၊ အမျှင်ဓါတ်(fiber)၊ ပိုတက်ဆီယမ်၊ သံဓာတ် နဲ့ ကာဗိုဟိုက်ဒရိတ် တို့ပါဝင်တာကြောင့် စိတ်ခံစားမှုကိုကောင်းမွန်စေနိုင်ပါတယိ။ ငှက်ပျောသီးက ညဘက်မှာလည်း ကောင်းစွာအိပ်ပျော်စေတာကြောင့် အိပ်မပျော်တာ၊ စိတ်ဓာတ်ကျတာ နဲ့ စိုးရိမ်ပူပန်တာတွေကိုလျော့ပါးသက်သာစေနိုင်ပါတယ်။ တစ်နေ့ကို ငှက်ပျောသီး အရွယ်တော်တစ်လုံးစားသုံးပေးပါ။

(၅)ဥအမျိုးမျိုး

ကြက်ဥအပါအဝင် ဥအမျိုးမျိုးမှာcholine ပါဝင်တာကြောင့် အာရုံကြောစနစ်ရဲ့ ဆဲလ်တွေကို ကျန်းမာစေနိုင်ပြီး စိတ်ခံစားမှုကိုကောင်းမွန်စေနိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ကြက်ဥဖြစ်ဖြစ်နေ့စဉ်စားသုံးပေးမယ်ဆိုရင် စိတ်ခံစားမှုကိုကောင်းမွန်စေနိုင်ပြီး စိတ်ပျော်ရွှင်မှုကို ရရှိစေမှာသေချာပါတယ်။

မိတ်ဆွေတို့အနေနဲ့ စိတ်ဖိစီးမှုတွေများပြားနေတယ်ဆိုရင် အထက်ပါအစားအစားတွေစားသုံးပြီး စိတ်ဖိစီးမှုကို လျော့ချလိုက်ပါနော်။

Dr. Thuta

ကိုယ့်ရဲ့ best version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

စွမ်းအားဖြည့်အချိုရည် (energy drink) တွေဟာ ကျွန်တော်တို့ကို နိုးကြားတက်ကြွပြီး အာရုံစူးစိုက်မှုကောင်းအောင် ကူညီပေးပါတယ််။ ဒါကြောင့်လည်း စွမ်းအားဖြည့်အချိုရည်တွေက လူကြိုက်များနေတာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း ရေရှည်မှာဆိုရင်တော့ ဆိုးကျိုးတွေဖြစ်နိုင်တယ်လို့ဆိုပါတယ်။

စွမ်းအားဖြညိ့အချိုရည်တွေမှာ vitamin B, vitamin C , ကဖိန်းဓာတ်နဲ့ သကြားဓာတ်တွေပါဝင်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် အချိုရည်မှာပါဝင်တဲ့ကဖိန်းဓာတ်က ဦးနှောက်ကိုလှုံဆော်ပေးတာပါ။

စွမ်းအားဖြည့်အချိုရည်တွေက ဦးနှောက်ကို လှုံ့ဆော်ပေးပြီး လူကို စိတ်ရောကိုယ်ပါ နိုးကြားစေပါတဲ့အတွက် မှတ်ဉာဏ်နဲ့ အာရုံစူးစိုက်မှုကောင်းမွန်စေဖို့ အကျိုးပြုပါတယ်။

သုတေသနတခုမှာ ဖော်ပြချက်အရ စွမ်းအားဖြည့်အချိုရည် (၅၀၀)မီလီလီတာ သောက်သုံးပြီးချိန်မှာ မှတ်ဉာဏ်နဲ့အာရုံစူးစိုက်မှု၂၄ ရာခိုင်နှုန်း ပိုမိုကောင်းမွန်လာတယ်လို့ သိရပါတယ်။ အထူးသဖြင့် ကဖင်းနဲ့ သကြားဓာတ်ကြောင့် ယခုလို အကျိူးကျေးဇူးတွေရရှိတာ ဖြစ်ပါတယ်။

အိပ်ရေးပျက်ချိန်၊ ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ချိန်တွေမှာ စွမ်းအားဖြည့်အချိုရည်ကို သောက်သုံးရင် ခန္ဓာကိုယ်ကို လန်းဆန်းလာစေပါတယ်။ လေ့လာမှုအရ ညဖက်မောင်းနှင်ရတဲ့ ယာဉ်မောင်းတွေအနေတဲ့ စွမ်းအားဖြည့်အချိုရည်ကြောင့် သူတို့ရဲ့လုပ်ဆောင်နိုင်စွမ်း မြင့်တက်လာတယ်လို့ သိရပါတယ်။ ညအချိန် အလုပ်လုပ်ရတဲ့ အလုပ်သမား၊ ဝန်ထမ်းများအတွက်လည်း အကျိုးပြုပါတယ်။

ဒါပေမယ့်လည်း အဲဒီအချိုရည်တွေမှာ ကောင်းကျိုးတွေပဲရှိနေတာမဟုတ်ပါဘူး။ ဘယ်အရာမှာမဆို ကောင်းကျိုးဆိုးကျိုးဒွန်တွဲနေသလိုပါပဲ။ စွမ်းအားဖြည့်အချိုရည်တွေသောက်သုံးတာက ကောင်းကျိုးရော ဆိုးကျိုးပါရနိုင်ပါတယ်။

အချိုရည်တွေမှာ အများအားဖြင့် သကြားပါဝင်မှူနှုန်းများပြားပါတယ်။ ဒါကြောင့် သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ကို မြင့်တက်စေပြီး ဆီးချိုရောဂါ/နှလုံးရောဂါတွေဖြစ်နိုင်စေပါတယ်။ လေ့လာမှုတွေအရ တနေ့ကို အချိုရည် နှစ်ဘူးနဲ့အထက်သောက်တဲ့သူတွေမှာ ဆီးချိုရောဂါဖြစ်နိုင်ချေ (၂၆%) မြင့်တက်စေတယ်လို့သိရပါတယ်။

အချိုရည်ကို အလွန်အမင်းကြိုက်နှစ်သက်သူတွေမှာ နှလုံးရောဂါ၊ ဆီးချိုရောဂါ၊ သွေးတိုးရောဂါတွေ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။

ဒါကြောင့်လည်း စွမ်းအားဖြည့်အချိုရည်တွေက နိုးကြားတက်ကြွစေတယ် လန်းဆန်းစေတယ်ဆိုပေမယ့် အမြဲတမ်းသောက်သုံးဖို့တော့ မသင့်လျော်ပါဘူးနော်။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

ချောကလက်စားရင် ကောင်းကျိုးအများကြီးရနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ချောကလက်က သကြား(အချိုဓာတ်)အများကြီးပါဝင်တဲ့ဟာမျိုး မဟုတ်ပဲ dark chocolate တော့ ဖြစ်ရပါ့မယ့်။ ချောကလက်ကို ကိုကိုးဆိုတဲ့အပင်ကနေပြုလုပ်တာဖြစ်ပါတယ်။ dark chocolate မှာတော့ ကိုကိုးပါဝင်မှု ၇၀% ကျော်ပါတယ်။ dark chocolate က ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ခန္ဓာကိုယ်ကျန်းမာရေးနဲ့စိတ်ခံစားချက်ကောင်းမွန်စေဖို့ကို များစွာအထောက်အကူပြုပါတယ်။

ဒီနေ့မှာတော့ dark chocolate က ဘာလို့ စိတ်ခံစားချက်ကိုကောင်းမွန်စေရတာလဲဆိုတာကို ပြောပြပေးချင်ပါတယ်။

ချောကလက်က Endorphins လို့ခေါ်တဲ့ လူကိုပျော်ရွှင်စေတဲ့ဟော်မုန်းတစ်မျိုးထွက်စေတာမို့ စိတ်ပျော်ရွှင်စေပါတယ်။ ဒါကြောင့်လည်း ဝမ်းနည်းတဲ့အခါ စိတ်အဆင်မပြေဖြစ်တဲ့အခါမှာ ချောကလက်လေးစားလိုက်ရင် စိတ်ခံစားချက်တွေပိုကောင်းလာတာပါ။

ချောကလက်မှာ ကာဗိုဟိုက်ဒရိတ်ဓာတ်တွေလည်းပါဝင်လို့ tryptophan တွေ ဦးနှောက်ထဲရောက်ရှိနှုန်းကိုလည်း ပိုမြန်စေပါတယ်။ ဒါကြောင့်မလို့ serotonin ဟော်မုန်းထွက်တဲ့ပမာဏကိုလည်း မြင့်စေပါတယ်။ Serotonin ဟော်မုန်းဆိုတာက အကောင်းမြင်စေတဲ့ စိတ်ခံစားချက်ကိုကောင်းမွန်စေတဲ့ ဟော်မုန်းဖြစ်ပါတယ်။ ( tryptophan ကတော့ serotonin ရဲ့precursor (serotonin လောင်းလျာ)ဖြစ်ပါတယ်။

ဒါ့ပြင် phenylethlyamine နဲ့ theobromine တို့လို့ ချောကလက်မှာ ပါဝင်တဲ့ဓာတ်တွေကလည်း စိတ်ခံစားမှုအနေအထားကို ပြောင်းလဲစေတယ်လို့ဆိုပါတယ်။ phenylethlyamine က လူကို ကျေနပ်နှစ်သိမ့်စေတဲ့ခံစားချက်နဲ့ နိုးကြားစေတဲ့ ခံစားချက်ကိုပေးနိုင်ပါတယ်။ theobromine ကတော့ စိတ်ဓာတ်ကျတာကို သက်သာစေတယ် လို့သိရပါတယ်။ ချောကလက်မှာ ပါဝင်တဲ့ magnesium က နာကျင်မှုနဲ့ စိတ်ဖိစီးမှုကို လျော့ပါးသက်သာစေပါသေးတယ်။

ဒါမယ့် ချောကလက်အမျိုးအစားတိုင်းက ကျွန်တော်တို့ကို အကျိုးကျေးဇူးတွေအပြည့်အဝပေးနိုင်တာမဟုတ်ပါဘူး။ ကိုကိုးပါဝင်မှု(၇၀-၈၀%) ကျော်တဲ့ ချောကလက်တွေကို စားသုံးမှသာ ချောကလက်ရဲ့အကျိူးကျေးဇူးတွေကို ပြည့်ပြည့်ဝဝရနိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။

မိတ်ဆွေတို့ရော ချောကလက်ကြိုက်ကြရဲ့လား?

ကိုယ့်ရဲ့ best version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

Omega 3 ဆိုတာက လူသားတွေရဲ့ဦးနှောက်အတွက် အရေးပါတဲ့ အာဟာရဓာတ်တစ်မျိုးဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့ပြင် နှလုံးရောဂါနဲ့ ကင်ဆာရောဂါဖြစ်နိုင်ချေတွေကို လျော့ကျစေနိုင်ပါတယ်။

Omega 3 fatty acid က triglyceride လို့ခေါ်တဲ့ နှလုံးသွေးကြောကျဉ်းစေတဲ့ အဆီတွေကို လျော့ချပေးပြီး နှလုံးရောဂါကို ကာကွယ်ပေးနိုင်ပါတယ်။

ဒါ့ပြင် omega 3 ဟာ ဦးနှောက်ရဲ့လုပ်ငန်းဆောင်တာတွေ ပုံမှန်အတိုင်းရှိနေဖို့ကို ကူညီပေးပါတယ်။ ခန္ဓာကိုယ်တွင်းလုပ်ဆောင်မှုတွေ နဲ့တနေ့တာလုပ်ငန်းတွေ ပုံမှန်အတိုင်းရှိနေဖို့ Omega 3 fatty acid ကို လိုအပ်ပါတယ်။

ဟော်မုန်းတွေဆိုတာ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ စိတ်ခံစားချက်နဲ့ခန္ဓာကိုယ်ကို ထိန်းချုပ်နေတဲ့အရာတွေပါ။ Omega 3 မှာက စိတ်ခံစားချက်ကို ကောင်းမွန်စေတဲ့ဟော်မုန်းတွေဖြစ်တဲ့ dopamine နဲ့ serotonin ပမာဏ မြင့်တက်စေဖို့ ကူညီပေးနိုင်ပါတယ်။ အဲဒီဟော်မုန်းတွေဟာ စိတ်ဖိစီးမှုနဲ့ စိုးရိမ်ပူပန်တာကို လျော့ကျစေပြီး စိတ်ကျရောဂါကို ကာကွယ်ပေးပါတယ်။

Omega 3 ဟာ ဦးနှောက်ဆဲလ်အသစ်ဖြစ်ပွားမှုကိုအားပေးပါတယ်။ စိတ်ရောဂါတွေဖြစ်တဲ့ စိတ်ကျရောဂါ၊ အမေ့လွန်ရောဂါတွေကိုကုသနိုင်ပြီးတော့မှတ်ဉာဏ်ကိုတိုးတက်စေပါတယ်။

Omega 3 ကို ဘယ်ကရနိုင်လဲ?

Omega 3 ကို အပင်နဲ့တိရစ္ဆာန်တွေက ရရှိနိုင်ပါတယ်။ မြေပဲစတဲ့ အစေ့အဆံတွေ၊ နေကြာဆီတဲ့ဟင်းသီးဟင်းရွက်ဆီတွေမှာ omega 3 ပါဝင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် omega 3 ကို ဆယ်လ်မွန်၊တူနာတို့လိုပင်လယ်ငါး​တွေမှာ ကြွယ်ဝစွာတွေ့ရပါတယ်။

ဒါပေမယ့် ကျွန်တော်တို့နေ့စဉ်စားနေတဲ့အစားအစာတွေကနေ omega 3 ကို လုံလုံလောက်လောက်မရကြပါဘူး။ ဒါကြောင့်လည်း Omega 3 ဖြည့်စွက်စာ​တွေကို စားသုံးကြတာဖြစ်ပါတယ်။ ငါးကြီးဆီကတော့ လူအများစုသိကြတဲ့ omega 3 ဖြည့်စွက်စာပဲဖြစ်ပါတယ်။

တစ်ချို့ကလည်း တစ်ပတ်ကိုနှစ်ကြိမ်လောက် `ငါး’စားပေးနိုင်ရင် ခန္ဓာကိုယ်အတွက် omega 3 ရရှိမှုက လုံလောက်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

မိတ်ဆွေတို့ရော omega 3 ကြွယ်ဝတဲ့တဲ့ အစားအစာတွေ စားပြီး ဦးနှောက်ကို အားဖြည့်ဖြစ်ကြရဲ့လား?

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

နေ့လည်ခင်းအချိန်ကိုရောက်ရင် ကျွန်တော်တို့အားလုံးကြုံတွေ့ရတာက အိပ်ချင်စိတ်ပေါ်ပေါက်လာတာပါပဲ။ တစ်ချို့ကလည်း ထမင်းစားပြီး သွေးလေးလာလို့ အိပ်ချင်တာလို့ ပြောကြပါတယ်။ ဘာပဲဖြစ်ဖြစ်နေ့လည်ရောက်ရင် အိပ်ငိုက်ပြီး အလုပ်မပြီးမြောက်တာက လူတိုင်းနီးပါးမှာ ကြုံတွေ့ကြရပါတယ်။

နေ့လည်မှာအိပ်ချင်စိတ်ဖြစ်ပေါ်လာတာက ကျွန်တော်တို့ရဲ့ဦးနှောက်ကနေ “ခန္ဓာကိုယ်က အားပြန်ဖြည့်ဖို့ လိုအပ်နေပြီ အလုပ်လုပ်တာရပ်တော့” ဆိုပြီး ပြောပြတဲ့အချက်ပြမှုတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် နေ့လည်ဆိုတာ လူတော်တော်များများက အလုပ်မှာ/ကျောင်းမှာ ရောက်နေတဲ့အချိန်ဖြစ်လို့ နေ့လည်မှာ တရေးအိပ်ဖို့ဆိုတာတော်တော်ခက်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် နေ့လည်စာစားပြီး အနားယူတဲ့အချိန်မှာ နာရီဝက်လောက်တရေးအိပ်ဖို့တော့ အချိန်ရနိုင်ပါတယ်။ ရတဲ့အချိန်အတွင်းမှာ အကျိုးအရှိဆုံးဖြစ်အောင် အထာကျကျ ဘယ်လိုအိပ်ကြမလဲဆိုတာ ပြောပြချင်ပါတယ်။

နေ့လည်ခင်းမှာ တရေးအိပ်ဖို့ခက်တဲ့သူတွေအတွက် brain waves တွေကို သုံးပြီး ဦးနှောက်ကို ပြန်လည်အားအင်ဖြည့်တင်းနိုင်ပါတယ်။ Brain waves တွေထဲကမှာ Theta waves ကို နေ့လည်ခင်းအိပ်စက်ရာမှာအသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ Theta waves က လူတစ်ယောက် အိပ်မောကျခါစအချိန်၊ စိတ်ကူးယဉ်နေတဲ့အချိန်မျိုးမှာ ထွက်ပေါ်လာတဲ့ brain wave တစ်မျိုးဖြစ်ပါတယ်။

Theta waves တွေဖြစ်ပေါ် လာဖို့အတွက် Binaural Beats လို music တစ်မျိုးရဲ့ အကူအညီရယူနိုင်ပါတယ်။ ဒီ music ရဲ့ သဘောက Theta waves ဖြစ်ပေါ်လာအောင် ကျွန်တော်တို့ရဲ့ နားနှစ်ဖက်မှာ မတူညီတဲ့ frequency တွေကို ထုတ်လွှင့်ပေးတာပါ။ ဥပမာ- ညာဘက်နားမှာ 100Hz ရှိတဲ့ သံစဉ်နဲ့ ဘယ်ဘက်နားမှာ 104Hz ရှိတဲ့ Tone ဖွင့်မယ်ဆိုရင် ကြားထဲက ကွာဟချက်က 4Hz ဖြစ်တဲ့အတွက် ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ဦးနှောက်မှာ Theta waves ဖြစ်ပေါ်လာမှာပဲဖြစ်ပါတယ်။ ( ဒီလို Binural Beats မျိုးနားထောင်မယ်ဆိုရင် နားကျပ်တပ် နားထောင်ဖို့တော့ လိုပါတယ်။) ဒါပေမယ့် Binaural Beats ကနေ Theta waves ဖြစ်ပေါ်လာဖို့ဆိုရင် အလေ့အကျင့်တစ်ခုလိုအပ်ပြီး လွယ်လွယ်နဲ့မရနိုင်ပါဘူး။

ဒီနည်းက အိပ်မောကျတဲ့အချိန်/ theta waves ထွက်လာမယ့် အချိန်ကိုမစောင့်ပဲ theta waves ထွက်ပေါ်လာအောင်လုပ်ပြီး ဦးနှောက်ကိုလှည့်စားလိုက်တဲ့နည်းတစ်မျိုးဖြစ်ပါတယ်။

နေ့လည်ခင်းမှာ ပင်ပန်းနွမ်းနယ်လာပြီဆိုရင်

– အနားယူလို့ကောင်းမယ့်နေရာတစ်ခုရှာပါ။ ( သစ်ပင်အောက်၊ အလုပ်စားပွဲပေါ်)

– Theta waves binaural beats ကိုဖွင့်ပြီး နားကျပ်တပ်ပြီး နားထောင်ပါ။

– မိနစ်သုံးဆယ် alarm ပေးထားပါ။

– binaural beats ကို မျက်လုံးမှိတ်ရင်းနားထောင်ပြီး အနားယူလို့ရပါပြီ။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

ချစ်ခြင်းမေတ္တာဟာ လူသားတစ်ယောက်အတွက် အရေးကြီးပါတယ်။ ချစ်ခြင်းမေတ္တာဟာ လူတစ်ယောက်ရဲ့ ခန္ဓာကိုယ်ပိုင်းဆိုင်ရာနဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာကျန်းမာရေးကို များစွာသက်ရောက်မှုရှိပါတယ်။ လူတစ်ယောက်ရဲ့ဘဝဟာ ချစ်ခြင်းမေတ္တာကြောင့် အများကြီးပြောင်းလဲသွားနိုင်ပါတယ်။

ချစ်ခြင်းမေတ္တာလို့ပြောလိုက်ရင် လူတွေက မိန်းမနဲ့ယောကျ်ားတို့ကြားကအချစ်အကြောင်းကိုပဲမြင်တတ်ကြပါတယ်။ ချစ်ခြင်းမေတ္တာဆိုတာ ချစ်သူရည်းစား၊ အိမ်ထောင်သည်တွေကြားမှမဟုတ်ပါဘူး၊ မိဘနဲ့သားသမီး သူငယ်ချင်းမိတ်ဆွေတွေကြားမှာလည်း ရှိပါတယ်။

ဒီတော့ ချစ်ခြင်းမေတ္တာဟာ ကျွန်တော်တို့အပေါ်ဘယ်လိုသက်ရောက်မှုရှိနေလဲဆိုတာကြည့်လိုက်ကြရအောင်။

ချစ်ခြင်းမေတ္တာဟာ လူတစ်ယောက်ရဲ့စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာအပေါ်သက်ရောက်မှုကြီးမားပါတယ်။ အချစ်ကြောင့် လူတစ်ယောက်ရဲ့ဘဝတစ်ခုလုံးပြောင်းလဲသွားနိုင်ပါတယ်။

ပုံမှန်အားဖြင့် ချစ်ခြင်းမေတ္တာဟာ စိတ်ဖိစီးမှုကိူလျော့ကျစေပါတယ်။ လူတစ်ယောက်ဟာ တစ်ချိန်မဟုတ်တစ်ချိန်မှာ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာအဆင်မပြေမှုနဲ့ကြုံတွေ့ရမှာပါပဲ။ အဲ့လိုအခြေအနေမျိုးကြုံလာရပြီဆိုရင် က်ုယ့်ကို စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာအရအားပေးမယ့်သူတွေရှိဖို့လိုအပ်ပါတယ်။

ဒါ့ပြင် ချစ်ခြင်းမေတ္တာကြောင့် ခန္ဓာကိုယ်ကအောက်ဆီတိုစင်(oxytocin)၊ ဒိုပါမင်း(dopamine) နဲ့ ဆီရိုတိုနင်(serotonin) စတဲ့ ဟော်မုန်းတွေကို ထုတ်လွှတ်ပေးပါတယ်။ အဲဒီဟော်မုန်းတွေက လူတစ်ယောက်ရဲ့စိတ်ခံစားချက်ကို ကောင်းမွန်စေပြီး စိုးရိမ်ပူပန်မှုနဲ့ စိတ်ဖိစီးမှူတွေကိုလျော့ကျစေပါတယ်။

လေ့လာချက်တွေက ချစ်ခြင်းမေတ္တာဟာ ခန္ဓာကိုယ်ကျန်းမာရေးအပေါ်ကိုလည်း သက်ရောက်မှုရှိပါတယ်။ လူမှုပေါင်းသင်းဆက်ဆံရေးကောင်းမွန်တာက လူတစ်ယောက်ကိုအသက်ရှည်စေနိုင်ပါတယ်။ အထီးကျန်နေတဲ့လူတစ်ယောက်ရဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ/ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးဟာ ပုံမှန်လူတွေထက် ပ်ိုမိုဆိုးရွားနိုင်ပါတယ်။

မိဘ၊ မိတ်ဆွေ၊ သူငယ်ချင်းတွေကြား ကောင်းမွန်တဲ့ relationship တစ်ခုပိုင်ဆိုင်ထားတာက ကျန်းမာရေးကို ပိုမိုကောင်းမွန်လာစေပါတယ်။ ကိုယ့်ကိုဂရုစိုက်မယ့်လူတွေကြောင့် စိတ်ပိုင်းနဲ့ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာကျန်းမာရေးက ပိုမိုကောင်းမွန်လာမှာပါ။

ကျွန်တော်တိူ့လူသားတွေဟာ ပေါင်းသင်းဆက်ဆံရေးသတ္တဝါတွေဖြစ်တဲ့အတွက် ကောင်းမွန်တဲ့ relationship တွေ တည်ဆောက်ဝန်းရံထားတဲ့အခါမှာ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အလုပ်တွေကို အကောင်းဆုံးစွမ်းဆောင်ရည်နဲ့လုပ်ဆောင်လာနိုင်မှာပါ။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို တည်ဆောက်လိုက်ပါ။

Dr. Thuta

“Cristiano Ronaldo” ဆိုတာ အသက်(၃၆)နှစ်အရွယ်ရောက်တဲ့အထိ သူရဲ့ခြေစွမ်းကို ကမ္ဘာ့အဆင့်မှာပဲ ထိန်းထားနိုင်တဲ့ ကစားသမားတစ်ဦးဖြစ်ပါတယ်။ ဘောလုံးသမားတွေအတွက် အသက်(၃၀)ကျော်ဆိုတာ နေဝင်ချိန်ပါပဲ။ (၃၆) နှစ်ဆိုတာ ဘောလုံသမားတော်တော်များများအနားယူကြတဲ့ အသက်အရွယ်ပါ။ ဒါပေမယ့် “Cristiano Ronaldo” ကတော့ ထိပ်တန်းအဆင့်မှာ ကစားနေနိုင်တုန်းပါပဲ။

အခုလို အသက်အရွယ်တစ်ခုကိုရောက်တဲ့ထိ ထိပ်တန်းအဆင့်မှာ ကစားနိုင်တာက ကာလရှည်ကြာ ခန္ဓာကိုယ်ကို ကြိုတင်ပြင်ဆင်ခဲ့ခြင်းရဲ့ ရလဒ်တွေပဲဖြစ်ပါတယ်။ ကံကောင်းလို့ ဖြစ်လာတာမဟုတ်ပါဘူး။

Ronaldo က သူရဲ့ ခန္ဓာကိုယ်ကို သေချာဂရုစိုက်ပါတယ်။ ခန္ဓာကိုယ်ကို ထိခိုက်စေတဲ့ အရက်၊ဘီယာနဲ့ ကာဘွန်ပါတဲ့အချိုရည်တွေကို ရှောင်ရှားပါတယ်။ အထင်ရှားဆုံးကတော့ Euro 2020 သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတစ်ခုမှာ သူ့ရှေ့ရောက်နေတဲ့ ကိုကာကိုလာပုလင်းကိုဖယ်ပြီး ရေကိုပဲသောက်ဖို့ ပြောသွားတာပါ။

” You are what you eat” ဆိုတဲ့အတိုင်း ခန္ဓာကိုယ်ကျန်းမာပြီး အကောင်းဆုံးစွမ်းဆောင်ရည်ရဖို့ဆိုရင် ကိုယ့်ရဲ့တစ်နေ့တာစားသောက်ပုံကို ဂရုစိုက်ရပါတယ်။ Ronaldo က သူရဲ့နေ့စဉ်စားသောက်မှုပုံစံကို ကိုယ်ပိုင်စားဖိုမှုး/ Dietician တွေထားပြီး သေချာဂရုစိုက်ပါတယ်။ Ronaldo ရဲ့ တစ်နေ့တာစားသောက်ပုံကို ဖော်ပြရမယ်ဆိုရင် တစ်နေ့တာကို သာမန်လူတွေလို သုံးနပ်မကပဲ တစ်နေ့မှာ ခြောက်နပ်ထိ(small meals) စားသုံးပါတယ်။

အဓိကစားတာကတော့ ပရိုတင်းဓာတ်ကြွယ်ဝတဲ့အစားအစာတွေဖြစ်တဲ့ ငါးအမျိုးမျိုး၊ ကြက်သား/ကြက်ဥ စတဲ့အသားငါးတွေ၊ ကြက်သွန်၊အာလူး၊ဆလပ် စတဲ့ အသီးအနှံတွေကိုပဲ အဓိကထားစားသုံးပါတယ်။ ဒါ့ပြင် အအေးခံပြီးကြာရှည်ခံအောင်ပြုလုပ်ထားတဲ့အရာတွေကိုမစားပါဘူး။

Ronaldo က အသင်းနဲ့ဖြစ်စေ တစ်ယောက်တည်းပဲဖြစ်စေ လေ့ကျင့်ဖို့ပဲတွေးနေတဲ့သူမျိုးပါ။ ညဘက် ဘားသွားကလပ်တက်တာတွေမရှိပါဘူး။ ဘောလုံးပွဲပြီးသွားရင်တောင် တစ်ယောက်တည်းလေ့ကျင့်နေတတ်ပါတယ်။ ဘောလုံးပွဲတစ်ခုကစားပြီးတိုင်း ရေခဲရေစိမ်ပြီး ခန္ဓာကိုယ်ကို recovery လုပ်ပါတယ်။

ဒါ့အပြင် Ronaldo က သူရဲ့အိပ်ချိန်ကိုလဲ အရမ်းဂရုစိုက်ပါတယ်။ အိပ်စက်ခြင်းက ကြွက်သားတွေ အတွေအထောက်အကူပြုလို့ အိပ်ရေး၀၀အိပ်ဖို့လိုပြီးတော့

အိပ်စက်ခြင်းအတွက်ပါ စပယ်ရှယ်လစ်တစ်ယောက်ငှားပြီး စနစ်တကျအိပ်တတ်တဲ့သူပါ။

ပြီးရင်ပျော်အောင်နေပါတယ်။ လူတစ်ယောက်မှာစိတ်က အရေးအကြီးဆုံးပါ။ စိတ်ညစ်နေရင် စိတ်ဓာတ်ကျနေရင် ဘာမှဖြစ်လာမှာမဟုတ်ပါဘူး။ Ronaldo ကတော့ သူ့ရဲ့အားလပ်ချိန်တွေကို မိသားစု သူငယ်ချင်းတွေနဲ့ အတူကုန်ဆုံးပါတယ်။

Ronaldo လုပ်တဲ့အရာတွေကို ကျွန်တော်တို့အနေနဲ့ လိုက်လုပ်ဖို့ခက်ခဲပါတယ်။ အဲ့လောက်ထိလုပ်ဖို့လဲမလိုအပ်ပါဘူး။ ဒါပေမယ့်လည်း ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ရရှိဖို့အတွက်တော့ ကျန်းမာရေးနဲ့ညီညွတ်တဲ့နေထိုင်စားသောက်မှုပုံစံမျိုးရှိဖို့လိုအပ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် နေ့စဉ်ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားလေ့ကျင့်ခန်းလုပ်တာ၊ အဆီအငန်တွေလျော့စားပြီး အာဟာရပြည့်ဝတဲ့အစားအစားတွေကိုပဲ စားသုံးတာ၊ ဆေးလိပ်အရက်ကို‌ ရှောင်ရှားတာမျိုး စတာတွေကိုတော့ လူတိုင်းလုပ်ဆောင်သွားသင့်ပါတယ်။ ဒါ့မှသာ အသက်အရွယ်တစ်ခုရောက်တဲ့အထိ ကိုယ့်ရဲ့ Best Versionကို ထိန်းသိမ်းထားနိုင်ပြီး အလုပ်တာဝန်တွေကို အကောင်းဆုံးဆောင်ရွက်နိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

ကျွန်တော်တို့ဆီမှာ အိပ်မက်တွေ၊ ရည်မှန်းချက်ပန်းတိုင်တွေ ကိုယ်စီရှိကြပါတယ်။ ရရှိအောင်လဲ နည်းအမျိုးမျိုးနဲ့ ကြိုးစားနေကြတာပါ။

ဒီလိုကြိုးစားတဲ့နေရာမှာ တစ်ရက်တည်းနဲ့ တစ်ခေါက်တည်း ကြိုးစားရုံနဲ့ ရလာနိုင်မှာ မဟုတ်ပါဘူး။

သစ်ပင်ကြီးတစ်ပင်ကို တစ်ချက်တည်းခုတ်ရုံနဲ့ ပြိုလဲသွားအောင် လုပ်လို့မရပါဘူး။

တစ်ခါတစ်လေမှာ တစ်နေ့တစ်ချက် အချက်ပေါင်း ၃၅၆ ချက်လောက် လိုရင်လိုအပ်နိုင်သလို ဒီ့ထက်ပိုပြီးလဲ လိုအပ်နိုင်ပါတယ်။

ဘဝအပြောင်းအလဲဖြစ်စေမယ့် အကြောင်းအရာတွေကလဲ ဒီလိုပါပဲ။

အရေးကြီးတာက နေ့စဥ်လုပ်နေတဲ့ အလုပ်တွေရဲ့ အကျိုးသက်ရောက်မှုပါ။

နေ့စဥ် အလုပ်တွေရဲ့ စွမ်းပကားကို လျှော့တွက်လို့မရပါဘူး။

အောင်မြင်မှုကို ရရှိတဲ့သူတွေ၊ စွမ်းဆောင်ရည်ကောင်းတွေကို ပြသထားတဲ့သူတွေရဲ့ နေ့စဥ်ဘဝက အကျိုးရှိတဲ့ အလုပ်တွေနဲ့ပဲ ပြည့်နေတာပါ။

ဘဝတွေကို ကွာသွားစေတာကလဲ နေ့စဥ်လုပ်တဲ့ အလုပ်တွေပါပဲ။

တစ်ရက်ကို ၁ % လုပ်တာက တစ်နှစ်ကို ၃၆၅ % ရစေမှာ မဟုတ်ပေမဲ့ တစ်ချိန်ချိန်မှာ ၁၀၀ % ပြည့်ဖို့အတွက် အထောက်အကူဖြစ်စေမှာပါ။

ဝါးပင်တစ်ပင်ဟာ ပထမငါးနှစ်မှာ ‌အမြစ်တွယ်နေရတဲ့အတွက် အမြင့်ကို သိပ်မတက်နိုင်ပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ သူ့အချိန်ရောက်လာတဲ့အခါမှာ ၆ ပတ်အတွင်း ပေ ၉၀ အထိ ရှည်ထွက်နိုင်ပါတယ်။

နေ့စဥ်မှာ အလေ့အကျင့်တည်ဆောက်ထားတဲ့ အလုပ်တွေရဲ့ စွမ်းပကားက တော်တော်လေးကြီးမားပါတယ်။

Warren Buffet ကတစ်ရက်ကို အနည်းဆုံး စာမျက်နှာ ၅၀၀ စာဖတ်ခဲ့ပါတယ်။ Winston Churchill က သူ့ရဲ့ မနက်စာ ၇ နာရီကနေ ၁၁ နာရီအတွင်း အလုပ်လုပ်ဖို့အတွက် ပြင်ဆင်နေချိန်မှာ အရေးကြီးတဲ့ စဥ်းစားတွေးခေါ်မှုတွေ၊ ဆုံးဖြတ်ချက်ချတာတွေကို လုပ်ဆောင်ပါတယ်။

ဒီလိုမျိုး ကိုယ့်ရဲ့ တစ်နေ့တာကို အလုပ်တွေ ပိုပြီးစေမယ့် အကျိုးရှိစေမယ့် အလေ့အကျင့်တွေနဲ့ တည်ဆောက်ထားရပါမယ်။

အိမ်မက်တွေ ဘယ်လောက်ကြီးကြီး နေ့စဥ်စွမ်းပကားကို အကောင်းဆုံးအသုံးမချနိုင်ရင် အရာရာ “ဆုတောင်း list” ထဲက ထွက်လာမှာ မဟုတ်ဘူး။

Dream Lab

—————————————————————

နည်းပညာတိုးတက်လာတာနဲ့အမျှ လုပ်ငန်းတော်တော်များများကို နည်းပညာအကူအညီနဲ့

အဆင့်မြှင့်တင်လာကြတယ်၊ Digitalize လုပ်လာကြပါတယ်။

ဒီထဲမှာ စာအုပ်ပုံနှိပ်တဲ့ လုပ်ငန်းလဲ အပါအဝင်ပါပဲ။ စာဖတ်သူတွေ ပိုအဆင်ပြေအောင်၊ ထုတ်လုပ်ခ သက်သာအောင်၊ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်နဲ့ လိုက်လျောညီထွေ ဖြစ်အောင်စတဲ့ အကြောင်းပြချက်တွေနဲ့ စာရွက်နဲ့ ပုံနှိပ်တဲ့ Paper Bookတွေနေရာမှာ E-book တွေကို အစားထိုးအသုံးပြုလာကြပါတယ်။

နောက်ပိုင်းနှစ်တွေမှာ E-book တွေ အသုံးပြုမှုတွေ မြင့်တက်လာပေမဲ့ မျှော်မှန်းထားသလိုတော့ Paper Book တွေကို လုံးဝ အစားထိုးနိုင်ခြင်း မရှိသေးပါဘူး။

ဒါက စာအုပ်တွေကို ကိုင်ပြီး ဖတ်ရ အရသာ၊ စာရွက်အနံ့၊ စာရွက်လှန်ရတဲ့ အရသာ၊ ပိုပြီး အာရုံစူးစိုက်မှု ကောင်းတာ ဒီလိုမျိုး အတွေ့အကြုံတွေမှာ E-book တွေက လိုက်မမှီသေးတာကြောင့် ဖြစ်ပါတယ်။

ကျွန်တော်ကိုယ်တိုင်လဲ စာအုပ်ကိုင်ပြီး ဖတ်ရတဲ့ အရသာကိုပဲ ကြိုက်လို့ တော်တော်နဲ့ E-book တွေသုံးရတာ အသားမကျခဲ့ပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ E-book တွေက အနာဂတ်ဖြစ်ပြီး သူ့ရဲ့ အကျိုးကျေးဇူးတွေကလဲ ပိုများတဲ့အတွက်ကြောင့် E-book တွေကို အပင်ပန်းခံပြီး ဖတ်ခဲ့တာပါ။

စာအုပ်တွေ အများကြီးကို Device တစ်ခုတည်းမှာ ဖတ်လို့ရပါတယ်။

စာအုပ်တစ်အုပ်ဖတ်ဖို့ တစ်ခါဝယ်ရ၊ ငှားရတဲ့ အချိန်တွေ သက်သာသွားတဲ့အပြင် ကိုယ့်ရဲ့ Device ထဲမှာ စာအုပ်ပေါင်း ရာပေါင်းများစွာ၊ ထောင်ပေါင်းများစွာကို ထည့်ထားပြီး လိုချင်တဲ့အချိန်၊ ကြိုက်တဲ့နေရာမှာ ဖတ်လို့ရပါတယ်။

စျေးနှုန်းသက်သာပါတယ်။

စာအုပ်တွေလို ပုံနှိပ်ခတွေ မရှိတော့တဲ့အတွက် စျေးနှုန်းက အများကြီး သက်သာသွားသလို Perlego, Scribd တို့လို Subscription နဲ့ ဖတ်လို့ရတဲ့ Website တွေမှာ စျေးသက်သက်သာသာနဲ့ အလွယ်တကူ ဖတ်လို့ရနေပါပြီ။

သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်နဲ့ သဟဇာတ ဖြစ်ပါတယ်။

တစ်နှစ်အတွင်း ထုတ်ဝေတဲ့ စာအုပ်ပေါင်း ၂.၂ သန်းလောက်အတွက် သစ်ပင်ပေါင်း ၃ သန်း လောက်က ခုတ်လှဲခံနေရတာပါ။ Ebook တွေကို အစားထိုး သုံးလိုက်ခြင်းက ဒီသစ်ပင်တွေကို ကာကွယ်ပြီးသား ဖြစ်သလို သယ်ယူပို့ဆောင် ထုတ်လုပ်တဲ့နေရာက Carbon Footprint တွေကိုပါ လျှော့ချလိုက်တာပါပဲ။ ဒီလိုမျိုး သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ကို အလေးထား အာရုံစိုက်ရမယ့် ကာလမျိုးမှာ E-book တွေက အများကြီး ကူညီပေးနိုင်မှာပါ။

စာဖတ်ရတာ အဆင်ပြေချောမွေ့စေပါတယ်။

ညအမှောင် အလင်းရောင် ကောင်းကောင်းမရတဲ့ အချိန်မျိုးမှာပါ အလွယ်တကူ ဖတ်နိုင်မှာ ဖြစ်သလို ကိုယ့်စိတ်ကြိုက် စာလုံး အရွယ်အစား၊ စာကြောင်းအကွာအဝေး၊ Highlight လုပ်တာမျိုးကိုပါ အလွယ်တကူ ပြောင်းလဲနိုင်မှာ ဖြစ်လို့ စာဖတ်ရတာ အဆင်ပြေ ချောမွေ့စေပါလိမ့်မယ်။

လူငယ် စာဖတ်သူတွေရဲ့ ၆၈ % ‌လောက်က E-book နဲ့ ဖတ်ရတာကို အသားကျနေကြပါပြီ။ နောက်မျိုးဆက်သစ်တွေက E-book တွေနဲ့ ကြီးပြင်းကြမှာပါ။ လူလတ်ပိုင်းအချို့နဲ့ လူကြီးတွေကပဲ စာအုပ်တွေကို မစွန့်လွှတ်နိုင်သေးတာပါ။

Productivity, Time Management အပိုင်းမှာလဲ Ebook တွေက စာအုပ်တွေထက် အများကြီး ပိုထိရောက်စေမှာ ဖြစ်လို့ အခုကနေ စပြီး‌တော့ဖြစ်ဖြစ် E-book တွေနဲ့ နေသားကျအောင် ကြိုးစားကျင့်ယူကြည့်ပါ။

ကျင့်သားရသွားတဲ့အခါမှာ E-book တွေရဲ့ အရသာနဲ့ အကျိုးကျေးဇူးကို နားလည်လာကြပါလိမ့်မယ်။

ဒါပေမဲ့ စာအုပ်တွေကို စွန့်လွှတ်ဖို့ဆိုတာလဲ ‌တော်ရုံလူအတွက် မလွယ်တဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ဖြစ်မှာပါ။

ဒါကြောင့် နှစ်ဟောင်းမှာ ထားခဲ့ရမယ့် အလေ့အကျင့်ဟောင်းတွေထဲမှာ စာအုပ်စင်ပေါ်တင်ပြီး ဓာတ်ပုံပဲရိုက်နေတဲ့ စာအုပ်တွေကို တဖြည်းဖြည်းလျှော့ချဖို့၊ အနာဂတ်ဖြစ်တဲ့ E-book တွေနဲ့ နေသားကျအောင် ကျင့်ယူဖို့အတွက် အကြံပေးချင်ပါတယ်။

Dream Lab မှာ ဖတ်နေကြသူတွေကတော့ E-book တွေရဲ့ အကျိုးကျေးဇူးတွေကို သိကြမယ်လို့ ထင်ပါတယ်။ E-book တွေနဲ့သာဆိုရင် တစ်ရက်ကို စာအုပ်တစ်အုပ်ဖတ်ဖို့ဆိုတာလဲ ခက်ခဲတော့မှာ မဟုတ်ပါဘူး။

Dream Lab

—————————————————————

ဘဝဆိုတာ အတွေ့အကြုံတွေတစ်ခုလိုပါပဲ။ ရက်ပေါင်း ၃၀၀၀၀ လောက်ပဲ နေရတဲ့ အချိန်ခဏလေးမှာ ကိုယ်ဖြစ်ချင်တာတွေကို ဖြစ်အောင် လုပ်သွားသင့်ပါတယ်။

လူတိုင်းမှာ ဖြစ်ချင်တဲ့ အိပ်မက်တွေ၊ လုပ်ချင်တာတွေ၊ လိုချင်တာတွေ ဒီလိုမျိုး List တွေ ရှိကြမှာပါ။

ဒီလို List တွေက ဘဝကို ဖြတ်သန်းရတဲ့ အကောင်းဆုံး အတွေ့အကြုံတွေကို ရဖို့အတွက် ကူညီပေးနိုင်ပါလိမ့်မယ်။ ဒါကြောင့် လူတိုင်းမှာ ဒီလိုမျိုး အိပ်မက်တွေအတွက် ကြိုတင်စီစဥ်ထားတဲ့ List တစ်ခု လိုကိုလိုအပ်ပါတယ်။

ကျွန်တော်တို့တွေမှာ အသက်ဘယ်လောက်ထိ နေရမယ်ဆိုတာ ဘယ်သူမှ သေချာမသိပါဘူး။ ‌မွေးဖွားခြင်းနဲ့ သေဆုံးခြင်းကာလကြားမှာ လုပ်ချင်တဲ့အရာတွေကို စာရင်းလုပ်ထားပြီး တစ်ခုပြီး တစ်ခု အကောင်အထည်ဖော်သွားဖို့က အရေးကြီးပါတယ်။

ကိုယ်ပိုင်လုပ်ငန်း တည်ထောင်ချင်တာလား? နယ်ပယ်တစ်ခုမှာ ဆရာကြီး ဖြစ်ချင်တာလား?

ကိုယ် တစ်ခုပြီးတစ်ခု လုပ်ချင်တာတွေ အကုန်လုံးကို Dream List ဆိုပြီး ‌သတ်မှတ်ထားလိုက်ပါ။ တစ်ခုချင်းစီ အကောင်အထည်ဖော်နိုင်အောင် ကြိုးစားကြည့်လိုက်ပါ။

ဒီလို သတ်မှတ်ရုံနဲ့တော့ အိပ်မက်တွေက လက်တွေ့ဖြစ်လာမှာ မဟုတ်ပါဘူး။ အိပ်မက်တွေကို ရည်မှန်းချက်တွေ အဖြစ်ပြောင်းလဲနိုင်ဖို့ လိုပါတယ်။ လက်တွေ့ကျဖို့အတွက် Action လိုပါတယ်။

နောက်ပြီး သင့်ရဲ့ Dream List ကို မဖြစ်နိုင်ဘူးပြောတဲ့သူကို ရန်သူလို့ပဲ သတ်မှတ်လိုက်ပါ။

Dream Labers တို့မှာ Dream List တစ်ခု ရှိနေပြီလား? ဒီ List ထဲက ဘယ်နှခုလောက် လုပ်ပြီးသွားပြီလဲ?

Dream Lab

—————————————————————————

ကျွန်တော်တို့ အကုန်လုံးကတော့ ပိုပျော်ရတဲ့၊ ပိုကျန်းမာတဲ့၊ ပိုပြီး စိတ်ငြိမ်းချမ်းတဲ့ ဘဝတွေကို ပိုင်ဆိုင်ရဖို့ ကြိုးစားနေကြရတာပါပဲ။

ကျန်းမာရေး အသိတွေ ကြွယ်ဝလာတဲ့အမျှ လေ့ကျင့်ခန်းတွေလုပ်ကြတယ်၊ သန့်ရှင်းလတ်ဆတ်တဲ့ အသီးအရွက်တွေပိုစားကြတယ်၊ တရားထိုင်ကြတယ် ဒီလို နည်းလမ်းအမျိုးမျိုးနဲ့ အသက်ရှည်အောင် လုပ်နေကြပါတယ်။

ဒီထဲကမှ အများစု သတိမထားမိပေမဲ့ အကျိုးများတဲ့ အလေ့အကျင့်တစ်ခုကလဲ လျှို့ဝှက်ချက်တစ်ခုအနေနဲ့ ရှိနေပါသေးတယ်။

ဒါကတော့ စာဖတ်ခြင်းပါ။

စာဖတ်တဲ့ အလေ့အကျင့်က ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အသက်ရှင်ရမယ့် သက်တမ်းထဲကို တန်ဖိုးရှိလှတဲ့ နှစ်အပိုင်းအခြားတွေ ပေါင်းထည့်ပေးနိုင်တယ်ဆိုတာ သိပါသလား?

ဘာလို့ စာဖတ်ခြင်းက ကျန်းမာရေးအတွက် ကောင်းမွန်ပြီး အသက်ရှည်စေရတာပါလဲ?

ကျွန်တော် အရင်က ပြောပြခဲ့သလိုမျိုး စာဖတ်တယ်ဆိုတာ မတူညီတဲ့ ဦးနှောက်အစိတ်အပိုင်းတွေ ပေါင်းစပ်ပြီး လုပ်ဆောင်ရတာပါ။

ဒီတော့ စာဖတ်ခြင်းအားဖြင့် ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ဦးနှောက်ကို လေ့ကျင့်ပေးပြီး ဦးနှောက်ကို တက်ကြွနေအောင်၊ ပိုသွက်လက်အောင်၊ ဦးနှောက်စွမ်းအား ပိုကောင်း‌အောင် ပြုလုပ်ပေးနိုင်ပါတယ်။

နောက်ပြီး ဇာတ်ကောင်တွေနေရာက ဝင်ခံစားရတာ၊ ဆက်စပ်တွေးခေါ်ရတာတွေကြောင့် စိတ်ဖိစီးမှုကို လျော့ကျစေမှာလဲ ဖြစ်ပါတယ်။ စိတ်ချမ်းသာရင် ကိုယ်ကျန်းမာတာပဲ မလား…

မအိပ်ခင် နာရီဝက်လောက် စာဖတ်ခြင်းက ကောင်းကောင်းအိပ်ပျော်စေသလို စာဖတ်ခြင်းက အယ်လ်ဇိုင်းမားရောဂါကို ကာကွယ်ပေးနိုင်တယ်ဆိုတာကိုလဲ ကျွန်တော် ‌ပြောပြခဲ့ဖူးပါတယ်။

Yale တက္ကသိုလ်ရဲ့ လေ့လာချက်တွေအရလဲ တစ်ပတ်ကို ၃ နာရီခွဲအထက် စာဖတ်တဲ့သူတွေက စာမဖတ်တဲ့သူထက် ၂၃% လောက် ပိုပြီး အသက်ရှင်တယ်လို့ တွေ့ရှိထားပါတယ်။

ဒီတော့ စာဖတ်ဖို့အတွက် အကြောင်းပြချက်ကောင်းကောင်း ရှာနေသေးရင် အသက်ကလေးရယ် ရှည်ဖို့အတွက် စာဖတ်ဖို့ လိုတယ်လို့တွေးပြီး အခုပဲ စာဖတ်တဲ့ အလေ့အကျင့်ကို ပျိုးထောင်လိုက်ပါ။

Dream Lab

———————————————————————

စာဖတ်ရတာကို ကြိုက်လွန်းတဲ့ စာကြမ်းပိုးတွေ ဖြစ်ရတာလဲ တကယ်တော့ မလွယ်လှပါဘူး။

ကျွန်တော်တို့မှာလဲ ကိုယ့်အခက်အခဲနဲ့ကိုယ် ကိုး။

ဒီနေ့မှာတော့ စာကြမ်းပိုးတွေ ကြုံရတတ်တဲ့ အခက်အခဲတွေထဲက အနည်းငယ်လောက်ကို ပြောပြပေးသွားပါ့မယ်။

နောက်ထပ် ဘယ်စာအုပ်ဖတ်ရမလဲ?

စာအုပ်တစ်အုပ်ဖတ်လို့ ပြီးသွားရင် နောက်ထပ် ဘာဖတ်ရမလဲ စဥ်းစားရတာက အလုပ်တစ်လုပ်ပါပဲ။ ဘယ်စာရေးဆရာကို ဖတ်ရမလဲ၊ ဘယ်လို စာအုပ်အမျိုးအစားကို ဖတ်ရမလဲဆိုတာက အမြဲလိုလို ကြုံတွေ့ရတတ်ပါတယ်။

ဖတ်ရမယ့် စာအုပ်တွေများနေခြင်း

ဘယ်စာအုပ် ဖတ်ရမလဲ မသိတာအပြင် ဖတ်ရမယ့် စာအုပ်တွေများနေတာကလဲ ပြဿနာတစ်ခုပါပဲ။ ကိုယ့်ရဲ့ Waiting List ထဲမှာ စာအုပ်တွေ ပုံနေပြီး တစ်အုပ်က ဖတ်လို့မပြီးသေးဘူး။ နောက်တစ်အုပ်က ဖတ်ချင်လို့ ဖတ်လိုက်ရော၊ ဒီတော့ ဖတ်နေတဲ့ စာအုပ်တွေ တန်းလန်းဖြစ်နေတာမျိုးလဲ ကြုံရပါသေးတယ်။

စာအုပ်တွေက စျေးကြီးပါတယ်

စာအုပ်တစ်အုပ်ဖြစ်လာဖို့ဆိုတာ လွယ်မှ မလွယ်ကူပဲ။ စက္ကူခ၊ ပုံနှိပ်ခတွေနဲ့တင် မနည်းဘူးကိုး။ ဒီတော့ စာအုပ်တွေ စျေးကြီးတာလဲ မဆန်းပါဘူး။ နောက်ပိုင်းတော့ ပုံနှိပ်စရာမလိုတဲ့ E-book တွေက အစားထိုးလာပါတယ်။ တော်တော်လေးလဲ အဆင်သင့်ပါတယ်။

အချိန်မပေးနိုင်တော့ခြင်း

တဖြည်းဖြည်းနဲ့ အလုပ်တွေ၊ တခြား Activity တွေ များလာတော့ စာဖတ်ဖို့ကို သပ်သပ်ကြီး အချိန်မပေးနိုင်တော့တာမျိုး ကြုံတတ်ပါတယ်။ ဒီလိုအခြေအနေမျိုးအတွက်ကျ Time Management ကောင်းကောင်းလုပ်ပြီး ပုံမှန် စာဖတ်ဖို့ အချိန်လေး ထားသင့်ပါတယ်။ ကိုယ်ဖတ်ချင်သလောက် အချိန်မပေးနိုင်တော့တာလဲ ကြုံဖူးကြမှာပါပဲ။

အကြိုက်ဆုံး စာအုပ်

ကိုယ့်ရဲ့ အကြိုက်ဆုံး စာအုပ်က ဘာလဲ လို့ လာမေးကြရင် ဘာဖြေရမလဲ မပြောတတ်တော့ပါဘူး။ ကိုယ်ဖတ်ထားတဲ့ အများကြီးထဲမှာ တစ်အုပ်နဲ့ တစ်အုပ် ပုံစံမတူ၊ ကြိုက်ရတဲ့ အကြောင်းအရင်းမှ မတူပဲ။ ကဏ္ဍတစ်ခုထဲမှာတောင် ကိုယ်အကြိုက်ဆုံးစာအုပ်က တစ်အုပ်မက ရှိနေတတ်တာမျိုးကိုး။

ဒါတွေကတော့ စာကြမ်းပိုးတွေ ကြုံရလေ့ရှိတဲ့ ပြဿနာလေးတွေ၊ အခက်အခဲလေးတွေထဲက တချို့ကို ပြောပြထားတာပါ။ ဒီ့ထက်မကလဲ ရှိတတ်ပါသေးတယ်။

စာရွက်လှန်ရတာ ပါမလာတာတို့၊ ပက်လက်လှန်ပြီး စာဖတ်ရင် စာအုပ်မျက်နှာပေါ်ကျတတ်တာတို့က အစပေါ့။ ထမင်းမေ့ ဟင်းမေ့ စာဖတ်ရင်း ထမင်း ငတ် ဟင်း ငတ် ဖြစ်ဖူးကြမှာပါပဲ။ E-Book နဲ့ ဖတ်ဖို့ အားတင်းထားကာမှ အားကုန်နေတာကလဲ ပြဿနာတစ်ခုပါပဲ။

Dream Lab

——————————

ဒီဘက်ခေတ်မှာ Social Media လိုမျိုး စိတ်အာရုံပြန့်လွင့်စရာတွေကြောင့် ညအိပ်ရာဝင်နောက်ကျတာ၊ အိပ်မပျော်တာ၊ အိပ်ရေးမဝတာမျိုးတွေ ကြုံလာကြရပါတယ်။

အိပ်ကာနီး Blue Light လျှော့ချတာ၊ Sleeping Music နားထောင်တာ စတဲ့ နည်းလမ်းတွေနဲ့ အိပ်စက်ချိန်ကို ဂရုစိုက်နေကြရပါတယ်။

ဒီထဲမှာ စာအုပ်ဖတ်တာကလဲ အိပ်ပျော်စေဖို့၊ အိပ်ရေးဝစေဖို့အတွက် လုပ်သင့်တဲ့ အချက်တစ်ချက်ပါပဲ။ ဘာကြောင့် အိပ်ကာနီး စာအုပ်ဖတ်သင့်လဲဆိုရင်…

စာအုပ်ဖတ်ခြင်းက စိတ်ဖိစီးမှုကို လျော့ကျစေပါတယ်။

ညအချိန် အိပ်ကာနီးမှာ စိတ်ပူပန်စရာတွေ၊ စိတ်ဖိစီးမှုတွေကို တွေးမိပြီး အိပ်မပျော်ဖြစ်စေပါတယ်။ စာအုပ်ဖတ်နေလိုက်တာက တခြားကိစ္စတွေကို ခဏတာမေ့သွားစေပြီး စာအုပ်ထဲမှာ အာရုံစိုက်စေတဲ့အတွက် ပူပန်စရာတွေကို လျော့ကျစေပြီး အိပ်ပျော်စေမှာပါ။

စာဖတ်ခြင်းက မျက်လုံးညောင်းစေပါတယ်။

စာဖတ်တဲ့အချိန်မှာ မျက်လုံးရဲ့ ကြွက်သားတွေကို အသုံးပြုပြီး အသေးစား ရွေ့လျားမှု‌လေးတွေပြုလုပ်ရပါတယ်။ ဒီတော့ အချိန်ကြာလာတာနဲ့အမျှ မျက်လုံးကြွက်သားတွေ ညောင်းလာပြီး မျက်လုံးတွေ မှိတ်ကာ အိပ်ပျော်စေမှာပါ။

အိပ်ကာနီး အချိန်မှာ ခန္ဓာကိုယ် ကြွက်သားတွေကို လေ့ကျင့်ခန်း မလုပ်သင့်ပေမဲ့ မျက်လုံးလေ့ကျင့်ခန်းဖြစ်တဲံ စာဖတ်တာကတော့ အိပ်‌ပျော်စေပါလိမ့်မယ်။

ကောင်းကောင်း အိပ်ပျော်စေပါတယ်။

အိပ်ချိန် မလုံလောက်တာက စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ၊ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးကို ထိခိုက်စေနိုင်ပါတယ်။ မအိပ်ခင်မှာ နာရီဝက်လောက် စာဖတ်ခြင်းက မျက်စိကြောင်ပြီး အိပ်မပျော်တာကို ကာကွယ်ပေးတဲ့အပြင် အိပ်ချိန်လုံလုံ‌လောက်လောက် ရရှိစေနိုင်ပါတယ်။ နောက်ပြီး အိပ်စက်နေချိန်အတွင်းမှာ ကောင်းကောင်းအိပ်စက်နိုင်ဖို့အတွက် ကူညီပေးနိုင်ပါတယ်။

သတိထားရမယ့် အချက်လေးတွေကတော့….

ကိုယ်ဖတ်မယ့် အကြောင်းအရာကို သေချာရွေးချယ်ရပါမယ်။

အိပ်‌စက်ခြင်းကို အနှောင့်အယှက်ပေးနိုင်တဲ့ စိတ်ခံစားချက်ကို ထိခိုက်စေတဲ့ အကြောင်းအရာထက်စာရင် စိတ်ကိုဖြေလျော့စေတဲ့ စာ၊ ကိုယ့် ဦးနှောက်အတွက် အကျိုးရှိစေတဲ့ စာမျိုးကို ရွေးချယ်ဖတ်သင့်ပါတယ်။

ဖိအားမပေးပါနဲ့။

ကိုယ်က အမြဲလိုလို မျက်လုံးကြောင်နေတယ်၊ ပုံမှန်မဟုတ်ဘဲ ကျန်းမာရေးထိခိုက်နေတာမျိုးဆိုရင်တော့ စာဖတ်တာကလဲ ကူညီပေးနိုင်ဖို့ မသေချာပါဘူး။ ဆေးခန်းပြဖို့ကိုသာ ပိုပြီး အာရုံစိုက်သင့်ပါတယ်။

ဖုန်းတွေ၊ Tablet တွေနဲ့ မသက်ဆိုင်ပါဘူး။

အိပ်မပျော်တာ Blue Light ကြောင့်ဆိုပြီး ပြောတတ်ကြပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ တစ်နေ့တာမှာ လုံလောက်တဲ့ နေရောင်ခြည်နဲ့ ထိတွေ့ပြီးရင် Screen တွေနဲ့ စာဖတ်တာကြောင့် မျက်လုံးအားစိုက်ရတာနဲ့ တကယ့်စာအုပ်ကို ဖတ်သလို အားစိုက်ရတာနဲ့ သိပ်မကွာပါဘူး။ ဒါကိုမှ စိတ်ပူနေသေးရင် Blue Light ကို စစ်ထုတ်ပေးတဲ့ မျက်မှန်တွေကို အသုံးပြုလို့ရပါတယ်။ နောက်ပိုင်း Device တွေမှာ Night Mode လိုမျိုး Function တွေ ပါပါလာပြီဖြစ်တဲ့အတွက် စိတ်ချလက်ချ အသုံးပြုလို့ရပါတယ်။

ဒါကြောင့် အိပ်ကာနီး အချိန်ကို ကောင်းကောင်းအသုံးချချင်တယ်ဆိုရင် ကောင်းကောင်း အိပ်ပျော်စေပြီး အိပ်ရေးလဲ ဝစေနိုင်တဲ့ စာဖတ်ခြင်းက အကောင်းဆုံး Activity တစ်ခုပါပဲ။

Dream Lab

ကျွန်တော်တို့ အနေနဲ့ အချိန်တွေကို စီမံခန့်ခွဲနိုင်ဖို့၊ အလုပ်ပြီးမြောက်နိုင်စွမ်းတွေ ပိုတိုးတက်လာစေဖို့အတွက် စာအုပ်တွေဖတ်လေ့ရှိကြပါတယ်။

စာအုပ်တစ်အုပ်ချင်းစီတိုင်းမှာ ထူးခြားတဲ့ နည်းစနစ်လေးတွေရှိသလို ကိုယ်နဲ့ ကိုက်ညီတဲ့ နည်းလမ်းတွေလဲ တစ်အုပ်မဟုတ် တစ်အုပ်တော့ ရှိနေနိုင်ပါတယ်။

ဒီနေ့မှာတော့ Time Management စာအုပ်ကောင်းတချို့နဲ့ သူတို့ထဲက နည်းစနစ်ကောင်းလေးတွေကို ဖော်ပြပေးသွားမှာပါ။

ပထမဆုံးစာအုပ်ကတော့ 15 secrets successful people know about time management စာအုပ်ပါ။ ဒီစာအုပ်ထဲမှာဆိုရင် ကိုယ့်ရဲ့ အရေးအကြီးဆုံး အလုပ်တွေ MITs တွေ ကို သိအောင်အရင်လုပ်ရပါမယ်။

ကိုယ့်ရဲ့ အရေးအကြီးဆုံး အလုပ်တွေ၊ အရင်ဆုံး ပြီးအောင် လုပ်ရမယ့် အလုပ်တွေကို အရင်ဆုံးပြီးအောင်လုပ်သင့်ပြီး စွမ်းအင်အမြင့်ဆုံးဖြစ်တဲ့ မနက်ပိုင်းမှာ လုပ်ဖို့လဲ ပြောထားပါတယ်။

နောက်တစ်အုပ်ကတော့ David Allen ရဲ့ Getting Things Done ပါ။ ဒီထဲမှာတော့ ကိုယ့်ရဲ့ လုပ်စရာအရာမှန်သမျှကို အမျိုးအစားခွဲခြားပြီး မှတ်စုတွေ ချရေးခိုင်းထားပါတယ်။

ဒီနည်းနဲ့ ကိုယ့်ရဲ့အလုပ်တွေကို မေ့မသွားအောင် စိတ်ဖိစီးမှု ကင်းကင်းနဲ့ Productivity ပိုကောင်းလာအောင် Getting Things Done Method က ကူညီပေးနိုင်ပါတယ်။

နောက်ထပ်တစ်အုပ်ကတော့ Michael Hyatt နဲ့ Daniel Harkavy တို့ရဲ့ Living Forward စာအုပ်ပါ။ ဒီစာအုပ်ထဲမှာတော့ Life Plan ရဲ့ အရေးကြီးပုံအကြောင်းပြောပြထားပါတယ်။

ကိုယ့်ရဲ့ Life Plan အတွက် ဘယ်လိုမေးခွန်းတွေ မေးရမယ်ဆိုတာကို ပြောပြထားပြီး ရေရှည် အလုပ်တွေအတွက် သေချာအချိန်ပေးပြီး စီစဉ်ရမယ်ဆိုတဲ့ အချက်ကိုလဲ ဖော်ပြထားပါသေးတယ်။

နောက်ဆုံးတစ်အုပ်ကတော့ Damon Zahariades ရဲ့ The Procrastination Cure စာအုပ်ပါ။ ဒီစာအုပ်ထဲက နည်းလမ်းကတော့ လုပ်စရာတွေကို အများဆုံး ၇ ခုလောက် စီစဉ်ထားပြီး ဆက်တိုက်လုပ်ရမှာပါ။

ဒီစာအုပ်တွေအပြင် တခြား Time Management စာအုပ်တွေနဲ့ Productivity စာအုပ်တွေမှာလဲ ကိုယ်နဲ့ ကိုက်ညီမယ့် နည်းလမ်းတွေရှိဦးမှာပါ။ ဒီတော့ ကိုယ့်အတွက် အဆင်ပြေမယ့် နည်းလမ်းကို ရွေးချယ် ကျင့်သုံးနိုင်ပါတယ်။

Dream Lab

—————————————————————————

စာဖတ်ဖို့ အချိန့်လုနေရတာကလဲ ကျွန်တော်တို့ ခဏခဏ ကြုံတွေ့ရလေ့ရှိတဲ့ ပြဿနာတစ်ခုပါပဲ။

ဖတ်ဖို့ ပြင်ဆင်ထားတဲ့ စာအုပ်တွေက Waiting-List ထဲမှာ တသီတတန်းကြီးရှိနေပြီး နောက်ထပ် အသစ်ထွက်လာတဲ့ စာအုပ်တွေကလဲ အများကြီးရှိနေတဲ့ ဒီလို ခေတ်ကြီးမှာပေါ့။

အစက ထင်ထားခဲ့ကြတာကတော့ မိုးရွာတဲ့ ရက်လေးတွေဆိုရင် စာအုပ်လေးတစ်အုပ် ကော်ဖီလေးတစ်ခွက်နဲ့ ညနေခင်းလေးကို ဖြတ်သန်းမယ်။ နွေရာသီမှာဆို အအေးလေး တစ်ခွက်နဲ့ပေါ့။

ဒါပေမဲ့ တကယ်တမ်းမှာတော့ စာဖတ်ဖို့ အချိန်ကို စောင့်ဆိုင်းရင်း ညနက်သွားတာနဲ့ ဖတ်ရင်း ဖတ်ရင်း မနက်ထိ ရောက်သွားတာမျိုး၊ နောက်နေ့ကျရင် အိပ်ရေးမဝဘဲ ပင်ပန်းနေတာမျိုးတွေပဲ ကြုံနေတတ်ကြတာပါ။

အစတုန်းက စာဆိုတာ အချိန်ပေး ဇိမ်နဲ့ ဖတ်မှပဲ ရမယ်လို့ ထင်ခဲ့တာကိုး။ ဒါပေမဲ့ အချိန်မှတ်ပြီးစာဖတ်တဲ့ နည်းလမ်းတစ်ခုကို စမ်းကြည့်ခဲ့ပါတယ်။

ဒါကတော့ ဖုန်းမှာ မိနစ် ၂၀ စာ အချိန်သတ်မှတ်ပြီး စာဖတ်ကြည့်တာပါ။ အလုပ်တွေ စမလုပ်ခင်၊ ဖုန်းမှာ Alarm ပေးပြီး စားပွဲမှာထိုင် စာဖတ်ကြည့်ခဲ့ပါတယ်။

နောက်ပြီး နေ့လည်စာစားပြီးတော့ မိနစ် ၂၀ လောက် ထပ်ပြီး စာဖတ်ခဲ့ပါတယ်။ နောက်ဆုံး ညဘက် အိပ်ရာမဝင်ခင် မိနစ် ၂၀ ပေါ့။ ဒီလို အချိန်နည်းနည်းပဲ ပေးပြီးဖတ်တာက တစ်ခါတည်း အိပ်ရေးပျက်ခံပြီး ဖတ်လိုက်တာထက် အာရုံပိုစိုက်နိုင်သလို ကိုယ့်အတွက်လဲ ဖတ်ထားသမျှကို ပိုမှတ်မိသလိုပါပဲ။ ဦးနှောက်ရဲ့ အကောင်းဆုံး မှတ်မိနိုင်စွမ်းက မိနစ် ၂၀ ကိုး။

ဖုန်းဆိုတာက အာရုံလွင့်ပါးစရာတွေနဲ့ ပြည့်နေတတ်တဲ့အတွက်ကြောင့် ဒီလို နည်းလမ်းနဲ့ စာဖတ်မယ်ဆိုရင် အချိန်သတ်မှတ်ဖို့အတွက် ကူညီပေးနိုင်တဲ့ ကိရိယာလေးတစ်ခုရှိပါတယ်။ အီတလီလို ခရမ်းချဥ်သီး (Pomodoro) ကို အစွဲပြုပြီး ခေါ်ထားတဲ့ Timer လေးပါ။

ဒါကတော့ ၁၉၈၀ နှောင်းပိုင်းက တက္ကသိုလ် ကျောင်းသားတစ်ယောက်ဖြစ်တဲ့ စာရေးဆရာ Francesco Cirillo က တီထွင်ခဲ့တဲ့ Pomodoro နည်းလမ်းပါ။ စာလေ့လာတဲ့အခါမှာ အာရုံလွင့်စရာတွေကို ဖယ်ရှားပြီး အာရုံစိုက်နိုင်ဖို့အတွက် ကူညီပေးခဲ့တဲ့ နည်းလမ်းဖြစ်ပါတယ်။

ဒီလိုမျိုး ကြာချိန်အနည်းငယ်ခွဲခွဲပြီး ဖတ်တဲ့အတွက် တစ်ရက်ကို အနည်းဆုံး တစ်နာရီလောက် ဖတ်ပြီးသား ဖြစ်သွားပါတယ်။ မနက်ခင်းမျိုးမှာ တိုးတက်ရေးစာအုပ်တွေကို ဖတ်ရတာ ပိုပြီး သင့်တော်ပါတယ်။

Dream Lab အနေနဲ့လဲ စာအုပ်တစ်အုပ်ကို မိနစ် ၂၀ လောက် အချိန်ပေးပြီး ဖတ်ရုံနဲ့ စာအုပ်တစ်အုပ်လုံးရဲ့ အဆီအနှစ်တွေကို ခြုံငုံပြီးသိနိုင်အောင် အနှစ်ချုပ်ပေးထားတာလဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ကိုယ် အားလပ်တဲ့ အချိန် ခဏလေးမှာ အာရုံစိုက်ပြီး ဖတ်လိုက်ရုံနဲ့ အိုင်ဒီယာတွေကို စုဆောင်းနိုင်စေမှာပါ။

Dream Lab

—————————————————————————

စွန့်ဦးတီထွင်ဆိုတာ အပြောင်းအလဲတစ်ခုကို စိန်ခေါ်ခဲ့တဲ့သူ အသစ်တစ်ခုခုကို တီထွင်နိုင်ခဲ့ပြီး မမျှော်လင့်ထားတဲ့ နည်းလမ်းတစ်ခုကနေ ဖန်တီးပြနိုင်ခဲ့သူမျိုးပါ။

ဒီလိုမျိုး သူများနဲ့ မတူတဲ့ အရာကို လုပ်ပြနိုင်ခဲ့လို့သာ စွန့်ဦးတီထွင်ဖြစ်နေရတာပေါ့။ ဒီထဲကမှ ဘယ်သူမှ ထင်မှတ်မထားတဲ့ အရာတွေကို လုပ်ပြနိုင်တဲ့ စွန့်ဦးတီထွင်တစ်ယောက်ဆိုရင် Tesla နဲ့ Space X တို့ရဲ့ CEO Elon Musk က ထိပ်ဆုံးကပဲ ဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။

Elon Musk က ဘယ်သူပါလဲ? စွန့်ဦးတီထွင်တစ်ယောက်လား? အောင်မြင်လာခဲ့တဲ့ အံ့ဖွယ်တစ်ခုပဲလား? Twitter မှာ Troll နေတဲ့သူတစ်ယောက်လား? ကမ္ဘာ့အချမ်းသာဆုံး လူတွေထဲက တစ်ယောက်ပဲလား?

ဒီလို တံဆိပ်တွေထက် လွှမ်းမိုးမှုအရှိဆုံး လူတစ်ယောက်ဆိုရင် သူ့အတွက် ပိုပြီး မှန်ကန်ပါလိမ့်မယ်။ သမားရိုးကျ စည်းမျဥ်းတွေကို မလိုက်နာဘဲ ချိုးဖောက်ခဲ့တဲ့သူတစ်ယောက်ပေါ့။

ဒီနေ့မှာတော့ သူ့ရဲ့ ‌အောင်မြင်မှုတွေထဲက စည်းမျဥ်းတွေကို ချိုးဖောက်ပြီး တည်ဆောက်လာခဲ့တဲ့ နည်းဗျူဟာတွေကို ပြောပြပေးသွားမှာပါ။

ဗျူဟာ ၁။ ။ မီးလောင်ရာ လေပင့်ပါ။

Silicon Valley တိုးတက်လာတာနဲ့အမျှ လူထုစိတ်ဝင်စားမှုကလဲ မြင့်တက်လာတဲ့အချိန်မှာ Musk က သူ့ရဲ့ အောင်မြင်မှုကို ကင်မရာတွေအောက်မှာ ချပြခဲ့ပါတယ်။ သူ့ရဲ့ ‌ဒေါ်လာ တစ်သန်းတန် McLaren F1 Sports ကားကို မှာယူခဲ့တဲ့ သက်သေအတွက် CNN ကို ဖိတ်ခေါ်ခဲ့တာပါ။

လူထုအနေနဲ့ Silicon Valley နဲ့ VC Money တို့ရဲ့ အတွင်းပိုင်း အလုပ်လုပ်ပုံတွေကို နားလည်ဖို့ခက်ခဲနေကြသေးပေမဲ့ Musk ကတော့ သူ့ကို မှတ်မိနိုင်‌လောက်တဲ့ ပုံရိပ်တစ်ခုကို ချက်ချင်းချပြခဲ့ပါတယ်။

မီဒီယာက အောင်မြင်တဲ့ သတင်းတစ်ခုကို လိုချင်နေတဲ့အချိန်မှာ အင်တာဗျူးတစ်ခု လုပ်ပေးခဲ့ပါသေးတယ်။ သင်က စွန့်ဦးတီထွင်တစ်ယောက်ဖြစ်ပြီး အထူးသဖြင့် ရှုပ်ထွေးနေတဲ့ နယ်ပယ်တစ်ခုကဆိုရင် ခေတ်ရေစီးကြောင်းထဲ ဘယ်လိုမျိုး ဝင်ရောက်ရမလဲဆိုတာ သိဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။

ဗျူဟာ ၂။ ။ ကိုယ့်ရဲ့ စီးပွားရေးကို ကိုယ်နဲ့ တစ်သားတည်းဖြစ်နေပါစေ။

သမားရိုးကျ အသိတွေအရဆိုရင် ကိုယ့်ရဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းနဲ့ ကိုယ်ရေးကိုယ်တာကို ခွဲခြားထားဖို့ပဲ အကြံပေးကြမှာပါပဲ။ ဒါပေမဲ့ Musk ရဲ့ အပြင်ဘက် နေထိုင်ပုံကတော့ သူ့ကို Tesla, SpaceX တို့နဲ့ ခွဲခြားလို့ မရပါဘူး။

Zip2 မှာဆိုရင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံတဲ့သူတွေက သူ့ထက်ပိုပြီး အတွေ့အကြုံရှိတဲ့ ခေါင်းဆောင်ဖြစ်တဲ့ Richard Sorkin ကို ခန့်အပ်ခဲ့ကြပါတယ်။ ဒုတိယ ကုမ္ပဏီဖြစ်တဲ့ X(.)com ကနေ Paypal ဖြစ်လာတဲ့အခါမှာလဲ CEO ရာထူးကနေ ဖြုတ်ချခံခဲ့ရပါတယ်။

လူတိုင်းကို အစားထိုးလို့ရပါတယ်။ ဒါကြောင့် Musk အနေနဲ့ Tesla နဲ့ SpaceX မှာ သူ့ရဲ့ တစ်ကိုယ်ရည် ရည်မှန်းချက်တွေနဲ့ ကုမ္ပဏီရဲ့ ရည်မှန်းချက်တွေကို ပေါင်းစပ်ပြီး သူ့ရဲ့ ကိုယ်ရေးကိုယ်တာနဲ့ ကုမ္ပဏီရဲ့ စွမ်းဆောင်ရည်ကို ချိတ်ဆက်ကာ သူ့ရဲ့ နေရာကို တည်မြဲစေခဲ့ပါတယ်။

ဗျူဟာ ၃။ ။ လက်တွေ့မကျတဲ့ ရည်မှန်းချက်တွေထားပါ။

အကျိုးအမြတ်ရရှိနိုင်တဲ့ ရှင်းလင်းပြတ်သားတဲ့ လမ်းကြောင်းတွေကို အာရုံစိုက်ဖို့ထက် Musk က “သူမသေခင် လူသားတွေကို မားစ်ဂြိုလ်ပေါ် အရောက်ပို့မယ်” လိုမျိုး မဖြစ်နိုင်တဲ့ အရာတွေကို ကမ္ဘာကြီးကို ချပြခဲ့ပါတယ်။ လူတွေကလဲ မဖြစ်နိုင်တာတွေကြားထဲက ‌အောင်မြင်လာတာမျိုးကို သဘောကျကြပါတယ်။

စွန့်ဦးတီထွင်တစ်ယောက်အတွက် ရည်မှန်းချက်ဆိုတာ ငွေကြေးပိုင်း လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်မှုအပိုင်းတွေထက် ပိုပါတယ်။ ကိုယ့်ရဲ့ လုပ်အားကို မြှင့်တင်ပေးနိုင်စွမ်းရှိတဲ့၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူတွေကို ဆွဲဆောင်နိုင်တဲ့၊ Customer တွေကို စိတ်ဝင်စားစေပြီး ချိတ်ဆက်ပေးနိုင်မယ့် ရည်မှန်းချက်မျိုးကို ချမှတ်ရပါမယ်။

ဗျူဟာ ၄။ ။ လမ်းကြောင်းတွေကို လျစ်လျူရှုထားပါ။

စွန့်ဦးတီထွင်တွေသိထားကြတာက အောင်မြင်ဖို့သော့ချက်က ကိုယ့်ရဲ့ ရည်မှန်းချက်တွေအပေါ်မှာ အပြည့်အဝအာရုံစိုက်ထားဖို့ လိုတယ်ဆိုတာပါ။ Musk ကတော့ ရုံးက ခုံပေါ်မှာ အိပ်ရတဲ့အထိ သူ့မှာ လုပ်နေတဲ့ အရာတွေများလွန်းနေပေမဲ့ လူထုရဲ့ အာရုံကို ရဖို့အတွက်ဆိုရင် သူ့မှာ အမြဲတမ်း အချိန်ရှိပါတယ်။

သူ့ကို Iron Man 2 မှာ Tony Stark နဲ့ အတူတွေ့ရသလို၊ South Park နဲ့ The Simpsons တို့မှာ The Big Bang Theory တို့မှာ စသဖြင့် ဖန်သားပြင်ပေါ်ကို ခဏခဏ ရောက်လာလေ့ရှိပါတယ်။ လူသားမျိုးနွယ်ကို တိုးတက်အောင် လုပ်နေတဲ့ လူတစ်ယောက်အနေနဲ့ Musk က သူ့ရဲ့ ပုံရိပ်ကို တည်ဆောက်ဖို့အတွက်လဲ သူ့ရဲ့ အချိန်ကို သုံးပါတယ်။

ကုမ္ပဏီတစ်ခုကို ဦးဆောင်နေတဲ့လူတစ်ယောက်အတွက် သင့်ရဲ့ တာဝန်က လုပ်ဆောင်မှုတွေကို အစီအစဥ်ကျအောင် ထိန်းသိမ်းရတာထက် ပိုပါတယ်။ ကိုယ့်ရဲ့ ကုမ္ပဏီကို လူထုစိတ်ဝင်စားမှုအောက်ကို ရောက်စေနိုင်တဲ့ မမျှော်လင့်ထားတဲ့ လုပ်ရပ်တွေကိုလဲ လုပ်ဖို့လိုပါတယ်။ ဒါတွေက သင့်ကို ပိုပြီး ကြီးမားတဲ့ အခွင့်အရေးတွေ ပေးပါလိမ့်မယ်။

ဗျူဟာ ၅။ ။ စိတ်ထဲမှာ ရှိတာကို လုပ်ပါ။

Musk ရဲ့ စတန့်တွေထဲမှာ သူ့ရဲ့ သားကို X Æ A-Xii သူ့ရဲ့ သမီးကို Exa Dark Sideræl ဆိုပြီး နာမည်မှည့်ခဲ့တာတွေလဲ ပါပါတယ်။ သူ့အနေနဲ့ Twitter ကို ကိုယ်ပိုင် ကစားကွင်းတစ်ခုလို အသုံးပြုပြီး စာလုံးအနည်းငယ်လေးနဲ့ သူ့လုပ်ငန်းရော၊ တခြားလုပ်ငန်းတွေရောရဲ့ Stock စျေးနှုန်းတွေကို လွှမ်းမိုးနိုင်ပါတယ်။

သူ့ရဲ့ Tweets တွေက Baby Yoda Meme တွေကနေ ကမ္ဘာ့ခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ စကားလက်ဆုံပြောတာတွေထိ၊ Tesla, SpaceX တို့ရဲ့ အရေးကြီးတဲ့ သတင်းတွေ ကြေငြာတဲ့အထိ ပါဝင်ပါတယ်။ သူ့ကို ဘယ်သူမှ သွားပြီး ကန့်သတ်လို့မရပါဘူး။

စွန့်ဦးတီထွင်တစ်‌ယောက်အတွက် ကိုယ်လုပ်သမျှအရာတိုင်းက ကိုယ့်လုပ်ငန်းနဲ့ ကိုယ်ကိုယ်တိုင်ကို တန်ပြန်သက်ရောက်မှုရှိပါတယ်။ Musk ရဲ့ Memes တွေက သူ့ဖောက်သည်တွေနဲ့ တစ်သားတည်းရှိနေတာကို ဖော်ပြပါတယ်။ ယူကရိန်းအတွက် အထောက်အပံ့တွေပေးတဲ့အခါ သူ့ရဲ့ ရည်မှန်းချက်တွေရဲ့ အလားအလာကို ဖော်ပြနေပါတယ်။ လုပ်ငန်းရဲ့ နောက်ဆုံးအခြေအနေတွေကို update လုပ်တဲ့အခါမှာ လူထုနဲ့ သူ့ဝန်ထမ်းတွေကို သူလုပ်နေတဲ့အရာတွေ အကြောင်းပြောပြပါတယ်။

နယ်ပယ်ပေါင်းစုံမှာ ကျပန်းတည်ရှိနေတာကလဲ ပိုပြီး ကြီးမားတဲ့ မီဒီယာ နည်းဗျူဟာရဲ့ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းပါပဲ။ ကိုယ်ပေးချင်တဲ့ ပုံရိပ်ကို သေချာသိပြီဆိုရင်တော့ အလိုက်သင့် ချိတ်ဆက်သင့်ပါတယ်။

ဒါကြောင့် စွန့်ဦးတီထွင်တစ်ယောက်အနေနဲ့ ဖြစ်လာပြီဆိုရင်တော့ ယခင် သမားရိုးကျ စည်းမျဥ်းတွေကို လိုက်နာဖို့တော့မလိုပါဘူး။ ကိုယ့်ရဲ့ နောက်ဆုံး ရည်မှန်းချက်ကို သိပြီး အဲ့အပေါ်မူတည်ကာ ကိုယ့်ရဲ့ ပုံရိပ်ကို တည်ဆောက်သင့်ပါတယ်။ အဲ့နေရာမှာ ဘယ်လို စည်းမျဥ်းတွေကို ချိုးဖောက်ရမလဲ? ဘယ်လို စည်းမျဥ်းတွေကို ကိုယ့်စိတ်ကြိုက် ပြုပြင်နိုင်မလဲ? ဆိုတာတွေကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ပါတယ်။

စွန့်ဦးတီထွင်တွေအနေနဲ့ မတူညီတဲ့ နည်းလမ်းတွေကို တီထွင်ကြပေမဲ့၊ မတူညီတဲ့ စည်းမျဥ်းတွေကို ချိုးဖောက်ခဲ့ကြပေမဲ့ အကုန်လုံးမှာ တူညီတဲ့တစ်ချက်တော့ ရှိပါတယ်။ ဒါကတော့ စာဖတ်ခြင်းပါ။ ဒါကြောင့် ဘယ်လို စွန့်ဦးတီထွင်ပဲ ဖြစ်ဖြစ် နေ့စဥ် စာဖတ်ဖို့အတွက် လိုအပ်ပါတယ်။

Dream Lab

စာဖတ်တယ်ဆိုတာ သတင်းအချက်အလက်တွေကို ရယူဖို့ပါပဲ။ ဒီလို ဖတ်တဲ့နေရာမှာ နားလည်ဖို့နဲ့ မှတ်မိဖို့က အရေးကြီးပါတယ်။

နောက်ပိုင်း စာအများကြီးဖတ်လာတဲ့အခါမှာတော့ အချိန်နည်းနည်းနဲ့ စာများများ ဖတ်နိုင်ဖို့အတွက် လိုအပ်လာပါတယ်။

ဒီလိုမျိုး အချိန်တွေ နည်းလာလေ၊ စာအများကြီး ဖတ်ချင်လာလေ အခြေအနေအတွက် စာမြန်မြန်ဖတ်ခြင်း Speed Reading နည်းလမ်းက တော်တော်လေး အသုံးဝင်ပါတယ်။

နောက်ပြီး ဒီနေ့ခေတ်မှာ သတင်းအချက်အလက်တွေက နေ့စဉ်နဲ့အမျှ များပြားလွန်းလာပါတယ်။ အလုပ်က Mail တွေ၊ Report တွေ၊ Website တွေ သာမကပဲ Social Media, စာအုပ်ဖတ်တာတွေအထိ မလိုအပ်တဲ့ သတင်းအချက်အလက်တွေက များလာပါတယ်။

ဒီလိုအခြေအနေတွေမှာ မလိုအပ်တာတွေကို ဖယ်ထုတ်ပစ်ဖို့ အဓိက လိုအပ်တဲ့ သတင်းအချက်အလက်ကိုပဲ မှတ်မိဖို့အတွက်လဲ Speed Reading က အဆင်ပြေပါတယ်။

Speed Reading ဆိုတာကတော့ စာရွက်တစ်ရွက်မှာ ရှိနေတဲ့ စာလုံးတစ်လုံးချင်းစီကို ခွဲခြားဖတ်နေမယ့်အစား စာစုလိုက်၊ စာကြောင်းလိုက်၊ စာပိုဒ်လိုက်ကို မြန်မြန် ဖတ်ပြီး မှတ်မိအောင် လုပ်တဲ့ နည်းစနစ်တစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။

လူတချို့က သူတို့ရဲ့ သဘာဝကိုက စာဖတ်မြန်ကြပေမဲ့ လူအများစုကတော့ ပုံမှန်အားဖြင့် တစ်မိနစ်ကို စာလုံးရေ (၂၅၀) ဖတ်နိုင်ကြပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ Speed Reading ကတော့ ဒီနှုန်းကို နှစ်ဆလောက် မြှင့်တင်နိုင်တဲ့ နည်းလမ်းတစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။

ကျွန်တော်တို့ စာဖတ်တဲ့အခါမှာ Subvocalization လို့ခေါ်တဲ့ စိတ်ထဲမှာ အသံထွက်စာဖတ်ပြီး စိတ်ထဲမှာ ပြန်ကြားယောင်တဲ့ ပုံစံနဲ့ စာဖတ်ကြပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ Speed Reading လုပ်တဲ့ အခါမှာတော့ ဒီပုံစံကို ရှောင်ရှားရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

Speed Reading နည်းစနစ်တွေမှာ ဆိုရင်လဲ

(၁) The Pointer Method

(၂) The Tracker and Pacer Method

(၃) The Scanning Method

စတဲ့ နည်းစနစ်တွေအပြင် တခြား နည်းလမ်းတွေလဲ ရှိပါသေးတယ်။

Dream Labers တို့ရော Speed Reading ကို စမ်းလုပ်ကြည့်ဖူးလား? ဘယ်နည်းလမ်းကို စမ်းကြည့်ဖူးလဲ? ဆိုတာ Comment မှာ ဝင်ဖြေပေးသွားပါဦး။

Dream Lab

နောက်ပိုင်းနှစ်အနည်းငယ်အတွင်းမှာ အထူးသဖြင့် Covid-19 Pandemic ကြီး ဖြစ်ပြီးတဲ့နောက်ပိုင်းမှာဆိုရင် Video တွေကို သင်ကြားရေးနဲ့ ဖျော်ဖြေရေးနယ်ပယ်မှာ တွင်ကျယ်စွာ အသုံးပြုလာကြပါတယ်။

နောက်ပြီး လူတွေရဲ့ အာရုံစူးစိုက်မှုကိုလဲ အလျင်မြန်ဆုံးနည်းနဲ့ ရရှိလာပြီး Forrester Report အရ ဝန်ထမ်းတွေဟာဆိုရင် စာတစ်ခုဖတ်ဖို့ထက် Video တစ်ခုကြည့်ဖို့ကို ၇၅% လောက်ပိုပြီး သဘောကျလာကြပါတယ်။

ဒါကြောင့်လဲ Video အသားပေး Social Media Platform တွေဖြစ်တဲ့ Youtube, Snapchat, Instagram, Tiktok တို့ကို လူကြိုက်များလာကြတာဖြစ်ပါတယ်။

ဘာကြောင့် Video တွေကို လူကြိုက်များလာကြပြီး ပညာရပ်အသစ်တွေ လေ့လာဖို့အတွက် အ‌ကောင်းဆုံး နည်းလမ်းတစ်ခု ဖြစ်နေရတာလဲ?

အာရုံတွေကို ပေါင်းစပ်ပေးထားတယ်။

ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ဦးနှောက်မှာ အမြင်အာရုံကလာတဲ့ သတင်းအချက်အလက်တွေအတွက် အစိတ်အပိုင်းတွေအများကြီးရှိတဲ့အတွက် အမြင်အာရုံတွေကို တခြား အာရုံတွေထက် အရင်ဆုံး တုံ့ပြန်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် Video တွေနဲ့ဆိုရင် ကျွန်တော်တို့ဟာ သတင်းအချက်အလက်တွေကို အလျင်မြန်ဆုံး ရယူနိုင်ပါတယ်။

အားစိုက်ထုတ်စရာမလိုဘဲ အာရုံစိုက်နိုင်တယ်။

၁၀ မိနစ်စာ စာတစ်ပုဒ်ဖတ်တာနဲ့ Video တစ်ခုကြည့်ရတာ ဘယ်အလုပ်က ပိုပြီး ပင်ပန်းမယ်ထင်ပါသလဲ?

ဟုတ်ပါတယ်။ စာဖတ်ရတာ ပိုပြီး အာရုံစိုက်ရ၊ ပိုပြီး အားစိုက်ထုတ်ရပါတယ်။

Video မှာဆိုရင် Infotainment (Information + Entertainment) နှစ်ခုစလုံးပါတဲ့အပြင် ‌ရုပ်‌ရော၊ အသံပါပါတဲ့အတွက် အမြဲတမ်း အာရုံစိုက်နေစရာမလိုဘဲ လူတော်တော်များများအတွက် ပိုပြီး နားလည်လွယ်၊ သဘောပေါက်လွယ်ကြပါတယ်။

ပိုပြီးကောင်းစွာ ပုံဖော်ပြနိုင်တယ်။

ကိုယ့်ရဲ့ အိုင်ဒီယာ၊ အယူအဆတွေကို စာနဲ့ ရေးပြနေတာထက် ပုံလေးတစ်ပုံ ဆွဲပြလိုက်တာက ပိုပြီး မြင်သာစေပါတယ်။ ဒီလိုပုံလေးတွေကို ဆက်ပြီး လှုပ်ရှားနေတဲ့ ပုံရိပ်တွေအဖြစ် ပုံဖော်နိုင်မယ်ဆိုရင် ကြည့်တဲ့သူတိုင်းကို နားလည်လွယ်စေပါလိမ့်မယ်။ ဒါကြောင့် အဆင့်မြင့်နည်းပညာတွေကို သင်ကြားလေ့လာတဲ့အခါ၊ အလုပ်လုပ်ပုံတွေကို ရှင်းပြတဲ့အခါ Video တွေက အရှင်းလင်းဆုံး ပုံဖော်နိုင်တဲ့ ကိရိယာတွေ ဖြစ်လာပါတယ်။

ကိုယ်နားမလည်တဲ့ အပိုင်းတွေကို ပြန်ပြီး ကြည့်နိုင်တာ၊ အချိန်ကုန်သက်သာစေတာ ဒါတွေကို Video တွေကို အသုံးပြုလာခြင်းရဲ့ အကျိုးကျေးဇူးတွေပါပဲ။

ဒါပေမဲ့လဲ ကျွန်‌တော်တို့ တစ်ခုခုကို လေ့လာတဲ့အခါ နားလည်မှုအပိုင်းနဲ့ မှတ်မိမှုအပိုင်းဆိုပြီး ရှိပါတယ်။ နက်နက်နဲနဲ စဥ်းစားတွေးခေါ်ပြီးမှ နားလည်နိုင်မယ့် အပိုင်းတွေမှာဆိုရင်တော့ Video တွေကို ထပ်ခါတလဲလဲ ကြည့်နေရုံနဲ့ မလုံလောက်ပါဘူး။ ကျွန်တော်တို့ဟာ စာဖတ်ခြင်းကို မဖြစ်မနေ အသုံးပြုရပါသေးတယ်။

နောက်ပြီး လူတစ်ယောက်နဲ့ တစ်ယောက်ဟာလဲ မတူတဲ့အတွက် တချို့က စာဖတ်ရင် ပိုပြီး နားလည်၊ ပိုပြီး မှတ်မိလွယ်သလို၊ တချို့က အကြားအာရုံနဲ့ပါ မှတ်လို့ရတဲ့ Video တွေကို ပိုပြီး အားသန်တာ အမှန်ပါပဲ။

Dream Lab မှာဆိုရင်လဲ စာအုပ်အနှစ်ချုပ်တွေကို Text Format နဲ့သာမကဘဲ Video Summary တွေအနေနဲ့ပါ ကြည့်ရှုနိုင်အောင် စီစဥ်ပေးနေပါတယ်။ ဒါကြောင့် စာဖတ်ဖို့ကို အချိန်မပေး၊ အာရုံမစိုက်နိုင်သူတွေအတွက် Video လေးဖွင့်ထားပြီး ထိုင်ကြည့်နေရုံနဲ့ စာအုပ်တစ်အုပ်က ပေးချင်တဲ့ အဓိက Message ကို သိနိုင်မှာလဲ ဖြစ်ပါတယ်။

Dream Labers တို့ရော စာဖတ်ရတာနဲ့ Video ကြည့်ရတာ ဘယ်အရာကို ပိုပြီး သဘောကျပါသလဲ?

Dream Lab

စွန့်ဦးတီထွင်တစ်ယောက်အတွက် Personal Development က မရှိမဖြစ် လိုအပ်တယ်ဆိုတာ ကျွန်တော်တို့ အားလုံး သိပြီးကြမှာပါ။

ဒါဆို စွန့်ဦးတီထွင်တစ်ယောက် ဖြစ်‌အောင် ကြိုးစားခြင်းကရော ကိုယ့်ကိုယ်ကို တိုးတက်ဖို့အတွက် အကောင်းဆုံး နည်းလမ်းဖြစ်နေနိုင်မလား?

တိုးတက်မှု ဘယ်ကလာလဲဆိုရင် ကိုယ့်မှာ ရှိနေပြီးသား အရာတွေကနေ တွန်းထွက်ပြီး တစ်စုံတစ်ခုမှာ အားစိုက်ထုတ်လိုက်တာကနေ လာပါတယ်။ ကန့်သတ်ချက်တွေ လုပ်နိုင်စွမ်းတွေရဲ့ အစွန်းတစ်ဖက်ကို ကျော်လွန်အောင် သွားကြည့်တာကနေ လာပါတယ်။

တိုးတက်မှုဆိုတဲ့ နေရာမှာ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အကောင်းဆုံး Version ကို ရရှိဖို့အတွက် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပြင်ဆင်မှုတွေနဲ့ ရည်မှန်းချက် ရောက်ရှိဖို့ လိုအပ်တဲ့ စွမ်းရည်တွေ စုဆောင်းရတာ ပါဝင်ပါတယ်။

ဒီလိုမျိုး တိုးတက်မှုတွေကို လုပ်ဆောင်နိုင်ဖို့အတွက် နည်းလမ်းတွေ အများကြီး ရှိပါတယ်။

စာအုပ်တွေဖတ်တာ၊ သင်တန်းတွေတက်တာ၊ ကိုယ်တိုင် လေ့ကျင့်ယူတာ စသဖြင့်ပေါ့။ ကျွန်တော်တို့ သတိမထားမိတာ တစ်ခုက စွန့်ဦးတီထွင်လုပ်ငန်း တည်ထောင်တာ၊ စွန့်ဦးတီထွင်တစ်ယောက် ဖြစ်အောင် ကြိုးစားတာကလဲ ကိုယ့်ကိုယ်ကို တိုးတက်မှု ( Personal Development)အတွက် အကောင်းဆုံး နည်းလမ်းတစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။

ပြဿနာတွေ

စွန့်ဦးတီထွင်တစ်‌ယောက်အတွက် ပြဿနာတွေကို ‌ရှောင်ပြေးလို့မရပါဘူး။ ကိုယ့်ရဲ့နောက်မှာ နံရံပဲ ရှိပါတယ်။ နောက်ကို ထပ်ပြီးဆုတ်လို့မရပါဘူး။ ပြဿနာတစ်ခုက အဖြေကို လိုတယ်ဆိုရင် အဖြေကို ရအောင် ရှာရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီလိုမျိုး ပြဿနာတွေကို ဖြေရှင်းနိုင်ခြင်းက နေ့စဥ်ဘဝမှာ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယုံကြည်မှုကို တည်ဆောက်ပေးနိုင်ရုံသာမကပဲ ပိုပြီးတော့ ကြီးမားခက်ခဲတဲ့ စိန်ခေါ်မှုတွေကို လက်ခံနိုင်မယ့် ယုံကြည်မှု ခွန်အားကိုလဲ ပေးပါတယ်။ တဖြည်းဖြည်းနဲ့ လှေကားထစ်လို တိုးတက်လာပါလိမ့်မယ်။

လွတ်လပ်မှု

နောက်တစ်ခုကတော့ လွတ်လပ်မှုပါ။ စွန့်ဦးတီထွင် အများစုကို လက်ရှိအလုပ်ကနေထွက်ပြီး စွန့်ဦးတီထွင်တစ်ယောက်ဖြစ်စေခဲ့တဲ့ အဓိက အချက်တစ်ချက်လဲ ဖြစ်ပါတယ်။

ကိုယ့်ရဲ့ လက်ရှိအလုပ်က လွတ်လပ်မှု အတော်အသင့်ရပြီး ကိုယ့်ကိုယ်ကိုလဲ တိုးတက်အောင် လုပ်နိုင်နေတယ်ဆိုပေမဲ့ တခြားတစ်ယောက်က လုပ်ဖို့ပြောထားတဲ့ အလုပ်တွေ တန်းစီနေတာမျိုးကတော့ ရှိနေဦးမှာပါပဲ။ စွန့်ဦးတီထွင်တစ်ယောက်ဟာ ကိုယ့်ကိုယ်ကို တိုးတက်အောင် အလွတ်လပ်ဆုံး ကိုယ့်ဘဝကိုယ် ဖန်တီးနိုင်ပါတယ်။

စွမ်းရည်တွေ

နောက်ဆုံးတစ်ခုကတော့ ခုနကပြောခဲ့တဲ့ စွမ်းရည်တွေပါ။ စွန့်ဦးတီထွင်နယ်ပယ်ကို ‌ရောက်လာပြီဆိုတာနဲ့ ရှိသမျှ Skill တိုင်းကို သိထားဖို့လိုပြီး ဗဟုသုတ အသိပညာအနေနဲ့လဲ အတော်အသင့်ရှိရတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

Accounting, Marketing, Finance, Leadership စတဲ့ လုပ်ငန်းခွင် နယ်ပယ်တွေ အကုန်လုံးမှာ ကျွမ်းကျင်အဆင့် ရှိနေမှ ဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။ ဒါမျိုးက သင်ရုံနဲ့ တတ်တဲ့ ပညာတွေလဲ မဟုတ်ပါဘူး။ ကိုယ်တိုင်လုပ်ကြည့်မှသာ သိလာတာမျိုးတွေပါ။

ကြိုတင်ပြင်ဆင်ထားပါ။

စွန့်ဦးတီထွင်တစ်ယောက် ဖြစ်အောင် ကြိုးစားခြင်းက လွယ်ကူတာတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ အရှုံးပေးချင်တဲ့ အချိန်တွေ၊ အဖြေကို ရှာမရတဲ့အတွက် စိတ်ဓာတ်ကျတဲ့ အချိန်တွေ ကြုံလာရပါလိမ့်မယ်။

ဒါပေမဲ့ သင့်မှာသာ မှန်ကန်တဲ့ စိတ်နေစိတ်ထားရှိပြီး ကမ္ဘာကြီးတစ်ခုလုံးစာလောက် ဖိအားတွေ များနေရင်တောင်မှ ကိုယ့်ကိုယ်ကို တွန်းအားပေးပြီး ကြိုးစားနိုင်မယ်ဆိုရင် Self-confidence ကနေ Self-esteem၊ ဒီကနေ Self-discipline အထိ တစ်ခုပြီး တစ်ခု တိုးတက်လာမှာ အမှန်ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလိုနည်းနဲ့ ကိုယ့်ရဲ့ အကောင်းဆုံး Version ကို ရရှိနိုင်ပါလိမ့်မယ်။

Dream Lab

စစ်မှန်တဲ့ ပညာမှာ အတွင်းကျကျ နက်နက်ရှိုင်းရှိုင်း နားလည်ခြင်းက အရေးကြီးပါတယ်။ သတင်းအချက်အလက်တွေကို မှတ်သားထားရုံတင် မဟုတ်ပါဘူး။

‌အောင်မြင်နေတဲ့ High Performer တွေအနေနဲ့ တခြားသူတွေထက် ခေါင်းတစ်လုံးသာနေရခြင်း အကြောင်းအရင်းကတော့

သူတို့က သတင်းအချက်အလက်တွေ၊ ပညာတွေကို အပေါ်ယံနားလည်ရုံတင် မဟုတ်ဘဲ အတွင်းကျကျ အဓိပ္ပါယ်ကို နက်နက်ရှိုင်းရှိုင်း သဘောပေါက် နားလည်တတ်လို့ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒါ့အပြင် သူတို့ရဲ့ Mindset ကြောင့် လေ့လာထားသမျှတွေကို သုံးပြီး ပြဿနာတွေကို ဖြေရှင်းနိုင်တာ၊ အိုင်ဒီယာအသစ်တွေကို ဖန်တီးနိုင်တာမျိုးတွေကိုလဲ ပြုလုပ်နိုင်ကြလို့ဖြစ်ပါတယ်။

သူတို့လေ့လာထားတဲ့ အသိပညာတွေကို အခြေခံအုတ်မြစ်အဖြစ် ဆောင်ရွက်ပြီး လုပ်ဆောင်ဖို့ လိုအပ်တဲ့အရာတွေကို အလွယ်တကူ လုပ်ဆောင်နိုင်စေပါတယ်။ ဒါကလဲ အတွင်းကျကျ လေ့လာထားလို့ နက်နက်ရှိုင်းရှိုင်း နားလည်ထားလို့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီလိုမျိုး အသိပညာအုတ်မြစ်ကို တည်ဆောက်တယ်ဆိုတာ High Performer တွေပဲ လုပ်နိုင်တာ မဟုတ်ပါဘူး။ ကျွန်တော်တို့ ကိုယ်တိုင်လဲ လေ့ကျင့်ပြီး လုပ်ဆောင်နိုင်ပါတယ်။

ဒီလို လုပ်ဆောင်ဖို့ဆိုရင် အရေးကြီးတာက ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် သိဖို့ပါပဲ။ Self-Awareness က အရေးကြီးပါတယ်၊ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ်မှ အတွင်းကျကျမသိရင် အသိပညာတွေကို နက်နက်ရှိုင်းရှိုင်းလေ့လာနိုင်ဖို့ မလွယ်ပါဘူး။

ဒါကြောင့် ကိုယ် အားနည်းတဲ့ နေရာတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် ရိုးသားပါ။ သိအောင်လုပ်ပါ။ ဒီနယ်ပယ်တွေမှာ အခြေခံတွေကစပြီး အားဖြည့်ပါ။

ကားတစ်စီးကို မပြင်တတ်ခင်မှာ ကားကို အရင်ဆုံး‌ မောင်းတတ်ဖို့လိုပါတယ်။ ဘယ်လိုအလုပ်လုပ်လဲ ဆိုတာမသိရင် ပြင်ဆင်နိုင်စွမ်းမရှိပါဘူး။

အကယ်၍သာ Deep Understanding ကို သေချာလုပ်နိုင်ရင် လက်တွေ့အသုံးချနိုင်စွမ်းကလဲ တိုးတက်လာပါလိမ့်မယ်။

ဒါကြောင့် အခုခေတ်မှာ ကလေးတွေကို အချက်အလက်တွေကိုပဲ အသားပေးတဲ့ Factual Understanding ထက် နားလည်သဘောပေါက်မှုကို အလေးပေးတဲ့ Deeper Learning ကို ပိုပြီး အာရုံစိုက်လာကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။

အကြောင်းအရာတွေ အများကြီးကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် သိထားတာက ကောင်းပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ နက်နက်ရှိုင်းရှိုင်း အားစိုက်ထုတ်ပြီး လေ့လာထားတဲ့ အရာတစ်ခုက ခက်ခဲ ရှုပ်ထွေးတဲ့ အခြေအနေမျိုးတွေမှာ ကူညီနိုင်ပါလိမ့်မယ်။

Dream Lab

မေးခွန်းတွေဟာ ဆန်းသစ်ပြောင်းလဲခြင်းရဲ့ စမှတ်ဖြစ်တယ်။

မေးခွန်းတွေမေးတယ်ဆိုတာ ပိုပြီးတော့ တိုးတက်လာစေဖို့အတွက် အရေးအကြီးဆုံး အချက်တစ်ချက်ဖြစ်ပါတယ်။ ဆန်းသစ်ပြောင်းလဲခြင်း (Innovation) ကလဲ မေးခွန်းတွေမေးခြင်း၊ သိချင်စိတ်ရှိခြင်းကနေ စတင်ပါတယ်။

မေးခွန်းတွေ မေးတယ်ဆိုတာ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်နဲ့ အသိစိတ်ရဲ့ အကန့်အသတ်တွေကို တွန်းအားပေးတဲ့ နည်းလမ်းတစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။

ဒါကြောင့်လဲ အရာရာကို မေးခွန်း ဆက်တိုက်ထုတ်ခြင်းအားဖြင့် သိချင်စိတ်ရှိတဲ့ အမြင်ကျယ်တဲ့ စိတ်ကို ပျိုးထောင်ဖို့ အ‌ရေးကြီးတာ ဖြစ်ပါတယ်။

သိချင်စိတ်ပြင်းပြတာဟာ High Performer တွေ၊ ‌အောင်မြင်တဲ့သူတွေရဲ့ အလေ့အကျင့်တစ်ခုလဲ ဖြစ်ပါတယ်။ သူတို့အနေနဲ့ နားမလည်တဲ့ အရာကို မေးဖို့ ဝန်မလေးသလို ကိုယ့်ကို လာမေးတဲ့ မေးခွန်းတိုင်းအတွက်လဲ ရှင်းလင်းပြတ်သားတဲ့ အဖြေတွေ ပြန်ပေးလေ့ ရှိကြပါတယ်။

ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် သိမှု Self-Awareness အတွက်လဲ ကိုယ့်ကိုယ်ကို မေးခွန်းတွေ ပြန်မေးဖို့လိုပါတယ်။ ကိုယ်ကိုယ်ကိုယ် ရှင်းလင်းပြတ်သားစွာနဲ့ နက်နက်ရှိုင်းရှိုင်းသိမှ ပညာရပ်အသစ်တွေကို သင်ကြားလေ့လာဖို့အတွက် ဖြစ်နိုင်မှာပါ။

တစ်စုံတစ်ခုကို လေ့လာတဲ့အခါမှာလဲ Deep Understanding ဖြစ်ဖို့ဆိုရင် မေးခွန်းတွေကို ဆက်တိုက်မေးနေဖို့၊ ရှင်းလင်းပြတ်သားမှုတွေကို ရှာဖွေဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ မေးခွန်းတွေကို ဒီတိုင်းမေးနေလို့တော့ မရပါဘူး။ မှန်ကန်တဲ့ မေးခွန်းတွေ ဖြစ်ဖို့လဲ လိုအပ်ပါသေးတယ်။

မေးခွန်းမေးတဲ့နေရာမှာ ယူဆချက်တွေကို ကျိုး‌ကြောင်းဆီလျော်မှုရှိမရှိ ဆန်းစစ်တဲ့မေးခွန်းတွေ၊ ယုတ္တိရှိမရှိ ပိုင်းခြားစစ်ဆေးတဲ့ မေးခွန်းတွေနဲ့ မသိသေးတဲ့ အရာတွေကို စူးစမ်းရှာဖွေတဲ့‌ မေးခွန်းတွေလိုမျိုး အမြော်အမြင်ရှိတဲ့ မေးခွန်းတွေကိုသာ မေးသင့်ပါတယ်။

တစ်စုံတစ်ခုရဲ့ အနှစ်သာရကို သိအောင်အထိ မေးခွန်းတွေ မေးခြင်းကို လေ့ကျင့်သင့်ပြီး အဖြေတွေအတွက် တွန်းအားပေးတဲ့ Mindset ကိုလဲ ပျိုး‌ထောင်သင့်ပါတယ်။

တခြား Skill တွေလိုပဲ မေးခွန်းမေးတတ်တဲ့ အကျင့်ကိုလဲ ပျိုးထောင်ဖို့အတွက် အချိန်ပေးဖို့လိုပါတယ်။

အလုပ်လုပ်နေတဲ့အချိန်၊ စာဖတ်တဲ့အချိန်၊ တခြား Activity တွေ လုပ်နေတဲ့အချိန်မျိုးမှာ ကိုယ်နဲ့ သက်ဆိုင်နေတဲ့ အရာအားလုံးအတွက် မေးခွန်းတွေကို ဆက်တိုက်မေးနေသင့်ပါတယ်။

နောက်ပြီး သေသေချာချာ မသိသေးတဲ့အရာအတွက်လဲ ရှင်းလင်းပြတ်သားမှုကို ရှာဖွေဖို့အတွက် မကြောက်ပါနဲ့။

ဒါကြောင့် ကိုယ်ကိုယ်ကိုယ် ဆန်းသစ်ပြောင်းလဲဖို့အတွက် ကိုယ့်ရဲ့ အတွေးအခေါ်တွေကို ဆန်းသစ်ပြောင်းလဲဖို့အတွက် မေးခွန်းတွေမေးဖို့ ရှင်းလင်းပြတ်သားမှုကို ရှာဖွေဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။

Dream Lab

ကျွန်တော်တို့ရဲ့နေ့စဉ်သွားလာလှုပ်ရှားမှုတွေ၊ လေ့လာသင်ယူမှုတွေကအစ နှလုံးခုန်နှုန်း၊အသက်ရှုနှုန်းတွေအထိကို ဦးနှောက်က ထိန်းချုပ်ပေးထားတာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ပြဿနာဖြေရှင်းတာ၊ စဉ်းစားတွေးတောတာ၊ သင်ယူမှတ်သားတာတွေအတွက်ဦးနှောက်ကမရှိမဖြစ်လိုအပ်ပြီး လူ့ခန္ဓာကိုယ်မှာ အရှုပ်ထွေးဆုံးနဲ့ အလုပ်အများဆုံးအစိတ်အပိုင်းလည်းဖြစ်ပါတယ်။

ဦးနှောက်ရဲ့ကျန်းမာရေးကလည်း ကျွန်တော်တို့နေ့စဉ်စားသောက်တဲ့အရာတွေပေါ်မှာ မူတည်နေပါတယ်။ ဦးနှောက်ကိုအကျိုးပြုတဲ့ အစားအစာတွေစားရင်တော့ ဦးနှောက်ရဲ့စွမ်းဆောင်ရည်နဲ့ မှတ်ဉာဏ်ကောင်းလာမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း ဦးနှောက်ကို ဆိုးကျိုးဖြစ်‌စေတဲ့အစားအစာတွေဆိုရင်တော့ မှတ်ဉာဏ်ချို့ယွင်းခြင်း နဲ့စိတ်မကြည်မလင်ဖြစ်ခြင်းတို့ကို ကြုံတွေ့ရနိုင်ပါတယ်။

ဒါ့ကြောင့် ဒီနေ့မှာတော့ ဦးနှောက်ကို ဆိုးကျိုးဖြစ်စေတဲ့ အစားအစာတွေကို ပြောပြပေးချင်ပါတယ်။

(၁) သကြားဓာတ်ပါဝင်မှုများတဲ့အချိုရည်များ

ဆိုဒါ(Soda), အားဖြည့်အချိုရည်တွေနဲ့ သစ်သီးဖျော်ရည် စတာတွေအားလုံးမှာ သကြားဓာတ်ပါဝင်မှုများပြားပါတယ်။ သကြားဓာတ်ပါဝင်မှုများတဲ့အချိုရည်တွေက သောက်ပါများရင် ဗိုက်မှာအဆီတွေစုလာတတ်ပြီး အမျိုးအစား(၂)ဆီးချိုနဲ့နှလုံးရောဂါတွေဖြစ်စေတဲ့အပြင် ဦးနှောက်အတွက်ဆိုးကျိုးတွေပေးနိုင်ပါတယ်။ အမျိုးအစား(၂)ဆီးချိုက အယ်ဇိုင်းမာရောဂါဖြစ်နိုင်ချေကို မြင့်စေပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ဆီချိုမရှိသူတွေတောင် သွေးတွင်းသကြားဓာတ်များလာရင် မကြာခဏသတိမေ့ပြီး မှတ်ဉာဏ်ချို့ယွင်းမှုတွေဖြစ်ပေါ်စေနိုင်ပါတယ်။

အချိုရည်တွေမှာပါဝင်တဲ့သကြားဓာတ်ကို ဖရက်စ်တို့စ်(fructose) ၅၅% ၊ ဂလူးကိုစ်(glucose) ၄၅% နဲ့ဖွဲ့စည်းထားတာပါ။ ဖရက်စ်တို့စ်(fructose)စားသုံးမှုများတဲ့အခါမှာ အဝလွန်ခြင်း၊ သွေးတိုးအဆီများခြင်း နဲ့ ဆီးချိုရောဂါတွေဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ဦးနှောက်တွင်းမှာရှိတဲ့အာရုံကြောဆဲလ် (Neurons)တွေဖြစ်ပေါ်မှုကို ဟန့်တားနိုင်တဲ့အတွက် မှတ်ဉာဏ်ချို့ယွင်းခြင်း၊ သင်ယူနိုင်စွမ်းလျော့ကျခြင်းတို့ဖြစ်စေပြီး ဦးနှောက်စွမ်းရည်ကိုလျော့ကျစေပါတယ်။

(၂) Refined carbohydrates

Refined carbohydrates တွေထဲမှာ သကြား၊ ဂျုံ စတာတွေပါဝင်ပါတယ်။ အဲဒီအစားအစာတွေမှာ သကြားဓာတ်ပါဝင်မှုအညွှန်းကိန်း(Glycemic index) မြင့်ပါတယ်။ ဆိုလိုတာက အဲဒီအစားအစာတွေကိုစားလိုက်ရင် ခဏအတွင်းအစာကြေပြီး သွေးတွင်းသကြားဓာတ်နဲ့အင်ဆူလင်(insulin) ပမာဏတို့ ရုတ်တရက်မြင့်တက်လာစေမှာဖြစ်ပါတယ်။

သကြားဓာတ်ညွှန်းကိန်းမြင့်တဲ့အစားအစာတွေက ကျွန်တော်တို့ရဲ့မှတ်ဉာဏ်တွေသိမ်းဆည်းထားတဲ့ ဦးနှောက်ရဲ့ Hippocampus အပိုင်းကို ရောင်ရမ်းစေတဲ့အတွက် မှတ်ဉာဏ်ထိခိုက်တာတွေဖြစ်လာစေပါတယ်။ ဦးနှောက်ရောင်ရမ်းတာက မှတ်ဉာဏ်ချို့ယွင်းခြင်းနဲ့ အယ်ဇိုင်းမားရောဂါတွေဖြစ်စေတဲ့အကြောင်းရင်း တစ်ခုပဲဖြစ်ပါတယ်။

(၃) ပြုပြင်ထားတဲ့အသင့်စား အစားအစာများ

ပြုပြင်ထားတဲ့အစားအစာတွေမှာ အာလူးကြော်၊ သကြားလုံး၊ အသင့်စားခေါက်ဆွဲထုပ်၊ အသင့်စားအစားအစာတွေပါဝင်,ပါတယ်။ အဲဒီအစားအစာတွေမှာ လူတွေကိုဆွဲဆောင်နိုင်ဖို့အတွက် အရသာစုံအောင် ပြုပြင်ထားပြီး အာဟာရဓာတ်ပါဝင်မှုနည်းပါတယ်။ ကိုယ်အလေးချိန်တက်စေပြီး ဦးနှောက်နဲ့မှတ်ဉာဏ်ကိုလည်း ဆိုးကျိုးဖြစ်စေပါတယ်။

အသင့်စား အစားအစာတွေရဲ့ နောက်ထပ်သက်ရောက်မှုတစ်ခုကတော့ BNDF ဆိုတဲ့မော်လီကျူး (Molecules) တွေကို လျော့နည်းစေခြင်းပဲဖြစ်ပါတယ်။ BNDF မော်လီကျူးတွေဟာ သင်ယူခြင်း၊ အာရုံကြောအသစ်များဖြစ်ပေါ်ခြင်းနဲ့ ရေရှည်မှတ်ဉာဏ်ထိန်းသိမ်းခြင်းတို့အတွက် အရေးပါတဲ့အတွက် အဆိုပါမော်လီကျူးတွေလျော့နည်းတာက ဦးနှောက်စွမ်းဆောင်ရည်ကိုထိခိုက်စေပါတယ်။

ဒါကြောင့် ပြုပြင်ထားတဲ့အစားအစာတွေစားမယ့်အစား သန့်ရှင်းလတ်ဆတ်တဲ့ ဟင်းသီးဟင်းရွက်၊ အသီးအနှံတွေ၊ အသားငါးတွေကို ပိုပြီးစားသုံးသင့်ပါတယ်။

(၄) အယ်လ်ကိုဟော(Alcohol)

အရက်ကို ပမာဏနည်းနည်းလောက်သောက်တာက အဆင်ပြေနိုင်ပေမယ့် အလွန်အကျွံသောက်မယ်ဆိုရင်တော့ ဦးနှောက်ကိုထိခိုက်နိုင်တဲ့အပြင် ကျန်းမာရေးကိုလည်းဆိုးရွားစေပါတယ်။ အရက်ကို ကာလရှည်အလွန်အကျွံသောက်ရင် ဦးနှောက်အရွယ်အစားကျုံ့သွားနိုင်တယ်၊ ဇီဝဖြစ်စဉ်တွေကို ပြောင်းလဲစေပြီး Neurotransmitter တွေကိုလည်း ထိခိုက်ပျက်စီးစေပါတယ်။ အရက်ရဲ့နောက်ထပ်သက်ရောက်မှုတစ်ခုက အိပ်စက်ခြင်းကိုအနှောင့်အယှက်ပေးတဲ့အတွက် ‌အိပ်ရေးမဝပဲ ရေရှည်မှာ အာရုံကြောတွေထိခိုက်လာ‌ေစပါတယ်။ ဒါ့အပြင် မှတ်ဉာဏ်ထိခိုက်ခြင်းနဲ့ အမြင်အာရုံချို့ယွင်းခြင်း စတာတွေလည်းဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။

(၅) ပုံပြောင်းဆီများသော အစားအစာများ

ပုံပြောင်းဆီဟာ မပြည့်ဝဆီအမျိုးအစားဖြစ်ပြီး ဦးနှောက်ကို ဆိုးကျိုးဖြစ်စေပါတယ်။ ပုံပြောင်းဆီကို အသား၊ နို့ထွက်ပစ္စည်း စတဲ့တိရစ္ဆာန်များမှ ရရှိတဲ့ စားသောက်ဖွယ်ရာများမှာ သဘာဝအလျောက် တွေ့ရှိရပါတယ်။ ဒါပေမယ့် သူတို့မှာ ပြဿနာသိပ်မရှိပါဘူး။ စက်ရုံများကနေ ထုတ်လုပ်လိုက်တဲ့ ပုံပြောင်းဆီ(ဟင်းသီးဟင်းရွက်ဆီ) တွေမှာတော့ ဦးနှောက်ပိုင်းဆိုင်ရာ စွမ်းဆောင်ရည်တွေကို ထိခိုက်စေတဲ့အာနိသင်တွေ ရှိနေပါတယ်။

သရေစာ‌တွေ၊ အသင့်စားအစားအစာတွေနဲ့ ထုပ်ပိုးထားတဲ့မုန့်တွေအများစုက ပုံပြောင်းဆီတွေနဲ့လုပ်ထားတာပါ။ ပုံပြောင်းဆီစားတာများရင် ဦးနှောက်ကိုထိခိုက်စေပြီး မှတ်ဉာဏ်ချို့ယွင်းခြင်းနဲ့ အယ်လ်ဇိုင်းမားရောဂါတွေဖြစ်နိုင်ချေကို မြင့်တက်စေပါတယ်။

ဒီနေ့ပြောပြပေးသွားတဲ့ ဦးနှောက်ကိုဆိုးကျိုးပေးတဲ့ အစားအစာတွေကို တတ်နိုင်သလောက်ရှောင်ကျဉ်ပြီး မိတ်ဆွေတို့ရဲ့ ဦးနှောက်ကို ဂရုစိုက်ကြဖို့တိုက်တွန်းလိုက်ပါတယ်။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

နေ့လည်ခင်းအချိန်ကိုရောက်ရင် ကျွန်တော်တို့အားလုံးကြုံတွေ့ရတာက အိပ်ချင်စိတ်ပေါ်ပေါက်လာတာပါပဲ။ တစ်ချို့ကလည်း ထမင်းစားပြီး သွေးလေးလာလို့ အိပ်ချင်တာလို့ ပြောကြပါတယ်။ ဘယ်လိုကြောင့်ပဲအိပ်ချင်လာပါစေ နေ့လည်ခင်းမှာ တရေးအိပ်တာက ကောင်းကျိုးတွေကိုပေးစွမ်းနိုင်ပါတယ်။

နေ့လည်ခင်းမှာ တရေးအိပ်ရင်

(၁) ခွန်အားပြည့်စေတယ်။

မနက်အိပ်ရာထချိန်ကစလို့ အလုပ်တွေလုပ်ရတဲ့အတွက် နေ့လည်ရောက်ရင် ခန္ဓာကိုယ်က အနည်းငယ်ပင်ပန်းနွမ်းနယ်နေပါပြီ။ နေ့လည်ခင်းမှာ မိနစ်(၂၀) လောက် အိပ်စက်တာက ပင်ပန်းနေတဲ့ခန္ဓာကိုယ်ကို အားပြန်လည်ဖြည့်ပေးရာရောက်ပါတယ်။

(၂) မှတ်ဉာဏ်ပိုကောင်းစေတယ်။

ခန္ဓာကိုယ်ပင်ပန်းနေတဲ့အခါမှာ ဦးနှောက်ကလည်း အလုပ်ကောင်းကောင်းမလုပ်နိုင်တော့ပါဘူး။ လေ့လာမှူတွေအရ နေ့လည်တရေးအိပ်စက်တာက ဦးနှောက်ကို အနားပေးသလိုဖြစ်တဲ့အတွက် မှတ်ဉာဏ်ကိုပါ ပိုကောင်းစေပါတယ်။

(၃) စိတ်ခံစားမှုကောင်းစေတယ်။

နေ့လည်ရောက်ရင် ပင်ပန်းပြီး ထုံထိုင်းသလိုဖြစ်လာတာ ပုံမှန်ပါပဲ။ အဲ့လိုဖြစ်ပြီဆိုရင် စိတ်ခံစားချက်ကလည်း ဘယ်လိုမှမကောင်းမွန်နိုင်တော့ပါဘူး။ နေ့လည်မှာ အိပ်စက်တာက စိတ်ခံစားချက်တွေကိုကောင်းမွန်စေပြီး အာရုံစူးစိုက်နိုင်စွမ်းလည်း တိုးတက်လာမှာပါ။

(၄) တီထွင်ဖန်တီးနိုင်စွမ်းအားပိုကောင်းစေတယ်။

နေ့လည်မှာ တရေးအိပ်တာက ခန္ဓာကိုယ်ကိုရော ဦးနှောက်ကိုပါ အနားပေးပြီး အားပြန်ဖြည့်ပေးတာပါပဲ။ အဲဒီအခါမှာ ကျွန်တော်တို့အနေနဲ့ အလုပ်တွေကို တီထွင်ဖန်တီးနိုင်စွမ်းအပြည့် အားအင်အပြည့်နဲ့ လုပ်ဆောင်နိုင်စေမှာပါ။

နောက်ထပ် နေ့လည်ခင်းတရေးအိပ်တတ်တဲ့သူတွေအတွက် နည်းလမ်းလေးတစ်ခုပြောပြပေးချင်ပါတယ်။ အဲဒါကတော့ နေ့လည်တရေးမအိပ်ခင်မှာ ကော်ဖီတစ်ခွင်သောက်ပြီး မိနစ်(၂၀-၃၀) လောက် အိပ်ဖို့ပါ။ ကော်ဖီမှာပါတဲ့ ကဖိန်းဓာတ်က ခန္ဓာကိုယ်မှာ အစွမ်းပြဖို့ဆိုရင် မိနစ်(၂၀) လောက်လိုအပ်ပါတယ်။ အဲဒီအချိန်တွင်းမှာ အိပ်လိုက်ပြီး နိုးလာတဲ့အခါမှာ ကဖိန်းဓာတ်အစွမ်းနဲ့ အလုပိတွေကို အရင်ကထက်(၂)ဆလောက် ပိုလုပ်နိုင်စေမှာပါ။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

သီချင်းတွေ၊ ဂီတသံစဉ်တွေကို နားထောင်တာက လူရဲ့စိတ်ကို ရွှင်လန်းချမ်းမြေ့စေတယ်ဆိုတာ သိကြမှာပါ။ ဒါပေမယ့် ဂီတသံစဉ်တွေက ကျွန်တော်တို့ရဲ့စိတ်အာရုံကို အကျိုးပြုရုံသာမကပဲ ခန္ဓာကိုယ်နဲ့ ဦးနှောက်ကိုပါ အကျိုးပြုပါတယ်။

ဂီတသံစဉ်တွေကို နားထောင်တဲ့အခါမှာ ဦးနှောက်က Dopamine ဆိုတဲ့ ဟော်မုန်းတစ်မျိုးကို ထုတ်ပေးပါတယ်။ Dopamine က ပျော်ရွှင်မှုကို ဖြစ်ပေါ်စေတဲ့ ဟော်မုန်းတွေထဲက တစ်မျိုးဖြစ်ပြီး စိတ်ကြည်လင်ချမ်းမြေ့ခြင်း/ ရွှင်လန်းတက်ကြွခြင်းကို ဖြစ်စေပါတယ်။ ဒါ့ပြင် သီချင်းသံစဉ်တွေကနေ ထွက်လာတဲ့အသံလှိုင်းတွေက ဦးနှောက်ကို သွားရောက်လှုံဆော်နိုင်ပါသေးတယ်။

သီချင်းနားထောင်တာက တစ်ခါတစ်လေမှာ ဆေးသောက်တာထက်တောင်ပိုပြီး အစွမ်းထက်ပါသေးတယ်။ လေ့လာမှုတွေအရ လူနာတစ်ချို့ကို ခွဲစိတ်ခန်းထဲဝင်ခါနီးမှာ စိုးရိမ်မှုလျော့ကျအောင် ဆေးတိုက်တာထက် သီချင်းနားထောင်ခိုင်းတာက ပိုပြီးထိရောက်မှုရှိတယ်ဆိုတာ တွေ့ရပါတယ်။

ဒါ့ပြင် အတန်းချိန်တစ်ခုနဲ့တစ်ခုကြား ဒါမှမဟုတ် စာလေ့လာပြီး နားနေချိန်မှာ သီချင်း/ဂီတနားထောင်တာက အာရုံစိုက်နိုင်စွမ်းကိုတိုးတက်စေပြီး ပညာသင်ကြားလေ့လာရာမှာ အထောက်အကူပြုတယ်ဆိုတာကို လေ့လာချက်တွေအရ တွေ့ရှိရပါတယ်။

ဒါပေမယ့် တစ်ချို့ကလည်း သီချင်းနားထောင်တာက အလုပ်လုပ်တာ/လေ့လာတာကို အနှောက်အယှက်ဖြစ်စေတယ်လို့ ဆိုကြပြန်ပါတယ်။ သီချင်းသံကြောင့် အာရုံပျံ့လွန့်ပြီး အလုပ်မပြီးတာမျိုးဖြစ်တယ်လို့ ပြောကြပါတယ်။

ဒါကတော့ လူတစ်မျိုးမျိုးနဲ့တစ်မျိုး မတူညီပါဘူး။ တစ်ချို့က တိတ်ဆိတ်ငြိမ်သက်တဲ့နေရာမှာ အလုပ်လုပ်ရတာနှစ်သက်တာရှိမယ်။ တစ်ချို့က ဆူညံနေတဲ့နေရာမှာတောင် ပုံမှန်အတိုင်းအလုပ်လုပ်နိုင်တာလည်းရှိပါတယ်။ တစ်ချို့ကတော့ သီချင်းလေးဖွင့်ထားပြီး အလုပ်လုပ်ရတာ နှစ်သက်တဲ့သူလည်း ရှိကြပါတယ်။

သီချင်းလေးဖွင့်ပြီး အလုပ်လုပ်တတ်တဲ့သူတွေအတွက် သိထားဖို့လိုတဲ့အချက်လေးတွေပြောပြပေးချင်ပါတယ်။

– မြူးကြွတဲ့သံစဉ်ပါတဲ့ သီချင်းမျိုးဖွင့်ပါ။

– အလွမ်းအဆွေးသီချင်းတွေကို အလုပ်လုပ်ချိန်မှာ မဖွင့်သင့်ပါဘူး။

– အာရုံစူးစိုက်ပြီး လုပ်ဖို့လိုအပ်ရင် နားချိန်မှာပဲ သီချင်းဖွင့်ပါ။

– သီချင်းသံအကျယ်ကြီးဖွင့်မယ့်အစား ကိုယ်ကြားလောက်ရုံပဲ ဖွင့်ပါ။

– ကိုယ်နားမလည်တဲ့ဘာသာစကားနဲ့ဆိုတဲ့ သီချင်းမျိုးကိုဖွင့်ပါ( မဟုတ်ရင် လိုက်ဆိုတာနဲ့အလုပ်မပြီးပဲဖြစ်တတ်ပါတယ်)

ကိုယ်အလုပ်လုပ်နေရတဲ့ စိတ်အခြေအနေပေါ်မူတည်ပြီး သီချင်းနားထောင်တာမျိုးလုပ်လို့ရပါတယ် ။ ကိုယ့်ရဲ့ စိတ်အခြေအနေမကောင်းလို့ ဘာမှလုပ်ချင်စိတ်မရှိရင် (စိတ်ညစ်တာ) မြူးကြွတဲ့သီချင်းလေးနားထောင်လိုက်တဲ့အခါမှာ စိတ်ဓာတ်ပြန်တက်ကြွလာပြီး အလုပ်လုပ်ရတာ အဆင်ပြေလာပါလိမ့်မယ်။

တစ်ချို့လူတွေရဲ့အလုပ်က repetitive tasks တွေပဲ ဆက်တိုက်လုပ်ဆောင်နေရတာမျိုးဆို သီချင်းသံစဉ်လေးနဲ့ အလုပ်လုပ်တာက ငြီးငွေ့စရာကောင်းတဲ့အခြေအနေကို ကျော်လွှားနိုင်ပါလိမ့်မယ်။

မိတ်ဆွေတို့ရော အလုပ်လုပ်နေတဲ့အချိန်မှာ သီချင်းနားထောင်ရတာ နှစ်သက်ကြလား?

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

ညဘက်မှာ ကောင်းမွန်စွာအိပ်စက်အနားယူနိုင်တာက လူတစ်ယောက်ရဲ့ တစ်နေ့တာကို အဆင်ပြေပြေ/ ပျော်ပျော်ရွှင်ရွှင်ဖြတ်သန်းနိုင်ဖို့အတွက် အရေးကြီးပါတယ်။ နေ့ဘက်မှာ လုပ်ဆောင်ရတဲ့ တာဝန်တွေ၊ အလုပ်တွေကြောင့် ညရောက်ရင် ကျွန်တော်တို့ရဲ့ဦးနှောက်ဟာ ပင်ပန်းနွမ်းနယ်နေပါတယ်။

ပင်ပန်းနွယ်နယ်နေတဲ့ ဦးနှောက်ဟာ အလုပ်ကောင်းကောင်းလုပ်နိုင်တော့မှာမဟုတ်တော့တဲ့အတွက် ဦးနှောက်ကို အနားပေးဖို့လိုအပ်လာပါတယ်။ ဦးနှောက်ကို အနားပေးဖို့အတွက် အကောင်ဆုံးနည်းလမ်းကတော့ အိပ်ရေးဝဝအိပ်စက်တဲ့နည်းလမ်းပဲဖြစ်ပါတယ်။

အိပ်ရေးဝဝမအိပ်ဘူးဆိုရင် ဦးနှောက်က လုံလောက်တဲ့အနားယူမှုကို မရရှိတဲ့အတွက် နေစဉ်ဘဝမှာ၊အလုပ်မှာ ထိခိုက်မှုတွေရှိလာနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် လူတစ်ချို့မှာ ညဘက်မှာအိပ်ပျော်ရခက်ခဲတဲ့ပြဿနာကြုံနေရတဲအတွက် Dr. Thuta ကနေပြီးတော့ ညဘက်မှာ အလွယ်တကူအိပ်ပျော်နိုင်စေမယ့် နည်းလမ်းလေးတွေကို မျှဝေပေးမှာပဲဖြစ်ပါတယ်။

(၁) ဒီနည်းလမ်းကိုတော့ အမေရိကန်(US)စစ်တပ်ရဲ့ တပ်သားတွေအသုံးပြုတဲ့နည်းလမ်းဖြစ်ပါတယ်။

– အိပ်ရာပေါ်မှာ သက်သောင့်သက်သာလှဲပါ။

– အသက်ကို ပြင်းပြင်းနဲ့ပျော့ပျော့ တစ်လှည့်စီရှူပါ။

– ကိုယ့်ရဲ့မျက်နှာတစ်ဝိုက်မှာရှိတဲ့တင်းနေတဲ့အကြောတွေကိုဖြေလျှော့ပါ၊

– အသက်ကိုပြင်းပြင်းရှုသွင်းပြီး ဖြည်းဖြည်းပြန်ပြီးရှုထုတ်လိုက်ပါ၊ တစ်ချိန်တည်းမှာပဲ တင်း‌နေတဲ့စိတ်တွေ ကြွက်သားတွေကို ခန္ဓာကိုယ်အပေါ်ပိုင်းကနေ အောက်ပိုင်းထိကိုတဖြည်းဖြည်းချင်းစီလျှော့ချလိုက်ပါ၊

– စိတ်ရော၊ ခန္ဓာကိုယ်ရောတင်းနေတဲ့စိတ်တွေမရှိတော့ဘူးဆိုရင် မိမိအတွက်ပျော်စရာကောင်းတဲ့မှတ်ဉာဏ်အချို့ ဒါမှမဟုတ် စိတ်ကူးယဉ်ချင်တဲ့ အရာအချို့ကိုတွေးကြည့်ပါ။(စိတ်ညစ်စရာတွေကိုမတွေးဖို့လိုပါတယ်)

ဒီလိုဆိုရင်ခန္ဓာကိုယ်ရော၊ စိတ်ရောပေါ့ပါးနေပြီး ခဏလေးအတွင်းမှာအိပ်ပျော်သွားမှာပဲဖြစ်ပါတယ်။

(၂) ၄-၇-၈ အသက်ရှူလေ့ကျင့်ခန်းကို အသုံးချပါ။

ပက်လက်လှဲအိပ်ပြီး အပေါ်ကို မျက်နှာမူထားပါ။

အရင်ဆုံး ရှေ့မှာရှိတဲ့အပေါ်သွားနဲ့ အောက်သွားကို တင်းတင်းစေ့ထားပါ၊ လျှာကို အနောက်မှာထားထားပါ

နှုတ်ခမ်းကို နည်းနည်းလေးဟပြီး ပါးစပ်နဲ့ လေအရင်ဆုံးထုတ်ပါ

ပြီးသွားရင် နှုတ်ခမ်းကိုပြန်စေ့ပြီး နှာခေါင်းကနေ လေကို ရှူသွင်းပါ (စိတ်ထဲမှာ ၁ ကနေ ၄အထိ ရေတွက်နေပါ)

ပြီးသွားရင် အသက်ကို အောင့်ထားပါ (စိတ်ထဲမှာ ၁ ကနေ ၇ အထိ ရေတွက်နေပါ)

နှုတ်ခမ်းကို ပြန်ဟပြီး လေသံပါအောင် ပြန်ရှူထုတ်ပါ၊ လျှာကိုတော့ သွားရဲ့အနောက်မှာပဲ ထားထားပါ (ရှူထုတ်နေစဉ် ၁ ကနေ ၈ အထိရေတွက်နေပါ)

အသိစိတ်နဲ့မထိန်းထားပါနဲ့၊ ပုံမှန်အတိုင်း ပေါ့ပေါ့ပါးပါး အသက်ရှူနေရတယ်လို့ပဲ မှတ်ယူထားပါ

တဖြည်းဖြည်းနဲ့ တင်းနေတဲ့ ကြွက်သားတွေ ပြေလျော့ပြီး အိပ်ချင်စိတ်ကို ဖြစ်ပေါ်လာစေမှာပါ

(၃) နောက်ဆုံးအချက်ကတော့ မအိပ်ခင်ကြိုတင်ပြင်ဆင်ရမယ့် အချက်တွေကို ပြောပြပေးသွားမှာဖြစ်ပါတယ်။

– အိပ်ခန်းကိုအမှောင်ချပါ။

– အိပ်ရာမ၀င်ခင်ရေချိုးပါ

– နွားနို့ပူပူတစ်ခွက်သောက်ပါ

– အဲယားကွန်းဖွင့်အိပ်ပါ/(အိပ်မယ့်အခန်းက ပူအိုက်မနေပဲ အအေးဓာတ်ရမယ့်နေရာဖြစ်ပါစေ)

အခုဆိုရင် မိတ်ဆွေတို့အနေနဲ့ ညဘက်မှာ အလွယ်တကူအိပ်ပျော်စေနိုင်မယ့် နည်းလမ်းတွေကိုသိသွားမယ်လို့ထင်ပါတယ်။ တခြားအိပ်မပျော်တဲ့သူတွေလည်း ဒီနည်းလမ်းတွေသိရှိသွားအောင် share လုပ်ပေးကြပါအုံး။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr.Thuta

အနိစ္စ၊ ဒုက္ခ၊ အနတ္တ ဆိုတဲ့အတိုင်း…ကျွန်တော်တို့နေထိုင်တဲ့ကမ္ဘာကြီးဟာ မတည်မြဲမှုတွေနဲ့ ပြည့်နှက်နေတာပါပဲ…

မိတ်ဆွေကဒီနေ့မှာ ကုမ္ပဏီပိုင်ရှင်သူ‌ဌေးတစ်ယောက်ဖြစ်နေပေမယ့် မနက်ဖြန်မှာ မိတ်ဆွေရဲ့ ကုမ္ပဏီဒေဝါလီ(Bankrupt) ခံလိုက်ရပြီး အကြွေးရှင်တွေဆီက ပြေးရတဲ့ဘဝမရောက်နိုင်ဘူးလို့ ထင်လို့လား…?

Flat Broke ဖြစ်တယ်ဆိုတာကတော့ အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် ကိုယ့်ဆီမှာ သုံးစရာ ပိုက်ဆံတစ်ပြားမှမရှိတော့တဲ့ အခြေအနေကို ဆိုလိုတာဖြစ်ပါတယ်။

ဒီလိုမျိုး Flat Broke ဖြစ်သွားတဲ့အခါ၊ ဘဝမှာစဥ်းတောင်မစဥ်းစားဖူးတဲ့အရာတွေဖြစ်လာတဲ့အခါ ပြန်ရုန်းထနိုင်ဖို့က အရေးကြီးပါတယ်။

ဒီနေ့မှာတော့ Flat Broke ဖြစ်သွားတဲ့အခါ ပြန်ရုန်းထနိုင်ဖို့ အသုံးဝင်တဲ့အချက် (၅) ချက်ကို ပြောချင်ပါတယ်။

1. ဒီငွေကြေးအခက်အခဲကို မိတ်ဆွေဖြတ်ကျော်နိုင်တယ်လို့ တွေးပါ။

ဒီအခက်အခဲကို ငါ‌ကျော်ဖြတ်နိုင်တယ်လို့ ယုံကြည်ထားတဲ့အခါ တကယ်ကျော်ဖြတ်နိုင်ပါလိမ့်မယ်။ သုံးစရာငွေလုံးဝမရှိတော့ဘဲ Broke ဖြစ်သွားတာဟာ တစ်သက်တစ်ကျွန်း ပြစ်ဒဏ်ချခံရတာ မဟုတ်ပါဘူး။ မိတ်ဆွေရဲ့စိတ်ကိုသာ ငါဒီအခက်အခဲကို ကျော်ဖြတ်နိုင်တယ်လို့ယုံကြည်ထားပြီး ပြန်ရုန်းထဖို့ လိုပါတယ်။

2. ကိုယ့်ကိုယ်ကို ရိုးသားပြီး ပြန်နိုးထပါ။

အမှန်တရားကို လက်ခံနိုင်ဖို့ခက်ခဲအခြေအနေ ဖြစ်ပေမယ့်လဲ ကိုယ်ဘယ်နေရာကို ရောက်အောင်သွားဖို့ ဘယ်အရာကို အရင်လုပ်ရမယ်ဆိုတာကို သိဖို့လိုပါတယ်။ ကိုယ့်မှာ အကြွေးရှိနေရင် ရှိတဲ့အကြွေးစာရင်းတွေကို အရင်လုပ်ပြီး ဘယ်လိုဆပ်မယ်ဆိုတဲ့ လမ်းကြောင်းဖန်တီးဖို့ လိုပါတယ်။

3. မလိုအပ်တဲ့ အသုံးစရိတ်တွေကို ရပ်လိုက်ပါ။

သေချာပြောရရင် အသုံးစရိတ်တွေ အကုန်လုံးကို ရပ်လိုက်ပါ။ ‌ငွေသုံးတာတွေကို ရပ်လိုက်ပြီးတော့ ကိုယ်မလိုအပ်ဘဲ သုံးခဲ့တဲ့အသုံးစရိတ်တွေကို တွက်ကြည့်ပါ။ ‌မလိုအပ်ဘဲ သုံးခဲ့တဲ့အသုံးစရိတ်တွေ အများကြီးဖြစ်နေတာကို တွေ့ရပါလိမ့်မယ်။ နောက်တစ်ခါ အဲ့ဒီအသုံးစရိတ်တွေကို ထပ်မသုံးဖြစ်အောင် ဂရုစိုက်ပါ။

4. အသိပညာတွေ ဖြည့်ပါ။

ငွေကြေးကို ဘယ်လိုစီမံခန့်ခွဲရမယ်ဆိုတဲ့ အသိပညာတွေ၊ ကိုယ့် Personal, Professional, Business Development နဲ့ဆိုင်တဲ့ ပညာတွေ ဖြည့်ပါ။ ဒါက မိတ်ဆွေကို Flat Broke ဖြစ်နေတဲ့ အခြေအနေကနေရုန်းထဖို့ အကောင်းဆုံးကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။

5. ရည်မှန်းချက်ပန်းတိုင်တွေကို ပြန်ဆန်းစစ်ပါ။

ကိုယ့်မှာ ရည်မှန်းချက်ပန်းတိုင်မရှိဘူးဆိုရင်လဲ ကိုယ်‌ရောက်ချင်တဲ့ ရည်မှန်းချက်ပန်းတိုင်ကို သတ်မှတ်ပါ။ ကိုယ်ချထားတဲ့ ရည်မှန်းချက်ပန်းတိုင်ကို ရောက်ဖို့ဘယ်လိုလုပ်ရမလဲ၊ ဘာတွေလိုအပ်လဲဆိုတာကို လေ့လာ၊ ဆန်းစစ်ပြီး ရောက်အောင်ကြိုးစားပါ။

ဒီအချက် (၅) ချက်က မိတ်ဆွေသုံးစရာငွေလုံးဝမရှိတော့လောက်တဲ့အထိ Flat Broke ဖြစ်သွားတဲ့အခါ ပြန်ရုန်းထဖို့ ကူညီပေးနိုင်ပါလိမ့်မယ်။

မိတ်ဆွေရော သုံးစရာငွေလုံးဝမရှိတော့လောက်တဲ့အထိ Flat Broke ဖြစ်ခဲ့ဖူးလား..? ဘယ်လိုရုန်းထခဲ့ရလဲ…? ဆိုတာတွေကို “Comment” မှာ ဆွေးနွေးသွားပါဦး…။

‘ဘူးတစ်လုံးဆောင် အိုတောင်မဆင်းရဲ’ ဆိုသလိုပဲ ကိုယ်ပိုင်ငွေကြေးစီမံခန့်ခွဲတဲ့မှာလဲ “ဘူး” တစ်လုံးဆောင်ပြီး ငြင်းတတ်ဖို့လိုပါတယ်။

အထူးသဖြင့် ငွေစုနေတဲ့အချိန်တွေ၊ အသုံးစရိတ်ကိုစီမံခန့်ခွဲနေတဲ့အချိန်တွေမှာ ငြင်းရမှာ အားမနာပါနဲ့။

ငွေစုနေတဲ့အချိန်တွေ၊ အသုံးစရိတ်ကိုစီမံခန့်ခွဲနေတဲ့အချိန်တွေမှာ ငြင်းခိုင်းတယ်ဆိုတာ မလိုအပ်ဘဲငွေကုန်စေတဲ့အရာတွေကို ငြင်းခိုင်းတာဖြစ်ပါတယ်။

ဥပမာပြောရရင် သူငယ်ချင်းတွေက အပြင် Hang out ထွက်ဖို့ ခေါ်တာမျိုးတွေ၊ ညစာသွားစားဖို့ ခေါ်တာမျိုးတွေကို ငြင်းခိုင်းတာဖြစ်ပါတယ်။

ဒါ့အပြင် ငွေစုတာလေး နည်းနည်းလေးရပြီဆိုတာနဲ့ ဟိုဟာဝယ်ချင်၊ ဒီဟာဝယ်ချင်နဲ့ အလိုဆန္ဒတွေ များလာတတ်ပါတယ်။ ဒီလိုမျိုးဖြစ်တဲ့အခါမှာလဲ ကိုယ့်စိတ်ကိုယ်ထိန်းပြီး မလိုအပ်တာတွေ မသုံးမိအောင် ကိုယ့်ကိုကိုယ်ငြင်းနိုင်ဖို့လဲ လိုပါတယ်။

ဒီလိုမျိုး မလိုအပ်တဲ့အရာတွေကို မသုံးမိဖို့၊ မဝယ်မိဖို့ ငြင်းတတ်တဲ့အကျင့်ကို စနစ်မွေးမြူထားတဲ့အခါ အခြေခံကိုယ်ပိုင်ဝင်ငွေစီမံခန့်ခွဲနိုင်စွမ်းမြင့်တက်လာပြီး မိတ်ဆွေကို အပိုငွေတွေ ထွက်လာစေပါလိမ့်မယ်။

မိတ်ဆွေရော ကိုယ်ပိုင်ဝင်ငွေစီမံခန့်ခွဲမှုပြုလုပ်တဲ့အခါ ငြင်းသင့်တဲ့အရာတွေကို ငြင်းဖြစ်ရဲ့လား…?

လူတော်တော်များများက ငွေအရင်ရှာပြီး ငွေစုဖို့ကို နောက်မှပဲလုပ်ပါမယ်ဆိုပြီး အချိန်ဆွဲလေ့ရှိပါတယ်။

ဒီလိုမျိုးအချိန်ဆွဲနေတဲ့သူတွေက နောက်အတော်ကြာတဲ့အထိ ငွေမစုဖြစ်ဘဲ အရေးပေါ်အခြေအနေတွေ ကြုံလာတဲ့အခါ ငွေကြေးအခက်အခဲတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်ရလေ့ရှိတာကို မိတ်ဆွေရဲ့ပတ်ဝန်းကျင်မှာ မြင်ဖူးမှာပါ။

စုငွေရှိထားတဲ့အခါ

-အရေးပေါ်ငွေကြေးပြဿနာတွေ ပေါ်လာတဲ့အခါ အလွယ်တကူ ဖြေရှင်းနိုင်ခြင်း၊

-ငွေကြေးနဲ့ပတ်သတ်ပြီး ကိုယ့်ကိုကိုယ် ယုံကြည်မှုရှိလာခြင်း၊

– စိတ်ငြိမ်းချမ်းမှုနဲ့ အနာဂတ်အတွက် ငွေကြေးဆိုင်ရာလုံခြုံမှုရရှိခြင်း

တွေအပြင် အခြားအကျိုးကျေးဇူးတွေပါ ရရှိလာပါလိမ့်မယ်။

ဒါ့ကြောင့်ငွေစုဖို့အချိန်မဆွဲပါနဲ့။

မိတ်ဆွေငွေစစုရမယ့်အချိန်က

မိတ်ဆွေမှာ ငွေရှိတဲ့အချိန်ပါပဲ။

ငွေဘယ်လောက်စစုရမယ် ဆိုတာကတော့ မိတ်ဆွေရဲ့ ဝင်ငွေအပေါ်မူတည်ပေမယ့် တစ်လဝင်ငွေရဲ့ အနည်းဆုံး (၂၀) ရာခိုင်နှုန်းကို စုနိုင်ရင်တော့ အကောင်းဆုံးပါပဲ။

လစဥ်ဝင်ငွေများလာပေမယ့် တစ်လတစ်လကို ငွေပိုလဲမထွက်လာဘူးဆိုရင် မိတ်ဆွေအိမ်မှာ အိမ်တွင်းသူခိုး ရှိနေပြီဖြစ်ပါတယ်…

အိမ်တွင်းသူခိုးရှိနေပြီဆိုရင်တော့ မိတ်ဆွေဘယ်လောက် ငွေရှာနိုင်ပါစေ… ချမ်းသာလာမှာ မဟုတ်ပါဘူး။

တကယ်တော့အိမ်တွင်းသူခိုးဆိုတာ မိတ်ဆွေရဲ့ မများပါဘူးဆိုပြီး မထင်မှတ်ဘဲသုံးလိုက်တဲ့ အသေးစားအသုံးစရိတ်တွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

ဥပမာပြောရရင် ဖုန်းဘေအသုံးစရိတ် နဲ့ Subscriptions Fees တွေ၊ လူမရှိတဲ့ အခန်းမှာ မီး၊ air-con ဖွင့်ထားလို့ တက်နေတဲ့ မီတာခတွေ ၊ ပစ္စည်းတွေဝယ်ယူတဲ့အခါမှာ ကုန်ကျတဲ့ Delivery Charges တွေ၊ မလိုအပ်ဘဲ အပြင်စားသောက်ဆိုင်တွေမှာ ထွက်စားတာတွေ စသည်ဖြင့် မိတ်ဆွေအနေနဲ့ တခါ‌တလေပါ၊ နည်းနည်းလေးပါ ဆိုပြီး သုံးလိုက်တဲ့ အသုံးစရိတ်တွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီလိုမျိုး မထင်မှတ်ဘဲ သုံးလိုက်တဲ့ အသေးစားအသုံးစရိတ်တွေကို စာရင်း ပြန်တွက်ကြည့်ရင် လစဥ်ဝင်ငွေရဲ့ 10% ကနေ 25% အထိ ရှိတဲ့အတွက် တော်တော်လေးကို များပါတယ်။

အမေရိကန် စာရေးဆရာတစ်ဦးဖြစ်တဲ့ Benjamin Franklin ကလဲ “အသေးစား အသုံးစရိတ်တွေကို ဂရုစိုက်ပါ။ ရေဝင်ပေါက်သေးသေးလေးတွေကလဲ သင်္ဘော အကြီးကြီး‌တွေကို နစ်မြှုပ်စေတာပဲ” လို့ ပြောဖူးပါတယ်။ ဒါကြောင့် အိမ်တွင်းသူခိုးကို မိအောင်ဖမ်းဖို့ အရေးကြီးတယ်ဆိုတာ မိတ်ဆွေကို ထပ်ရှင်းပြဖို့တောင် မလိုလောက်တော့ပါဘူး။

ဒီလောက်ဆိုရင် မိတ်ဆွေအနေနဲ့ အိမ်တွင်းသူခိုး ဘယ်သူလဲဆိုတာ ကောင်းကောင်းသိသွားပြီလို့ ထင်ပါတယ်။

အိမ်တွင်းသူခိုးကို စနစ်ကျကျ ဘယ်လိုဖမ်းရမလဲသိချင်ရင်တော့ Comment မှာ “Yes” လို့မန့်ခဲ့ပါ။ နောက်နေ့မှာ အိမ်တွင်းသူခိုးဖမ်းနည်းကို မျှဝေပေးပါမယ်။

မိတ်ဆွေအိမ်ထဲက ငွေတွေကို လူမသိ၊သူမသိ ခိုးနေတဲ့ အိမ်တွင်းသူခိုးကို မဖမ်းနိုင်ရင် မိတ်ဆွေဘယ်လောက် ငွေရှာရှာ ချမ်းသာလာမှာမဟုတ်ပါဘူး…

အိမ်တွင်းသူခိုးဆိုတာကတော့ မိတ်ဆွေရဲ့ မများပါဘူးဆိုပြီး မထင်မှတ်ဘဲသုံးလိုက်တဲ့ အသေးစားအသုံးစရိတ်တွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

အိမ်တွင်းသူခိုးကို အလွယ်ဆုံးနဲ့ အထိရောက်ဆုံးဖမ်းနိုင်မယ့်နည်းကတော့ မိတ်ဆွေရဲ့ အသုံးစရိတ်တွေကို Tracking လိုက်တဲ့ နည်းလမ်းပါပဲ။

Tracking လိုက်တယ်ဆိုတာကတော့ ကိုယ့်ဝင်ငွေတွေ၊ ကိုယ့်သုံးလိုက်တဲ့ အသုံးစရိတ်တွေတိုင်းကို မှတ်ထားတာကိုပြောတာဖြစ်ပါတယ်။

ကိုယ့်ဝင်ငွေ ဝင်လာတိုင်း၊ တစ်ခုခုဝယ်ဖို့ ပိုက်ဆံသုံးလိုက်တိုင်း ဘယ်နေ့မှာဘာအတွက် ပိုက်ဆံဘယ်လောက် သုံးလိုက်တယ်ဆိုတာကို ရေးမှတ်ထားဖို့ လိုပါတယ်။

ဥပမာ-

1 June 2022 – Salary (+300000)

2 June 2022 – Wifi Bill Payment (-40000)

စသည်ဖြင့်မှတ်ထားတာမျိုးကို ပြောတာဖြစ်ပါတယ်။

ဒီလိုမှတ်ဖို့ အခုလိုနည်းပညာခေတ်ကြီးမှာတော့ စာအုပ်တစ်အုပ်ကို နေရာတိုင်း သယ်သွားစရာမလိုတော့ပါဘူး။ Spending Tracker တို့ Money Lover တို့လို Application တွေသုံးပြီး ကိုယ်ရဲ့ ဝင်ငွေနဲ့ အသုံးစရိတ်တွေကို မှတ်ပြီး တွက်ချက်လို့ရပါတယ်။

ဒီလိုမျိုး အသုံးစရိတ် Tracking လိုက်တဲ့အခါ အသုံးစရိတ်သေးသေးလေးတွေ (ရေသန့်ဗူး – ၄၀၀ကျပ် စသည်ဖြင့်) ကိုပါ မကျန်အောင်မှတ်ဖို့ လိုပါတယ်။

ဒီလိုမျိုး အသုံးစရိတ်ကို Tracking လုပ်ထားပြီး လကုန်တိုင်းမှာ အိမ်တွင်းသူခိုးလို့ခေါ်တဲ့ မလိုအပ်ဘဲ သုံးလိုက်တဲ့ အသုံးစရိတ်တွေကို စိစစ်ပြီး နောက်တစ်ခါ မသုံးဖြစ်အောင် ဂရုစိုက်တဲ့အခါ ငွေပိုတွေထွက်လာပါလိမ့်မယ်။

ဒီနည်းလမ်းက အိမ်တွင်းသူခိုးကို ဖမ်းနိုင်ပြီး ကိုယ့်ရဲ့ လစဉ်ပုံမှန်ဝင်ငွေနဲ့ထွက်ငွေကို သိနိုင်တဲ့အတွက် တစ်လကိုငွေဘယ်လောက်သုံးမယ်၊ ဘယ်လောက်စုမယ်၊ ဘယ်လောက်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမယ်ဆိုပြီး Budgeting လုပ်တဲ့အခါမှာလဲ အသုံးဝင်ပါတယ်။

မိတ်ဆွေရော ကိုယ့်အိမ်မှာရှိနေတဲ့ အိမ်တွင်းသူခိုးကို ဖမ်းမိရဲ့လား? ဝင်ငွေကိုရော စနစ်တကျ စီမံခန့်ခွဲဖြစ်ရဲ့လား…?

အခုလို အရာရာက ‌စျေးနှုန်းနှစ်ဆ ဖြစ်နေတဲ့အချိန်မှာ အရင်အတိုင်း ပိုက်ဆံရှာပြီး အရင်လိုပဲ ငွေသုံးနေလို့ မရပါဘူး။

အရင်လိုပဲ ဆက်သုံးနေမယ်ဆိုရင်တော့ မိတ်ဆွေရဲ့ အသုံးစရိတ် (ထွက်ငွေ) တွေက ဝင်ငွေထက်ပိုကြီးလာပြီး ငွေကြေးအခက်အခဲတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်လာရနိုင်ပါတယ်။

ဒီလိုမျိုး မဖြစ်ဖို့ဆိုရင် ဝင်ငွေများအောင် ပိုက်ဆံ”ပို”ရှာပြီး ထွက်ငွေနည်းအောင် ပိုက်ဆံ”လျှော့”သုံးဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။

ဝင်ငွေများအောင် ပိုက်ဆံ”ပို”ရှာဖို့ဆိုရင် အသစ်သစ်သော ဝင်ငွေလမ်းကြောင်းတွေ ဖန်တီးဖို့လိုလာပါပြီ။ အလုပ်တစ်ခုထဲ လုပ်နေတဲ့သူဆိုရင် Freelance Job တွေ Part-time Job တွေ တတ်နိုင်သလောက်လုပ်ပြီး ဝင်ငွေများအောင် ထပ်ရှာသင့်ပါတယ်။

ရင်းနှီးဖို့ငွေရှိတဲ့သူတွေ အနေနဲ့ဆိုရင် စတော့၊ရှယ်ယာတွေ၊ အိမ်၊ခြံ၊မြေ၊တိုက်ခန်း၊ကားတွေထဲက ကိုယ်တတ်ကျွမ်းတဲ့နယ်ပယ်မှာ အတိုးတွေ၊အမြတ်တွေရှာပြီးလဲ ဝင်ငွေလမ်းကြောင်း အသစ်တွေ ဖန်တီးသင့်ပါတယ်။

ထွက်ငွေနည်းအောင် ပိုက်ဆံ”လျှော့”သုံးဖို့ဆိုရင် အပတ်တိုင်း အပြင်မှာထွက်စားတာလိုမျိုး မသုံးလဲဖြစ်တဲ့ အသုံးစရိတ်တွေကို လုံးဝမသုံးမိအောင် လျှော့ချပြီး ငွေပိုထွက်လာအောင် လုပ်သင့်ပါတယ်။

ဒါ့အပြင် ကိုယ်ကတစ်လကို Phone Bill (၂) သောင်းသုံးနေတဲ့သူဆိုရင် (၁) သောင်းလောက်နဲ့ လောက်အောင် သုံးတာမျိုး မဖြစ်မနေ အသုံးစရိတ်တွေကိုလဲ ရသလောက် လျှော့ချဖို့လိုပါတယ်။

ဒီလိုမျိုး ပိုက်ဆံ”ပို”ရှာပြီး “လျှော့”သုံးတာက အခုလို ငွေကြေးကျပ်တည်းနေတဲ့ကာလမှာ မိတ်ဆွေကို ငွေကြေးအခက်အခဲတွေ မရင်ဆိုင်ရအောင် အများကြီး အထောက်အကူပြုပါလိမ့်မယ်။

နောက်နေ့တွေမှာလဲ Personal Finance နဲ့ ပတ်သက်တဲ့အကြောင်းအရာတွေကို မျှဝေပေးသွားမှာမို့ Dana Daily ကို See First လုပ်ထားဖို့ မမေ့နဲ့နော်။

အရင်အပတ်တုန်းက ဟင်းသီးဟင်းရွက်တွေက ဦးနှောက်ကို အကျိုးပြုတဲ့အကြောင်းပြောပြခဲ့ပါတယ်။ ဒီနေ့မှာတော့ ဟင်းသီးဟင်းရွက်တစ်မျိုးဖြစ်တဲ့ ပန်းမုန်လာစိမ်းက ဦးနှောက်အတွက် ဘယ်လိုအကျိုးပြုတယ်ဆိုတာ ပြောပြပေးသွားမှာဖြစ်ပါတယ်။

ပန်းမုန်လာဆိုတာ လူအများစုနှစ်သက်ကြတဲ့အစားအစာထဲမှာပါ ပါတယ်။ ပန်းမုန်လာနဲ့ကြက်ဥကြော်၊ ပန်းမုန်လာဟင်းချို စသဖြင့် အမျိုးမျိုးလုပ်စားတတ်ကြပါတယ်။

ပန်းမုန်လာ ဂေါ်ဖီထုပ် စတဲ့အရာတွေက လူသားတွေရဲ့ကျန်းမာရေးကိုအကျိုးပြုတဲ့အစားအစာထဲမှာပါဝင်ပါတယ်။ သူတိူ့မှာ sulforaphane လို့ခေါ်တဲ့ ကျန်းမာရေးအတွက်အထောက်အကူပြုတဲ့ဓာတ်တစ်မျိုးပါဝင်ပါတယ်။

sulforaphane ရဲ့ ကျန်းမာရေးအတွက်အထောက်အကူပြုမှုတွေကို မကြာသေးခင်ကပဲ သုတေသနတွေပြုလုပ်လေ့လာခဲ့ကြပါတယ်။ လေ့လာတွေ့ရှိချက်တွေအရတော့ sulforaphane ဟာ ကင်ဆာ၊ အဝလွန်ရောဂါ၊ အော်တစ်ဇင်( Autism) အပါအဝင် ဦးနှောက်နဲ့သက်ဆိုင်တဲ့ရောဂါ တွေကို ကာကွယ်ပေးနိုင်တယ် (သို့) ကုသပေးနိုင်တယ်ဆိုတာ သိရှိခဲ့ရပါတယ်။ sulforaphane ပါတဲ့အစားအစာတွေကို နေ့စဉ်စားသုံးတဲ့အခါ ထည့်သွင်းစားသုံးပေးရင် ခန္ဓာကိုယ်တွင်းကအဆီတွေကို (၁၅-၂၀%) ထိ လျှော့ချပေးနိုင်ပါတယ်။

ဒါ့ပြင် sulforaphane က antioxidant လို့ခေါ်တဲ့ ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်ပစ္စည်းတွေကို ထုတ်လုပ်နိုင်ဖို့ အစပြုပေးနိုင်တာဖြစ်လို့ အရွယ်မတိုင်ခင် ဦးနှောက်အိုမင်းတာကို ကာကွယ်ပေးနိုင်ပါသေးတယ်။

တကယ်တော့ sulforaphane က ဗီတာမင်( Vitamin)ဓာတ်လည်း မဟုတ်သလို မရှိမဖြစ်လိုအပ်တဲ့အာဟာရဓာတ်လည်း မဟုတ်ပါဘူး။ ဒါပေမယ့် ခန္ဓာကိုယ်အတွက်တော့ တော်တော်လေးအကျိုးပြုတဲ့ဓာတ်တစ်မျိုးပဲဖြစ်ပါတယ်။

ပန်းမုန်လာအပါအဝင် ဂေါ်ဖီထုပ်မျိုးနွယ်တွေမှာ sulforaphane တွေပါဝင်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် ပန်းဂေါ်ဖီအရင့်ထက် ပန်းဂေါ်ဖီအနုတွေမှာ sulforaphane ဓာတ် အဆတစ်ရာကျော်ပါဝင်လို့ ပန်းဂေါ်ဖီစားမယ်ဆိုရင် နုတာလေးတွေ ရွေးချယ်ဝယ်ယူစားသုံးဖို့ အကြံပေးချင်ပါတယ်။

မိတ်ဆွေတို့ရော ပန်းမုန်လာကြိုက်ကြရဲ့လား?

Dr. Thuta

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

ငါးဟာ လူတွေကိုအကျိုးပြုတဲ့အစားအစာဖြစ်ပြီး နှလုံးရောဂါ၊ ကင်ဆာရောဂါဖြစ်နိုင်ချေတွေကို လျော့ကျစေပါတယ်။ ဒါ့ပြင် ငါးကို ဦးနှောက်ကောင်းစေတဲ့အစားအစာအဖြစ် လူသိများကြပါတယ်။

ငါးမှာ Omega 3 fatty acids တွေကို ပေါပေါများများတွေ့ရပါတယ်။ အဲဒီ fatty acids တွေက နှလုံးရောဂါကို ကာကွယ်ပေးနိုင်ပြီး triglycerides လို့ခေါ်တဲ့ သွေးကြောတွေကိုကျဉ်းစေတဲ့ အဆီတွေကိုလည်း လျှော့ချပေးပါတယ်။ တနေ့တာမှာ ငါးဟင်းတစ်ခွက်ပါရင် နှလုံးအတွက်ပဲကောင်းမွန်စေတာမဟုတ်ပဲ ဦးနှောက်အတွက်ပါ အကျိုးပြုပါတယ်။

ငါးမှာပါဝင်တဲ့ Omega-3 fatty acids ဟာ ဦးနှောက်ကိုပုံမှန်အတိုင်း အလုပ်လုပ်နိုင်အောင် ကူညီပေးပါတယ်။ ခန္ဓာကိုယ်တွင်းလုပ်ဆောင်မှုတွေ နဲ့ တနေ့တာလုပ်ငန်းဆောင်တာတွေကို ပုံမှန်အတိုင်းဆောင်ရွက်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါတယ်။

ဒါ့ပြင် Omega 3 fatty acids ဟာ စိတ်ခံစားချက်ကို ကောင်းမွန်စေတဲ့ဟော်မုန်းတွေဖြစ်တဲ့ serotonin နဲ့ dopamine ပမာဏကို မြင့်တက်စေဖို့ ကူညီပေးနိုင်ပါသေးတယ်။ အဲဒီဟော်မုန်းတွေဟာ စိတ်ဖိစီးမှု၊ စိုးရိမ်ပူပန်မှုတွေကို လျော့ကျစေပြီး စိတ်ကျရောဂါတွေကို ကာကွယ်ပေးနိုင်ပါတယ်။ ဒီတော့ ငါးဟာ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာအတွက်သာမကပဲ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာကိုပါ အားဖြည့်ပေးနိုင်တယ်လို့ဆိုရမှာပါ။

မိခင်တွေအနေနဲ့ ကိုယ့်ကလေးရဲ့ဉာဏ်ရည်ထက်မြက်စေချင်ရင် ကိုယ်ဝန်ဆောင်ဘဝကတည်းက ငါးစားပေးဖို့လိုအပ်ပါတယ်။ ငါးဟာ ကလေးတွေရဲ့ ဦးနှောက်နဲ့အာရုံကြောဖွံ့ဖြိုးမှုကို ကူညီပေးနိုင်တဲ့အတွက် ငါးစားတဲ့မိခင်ကမွေးတဲ့ကလေးတွေဟာ ပိုဉာဏ်ကောင်းကြပါတယ်။ တစ်ချို့မိခင်တွေက ငါးမကြိုက်ဘူးဆိုရင် ငါးကြီးဆီစားပေးတာမျိုး၊ Omega 3 fatty acids ပါတဲ့ ဖြည့်စွက်စာ စားတာမျိုးလုပ်လို့ရပါတယ်။

အခုလောက်ဆို ငါးက ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ဦးနှောက်ကို အတော်အကျိုးပြုတယ်ဆိုတာ သိသွားလောက်ပါပြီ။ ငါးအမျိုးအစားအားလုံးထဲမှာမှ ဆယ်လ်မွန်ငါးက ဦးနှောက်အတွက် အကျိုးပြုဆုံးဖြစ်ပါတယ်။

ဆယ်လ်မွန်မှာ Omega 3 fatty acids ပါဝင်ရုံသာမက astaxanthin လို့ခေါ်တဲ့ ဓာတ်တစ်မျိုးပါဝင်ပါသေးတယ်။ astaxanthin ဟာ ဦးနှောက်စွမ်းဆောင်ရည်ကိုမြင့်တင်ပေးနိုင်တယ်။ တစ်ချို့ကဆို ဆယ်လ်မွန်ငါးကို ဦးနှောက်ကိုအားဖြည့်ပေးတဲ့လောင်စာလို့တောင် ခေါ်ကြပါသေးတယ်။

တကယ်လို့ ကိုယ်နေတဲ့ဒေသက ဆယ်လ်မွန်ငါးမရနိုင်တာတာ၊ ရှားပါးတာ မျိုး ဖြစ်နေရင်လည်း တခြားငါးအမျိုးအစားတွေစားလိူ့ရပါသေးတယ်။ ငယ်ငယ်တုန်းက “ ခေါင်းတစ်ရာသားစားပါ” လို့ သင်ခဲ့ရဖူးသလို ငါးသေးသေးလေးတွေကလည်း ကောင်းတာပါပဲ။

မိတ်ဆွေတို့ရော ငါးကြိုက်ကြရဲ့လား?

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

မိတ်ဆွေတို့က ခဏခဏမေ့တတ်သူလား ဒါဆိုရင် ခဏလောက်ရပ်ပြီး ဒီ post ကိုဖတ်ကြည့်လိုက်ပါ။

Q: အချက်အလက်များကို အလွယ်တကူမမှတ်မိဘူးဗျ/ ခနခနမေ့တတ်တယ်ဆရာ… အဲဒါဘယ်လိုလုပ်ရမလဲဆရာ

A: ဘဝမှာ အလုပ်ခွင်မှာ အဆင်ပြေအောင်မြင်နိုင်ဖို့ဆိုရင် အကြောင်းအရာတွေ/အချက်အလက်တွေကို မှတ်မိနေဖို့လိုအပ်ပါတယ်။ အကြောင်းအရာတစ်ခုခု၊ နာမည်တစ်ခုကို ပြောခါနီးမှ နှုတ်ခမ်းဖျားလေးတင်မေ့နေတာက ကောင်းတဲ့ကိစ္စမဟုတ်ပါဘူး။

လူတွေက အရင်ကတည်းက ဉာဏ်မကောင်းရင် အခုချိန်လည်း ကောင်းနိုင်မှာမဟုတ်ဘူး/ မှတ်ဉာဏ်ဆိူတာ တစ်သမတ်တည်း မပြောင်းလဲတတ်တဲ့အရာလို့ ထင်မိတတ်ကြပါတယ်။

ဒါပေမယ့် မှတ်ဉာဏ်ဆိုတာ တိုးတက်အောင် လေ့ကျင့်ယူလို့ရတဲ့အရာပဲဖြစ်ပါတယ်။ ကိုယ့်ရဲ့မှတ်ဉာဏ်ကောင်းစေဖို့အတွက် စနစ်တကျသေချာလေ့ကျင့်မယ်ဆိုရင် ဘယ်သူမဆို အချက်အလက်တွေ/အကြောင်းအရာတွေကို အလွယ်တကူမှတ်မိနိုင်မှာပဲဖြစ်ပါတယ်။

မှတ်ဉာဏ်ကောင်းမွန်ဖို့ဆိုရင် နေ့စဉ်နေထိုင်မှုပုံစံနဲ့ အစားအသောက်ကို သေချာဂရုစိုက်ပြောင်းလဲလိုက်မယ်/ နောက်ပြီး နည်းလမ်းတစ်ချို့ကိုအသုံးပြုမယ်ဆိုရင် မိတ်ဆွေတိူ့အနေနဲ့ ခဏခဏမေ့တတ်နေတဲ့အဖြစ်ကနေ ကင်းဝေးသွားမှာဖြစ်ပါတယ်။

ကိုယ့်ရဲ့ မှတ်ဉာဏ်တိုးတက်စေဖို့အတွက်

– အိပ်ရေးဝဝအိပ်ပါ။

နေ့ဘက်မှာ ကြုံတွေ့ခဲ့ရသမျှ သင်ယူလေ့လာခဲ့ရသမျှကို ညဘက်မှာ ဦးနှောက်က သေချာစီစစ်ပြီး မှတ်ဉာဏ်အဖြစ်သိမ်းဆည်းထားပေးပါတယ်။ ညဘက်မှာအိပ်ရေးမဝရင် အဲဒီအလုပ်ကို ဦးနှောက်မှာသေချာမလုပ်နိုင်တော့လိူ့ အိပ်ရေးမဝတာများလာရင် မှတ်ဉာဏ် ထိခိုက်နိုင်ပါတယ်။

– ကျန်းမာရေးနဲ့ညီညွတ်တဲ့အစားအစာတွေစားသုံးပေးပါ။

နေ့စဉ်စားသုံးတဲ့အစားအသောက်ကလည်း မှတ်ဉာဏ်နဲ့ပတ်သက်လို့ အရေးပါတဲ့နေရာမှာပါဝင်နေပါတယ်။ ဦးနှောက်ကို အထောက်အကူပြုတဲ့ အစားအစားတွေစားပေးတာက မှတ်ဉာဏ်ကိုကောင်းမွန်စေမှာပါ။

– လေ့ကျင့်ခန်းပုံမှန်လုပ်ပေးပါ။

လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်တာက ခန္ဓာကိုယ်ကိုကျန်းမာစေရုံသာမက မှတ်ဉာဏ်ကောင်းမွန်စေပါတယ်။ လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်တဲ့အခါမှာ သွေးလည်ပတ်မှုကောင်းမွန်လာပြီး ဦးနှောက်အတွက်လိုအပ်တဲ့ အောက်ဆီဂျင်နဲ့အာဟာရဓာတ်တွေကို ပိုရရှိတဲ့အတွက် မှတ်ဉာဏ်နဲ့ စဉ်းစားနိုင်စွမ်းတွေတိုးတက်လာစေဖို့ အထောက်အကူပြုပါတယ်။

– တရားထိုင်ပါ။

တရားထိုင်တာက စိတ်တည်ငြိမ်စေပြီး အာရုံစူးစိုက်မှုကောင်းမွန်စေတဲ့ နည်းလမ်းတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ ပုံမှန်တရားထိုင်တဲ့သူတွေက တခြားသူတွေထက် မှတ်မိနိုင်စွမ်းပိုကောင်းပါတယ်။

အပေါ်မှာ ပြောပြသွားတာတွေက မှတ်ဉာဏ်ကောင်းမွန်ဖို့အတွက် ပြောင်းလဲရမယ့် နေထိုင်မှုပုံစံတွေပဲဖြစ်ပါတယ်။

နောက်ထပ် ပြောပြပေးသွားမှာကတော့ အကြောင်းအရာ/အချက်အလက်တွေကို ကြာရှည်မှတ်မိနေစေမယ့် မှတ်သားနည်းပဲဖြစ်ပါတယ်။

အဲဒီနည်းကို ဆက်စပ်မှတ်သားတဲ့နည်းလို့ခေါ်ပါတယ်။ လူတွေက အကြောင်းအရာတစ်ခုတည်းကို သီးခြားမှတ်မိ​တာရှားပါတယ်။ ကိုယ်မှတ်သားချင်တဲ့ အကြောင်းအရာတစ်ခုကို ကိုယ်နဲ့ရင်းနှီးပြီးသားတစ်ခုနဲ့ တွဲပြီး မှတ်ထားလိုက်လို့ရပါတယ်။

ဥပမာ- မန္တလေးမြို့ကို စတည်ခဲ့တဲ့ ခုနှစ်ကို “အောင်ကျော်ချမ်းအေး” မန္တလေးလို့ မှတ်သားကြပါတယ်။ ဒီလိူနည်းနဲ့ မန္တလေးကို မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၂၂၁ မှာ တည်ခဲ့တယ်ဆိုတာ အလွယ်တကူမှတ်မိနိုင်ပါတယ်။

ဒီနေ့ပြောပြပေးသွားတာက ခဏခဏမေ့တတ်တဲ့သူတွေ မှတ်ဉာဏ်ကောင်းစေဖို့ ပြောင်းလဲရမယ့် နေထိုင်မှုပုံစံနဲ့ စားသောက်မှုပုံစံတစ်ချို့ပဲဖြစ်ပါတယ်။

မိတ်ဆွေတို့လည်း အဲဒီနည်းလမ်းတွေကိုသုံးပြီး အခုကစပြီး မှတ်ဉာဏ်ကောင်းဖိူ့လုပ်ဆောင်လိုက်တော့နော်။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

လူတစ်ချို့မှာ အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် အိပ်ပျော်ရန်ခက်ခဲပြီး အိပ်ပျော်သွားရင်လည်း ခဏခဏပြန်နိုးနေတတ်ပါတယ်။ မနက်နိုးတဲ့အခါမှာလည်း အိပ်ရေးဝပြီး ကြည်လင်လန်းဆန်းမှုမခံစားရပဲ ပင်ပန်းနွမ်းနယ်နေတတ်ပါတယ်။ အခုလို ညဘက်အိပ်မပျော်တဲ့အကြိမ်ရေတွေများလာပြီဆိုရင် အိပ်မပျော်တဲ့ရောဂါ (Insomnia) လို့ခေါ်ကြပါတယ်။ အိပ်မပျော်တဲ့ရောဂါကြောင့် ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ကျန်းမာရေးကို ထိခိုက်စေနိုင်ရုံသာမကပဲ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ နေ့စဉ််ဘဝမှာ/အလုပ်မှာ အဆင်မပြေမှုတွေကိုပါ ကြုံတွေ့ရနိုင်ပါတယ်။

အိပ်မပျော်တဲ့ရောဂါခံစားနေရတဲ့သူတွေမှာ ညဘက်အိပ်ပျော်ဖို့ခက်ခဲခြင်း၊ အိပ်ပျော်နေစဉ် ခဏခဏနိုးခြင်း၊ မနက်အိပ်ရာမှထတဲ့အါ ပင်ပန်းနွမ်းနယ်သလိုခံစားနေရခြင်း၊ အာရုံစူးစိုက်နိုင်စွမ်းလျော့ကျခြင်းနဲ့ အိပ်ရာဝင်ဖို့ စိုးရိမ်ကြောင့်ကြခြင်း စတဲ့လက္ခဏာတွေကို ခံစားရတတ်ပါတယ်။

အိပ်မပျော်တဲ့ ပြဿနာက သူ့ချည်းသပ်သပ်ရောဂါတစ်ခုဖြစ်နိုင်သလို တခြားအကြောင်းတွေနဲ့ဆက်စပ်ပြီးလည်းဖြစ်ပေါ်နိုင်ပါတယ်။ အိပ်မပျော်ခြင်းကို ဖြစ်စေနိုင်တဲ့အကြောင်းရင်းတွေကတော့

– စိတ်ဖိစီးခြင်း

အလုပ်၊ ကျောင်း၊ မိသားစုကိစ္စတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး စိတ်ဖိစီးတာ၊ ကျန်းမာရေးကြောင့် သို့ ငွေကြေးကြောင့် စိတ်ဖိစီးမှုတွေခံစားရတာ များလာတဲ့အခါမျိုးမှာ ညဘက်အိပ်မပျော်တာမျိုးဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

– အိပ်ရာပြောင်းခြင်း

အလုပ်ကိစ္စကြောင့်ဖြစ်စေ၊ အလည်အပတ်ခရီးထွက်လို့ဖြစ်စေ စားချိန်အိပ်ချိန် မမှန်တာမျိုးဖြစ်တတ်ပါတယ်။ တစ်ခါတစ်လေဆို ကိစ္စမရှိပေမယ့် ကြာလာရင်တော့ ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ ဇီဝစက်ဝန်းကို ထိခိုက်ပြီး ကောင်းမွန်စွာအိပ်ပျော်ဖို့ ခက်ခဲနိုင်ပါတယ်။ တစ်ချို့ကလည်း ကိုယ်အိပ်နေကျ နေရာကနေ အပြောင်းအရွေ့လုပ်ရင် အိပ်မပျော်တာမျိုးဖြစ်တတ်ပါသေးတယ်။

– နာကျင်ခြင်း

– အိပ်ရာဝင်ချိန်နဲ့ ညစာစားချိန်နီးကပ်လွန်းခြင်းနဲ့

– ဆေးဝါးအချို့သုံးစွဲနေခြင်း စတာတွေကြောင့် ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

အိပ်မပျော်တဲ့ရောဂါကို ဘယ်လိုတိုက်ထုတ်လို့ရနိုင်လဲ?

အိပ်မပျော်တဲ့ရောဂါ (Insomnia) ကို ကုသဖို့ အကောင်းဆုံးနည်းလမ်းကတော့ မိမိတို့ရဲ့ နေထိုင်မှုပုံစံကို ပြောင်းလဲလိုက်တာပဲဖြစ်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် ကိုယ့်ရဲ့အိပ်စက်ခြင်းအလေ့အကျင့်ကို ကျန်းမာရေးနဲ့ညီညွတ်တဲ့ပုံစံမျိုးပြောင်းလဲရပါတယ်။

– ညဘက်အိပ်စက်ချိန်နဲ့ မနက်နိုးထချိန်ကို တစ်သမတ်တည်းထားပါ။

– နေ့လည် တရေးတမောအိပ်စက်ချိန်ကို ကန့်သတ်ထားပါ။

– ညအိပ်ရာဝင်ခါနီး ကဖိန်းဓာတ်ပါတဲ့ ကော်ဖီ/အရက်/ဆေးလိပ် မသောက်ပါနဲ့။

– အိပ်ရာပေါ်မှာဖုန်းမသုံးပါနဲ့။

စတဲ့ အချက်တွေကို အတတ်နိုင်ဆုံးလိုက်နာပေးရင် အိပ်မပျော်တဲ့ရောဂါက ပျောက်ကင်းသွားနိုင်ပါတယ်။

တကယ်လို့ ကိုယ်က တခြားရောဂါတစ်ခုခုကြောင့် အိပ်မပျော်တာမျိုးဖြစ်နေရင်တော့ သက်ဆိုင်ရာဆရာဝန်နဲ့ တိုင်ပင်ကုသသင့်ပါတယ်။

တကယ်တော့ အိပ်မပျော်တဲ့ ရောဂါဟာ ကိုယ့်ရဲ့ နေ့စဉ်လူမှုဘဝနဲ့ လုပ်ငန်းခွင်စွမ်းဆောင်ရည်ကို ထိခိုက်နိုင်တဲ့အတွက် အမြန်ဆုံးသက်သာပျောက်ကင်းအောင် ကြိုးစားသင့်ပါတယ်။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

စည်းမျဥ်းတွေကို ချိုးဖောက်ခဲ့တဲ့ Elon Musk ရဲ့ နည်းဗျူဟာများ

—————————————————————————

စွန့်ဦးတီထွင်ဆိုတာ အပြောင်းအလဲတစ်ခုကို စိန်ခေါ်ခဲ့တဲ့သူ အသစ်တစ်ခုခုကို တီထွင်နိုင်ခဲ့ပြီး မမျှော်လင့်ထားတဲ့ နည်းလမ်းတစ်ခုကနေ ဖန်တီးပြနိုင်ခဲ့သူမျိုးပါ။ 

ဒီလိုမျိုး သူများနဲ့ မတူတဲ့ အရာကို လုပ်ပြနိုင်ခဲ့လို့သာ စွန့်ဦးတီထွင်ဖြစ်နေရတာပေါ့။ ဒီထဲကမှ ဘယ်သူမှ ထင်မှတ်မထားတဲ့ အရာတွေကို လုပ်ပြနိုင်တဲ့ စွန့်ဦးတီထွင်တစ်ယောက်ဆိုရင် Tesla နဲ့ Space X တို့ရဲ့ CEO Elon Musk က ထိပ်ဆုံးကပဲ ဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။

Elon Musk က ဘယ်သူပါလဲ? စွန့်ဦးတီထွင်တစ်ယောက်လား? အောင်မြင်လာခဲ့တဲ့ အံ့ဖွယ်တစ်ခုပဲလား? Twitter မှာ Troll နေတဲ့သူတစ်ယောက်လား? ကမ္ဘာ့အချမ်းသာဆုံး လူတွေထဲက တစ်ယောက်ပဲလား? 

ဒီလို တံဆိပ်တွေထက် လွှမ်းမိုးမှုအရှိဆုံး လူတစ်ယောက်ဆိုရင် သူ့အတွက် ပိုပြီး မှန်ကန်ပါလိမ့်မယ်။ သမားရိုးကျ စည်းမျဥ်းတွေကို မလိုက်နာဘဲ ချိုးဖောက်ခဲ့တဲ့သူတစ်ယောက်ပေါ့။ 

ဒီနေ့မှာတော့ သူ့ရဲ့ ‌အောင်မြင်မှုတွေထဲက စည်းမျဥ်းတွေကို ချိုးဖောက်ပြီး တည်ဆောက်လာခဲ့တဲ့ နည်းဗျူဟာတွေကို ပြောပြပေးသွားမှာပါ။

✅ ဗျူဟာ ၁။ ။ မီးလောင်ရာ လေပင့်ပါ။

Silicon Valley တိုးတက်လာတာနဲ့အမျှ လူထုစိတ်ဝင်စားမှုကလဲ မြင့်တက်လာတဲ့အချိန်မှာ Musk က သူ့ရဲ့ အောင်မြင်မှုကို ကင်မရာတွေအောက်မှာ ချပြခဲ့ပါတယ်။ သူ့ရဲ့ ‌ဒေါ်လာ တစ်သန်းတန် McLaren F1 Sports ကားကို မှာယူခဲ့တဲ့ သက်သေအတွက် CNN ကို ဖိတ်ခေါ်ခဲ့တာပါ။ 

လူထုအနေနဲ့ Silicon Valley နဲ့ VC Money တို့ရဲ့ အတွင်းပိုင်း အလုပ်လုပ်ပုံတွေကို နားလည်ဖို့ခက်ခဲနေကြသေးပေမဲ့ Musk ကတော့ သူ့ကို မှတ်မိနိုင်‌လောက်တဲ့ ပုံရိပ်တစ်ခုကို ချက်ချင်းချပြခဲ့ပါတယ်။ 

မီဒီယာက အောင်မြင်တဲ့ သတင်းတစ်ခုကို လိုချင်နေတဲ့အချိန်မှာ အင်တာဗျူးတစ်ခု လုပ်ပေးခဲ့ပါသေးတယ်။ သင်က စွန့်ဦးတီထွင်တစ်ယောက်ဖြစ်ပြီး အထူးသဖြင့် ရှုပ်ထွေးနေတဲ့ နယ်ပယ်တစ်ခုကဆိုရင် ခေတ်ရေစီးကြောင်းထဲ ဘယ်လိုမျိုး ဝင်ရောက်ရမလဲဆိုတာ သိဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။

✅ ဗျူဟာ ၂။ ။ ကိုယ့်ရဲ့ စီးပွားရေးကို ကိုယ်နဲ့ တစ်သားတည်းဖြစ်နေပါစေ။

သမားရိုးကျ အသိတွေအရဆိုရင် ကိုယ့်ရဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းနဲ့ ကိုယ်ရေးကိုယ်တာကို ခွဲခြားထားဖို့ပဲ အကြံပေးကြမှာပါပဲ။ ဒါပေမဲ့ Musk ရဲ့ အပြင်ဘက် နေထိုင်ပုံကတော့ သူ့ကို Tesla, SpaceX တို့နဲ့ ခွဲခြားလို့ မရပါဘူး။ 

Zip2 မှာဆိုရင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံတဲ့သူတွေက သူ့ထက်ပိုပြီး အတွေ့အကြုံရှိတဲ့ ခေါင်းဆောင်ဖြစ်တဲ့ Richard Sorkin ကို ခန့်အပ်ခဲ့ကြပါတယ်။ ဒုတိယ ကုမ္ပဏီဖြစ်တဲ့ X(.)com ကနေ Paypal ဖြစ်လာတဲ့အခါမှာလဲ CEO ရာထူးကနေ ဖြုတ်ချခံခဲ့ရပါတယ်။

လူတိုင်းကို အစားထိုးလို့ရပါတယ်။ ဒါကြောင့် Musk အနေနဲ့ Tesla နဲ့ SpaceX မှာ သူ့ရဲ့ တစ်ကိုယ်ရည် ရည်မှန်းချက်တွေနဲ့ ကုမ္ပဏီရဲ့ ရည်မှန်းချက်တွေကို ပေါင်းစပ်ပြီး သူ့ရဲ့ ကိုယ်ရေးကိုယ်တာနဲ့ ကုမ္ပဏီရဲ့ စွမ်းဆောင်ရည်ကို ချိတ်ဆက်ကာ သူ့ရဲ့ နေရာကို တည်မြဲစေခဲ့ပါတယ်။ 

✅ ဗျူဟာ ၃။ ။ လက်တွေ့မကျတဲ့ ရည်မှန်းချက်တွေထားပါ။

အကျိုးအမြတ်ရရှိနိုင်တဲ့ ရှင်းလင်းပြတ်သားတဲ့ လမ်းကြောင်းတွေကို အာရုံစိုက်ဖို့ထက် Musk က “သူမသေခင် လူသားတွေကို မားစ်ဂြိုလ်ပေါ် အရောက်ပို့မယ်” လိုမျိုး မဖြစ်နိုင်တဲ့ အရာတွေကို ကမ္ဘာကြီးကို ချပြခဲ့ပါတယ်။ လူတွေကလဲ မဖြစ်နိုင်တာတွေကြားထဲက ‌အောင်မြင်လာတာမျိုးကို သဘောကျကြပါတယ်။

စွန့်ဦးတီထွင်တစ်ယောက်အတွက် ရည်မှန်းချက်ဆိုတာ ငွေကြေးပိုင်း လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်မှုအပိုင်းတွေထက် ပိုပါတယ်။ ကိုယ့်ရဲ့ လုပ်အားကို မြှင့်တင်ပေးနိုင်စွမ်းရှိတဲ့၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူတွေကို ဆွဲဆောင်နိုင်တဲ့၊ Customer တွေကို စိတ်ဝင်စားစေပြီး ချိတ်ဆက်ပေးနိုင်မယ့် ရည်မှန်းချက်မျိုးကို ချမှတ်ရပါမယ်။

✅ ဗျူဟာ ၄။ ။ လမ်းကြောင်းတွေကို လျစ်လျူရှုထားပါ။

စွန့်ဦးတီထွင်တွေသိထားကြတာက အောင်မြင်ဖို့သော့ချက်က ကိုယ့်ရဲ့ ရည်မှန်းချက်တွေအပေါ်မှာ အပြည့်အဝအာရုံစိုက်ထားဖို့ လိုတယ်ဆိုတာပါ။ Musk ကတော့ ရုံးက ခုံပေါ်မှာ အိပ်ရတဲ့အထိ သူ့မှာ လုပ်နေတဲ့ အရာတွေများလွန်းနေပေမဲ့ လူထုရဲ့ အာရုံကို ရဖို့အတွက်ဆိုရင် သူ့မှာ အမြဲတမ်း အချိန်ရှိပါတယ်။

သူ့ကို Iron Man 2 မှာ Tony Stark နဲ့ အတူတွေ့ရသလို၊ South Park နဲ့ The Simpsons တို့မှာ The Big Bang Theory တို့မှာ စသဖြင့် ဖန်သားပြင်ပေါ်ကို ခဏခဏ ရောက်လာလေ့ရှိပါတယ်။ လူသားမျိုးနွယ်ကို တိုးတက်အောင် လုပ်နေတဲ့ လူတစ်ယောက်အနေနဲ့ Musk က သူ့ရဲ့ ပုံရိပ်ကို တည်ဆောက်ဖို့အတွက်လဲ သူ့ရဲ့ အချိန်ကို သုံးပါတယ်။

ကုမ္ပဏီတစ်ခုကို ဦးဆောင်နေတဲ့လူတစ်ယောက်အတွက် သင့်ရဲ့ တာဝန်က လုပ်ဆောင်မှုတွေကို အစီအစဥ်ကျအောင် ထိန်းသိမ်းရတာထက် ပိုပါတယ်။ ကိုယ့်ရဲ့ ကုမ္ပဏီကို လူထုစိတ်ဝင်စားမှုအောက်ကို ရောက်စေနိုင်တဲ့ မမျှော်လင့်ထားတဲ့ လုပ်ရပ်တွေကိုလဲ လုပ်ဖို့လိုပါတယ်။ ဒါတွေက သင့်ကို ပိုပြီး ကြီးမားတဲ့ အခွင့်အရေးတွေ ပေးပါလိမ့်မယ်။

✅ ဗျူဟာ ၅။ ။ စိတ်ထဲမှာ ရှိတာကို လုပ်ပါ။

Musk ရဲ့ စတန့်တွေထဲမှာ သူ့ရဲ့ သားကို X Æ A-Xii သူ့ရဲ့ သမီးကို Exa Dark Sideræl ဆိုပြီး နာမည်မှည့်ခဲ့တာတွေလဲ ပါပါတယ်။ သူ့အနေနဲ့ Twitter ကို ကိုယ်ပိုင် ကစားကွင်းတစ်ခုလို အသုံးပြုပြီး စာလုံးအနည်းငယ်လေးနဲ့ သူ့လုပ်ငန်းရော၊ တခြားလုပ်ငန်းတွေရောရဲ့  Stock စျေးနှုန်းတွေကို လွှမ်းမိုးနိုင်ပါတယ်။ 

သူ့ရဲ့ Tweets တွေက Baby Yoda Meme တွေကနေ ကမ္ဘာ့ခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ စကားလက်ဆုံပြောတာတွေထိ၊ Tesla, SpaceX တို့ရဲ့ အရေးကြီးတဲ့ သတင်းတွေ ကြေငြာတဲ့အထိ ပါဝင်ပါတယ်။ သူ့ကို ဘယ်သူမှ သွားပြီး ကန့်သတ်လို့မရပါဘူး။

စွန့်ဦးတီထွင်တစ်‌ယောက်အတွက် ကိုယ်လုပ်သမျှအရာတိုင်းက ကိုယ့်လုပ်ငန်းနဲ့ ကိုယ်ကိုယ်တိုင်ကို တန်ပြန်သက်ရောက်မှုရှိပါတယ်။ Musk ရဲ့ Memes တွေက သူ့ဖောက်သည်တွေနဲ့ တစ်သားတည်းရှိနေတာကို ဖော်ပြပါတယ်။ ယူကရိန်းအတွက် အထောက်အပံ့တွေပေးတဲ့အခါ သူ့ရဲ့ ရည်မှန်းချက်တွေရဲ့ အလားအလာကို ဖော်ပြနေပါတယ်။ လုပ်ငန်းရဲ့ နောက်ဆုံးအခြေအနေတွေကို update လုပ်တဲ့အခါမှာ လူထုနဲ့ သူ့ဝန်ထမ်းတွေကို သူလုပ်နေတဲ့အရာတွေ အကြောင်းပြောပြပါတယ်။

နယ်ပယ်ပေါင်းစုံမှာ ကျပန်းတည်ရှိနေတာကလဲ ပိုပြီး ကြီးမားတဲ့ မီဒီယာ နည်းဗျူဟာရဲ့ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းပါပဲ။ ကိုယ်ပေးချင်တဲ့ ပုံရိပ်ကို သေချာသိပြီဆိုရင်တော့ အလိုက်သင့် ချိတ်ဆက်သင့်ပါတယ်။

ဒါကြောင့် စွန့်ဦးတီထွင်တစ်ယောက်အနေနဲ့ ဖြစ်လာပြီဆိုရင်တော့ ယခင် သမားရိုးကျ စည်းမျဥ်းတွေကို လိုက်နာဖို့တော့မလိုပါဘူး။ ကိုယ့်ရဲ့ နောက်ဆုံး ရည်မှန်းချက်ကို သိပြီး အဲ့အပေါ်မူတည်ကာ ကိုယ့်ရဲ့ ပုံရိပ်ကို တည်ဆောက်သင့်ပါတယ်။ အဲ့နေရာမှာ ဘယ်လို စည်းမျဥ်းတွေကို ချိုးဖောက်ရမလဲ? ဘယ်လို စည်းမျဥ်းတွေကို ကိုယ့်စိတ်ကြိုက် ပြုပြင်နိုင်မလဲ? ဆိုတာတွေကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ပါတယ်။

စွန့်ဦးတီထွင်တွေအနေနဲ့ မတူညီတဲ့ နည်းလမ်းတွေကို တီထွင်ကြပေမဲ့၊ မတူညီတဲ့ စည်းမျဥ်းတွေကို ချိုးဖောက်ခဲ့ကြပေမဲ့ အကုန်လုံးမှာ တူညီတဲ့တစ်ချက်တော့ ရှိပါတယ်။ ဒါကတော့ စာဖတ်ခြင်းပါ။ ဒါကြောင့် ဘယ်လို စွန့်ဦးတီထွင်ပဲ ဖြစ်ဖြစ် နေ့စဥ် စာဖတ်ဖို့အတွက် လိုအပ်ပါတယ်။

#DreamLab

နေ့စဥ် စာတစ်အုပ်ဖတ်ပါ။

ကျွန်တော်တို့ရဲ့ မှတ်ဉာဏ်က ရေတိုမှတ်ဉာဏ်(short-term memory ) နဲ့ ရေရှည်မှတ်ဉာဏ်(long-term memory) ဆိုပြီး နှစ်မျိုးရှိပါတယ်။

ရေတိုမှတ်ဉာဏ်/ကာလတိုမှတ်ဉာဏ်ဆိုတာ ရုတ်တရက်ဖြစ်ပျက်တဲ့အရာတွေကို အချိန်တိုအတွင်း မှတ်ထားပေးတဲ့ မှတ်ဉာဏ်ပါ။ အများအားဖြင့် (၁၅-၃၀) စက္ကန့်လောက်ပဲ ယာယီမှတ်ထားပေးနိုင်တာပါ။

ရေရှည်မှတ်ဉာဏ်/ကာလရှည်မှတ်ဉာဏ်ဆိုတာက ဦးနှောက်မှာရှိတဲ့ hippocampus ဆိုတဲ့ ဧရိယာမှာ သိမ်းဆည်းထားတဲ့ မှတ်ဉာဏ်တွေကိုပြောတာပါ။ ကာလာရှည်မှတ်ဉာဏ်အဖြစ် မှတ်ထားနိုင်ဖို့အတွက် ခဏခဏလေ့ကျင့်မှတ်သားထားရတာပဲဖြစ်ပါတယ်။

အခုလေးတင်မြင်လိုက်တဲ့အရာတစ်ခုကို မေ့နေတာ / နာမည်ခေါ်ခါနီးမှ မေ့နေတာမျိုးက ကာလတိုမှတ်ဉာဏ်လျော့ကျနေတာပါ။ အသက်ကြီးတဲ့သူတွေမှာ ကာလတိုမှတ်ဉာဏ်လျော့ကျတာက ပုံမှန်ဆိုပေမယ့် ကိုယ်ကအသက်ငယ်ငယ်နဲ့ အဲဒီပြဿနာကြုံနေရပြီဆိုရင်တော့ သတိထားရပါတော့မယ်။

ကာလတိုမှတ်ဉာဏ်လျော့ကျနေတဲ့သူ (သို့) ခဏခဏမေ့တတိတဲ့သူတွေမှာ မေးပြီးသားမေးခွန်းကို ထပ်ခါတလဲလဲ ပြန်မေးတတ်တာ / အခုလေးတင် ထားခဲ့လိုက်တဲ့ ပစ္စည်းကို ဘယ်နားမှာထားခဲ့မှန်း စဉ်းစားရခက်တာ /တစ်ခါတစ်လေ လက်ထဲမှာပစ္စည်းကိုင်ထားပြီး လက်ရှာမိနေတာမျိုး ကြုံရလေ့ရှိပါတယ်။

ဘာကြောင့် မကြာခဏ မေ့တတ်လာတာလဲ။

လူတိုင်းကတော့ မေ့တတ်ကြပါတယ်။ ဒါပေမယ့် တစ်ချို့သောအကြောင်းအရာတွေကြောင့် တစ်ချို့သောလူတွေက ပိုပြီးမေ့တတ်ကြပါတယ်။ အဲဒါတွေကတော့

– အိပ်ချိန်နည်းပါတာ

– အာဟာရဓာတ်ကို လုံလောက်အောင်မရတာ

– စိတ်ဖိစီးမှု/စိုးရိမ်မှူများပြားတာ

– အယ်လ်ဇိုင်းမားရောဂါလို ဦးနှောက်နဲ့ပတ်သတ်တဲ့ရောဂါတွေဖြစ်လာတာ ကြောင့်ပါ။

ခဏခဏမေ့တတ်တဲ့သူတွေအနေနဲ့ ကိုယ့်ရဲ့နေထိုင်မှုနဲ့အစားအသောက်ပုံစံတွေကို ပြောင်းလဲပြီးတော့ မေ့တတ်တဲ့ပြဿနာကိုဖြေရှင်းနိုင်ပါတယ်။

မိတ်ဆွေတို့အနေနဲ့ ကိုယ့်ရဲ့ မှတ်ဉာဏ်ကို တိုးတက်ချင်ရင်တော့ အောက်က link ပေးထားတဲ့ post မှာ ဝင်ရောက်ဖတ်နိုင်ပါတယ်။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

စားဝတ်နေရေးအတွက် အသက်ရှင်နေသမျှ အလုပ်လုပ်နေရတဲ့ ဘဝမျိုးမ‌ရောက်ဖို့ဆိုရင် Passive Income ရမယ့် ဝင်ငွေလမ်းကြောင်းတွေ များများတည်ဆောက်ထားနိုင်ဖို့လိုတယ်။

Passive Income ဆိုတာကတော့ မိတ်ဆွေအလုပ်လုပ်စရာ မလိုဘဲ ရနေတဲ့ဝင်ငွေကို ပြောတာဖြစ်တယ်။ တစ်နည်းအားဖြင့် မိတ်ဆွေရဲ့ ပိုက်ဆံက မိတ်ဆွေအတွက် အလုပ်လုပ်ပေးနေတဲ့အတွက် မိတ်ဆွေအလုပ်လုပ်စရာ မလိုပဲ ပိုက်ဆံရနေတယ်…ဒီလို ဝင်ငွေလမ်းကြောင်းပဲ ဖြစ်တယ်။

ဥပမာပြောရရင် – အိမ်ငှါးထားလို့ရနေတဲ့ အိမ်ငှါးခဝင်ငွေတွေ၊ စတော့၊ရှယ်ယာတွေ ဝယ်ထားလို့ရနေတဲ့ အတိုးတွေ အကုန်လုံးက Passive Income တွေပဲ။

Passive Income တွေ ဖန်တီးဖို့ဆိုရင် Assets များများရှိဖို့လိုတယ်။ Asset ဆိုတာ ပိုင်ဆိုင်မှု ပစ္စည်းလို့ ဘာသာပြန်လို့ရတယ်။ ဒီထက်ပိုပြီး လွယ်လွယ်ပြောရရင်တော့ ကိုယ့်ပိုက်ဆံအိတ်ထဲကို ပိုက်ဆံထည့်ပေးနေတဲ့ အရာတွေပဲ ဖြစ်တယ်။ (အတိုးရနေတဲ့ စတော့၊ရှယ်ယာတွေ၊ ငှားရမ်းခရ‌နေတဲ့ အိမ်၊ခြံ၊‌မြေ၊ကားတွေ…စသည်ဖြင့်)

သာမန်လူတွေ အလုပ်လုပ်တဲ့အခါမှာ ပိုက်ဆံရတယ်။ ရတဲ့ ပိုက်ဆံကို အသုံးစရိတ် (Expenses) နဲ့ ပေးရန်ရှိအကြွေး (Liabilities) မှာ ကုန်သွားပြီး ငွေစုတာ(Savings)၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံတာ (Investing) တွေမလုပ်ဖြစ်ကြဘူး။ ဒီတော့ သူတို့အနေနဲ့ ပိုက်ဆံရှာတယ်၊ သုံးတယ်၊ ပြီးရင်ကုန်သွားတယ် နဲ့ပဲ သံသရာလည်နေလေ့ရှိတယ်။

ဒါပေမဲ့ ချမ်းသာတဲ့သူတွေကျတော့ မတူဘူး။ အလုပ်လုပ်လို့ ရတဲ့ပိုက်ဆံကို ငွေစုတယ်၊ အိမ်ခြံမြေတွေဝယ်တယ်၊ စတော့ရှယ်ယာတွေဝယ်တယ်။ ဒီလို Assets တွေ ဝယ်လိုက်တဲ့အခါ သူတို့ရဲ့ Passive Income တွေတိုးလာတာပြီး ဝင်ငွေတွေ များလာတယ်။

ဒါကြောင့် ကိုယ်အိပ်နေတဲ့အချိန်မှာ ငွေဝင်နေဖို့၊ အသက်ရှင်နေသ‌ရွေ့ စားဝတ်နေရေး အတွက် အလုပ်မလုပ်ရဖို့ဆိုရင် Assets ‌တွေများအောင်လုပ်ပြီး Passive Income တွေတည်ဆောက်ဖို့လိုတယ်။

Dana Daily

Money is an energy

မိတ်ဆွေတို့အနေနဲ့ ဝင်ငွေလမ်းကြောင်း အသစ်မဖန်တီးခင် ဝင်ငွေလမ်းကြောင်း တွေက ဘာတွေလဲဆိုတာ သိထားဖို့လိုပါတယ်။

ဝင်ငွေလမ်းကြောင်းဆိုတာ ကျွန်တော်တို့ဆီ ပိုက်ဆံဝင်နေတဲ့ နေရာတွေကို ပြောတာဖြစ်ပီးတော့ ဝင်ငွေလမ်းကြောင်းကို အဓိကအားဖြင့် အောက်ပါအတိုင်း (7) မျိုးခွဲလို့ရပါတယ်။

(1) လုပ်အားခဝင်ငွေ (Earned Income)

Earned Income ဆိုတာ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အဓိကအလုပ်ကနေ ရတဲ့ လစာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် Bonus တွေ၊ ကော်မရှင်ရတာတွေလဲ ပါဝင်ပါတယ်။

ဥပမာ- မိတ်ဆွေရဲ့ လစဥ်ပုံမှန်ဝင်ငွေ က (3)သိန်းဖြစ်ပြီးတော့ ရက်မှန်ကြေး (3)သောင်းရတယ်ဆို မိတ်ဆွေရဲ့ လစဥ် Earned Income က (3) သိန်း (3) သောင်းဖြစ်ပါတယ်။

(2) အပိုဝင်ငွေ (Business Income (or) Profit Income)

Business Income ဆိုတာ လုပ်အားခဝင်ငွေ မဟုတ်ဘဲ အခြားအလုပ် တစ်ခုခုကနေ ရတဲ့ ဝင်ငွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ အမြဲတမ်းအလုပ်မဟုတ်ဘဲ တစ်နေရာရာကနေ ဝယ်ပြီး ပြန်ရောင်းရာကနေ ရတဲ့ အမြတ်လိုမျိုးကို ပြောတာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ကိုယ်တိုင်ထုတ်လုပ် ရောင်းချတာတို့လဲ ပါဝင်ပါတယ်။

ဥပမာ- မိတ်ဆွေက အလုပ်တစ်ခုခု လုပ်နေရင်း Online shopping ပါတွဲလုပ်နေတယ်ဆို အဲ့ Online Shopping ကရောင်းရတဲ့ အမြတ်ငွေက မိတ်ဆွေရဲ့ Business Income (or) Profit Income ဖြစ်ပါတယ်။

(3) အတိုးဝင်ငွေ (Interest Income)

Interest Income ဆိုတာ Bank မှာ ငွေစုထားရာက အတိုးရတဲ့ ဝင်ငွေ ဖြစ်ပါတယ်။

ဥပမာ- မိတ်ဆွေက အတိုးနှုန်း (8%) နဲ့ ဘဏ်မှာ (10) သိန်း ငွေစုထားတယ်ဆို တစ်လလျှင်ရတဲ့ (6600) က မိတ်ဆွေရဲ့ အတိုးဝင်ငွေ ဖြစ်ပါတယ်။

(4) အမြတ်ဝင်ငွေ (Dividend Income)

Dividend Income ဆိုတာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံထားတဲ့ စတော့၊ ရှယ်ယာတွေ ‌ကနေ အမြတ်ရရှိတဲ့ ဝင်ငွေ ဖြစ်ပါတယ်။ စတော့၊ ရှယ်ယာတွေကနေ ရရှိတဲ့ အမြတ်ငွေကို Accounting မှာဆို (Share of Profits) လို့ခေါ်ပါတယ်။

ဥပမာ- မိတ်ဆွေ ရှယ်ယာဝင်ထားတဲ့ ကုမ္ပဏီက တစ်နှစ်ပြည့်လို့ နှစ်ချုပ်စာရင်းလုပ်တဲ့အခါ မြတ်နေရင် ကိုယ်ဝယ်ယူထားတဲ့ ရှယ်ယာ ရာခိုင်နှုန်း အလိုက် ရရှိတဲ့ ပိုက်ဆံက မိတ်ဆွေရဲ့ အမြတ်ဝင်ငွေ ဖြစ်ပါတယ်။

(5) ငှားရမ်းခဝင်ငွေ (Rental Income)

Rental Income ဆိုတာ မိတ်ဆွေပိုင်ဆိုင်တဲ့အရာ (အိမ်၊ ခြံ၊ မြေ စသည်ဖြင့်) ကိုငှားရမ်းထားတဲ့အတွက် ရရှိတဲ့ဝင်ငွေ ဖြစ်ပါတယ်။

ဥပမာ- မိတ်ဆွေရဲ့ ခြံဝိုင်းတစ်ခုကို ငှားရမ်းထားတဲ့အတွက် ရတဲ့ (3) သိန်းက မိတ်ဆွေရဲ့ လစဥ်ငှားရမ်းခ ဝင်ငွေဖြစ်ပါတယ်။

(6) ရင်းနှီးမှုအမြတ်ဝင်ငွေ (Capital Gains)

Capital Gains ဆိုတာ ကိုယ်ဝယ်ယူရင်းနှီးထားတဲ့ အိမ်၊ ခြံ၊ မြေ၊ ကား ကို တစ်ဆင့်ပြန်လည် ရောင်းချရာကနေ ရရှိတဲ့ဝင်ငွေ ဖြစ်ပါတယ်။

ဥပမာ- လွန်ခဲ့တဲ့ (2) လလောက်က သိန်း (230) နဲ့ဝယ်ခဲ့တဲ့ ကားကို သိန်း (250) နဲ့ ပြန်ရောင်းလိုက်ရင် သိန်း (20) က ရင်းနှီးမှုအမြတ်ငွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

(7) မူပိုင်ခွင့်ဝင်ငွေ ( Royalties Income (or) Licensing Income)

Royalties Income ဆိုတာ ဖန်တီးခဲ့ဖူးတဲ့အရာ (သီချင်း၊ ဓာတ်ပုံ၊ Youtube Content စသည်ဖြင့်) ကနေ မူပိုင်ခွင့်အတွက် အမြဲတမ်းရရှိနေတဲ့ ဝင်ငွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

ဥပမာ- မိတ်ဆွေ ဖန်တီးထားတဲ့ Youtube Video တစ်ခုက views တက်နေတာနဲ့အမျှ အမြဲတမ်းရရှိနေမဲ့ ဝင်ငွေဖြစ်ပါတယ်။

မိတ်ဆွေရော လက်ရှိမှာ ဝင်ငွေလမ်းကြောင်း ဘယ်နှခု ရှိနေပြီလဲ? Comment မှာဖြေပေးသွားပါဦး။

Dana Daily

Money is an energy

ကျွန်တော်တို့ရဲ့ စိတ်ခံစားချက်၊ အတွေးနဲ့ အပြုအမူတွေက ဦးနှောက်ထဲမှာရှိတဲ့ ဆဲလ် (neurons) လေးတွေကို အချင်းချင်းဆက်သွယ်စေပါတယ်။ အဲသလိုဆက်သွယ်တဲ့နေရာမှာ လျှပ်စစ်တွေက ဆဲလ်တစ်ခုကနေတစ်ခုကို ကူးစေတဲ့နည်းနဲ့ (electrical signal) ဆက်သွယ်ရတဲ့အတွက် ဦးနှောက်ထဲမှာ လှိုင်း( Brain waves) တွေဖြစ်ပေါ်လာပါတယ်။ ဦးနှောက်လှိုင်းတွေကို (Hz) နဲ့ တိုင်းတာပြီး ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အတွေးနဲ့ အပြုအမူအပေါ်မူတည်ပြီး ဦးနှောက်လှိုင်း (၅) မျိုးကွဲပြားသွားပါတယ်။ အဲဒါတွေကတော့ Alpha, Beta, Delta, Gamma, Theta တို့ပဲဖြစ်ပါတယ်။ အရင်အပတ်တုန်းက ဦးနှောက်ထဲမှာ ဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ brain waves (၅)ခုအကြောင်းကို အကျဉ်းချုပ်ပြောပြပေးခဲ့ပါတယ်။ ဒီနေ့မှာတော့ ဦးနှောက်လှိုင်း(၅)ခုထဲက တစ်ခုဖြစ်တဲ့ Alpha waves အကြောင်းပြောပြပေးချင်ပါတယ်။

Alpha waves ကတော့ ကြိမ်နှုန်း ( 8-12 Hz) အတွင်းမှာရှိပါတယ်။ စိတ်ဖိစီးမှုနည်းပြီး စိတ်ငြိမ်သက်နေတဲ့အချိန်မှာ ပေါ်လာပါတယ်။ တရားထိုင်နေတဲ့အချိန်မှာလည်း ဦးနှောက်က Alpha waves တွေထုတ်ပေးပါတယ်။ Alpha waves တွေဖြစ်ပေါ်နေတဲ့အချိန်က စိတ်တည်ငြိမ်အေးချမ်းနေတဲ့ အချိန်ဖြစ်တဲ့ အတွက် တီထွင်ဖန်တီးနိုင်စွမ်းနဲ့ လေ့လာသင်ယူမှုတွေအတွက် အရေးပါ,ပါတယ်။

လေ့လာချက်တွေအရ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ဦးနှောက်က Alpha waves ဖြစ်ပေါ်နေတဲ့အချိန်မှာ ပိုပြီးလေ့လာနိုင်စွမ်းကောင်းသလို တီထွင်ဖန်တီးနိုင်စွမ်း (creativity) လည်း တိုးတက်လာတယ်ဆိုတာ တွေ့ရှိရပါတယ်။ ဒီတော့ တစ်ခုခုလေ့လာတော့မယ်ဆိုရင် ဦးနှောက်ကို Alpha waves ပြောင်းထုတ်ခိုင်းတာက အကူအညီဖြစ်စေမှာပါ။ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ဦးနှောက်မှာ Alpha waves ဖြစ်ပေါ်လာဖို့အတွက် အခုနောက်ပိုင်းမှာ နည်းလမ်းတစ်ချို့ရှာဖွေတွေ့ရှိလာပါပြီ။

Alpha waves တွေကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်တဲ့ နည်းလမ်းတွေကတော့

(၁) Binaural Beats

Alpha waves တွေဖြစ်ပေါ် လာဖို့အတွက် Binaural Beats လို music တစ်မျိုးရဲ့ အကူအညီရယူနိုင်ပါတယ်။ ဒီ music ရဲ့ သဘောက Alpha waves ဖြစ်ပေါ်လာအောင် ကျွန်တော်တို့ရဲ့ နားနှစ်ဖက်မှာ မတူညီတဲ့ frequency တွေကို ထုတ်လွှင့်ပေးတာပါ။ ဥပမာ- ညာဘက်နားမှာ 100Hz ရှိတဲ့ သံစဉ်နဲ့ ဘယ်ဘက်နားမှာ 108Hz ရှိတဲ့ Tone ဖွင့်မယ်ဆိုရင် ကြားထဲက ကွာဟချက်က 8Hz ဖြစ်တဲ့အတွက် ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ဦးနှောက်မှာ Alpha waves ဖြစ်ပေါ်လာမှာပဲဖြစ်ပါတယ်။ ( ဒီလို Binural Beats မျိုးနားထောင်မယ်ဆိုရင် နားကျပ်တပ် နားထောင်ဖို့တော့ လိုပါတယ်။)

Binaural beats ကို အောက်ပါ link မှာနားထောင်နိုင်ပါတယ်။

https://youtu.be/TOWO7IrchyI

(၂) တရားထိုင်ခြင်း

တရားထိုင်နေတဲ့အချိန်မှာဆိုရင် ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ဦးနှောက်ကထုတ်လွှင့်တဲ့လှိုင်းတွေရဲ့ ကြိမ်နှုန်းနှေးသွားပြီး Beta waves ကနေ Alpha waves ကို ပြောင်းပြီးဖြစ်ပေါ်ပါတယ်။ ဦးနှောက်က Alpha waves တွေဖြစ်ပေါ်တာနဲ့ စိတ်တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှုကို ခံစားရမှာပါ။ နောက်ပြီး အသက်ရှုလေ့ကျင့်ခန်းလုပ်တာကလည်း Alpha waves တွေပိုထုတ်နိုင်မယ့်နည်းလမ်းပါ။

(၃) လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ခြင်း

ထူးဆန်းတဲ့အချက်က လေ့ကျင့်ခန်းပြင်းပြင်းထန်ထန်လုပ်တာကလည်း Alpha waves တွေ ပိုထုတ်နိုင်မယ့် နောက်ထပ်နည်းလမ်းတစ်ခုပါ။ လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ပြီးတဲ့အချိန်မှာ Endorphin ဟော်မုန်းတွေနဲ့အတူ Alpha waves တွေပါထွက်လာပါတယ်။

ဒါ့ပြင် အခုခေတ်ကနည်းပညာတိုးတက်လာတဲ့အလျောက် နည်းပညာရဲ့ အကူအညီကိုယူပြီး Alpha waves တွေဖြစ်ပေါ်လာမယ့် နည်းလမ်း‌တွေပေါ်လာပါပြီ။ အခုဆိုရင် မိတ်ဆွေတို့ အနေနဲ့ Alpha waves ရဲ့ အရေးပါပုံနဲ့ Alpha waves ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်မယ့် နည်းလမ်းကိုသိသွားမယ်လို့ထင်ပါတယ်။ နောက်ရက်တွေမှာလည်း တခြားကျန်ရှိနေတဲ့ ဦးနှောက်လှိုင်း(Brain waves) တွေအကြောင်းပြောပြပေးသွားမှာဖြစ်လို့ ဆက်လက်စောင့်မျှော်ပေးကြပါဦး။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

ကျွန်တော်တို့ရဲ့ စိတ်ခံစားချက်၊ အတွေးနဲ့ အပြုအမူတွေက ဦးနှောက်ထဲမှာရှိတဲ့ ဆဲလ် (neurons) လေးတွေကို အချင်းချင်းဆက်သွယ်စေပါတယ်။ အဲသလိုဆက်သွယ်တဲ့နေရာမှာ လျှပ်စစ်တွေက ဆဲလ်တစ်ခုကနေတစ်ခုကို ကူးစေတဲ့နည်းနဲ့ (electrical signal) ဆက်သွယ်ရတဲ့အတွက် ဦးနှောက်ထဲမှာ လှိုင်း( Brain waves) တွေဖြစ်ပေါ်လာပါတယ်။ ဦးနှောက်လှိုင်းတွေကို (Hz) နဲ့ တိုင်းတာပြီး ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အတွေးနဲ့ အပြုအမူအပေါ်မူတည်ပြီး ဦးနှောက်လှိုင်း (၅) မျိုးကွဲပြားသွားပါတယ်။ အဲဒါတွေကတော့ Alpha, Beta, Delta, Gamma, Theta တို့ပဲဖြစ်ပါတယ်။ အရင်အပတ်က Alpha waves အကြောင်းပြောပြခဲ့ပြီးပြီဆိုတော့ ဒီတစ်ခါ Gamma Waves အကြောင်းကိုပြောကြရအောင်။

Gamma waves ကကြိမ်နှုန်း (35Hz) အထက်မှာရှိပြီး ဦးနှောက်လှိုင်းအားလုံးထဲမှာအမြန်ဆုံးလှိုင်းတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ အာရုံစူးစိုက်မှု အကောင်းဆုံးအချိန်မှာ ဦးနှောက်ကနေ Gamma waves ကို ထုတ်ပေးပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ သင်္ချာပုစ္ဆာဖြေရှင်းဖို့အတွက် (၁၀၀%) စိတ်ပါဝင်စားမှုအပြည့်ဆုံးအချိန်မှာ၊ ဆရာရဲ့ သင်ခန်းစာပို့ချချက်မှာ အာရုံစူးစိုက်မှုအပြည့်ဖြစ်နေချိန်မှာ Gamma waves တွေပေါ်လာပါတယ်။

ဒါပေမယ့် ဦးနှောက်ကနေထုတ်တဲ့ Gamma Waves ပမာဏအပေါ်မူတည်ပြီး သက်ရောက်မှုကွဲပြားနိုင်ပါတယ်။ Gamma waves ကြိမ်နှုန်း (frequency) မြင့်တဲ့အချိန်မှာ အာရုံစူးစိုက်မှုပိုအားကောင်းပြီး ဉာဏ်ပိုကောင်း(IQ) ပိုကောင်းတယ်လို့လေ့လာမှုအရတွေ့ရှိရပါတယ်။ ဒါ့ပြင် Gamma waves ကြိမ်နှုန်းမြင့်တာက စွမ်းဆောင်ရည်ပိုကောင်းတာ(Peak Performance)နဲ့ ဆက်စပ်နေပါတယ်။ နယ်ပယ်အသီးသီးက ထိပ်တန်းရောက်ပြီးအောင်မြင်နေသူတွေဟာ သာမန်လူတွေထက် Gamma waves ပမာဏပိုများကြပါတယ်။

Gamma waves ကနေရရှိတဲ့ အကျိုး‌ကျေးဇူးတွေကတော့

– မှတ်ဉာဏ်ပိုကောင်းလာခြင်း

– အာရုံခံနိုင်စွမ်းပိုကောင်းလာခြင်း(အရသာခံနိုင်စွမ်း၊ အမြင်အာရုံ၊ အကြားအာရုံ)

– အာရုံစိုက်နိုင်စွမ်းမြင့်မားလာခြင်း စတဲ့ အကျိုးကျေးဇူးတွေရရှိနိုင်ပါတယ်။

ဒါပေမယ့် Gamma waves ကြိမ်နှုန်း (frequency) နိမ့်တယ်ဆိုရင် သင်ယူမှုနဲ့ မှတ်ဉာဏ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပြဿနာအချို့ကြုံတွေ့ ရနိုင်ပါတယ်။ အာရုံစူးစိုက်လို့ မရပဲ သင်ယူရခက်တာမျိုး၊ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပြဿနာတစ်ချို့လည်းကြုံတွေ့ရနိုင်ပါတယ်။

ဒီတော့ gamma waves က ကျွန်တော်တို့ရဲ့ သင်ယူမှုနဲ့ မှတ်ဉာဏ်ပိုင်းဆိုင်ရာမှာ အရေးပါတယ်ဆိုတာ သိသွားလောက်ပါပြီ။ ဦးနှောက်ကနေ Gamma waves တွေပိုထုတ်တာက ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အာရုံစူးစိုက်မှုပိုကောင်းလာပြီး အလုပ်ပိုပြီးမြောက်ဖို့ ကူညီပေးနိုင်ပါတယ်။

Gamma waves ကိုမြှင့်တင်နိုင်မယ့် နည်းလမ်းတွေထဲမှာတစ်ခုကတော့ ကိုယ်နှစ်သက်တဲ့အလုပ်ကို လုပ်တာပဲဖြစ်ပါတယ်။ ထိပ်တန်းရောက်ပြီး အောင်မြင်နေတဲ့သူတွေမှာ Gamma waves ကြိမ်နှုန်းမြင့်နေရတဲ့အကြောင်းက သူတို့လုပ်နေတဲ့အလုပ်မှာ ပျော်ရွှင်နေလို့ဖြစ်ပါတယ်။ နောက်ထပ်နည်းလမ်းတစ်ခုကတော့ မေတ္တာနဲ့ကရုဏာကို (compassion and love) အသုံးပြုပြီး တရားထိုင်တာပဲဖြစ်ပါတယ်။ မြေပဲဆံလို အစေ့အဆံတစ်ချို့စားသုံးတာကလည်း Gamma waves ကိုမြှင့်တင်နိုင်တယ်လို့ဆိုပါတယ်။

ဒီနေ့ပြောပြပေးသွားတာကတော့ ဦးနှောက်လှိုင်းတွေထဲကမှ စွမ်းဆောင်ရည်တိုးတက်ဖို့အရေးပါတဲ့ Gamma Brain Waves အကြောင်းပဲဖြစ်ပါတယ်။ မိတ်ဆွေတို့ရော ကိုယ့်ရဲ့စွမ်းဆောင်ရည်ကို မြှင့်တင်ဖို့ ဘာလုပ်ဖြစ်ကြလဲ?

Commentမှာ ဝင်ရောက်ပြောပြပေးလို့ရပါတယ်။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

ကျွန်တော်တို့ရဲ့ စိတ်ခံစားချက်၊ အတွေးနဲ့ အပြုအမူတွေက ဦးနှောက်ထဲမှာရှိတဲ့ ဆဲလ် (neurons) လေးတွေကို အချင်းချင်းဆက်သွယ်စေပါတယ်။ အဲသလိုဆက်သွယ်တဲ့နေရာမှာ လျှပ်စစ်တွေက ဆဲလ်တစ်ခုကနေတစ်ခုကို ကူးစေတဲ့နည်းနဲ့ (electrical signal) ဆက်သွယ်ရတဲ့အတွက် ဦးနှောက်ထဲမှာ လှိုင်း( Brain waves) တွေဖြစ်ပေါ်လာပါတယ်။ ဦးနှောက်လှိုင်းတွေကို (Hz) နဲ့ တိုင်းတာပြီး ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အတွေးနဲ့ အပြုအမူအပေါ်မူတည်ပြီး ဦးနှောက်လှိုင်း (၅) မျိုးကွဲပြားသွားပါတယ်။ အဲဒါတွေကတော့ Alpha, Beta, Delta, Gamma, Theta တို့ပဲဖြစ်ပါတယ်။ အရင်အပတ်က Alpha waves နဲ့ Gamma waves အကြောင်းကို ပြောပြခဲ့ပြီးပါပြီ။ ဒီတစ်ပတ်မှာ ပြောပြပေးသွားမှာကတော့ Theta Brain Waves အကြောင်းပဲဖြစ်ပါတယ်။

Theta waves ကကြိမ်နှုန်း ( ၄ – ၈ Hz) အတွင်းမှာ ရှိပြီးတော့ ဦးနှောက်လှိုင်းတွေအားလုံးထဲမှာ ဒုတိယအနှေးဆုံးဖြစ်ပါတယ်။ Theta waves တွေက ကျွန်တော်တို့အိပ်စက်နေတဲ့အချိန်၊ ဒါမှမဟုတ် အိပ်မက်မက်နေတဲ့အချိန်မှာ ပေါ်လာကြပါတယ်။ ဒါပေမယ့် နှစ်နှစ်ခြိုက်ခြိုက်အိပ်ပျော်နေချိန်(deepest phases of sleep) မှာတော့ delta waves တွေပေါ်လာပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ အိပ်ပျော်ခါစအချိန် ဒါမှမဟုတ် မနက်ခင်းနိုးခါနီးအချိန်တွေမှာပဲ Theta waves တွေဖြစ်ပေါ်လာတာပဲဖြစ်ပါတယ်။

Theta waves က ပုံမှန်ဆိုရင် ညအိပ်စက်ချိန်မှာပဲ ဖြစ်ပေါ်လာပေမယ့် နေ့ခင်းဘက်အချိန်တွေမှာလည်း ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်ပါသေးတယ်။ နေ့ဘက်မှာ Theta waves တွေပေါ်လာပြီဆိုရင်တော့ အဲဒီအချိန်မှာ မောပန်းနွမ်းနယ်တာ၊ ပင်ပန်းသလိုဖြစ်ပြီး အားအင်မရှိတာမျိုးခံစားရတတ်ပါတယ်။ Theta waves တွေက သတင်းအချက်အလက်တွေနဲ့ မှတ်ဉာဏ်တွေသိုမှီးတဲ့‌နေရာမှာ အရေးပါ,ပါတယ်။ Theta waves က စိတ်ကူးယဉ်တဲ့အချိန်၊ အိပ်မက်မက်တဲ့အချိန်မှာ ဦးနှောက်ကနေထွက်ပေါ်လာတာဖြစ်လို့ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ တီထွင်ဖန်တီးနိုင်စွမ်းအားကိုလည်း မြှင့်တင်ပေးပါသေးတယ်။

ဒါ့ပေမယ့် ဦးနှောက်ကို အသုံးပြုပြီး အလုပ်လုပ်တဲ့လူတိုင်း အချိန်တစ်ခုကြာရင် ဦးနှောက်ကပင်ပန်းနွမ်းနယ်လာပါတယ်။ အဲဒီအချိန်မှာ ဦးနှောက်က Theta brain waves အခြေမနေကို ရောက်သွားပါတယ်။ အဲဒီအချိန်မှာဆိုရင် ဦးနှောက်ကိုပြန်လည်အားဖြည့်ဖို့လိုအပ်ပါတယ်။ ဦးနှောက်ကို ပြန်လည်အားဖြည့်ပေးနိုင်မယ့်နည်းလမ်းကတော့ (၁၅)မိနစ်လောက်အိပ်စက်တာနဲ့ ဦးနှောက်ကို Alpha brain waves ရောက်အောင်လုပ်တာပဲဖြစ်ပါတယ်။

Alpha brain waves အကြောင်း link ပါ။https://www.facebook.com/112780677885813/posts/160636863100194/

Theta waves ကိုထုတ်လွှင့်ပေးနိုင်မယ့် နည်းလမ်း(၂)ခုရှိပါတယ်။ အဲဒါတွေကတော့

(၁) Binaural Beats

Theta waves တွေဖြစ်ပေါ် လာဖို့အတွက် Binaural Beats လို music တစ်မျိုးရဲ့ အကူအညီရယူနိုင်ပါတယ်။ ဒီ music ရဲ့ သဘောက Theta waves ဖြစ်ပေါ်လာအောင် ကျွန်တော်တို့ရဲ့ နားနှစ်ဖက်မှာ မတူညီတဲ့ frequency တွေကို ထုတ်လွှင့်ပေးတာပါ။ ဥပမာ- ညာဘက်နားမှာ 100Hz ရှိတဲ့ သံစဉ်နဲ့ ဘယ်ဘက်နားမှာ 104Hz ရှိတဲ့ Tone ဖွင့်မယ်ဆိုရင် ကြားထဲက ကွာဟချက်က 4Hz ဖြစ်တဲ့အတွက် ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ဦးနှောက်မှာ Theta waves ဖြစ်ပေါ်လာမှာပဲဖြစ်ပါတယ်။ ( ဒီလို Binural Beats မျိုးနားထောင်မယ်ဆိုရင် နားကျပ်တပ် နားထောင်ဖို့တော့ လိုပါတယ်။) ဒါပေမယ့် Binaural Beats ကနေ Theta waves ဖြစ်ပေါ်လာဖို့ဆိုရင် အလေ့အကျင့်တစ်ခုလိုအပ်ပြီး လွယ်လွယ်နဲ့မရနိုင်ပါဘူး။

(၂) တရားထိုင်ခြင်း

တရားထိုင်ခြင်းကလည်း Theta waves ကို ထုတ်လွှင့်ပေးနိုင်တဲ့ နောက်ထပ်နည်းလမ်းတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ Theta waves ကို ထုတ်ပေးနိုင်ဖို့အတွက်ဆိုရင်တော့ လက်ရှိဖြစ်နေတဲ့အခိုက်အတံ့ကိုပဲ အာရုံစိုက်ပြီး တရားထိုင်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ Theta waves ကထုတ်ရတာခက်ခဲလို့ လွယ်လွယ်ကူကးတော့ဖြစ်ပေါ်မလာနိုင်ဘူး။

အခုဆိုရင် မိတ်ဆွေတိုအနေနဲ့ Theta waves ရဲ့ အရေးပါပုံအကြောင်းကို သိသွားမယ်လို့ထင်ပါတယ်။ မိတ်ဆွေတို့အနေနဲ့ ကိုယ့်ရဲ့ တီထွင်ဖန်တီးနိုင်စွမ်း (creativity) နည်းနေတယ်ဆိုရင် Theta stage ကိုရောက်အောင်လုပ်ပြီးတော့ ဖန်တီးနိုင်စွမ်းကိုမြှင့်တင်ပေးနိုင်ပါတယ်။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်တာက ကိုယ်အလေးချိန်လျှော့ချစေပြီး ခန္ဓာကိုယ်ကိုပေါ့ပါးသွက်လက်စေတယ်၊ နှလုံးရောဂါတို့လို နာတာရှည်ရောဂါတွေဖြစ်နိုင်ချေကိုလျှော့ချပေးတယ်။ ခန္ဓာကိုယ်ကျန်းမာရေးကိုအထောက်အကူပြုရုံသာမက စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးအကျိုးကျေးဇူးတွေကိုပါ ပေးနိုင်စွမ်းရှိပါတယ်။

ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားအားကစားလုပ်ခြင်းက နှလုံးနဲ့အဆုတ်ကိုအားကောင်းလာစေပါတယ်။ အသက်ကိုဝဝလင်လင်ရှူရှိုက်ရတဲ့အတွက် အောက်ဆီဂျင်ပိုမိုရရှိပြီး သွေးလည်ပတ်မှုနှုန်း ပိုမိုမြန်ဆန်လာပါတယ်။ ဒါ့ပြင် ခန္ဓာကိုယ်က အဆီတွေကိုလည်းလောင်ကျွမ်းစေတဲ့အတွက် အဝလွန်ခြင်းကို ကာကွယ်ပေးပြီး အဆီကျလှပတဲ့ ခန္ဓာကိုယ်တစ်ခုဖြစ်အောင် ထိန်းသိမ်းပေးနိုင်ပါတယ်။ အဝလွန်ခြင်းကို ကာကွယ်ပေးတဲ့အတွက် အဝလွန်ခြင်းနဲ့ပတ်သက်တဲ့ရောဂါတွေကြောင့် သေဆုံးနိုင်ချေကိုလည်းလျှော့ချပေးမှာပါ။

လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်တဲ့အတွက် ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ အစာခြေစနစ်ကိုကောင်းမွန်စေပြီး အစာစားချင်စိတ်ကိုမြှင့်တင်ပေးပါတယ်။ လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်တဲ့သူတွေက ညဘက်မှာလည်းကောင်းမွန်စွာအိပ်ပျော်ပါသေးတယ်။

စိတ်နဲ့ခန္ဓာကိုယ်ဟာအချင်းချင်းဆက်စပ်နေကြတာပါ။ စိတ်ချမ်းသာမှ ခန္ဓာကိုယ်ကျန်းမာသလို၊ ခန္ဓာကိုယ်ကျန်းမာမှလည်း စိတ်အခြေအနေကောင်းမွန်နေမှာပါ။ မကျန်းမာတဲ့လူတစ်ယောက်ဟာ စိတ်ညစ်စရာတွေ၊ လောကဓံရဲ့ဖိအားတွေကို ခံနိုင်ရည်မရှိနိုင်ပါဘူး။ လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်တဲ့သူတွေကတော့ ခန္ဓာကိုယ်ကျန်းမာကြံ့ခိုင်တဲ့အတွက် ကိုယ့်ကိုယ်ကို ယုံကြည်မှုပိုရှိပါတယ်။

တကယ်လို့မိတ်ဆွေတို့က အရင်ကလည်းလေ့ကျင့်ခန်းမလုပ်ဖြစ်ဘူးဆိုရင် ဒီနေ့ကစပြီး ပြောင်းလဲလိုက်ဖို့လိုပါတယ်။

လေ့ကျင့်ခန်းကို လုံးဝမလုပ်တာထက် တစ်နေ့အနည်းငယ်ပဲ လုပ်ပေးနိုင်ရင်တောင် အကျိုးထူးရှိပါတယ်။ နေ့စဉ် လုပ်ပေးနိုင်ရင်တော့ စိတ်နဲ့ ခန္ဓာ ကျန်းမာရေးအတွက် အကောင်းဆုံး ဖြစ်မှာပါ။

လေ့ကျင့်ခန်းကို အလှအပ တစ်ခုတည်းအတွက် မဟုတ်ဘဲ ကျန်းမာရေးရှုထောင့်ကနေပါ လိုက်စားပေးဖို့တော့ လိုပါတယ်။ လေ့ကျင့်ခန်းအပြင် အစာအာဟာရကို ဂရုတရစိုက်စားသုံးမယ်၊ ပြည့်ဝစွာ အိပ်စက်အနားယူမယ်၊ ကျန်းမာရေးကို ထိခိုက်စေမယ့် အပြုအမူတွေကို ရှောင်ရှားမယ်ဆိုရင် အသက်ရှည်ပြီး ကျန်းမာတဲ့ လူ့ဘဝကိုပိုင်ဆိုင်နိုင်မှာပဲဖြစ်ပါတယ်။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

မိမိရဲ့ အသက်မွေးလမ်းကြောင်း အဆင်ပြေနိုင်စေဖို့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံ သင့်တဲ့ အရာတွေထဲမှာ ပညာရေးက ထိပ်ဆုံးက ပါဝင်ပါတယ်။ ပညာသင်တယ်ဆိုတာ ရင်းနှီးမြှပ်နှုံမှု တစ်မျိုးပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

အခု အခြေအနေအရ လူငယ်တွေအတွက် လုပ်ငန်းခွင်မှာလဲ လက်တွေ့ အသုံးချလို့ ရမယ် ၊ UK လို နိုင်ငံတွေက အသိအမှတ် ပြုထားတဲ့ ပညာရေး လမ်းကြောင်းတွေက ရွေးချယ်ဖို့ အသင့်တော် ဆုံးပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

UK က အသိအမှတ်ပြုထားတဲ့ Education pathways တွေထဲကမှ Businesses နဲ့ IT ပိုင်းတွေက အလုပ်အကိုင် ရှာဖွေ ရလွယ်သလို နိုင်ငံတကာမှာ အသိအမှတ်ပြုထားတဲ့ ဘွဲ့တွေ ဖြစ်တဲ့ အတွက်ကြောင့် နိုင်ငံခြားမှာ အလုပ်သွားလုပ်ချင် ကြတဲ့ လူငယ်တွေ အတွက်လဲ တက်ရောက် သင့်ပါတယ်။

Business ပိုင်းမှာဆိုရင် ABE Level 5 Diploma in Business Management လို University of Hertfordshire နဲ့ချိတ်ဆက်ထားတဲ့ Diploma တွေတက်ရောက် နိုင်ပါတယ်။

IT ပိုင်း စိတ်ဝင်စားတဲ့ လူငယ်တွေ ဆိုရင်လဲ NCC Education (UK) လို University of Greenwich နဲ့ ချိတ်ဆက်ထားပြီး UK နိုင်ငံ ပညာရေးဆိုင်ရာ အကဲဖြတ်အဖွဲ့ Ofqual ကအသိအမှတ်ပြုပေးထားတာကြောင့် Career လမ်းကြောင်း အတွက် ခိုင်မာတဲ့ degree တစ်ခုရအောင် တက်ရောက်သင့်တဲ့ ပညာရေး လမ်းကြောင်းတစ်ခုပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီကာလမှာ တက္ကသိုလ်အသီးသီးက ပညာရေး တစ်ပိုင်းတစ်စ ဖြစ်နေတဲ့ လူငယ်တွေအတွက် ကုန်ကျစရိတ် အတိအကျ သိနိုင်သလို အချိန်ကလဲ တိကျတဲ့ အတွက် ကိုယ့်ရဲ့ အချိန်တွေ ကုန်သွားမှာ စိုးရိမ်စရာမလိုပဲ အခုပြောပြပေးသွားတဲ့ ပညာရေး လမ်းကြောင်းတွေကို လေ့လာလို့ ရပါတယ်။

YEC Learning Center

We Empower People with Passion

Information Technology (IT) ဆိုတာ နည်းပညာကို အသုံးချတဲ့ အရာ မှန်သမျှကို ရည်ညွှန်းပါတယ်။ IT မှာဆိုရင် ဒေတာ အချက်အလက်တွေ စီမံခန့်ခွဲတာ ၊ ကွန်ပျူတာ သိပွံ ၊ ကွန်ပျူတာ software အတွက် ညွှန်ကြားချက် ရေးသား ပြုစုသူတွေ စတာတွေ ပါဝင်ကြပါတယ်။

ပြောင်းလဲတိုးတက်လာတဲ့ ကမ္ဘာကြီးမှာ ဆိုရင် IT နဲ့ မပတ်သက်တဲ့ အရာဆိုတာ မရှိသလောက် ဖြစ်လာပါတယ်။မနက်ခင်း အိပ်ယာထ လို့ နှိုးတဲ့ alarm ကစလို့ စက်ရုံတွေမှာ သုံးတဲ့ engineering ပိုင်း အထိ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ နေ့စဥ်ဘဝမှာ နည်းပညာကို မှီခို အားထားရပါတယ်။

ကျွန်တော်တို့ အသုံးပြုတဲ့ IT application တိုင်းရဲ့ နောက်ကွယ် မှာ တကယ်တော်ပြီး ထက်မြက်တဲ့ IT နည်းပညာရှင်တွေ ရှိကြပါတယ်။နည်းပညာ IT နယ်ပယ်မှာဆိုရင်လဲ မေဂျာ အမျိုးမျိုး ရှိပါတယ်။

Computational Science, Cloud Computing, Data Systems, Security computer software , software programming စသဖြင့် ကိုယ် စိတ်ဝင်စားတဲ့ အပိုင်းကို ရွေးချယ်လေ့လာလို့ ရပါတယ်။

ယနေ့ခေတ်မှာဆိုရင် နိုင်ငံတကာ တက္ကသိုလ် တွေနဲ့ ချိတ်ဆက်ထားတဲ့ IT ပိုင်းကို သင်ကြားပေးနေတဲ့ သင်တန်းတွေ များစွာရှိလာပါပြီ။ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းမှာဆိုရင်လဲ အသိအမှတ်ပြုထားတဲ့ အတွက် ကြောင့် အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းပေါင်း များစွာလဲ ရှိပါတယ်။

နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ တိုးတက်ဖို့ အတွက် နည်းပညာပိုင်းကလဲ များစွာ အရေးပါတယ်။ဒါကြောင့် ကျွန်တော်တို့ လူငယ်တွေထဲမှာ နည်းပညာ ကို စနစ်တကျ သင်ယူထားပြီး ကျွမ်းကျင်တဲ့ လူငယ်တွေ လိုအပ်ပါတယ်။

IT ပိုင်းဆိုင်ရာ Diploma တွေကို ပြည်တွင်းမှာပဲ တက်ရောက်နိုင်တဲ့ NCC Education ကပေးအပ်တဲ့ Diploma in Computing ဘာသာရပ် တွေလည်းရှိနေပါပြီ။မိမိဘဝအတွက်လဲ တိုးတက်ပြောင်းလဲမှုတွေ ဖြစ်လာနိုင်သလို နိုင်ငံအတွက်ပါ ကောင်းမွန်စေနိုင်တဲ့အတွက်ကြောင့် လေ့လာသင့်ပါတယ်။

YEC Learning Center

We Empower People with Passion

American workforce မှာဆိုရင် IT နယ်ပယ်က တိုးတက်မှု အမြန်ဆုံးနယ်ပယ် ထဲမှာ ပါဝင်ပါတယ်။ Internet နဲ့ e-commerce တွေ လျင်မြန်စွာ တိုးတက်လာတဲ့ အတွက်ကြောင့် လဲ နည်းပညာ လုပ်ငန်းတွေက လွှမ်းမိုးလာပါတယ်။ ဒါကြောင့် နည်းပညာ နယ်ပယ်မှာဆိုရင် ရွေးချယ်စရာ Career တွေများစွာ ရှိပါတယ်။

Web development ပိုင်းမှာဆိုရင် websites တွေ ၊ online databases နဲ့ applications တွေ အတွက် အဖြေရှာဖွေတဲ့အပိုင်း စသဖြင့်ပါဝင်ပါတယ်။ဒါကတော့ Web developer အနေနဲ့ career လမ်းကြောင်းကို ရွေးချယ်ချင်တဲ့ သူတွေ အတွက်ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

Hardware engineering ပိုင်းကို စိတ်ဝင်စားတဲ့သူဆိုရင်လဲ silicon designer တွေလို software နဲ့ network ပိုင်း အတွက် အထူးပြု လေ့လာတာမျိုးတွေ ပြုလုပ်လို့ ရပါတယ်။

Software engineer ရွေးချယ်ချင်တဲ့သူတွေ အတွက်ဆိုရင် desktop, game software, mobile app တွေအတွက်program ဖန်တီးတာမျိုး ပြုလုပ်နိုင် ပါတယ်။

နောက်ထပ် Cloud Computing, Cyber Security, Computer-Generated Imagery (CGI) ,Network administration စသဖြင့် မိမိစိတ်ဝင်စားတဲ့ နယ်ပယ်ကို အဓိက သေချာ လေ့လာပြီး ရွေးချယ်လို့ ရတဲ့ Career လမ်းကြောင်း များစွာ ရှိပါတယ်။

ဒီနေ့မှာ မျှဝေပေးသွားခဲ့တာ ကတော့ နည်းပညာ IT ပိုင်းဆိုင်ရာနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ Career တစ်ချို့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။YEC Learner တွေထဲမှာလဲ အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်း ပေါများတဲ့ IT ပိုင်းကို လေ့လာချင်တဲ့ သူတွေအတွက် IT ပိုင်းဆိုင်ရာ Diploma တွေကို ဖွင့်လှစ်ဖို့ ရှိပါတယ်။

YEC Learning Center

We Empower People with Passion

လူငယ်တွေ အတွက် အခုလို ပညာရေး ရပ်တန့်ထားချိန်မှာ မိမိ အနာဂတ် သေချာမှုရှိစေမယ့် ပြင်ပ ပညာရေး တစ်ခုကို ရွေးချယ်သင့်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်း ပေါများပြီး ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်း ကလဲ အသိအမှတ် ပြုထားတဲ့ IT degree ကို တက်ရောက် သင့်တဲ့ အချက် (၄) ချက်ကို ပြောပြပေးသွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

(၁)အလုပ်အတွက် ရွေးချယ်စရာ နယ်ပယ်များခြင်း။

IT degree တစ်ခုရတဲ့ အထိ တက်ရောက်ပြီးတဲ့ အခါ ITနယ်ပယ်မှာ ရွေးချယ်စရာ အလုပ် ပေါများပါတယ်။ဥပမာ အားဖြင့် cloud computing , information security ကစလို့ system administration , database အထိ မိမိစိတ်ဝင်စား တဲ့ နယ်ပယ်မှာ လုပ်ကိုင်လို့ ရပါတယ်။

(၂)အကျိုးအမြတ်များစွာ ရရှိနိုင်ခြင်း။

US မှာဆိုရင် IT high school graduate အလုပ်သမား တစ်ယောက်ရဲ့ တစ်ပတ်စာ ဝင်ငွေက $817 ရှိပါတယ်။college graduate သမားဆိုရင် တစ်ပတ်မှာ $1,474 ရရှိပါတယ်။ ဒါကြောင့် မိမိကသာ IT degree တစ်ခု တက်ရောက်ဖို့ ရွေးချယ်မယ် ဆိုရင် အကျိုးအမြတ်များစွာ ပြန်လည် ရရှိနိုင်တဲ့ လမ်းကြောင်း တစ်ခုပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

(၃)နိုင်ငံတကာမှာ အသိအမှတ်ပြုထားတဲ့ အတွက် နိုင်ငံခြားမှာ သွားရောက် လုပ်ကိုင် နိုင်ခြင်း။

ဥပမာအနေနဲ့ IT နယ်ပယ်ထဲကမှ Computing ပိုင်းမှာဆိုရင် NCC Education (UK) တက်ရောက်လို့ ရပါတယ်။UK နိုင်ငံ ပညာရေးဆိုင်ရာ အကဲဖြတ်အဖွဲ့ Ofqual က အသိအမှတ် ပြုပေးထားပြီး University of Greenwich နဲ့ ချိတ်ဆက်ပေးထားတယ်။ ဒါ့ကြောင့် နိုင်ငံခြားမှာ အလုပ်လုပ်ကိုင်ချင် လိုသူတွေ အတွက် ရွေးချယ်သင့်ပါတယ်။

(၄)အနာဂတ်မှာ ပိုမို ကျယ်ပြန့်လာနိုင်ခြင်း။

နည်းပညာ ဆိုတာက တစ်နေ့ထက် တစ်နေ့ တိုးတက် လာနိုင်တဲ့ လူသားတွေတွက် မရှိမဖြစ် အရာ တစ်ခုပါ။အနာဂတ်မှာ လွှမ်းမိုးလာနိုင်တဲ့ ပညာရပ် တစ်ခု ဖြစ်တဲ့ အတွက်ကြောင့် သင်ယူဖို့ ရွေးချယ်တာ မမှားနိုင်မယ့် လမ်းကြောင်း တစ်ခုပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ YEC Learner တို့အတွက် နည်းပညာဘွဲ့ တစ်ခု ဘာကြောင့် ယူသင့်လဲဆိုတဲ့ အချက် (၄) ချက်ကို ပြောပြပေးသွားတာ ဖြစ်ပါတယ်။

YEC Learning CenterWe Empower People with Passion

” လူသားတွေဟာ မိမိတို့ရဲ့ ကြည်နူးမှု၊ ရွှင်လန်းမှု၊ ရယ်မောစရာတွေအပြင် ဝမ်းနည်းမှု၊ နာကျင်မှုနဲ့ မျက်ရည်တွေဟာ ဦးနှောက်ကနေတဆင့်ဖြစ်ပေါ်လာတယ်ဆိုတာ သိသားသင့်တယ်။ ဒါ့ပြင် ဦးနှောက်ကပဲအမြင်အာရုံ၊ အကြားအာရုံနဲ့ အကောင်းအဆိုးအလှအပကို ခွဲခြားပေးတတ်တဲ့အပြင် ကြောက်ရွံ့မှုကြောင့် ညဘက်အိပ်မပျော်အောင်လုပ်နိုင်တာပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့်မလို့ လူ့ခန္ဓာကိုယ်တစ်ခုလုံးမှာ ဦးနှောက်က စွမ်းအားအကြီးဆုံးလို့ ကျွန်တော်ယုံကြည်ပါတယ်။ ” HIPPOCRATES

လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်း(၂၄၀၀)ကျော်က ဆေးပညာရဲ့ဖခင်ကြီး Hippocrates ပြောခဲ့သလိုပါပဲ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ဦးနှောက်ကပဲ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ဘဝကို စီမံခန့်ခွဲနေတာဖြစ်ပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ နှလုံးခုန်နှုန်း၊ အသက်ရှုနှုန်းတွေ၊ ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ ဇီဝဖြစ်စဉ်တွေအကုန်လုံးကို ဦးနှောက်ကထိန်းချုပ်နေတာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့ပြင် စဉ်းစားတွေးတာတာ၊ သင်ယူလေ့လာတာ၊ ပျော်ရွှင်မှု၊ ဝမ်နည်းမှုနဲ့ စိတ်ခံစားချက်တွေ၊ ပြုမူပြောဆိုသမျှ၊ လုပ်ဆောင်သမျှအရာအားလုံးက ဦးနှောက်ကတဆင့် လုပ်ဆောင်နေရတာဖြစ်ပါတယ်။ လေ့လာတွေ့ရှိချက်တွေအရ ဦးနှောက်ရဲ့တစ်စက္ကန့်စာစွမ်းဆောင်ရည်ဟာ ဒီနေ့ခေတ် စူပါကွန်ပြူတာတွေရဲ့ မိနစ်လေးဆယ်စာစွမ်းဆောင်ရည်နဲ့တူညီပါတယ်တဲ့။ ခန္ဓာကိုယ်တစ်ခုလုံးက ပေးပို့တဲ့ အချက်ပြစနစ်တွေကို တုန့်ပြန်ရတယ်၊ တွေးခေါ် စဉ်းစားရတယ်၊ လေ့လာသင်ယူဖို့အတွက်လည်း ဦးနှောက်ကမရှိမဖြစ်, ဖြစ်ပါတယ်။တကယ်တော့ ဦးနှောက်က အာရုံကြော သန်းပေါင်းများစွာနဲ့ ဖွဲ့စည်းထားတဲ့အတွက် အရှုပ်ထွေးဆုံး အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်တဲ့အပြင် ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အစွမ်းထက်ဆုံး၊ စွမ်းအားအကြီးဆုံး လက်နက်က ဦးနှောက်လို့ပြောရင် ငြင်းလို့ရမယ် မထင်ပါဘူး။

ဒါပေမယ့် စိတ်မကောင်းစရာတစ်ခုက ဒီနေ့ခေတ်ကမ္ဘာက “Hunger Games” ထဲကလို ဦးနှောက်အပေါ် သက်ညှာမှုမရှိပဲ ဘက်ပေါင်းစုံကနေ တိုက်ခိုက်ဖျက်စီးနေသလိုဖြစ်နေပါတယ်။ ပတ်ဝန်းကျင်မှာ အလွယ်တကူဝယ်ယူလို့ရနေတဲ့ ‌ဈေးပေါပြီး အာဟာရဓာတ်ကင်းမဲ့တဲ့အစားအစာတွေဟာ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ဦးနှောက်အတွက်တော့ အဆိပ်အတောက်တွေပါပဲ။ စက်မှုတိုးတက်ထွန်းကားလာတဲ့ခေတ်မှာ လူတွေရဲ့အလုပ်အကိုင်က တူညီတဲ့အလုပ်တစ်ခုထဲကို နှစ်ပေါင်းများစွာလုပ်ကိုင်လာကြရပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ဦးနှောက်ကတော့ အသစ်အဆန်းတွေကို ပိုစိတ်ဝင်စားပါတယ်။ ဒါ့ပြင် ခေတ်ကာလာအခြေအနေရဲ့ စိတ်ဖိစီးမှုတွေ၊ အိပ်ချိန်မမှန်တာတွေ နဲ့ သဘာဝတရားနဲ့တဖြည်းဖြည်းဝေးကွာလာတာတွေ၊ တကယ့်အပြင်က လူမှုဆက်ဆံရေးကို Social Network တွေနဲ့ အစားထိုးလာတွေဟာ ဦးနှောက်ကို အရွယ်မတိုင်ခင်အိုမင်းစေပြီး စွမ်းဆောင်ရည်ကျစေပါတယ်။

ကြိုတင်ကာကွယ်ခြင်းက ကုသခြင်းထက်ပိုကောင်းပါတယ်။ ဒါပေမယ့် လူတွေက ကိုယ့်ရဲ့ဦးနှောက်ကို နေ့စဉ်ဂရုမစိုက်ကြတဲ့အခါမှာ မှတ်ဉာဏ်ချို့ယွင်းလာတာ၊ မေ့လျော့လာတာမျိုး၊ အသက်ကြီးလာတဲ့အခါမှာ Alzheimer ရောဂါရတာမျိုးဖြစ်လာပါတယ်။ အဲသလိုမဖြစ်ဖို့ဆိုရင် ငယ်ရွယ်စဉ်ကတည်းက ကျွန်တော်တို့ရဲ့အစွမ်းထက်ဆုံးလက်နက်ဖြစ်တဲ့ ဦးနှောက်ကို ဂရုစိုက်ပေးနေဖို့လိုပါတယ်။

“You Are What You Eat” ဆိုတဲ့အတိုင်းပဲ ကျွန်တော်တို့စားလိုက်တဲ့ အစားအစာတွေက ဦးနှောက်နဲ့ ခန္ဓာကိုယ်အပေါ်သက်ရောက်မှုကြီးမားပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ဦးနှောက်ကျန်းမာပြီး စွမ်းဆောင်ရည်ကောင်းဖို့အတွက် ဘယ်ဆေးကမှမတတ်နိုင်ပါဘူး။ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ဦးနှောက်ကျန်းမာပြီး စွမ်းဆောင်ရည်ကောင်းဖို့အတွက် ဆိုရင် ဦးနှောက်အပေါ်အကျိုးပြုတဲ့ အရာတွေစားဖို့လိုအပ်ပါတယ်။ ဦးနှောက်စွမ်းဆောင်ရည်မြင့်စေတဲ့အစားအစာထဲမှာ ဗီတာမင်ကေ၊ ဘီတာကာရိုတင်းဓာတ်ကြွယ်ဝတဲ့ အစိမ်းရောင် ဟင်းသီးဟင်းရွက်တွေ၊ omega-3 fatty acids ကြွယ်ဝတဲ့ ဆယ်လ်မွန်လိုငါးတွေ၊ Flavonoid ဓာတ်ကြွယ်ဝတဲ့ ဘလူးဘယ်ရီသီး၊ ချောကလက်(Dark Chocolate)၊ ထောပတ်သီး စတဲ့အစားအစာတွေရှိကြပါတယ်။

ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ဦးနှောက်က ကားတစ်စီးရဲ့အင်ဂျင်တစ်လုံးလိုပါပဲ။ ဓာတ်ဆီကောင်းကောင်းထည့်ရင် ကားရဲ့စွမ်းဆောင်ရည်ပိုကောင်းသလို အာဟာရပြည့်တဲ့အစားအစာတွေစားရင်လည်း ဦးနှောက်ကပိုပြီး စွမ်းဆောင်ရည်ကောင်းလာပြီး အလုပ်တွေကောင်းကောင်းလုပ်နိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။

ဒီတော့ မိတ်ဆွေတို့အနေနဲ့ မိမိတို့ရဲ့ဦးနှောက်စွမ်းဆောင်ရည်ပိုကောင်းပြီး အလုပ်တွေပိုပြီးဖို့ဆိုရင် အာဟာရပြည့်ဝပြီး ဦးနှောက်ကိုအကျိုးပြုတဲ့အစားစာတွေ စားဖို့လိုအပ်မှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် Dr. Thuta ကနေပြီး‌တော့ ဦးနှောက်ကို အကျိုးပြုတဲ့အစားအစာတွေကို ပြောပြပေးသွားမှာဖြစ်လို့ ဆက်လက်စောင့်မျှော်ပေးကြပါအုံး။

မိတ်ဆွေတို့ရော ဦးနှောက်စွမ်းအားကို အကောင်းဆုံးအသုံးချနိုင်စေမယ့်အစားအစာတွေစားဖြစ်ကြရဲ့လား?

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

အရင်နေ့တုန်းက “You Are What You Eat” ဆိုတဲ့အတိုင်း ကျွန်တော်တို့စားလိုက်တဲ့အစာက ကျွန်တော်တို့ရဲ့ခန္ဓာကိုယ်နဲ့ ဦးနှောက်ကို ကြီးမားတဲ့သက်ရောက်မှုရှိတဲ့အကြောင်းပြောပြပေးခဲ့ပါတယ်။ ဒီနေ့မှာပြောပြပေးချင်တာကတော့ ဦးနှောက်ရဲ့စွမ်းဆောင်ရည်ကောင်းစေတဲ့ အစားအစာထဲကတစ်ခုဖြစ်တဲ့ ချောကလက်(Dark Chocolate) အကြောင်းပဲဖြစ်ပါတယ်။

လွန်ခဲ့တဲ့ (၁၈၈၇) ခုနှစ်က မက္ကစီကိုနိုင်ငံမှာ ကိုကိုးစေ့ (Cocao) ကို ငွေကြေးတစ်ခုအဖြစ်အသုံးပြုခဲ့ကြတယ်ဆိုတာ သိပါသလား? ငွေကြေးတစ်ရပ်အနေနဲ့ တန်ဖိုးရှိခဲ့တဲ့ ချောကလက်(Dark Chocolate)က ကျန်းမာရေးရှုထောင့်ကကြည့်မယ်ဆိုရင်လည်း အာဟာရဓာတ်ကြွယ်ဝပြီး ဦးနှောက်စွမ်းဆောင်ရည်တိုးတက်စေတဲ့ အစားအစာတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။

ကိုကိုး(Caoco ) ပါဝင်မှု (၇၀-၈၅) ရာခိုင်နှုန်းရှိတဲ့ ချောကလက်(Dark Chocolate)မှာ အမျှင်ဓာတ်နဲ့ သတ္တုဓာတ် ပေါများပြီး အာဟာရဓာတ်ကြွယ်ဝပါတယ်။ ချောကလက်(Dark Chocolate) (၁၀၀) ဂရမ်မှာ အမျှင်ဓာတ်၊ သံဓာတ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်၊ ပိုတက်စီယမ်နဲ့ ဇင့်ဓာတ်တို့ ပေါများစွာပါဝင်ပါတယ်။ ချောကလက်မှာ ကဖိန်းလိုဓာတ်မျိုးပါဝင်ပေမယ့် ကော်ဖီမှာပါဝင်သလောက်မများတဲ့ အတွက် ညဘက်အိပ်မပျော်တာမျိုးဖြစ်စေမှာ မဟုတ်ပါဘူး။ ချောကလက်(Dark Chocolate) ကိုစားသုံးခြင်းရဲ့ အကျိုးရှိဆုံးအချက်ကတော့ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ဦးနှောက်အပေါ် ကောင်းမွန်တဲ့ သက်ရောက်မှုရှိတာပဲဖြစ်ပါတယ်။

ချောကလက်(Dark Chocolate)မှာ ပါဝင်တဲ့ Polyphenols တစ်မျိုးဖြစ်တဲ့ flavanols က ဦးနှောက်မှာရှိတဲ့ အာရုံကြောဆဲလ်တွေကို ကျန်းမာစေပြီး ဦးနှောက်အိုမင်းရင့်ရော်ခြင်းကို တားဆီးပေးနိုင်ပါတယ်။ ဦးနှောက်ဆီသွေးစီးဆင်းမှုကို ကောင်းမွန်စေပြီး ဦးနှောက်တစ်သျှူးတွေကို ကျန်းမာစေပါတယ်။

အသက် (၂၃-၉၈) ကြားရှိတဲ့ လူတစ်ထောင်ကိုလေ့လာချက်အရ ချောကလက်ကို တစ်ပတ်တစ်ကြိမ်လောက် စားသုံးပေးတဲ့သူတွေဟာ မှတ်ဉာဏ်၊ ကြောင်းကျိုးဆက်စပ်စဉ်းစားနိုင်စွမ်း နဲ့ ဦးနှောက်ရဲ့ လုပ်ဆောင်ချက်တွေ ပိုကောင်းနေတာ တွေ့ရပါတယ်။ အသက်အရွယ်အရဖြစ်လာတဲ့ မှတ်ဉာဏ်ချို့ ယွင်းခြင်းကို ဟန့်တားပေးနိုင်ပြီး Alzheimer’s ရောဂါကိုလည်း ကာကွယ်ပေးနိုင်ပါတယ်။

စိတ်ဓာတ်ကျတာ၊ စိုးရိမ်ပူပန်တာ၊ စိတ်ဖိစီးမှုများတာတွေကို သက်သာစေဖို့အတွက် ချောကလက်ကို စားသုံးပေးလို့ရပါတယ်။ ချောကလက်မှာ ပါဝင်တဲ့ flavanols က စိတ်ခံစားချက်တွေကို ကောင်းမွန်စေနိုင်တဲ့အတွက် စိတ်ဓာတ်ကျတာ၊ စိတ်ဖိစီးမှုကို သက်သာစေနိုင်ပါတယ်။

ဒါပေမယ့် ချောကလက်အမျိုးအစားတိုင်းက ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ဦးနှောက်ကိုကောင်းမွန်စေတာ မဟုတ်ပါဘူး။ လမ်းထိပ်ကစတိုးဆိုင်ကိုသွားပြီး တစ်ပတ်တစ်ခါ ချောကလက်ဝယ်စားရုံနဲ့ အပေါ်ကအကျိုးကျေးဇူးတွေ ရနိုင်မှာ မဟုတ်ပါဘူး။ အရည်အသွေးကောင်းတဲ့ ချောကလက်အမျိုးအစားကို စားသုံးမှသာ ချောကလက်ကရတဲ့အကျိုးကျေးဇူးတွေကို အပြည့်အဝရနိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။

ချောကလက်ကနေ အကျိုးကျေးဇူးတွေကို ပြည့်ပြည့်ဝဝရဖို့ဆိုရင် Cocao ပါဝင်မှုပမာဏအနည်းဆုံး (၈၀)% ရှိတဲ့ချောကလက်ကို ရွေးချယ်စားသုံးရပါမယ်။

ဒီနေ့ပြောပြပေးသွားတာကတော့ ဦးနှောက်ကို အကျိုးပြုတဲ့အစားအစာတွေထဲက ချောကလက်အကြောင်းပဲဖြစ်ပါတယ်။

မိတ်ဆွေတို့ရော ဦးနှောက်စွမ်းဆောင်ရည်မြှင့်တင်ပေးမယ့် အစားအစာတွေစားဖြစ်ကြရဲ့လား?

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

မင်းကွန်းဆရာတော်ကြီးလို မှတ်ဥာဏ်ကောင်းဖို့ မြန်မာ့တိုင်းရင်းဆေးစနစ်ဖြစ်တဲ့မြင်းခွါရွက် ပစ္စငါးပါး (Pennywort Roots) နဲ့နွားနို့နဲ့ရောသောက်ပြီးစမ်းသပ်မှုတွေလုပ်ခဲ့ဖူးတယ်။

မနက်ထရင် စွမ်းအင်ပေါက်ကွဲမှုကောင်းအောင် Virgin Coconut Oil တစ်ဇွန်းသောက်တာမျိုးအချိန်တစ်ခုထိ လုပ်ဖူးတယ်။

​ဦးနှောက်ကို သွေးပိုရောက်စေတဲ့ပြည်တွင်းမှာရနိုင်တဲ့ပြင်သစ် Servier ကုမ္ပဏီကထုတ်တဲ့အယ်ကာလီယွန်တို့လိုမျိုးကျောင်းသားဘဝက စာမေးပွဲမတိုင်ခင်မှာ စမ်းသုံးခဲ့ဖူးတယ်။

နောက်ပိုင်း Smart drugs တွေဦးနှောက်အားတိုးဆေး Nootropics တွေနောက် neurotransmitter တွေအားကောင်းအောင် supplement တွေစမ်းသပ်ခဲ့ဖူးတယ်။

Tim Ferriss အရင်ကုမ္ပဏီကထုတ်တဲ့ဆောင်းပိုးနွေမြက် Cordyceps ပါတဲ့Brainquicken (အခု Bodyquicken) တို့ကိုစျေးကြီးကြီးနဲ့မှာပြီး စမ်းခဲ့ဖူးတယ်။

ကမ္ဘာပေါ်မှာ နာမည်ကြီးတာကတော့Joe Rogan ပူးတွဲတည်ထောင်တဲ့Onnit က ထုတ်တဲ့ alpha brain နောက် neurohacker collectives တို့လိုQualia mind တို့ အသုံးများလာတယ်။

သူကတော့ cognitive functions ကိုတိုးတက်အောင်လုပ်ပေးတဲ့ supplements ပုံစံသွားတယ်။

Marketing လုပ်တဲ့အခါတော့ Limitless ထဲက NZT-48 တို့လိုသောက်ပြီး အလင်းပွင့်သွားမယ့်ပုံစံ။

တကယ်တော့ Nootropics တွေကအဲ့လို အလုပ်မလုပ်ဘူး။ ခုသောက် ခုချက်ချင်းကြီး effect ရပြီး focus ကောင်းသွားတာမဟုတ်ဘူး။သူက supplements ပဲဖြစ်တယ်။

Silicon Valley ဖက်က tech သမားတွေကတော့LSD တို့ microdosing တို့လုပ်ကြတယ်တော့ခဏခဏ ကြားဖူးတယ်။​Steve Jobs ကအစ LSD သုံးတယ်လို့ဖတ်ဖူးတယ်။

ခုနောက်ပိုင်း Psychedelic drug တွေကိုယ့်ကိုကိုယ် ပြန်ရှာဖွေဖို့spiritual experience အတွက်ဆိုပြီးတချို့လဲ promote လုပ်လာတယ်။Magic mushroom, ayahuasca တို့လို။

ရေတို attention နဲ့ focus တိုးဖို့အတွက်Coffee ကတော့ အကောင်းဆုံးပဲ။

သူကတော့ မသုံးရသေးတဲ့ energy ကိုကြိုသုံးထားတဲ့သဘောပဲ။ ညနေပိုင်း energy ကို မနက်ပိုင်းငှါးသုံးတဲ့ သဘော။ ဒီနောက်ပိုင်းမှာတော့ Smart drug တွေမစမ်းဖြစ်တော့ဘူး။Behavior ပိုင်းနဲ့ တခြားအပိုင်းတွေနဲ့ပဲproductivity တက်အောင်လုပ်ဖြစ်တယ်။

တစ်ခုခုကို မှီခိုပြီးဖြစ်လာတဲ့productivity က ရေရှည်မခံဘူးလို့ရိုးရိုးလေးစဉ်းစားကြည့်တယ်။

Meditation အကြောင်းတွေApp တွေအကြောင်းလဲ အချိန်ရရင် ရေးအုံးမယ်။

Phyo Paing @ Derek

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

အရင်နေ့တုန်းက “You Are What You Eat” ဆိုတဲ့အတိုင်း ကျွန်တော်တို့စားလိုက်တဲ့အစာက ကျွန်တော်တို့ရဲ့ခန္ဓာကိုယ်နဲ့ ဦးနှောက်ကို ကြီးမားတဲ့သက်ရောက်မှုရှိတဲ့အကြောင်းပြောပြပေးခဲ့ပါတယ်။ ဒီနေ့မှာပြောပြပေးချင်တာကတော့ ဦးနှောက်ရဲ့စွမ်းဆောင်ရည်ကောင်းစေတဲ့ အစားအစာထဲကတစ်ခုဖြစ်တဲ့ ဘလူးဘယ်ရီအပါအဝင် ဘယ်ရီသီးတွေအကြောင်းပဲဖြစ်ပါတယ်။Blueberries မှာ flavonoids လို့ခေါ်တဲ့ antioxidant ဓာတ်တွေပေါများတာကြောင့် ဦးနှောက်အိုမင်းရင့်ရော်ခြင်းကိုအကောင်းဆုံးကာကွယ်ပေးနိုင်တဲ့ အသီးအနှံတစ်မျိုးပဲဖြစ်ပါတယ်။

Blueberries မှာပါတဲ့ flavonoids တွေထဲမှာမှ anthocyanins လို့ခေါ်တဲ့ဓာတ်က ဦးနှောက်ရဲ့မှတ်ဉာဏ်ထိန်းသိမ်းတဲ့အပိုင်းဖြစ်တဲ့ hippocampus ကို မပျက်စီးအောင် စောင့်ရှောက်ပေးပါတယ်။ သုတေသနတွေအရ မှတ်ဉာဏ်ချို့ယွင်းစသက်ကြီးပိုင်းတွေကို Blueberries (၁၂)ပတ် စားသုံးစေတဲ့အခါမှာ ဦးနှောက်ရဲ့စွမ်းဆောင်ရည်နဲ့မှတ်ဉာဏ်တွေ ပြန်လည်ကောင်းမွန်လာတာတွေ့ရပါတယ်။

လူပေါင်းသောင်းခြောက်ထောင်ကျော်ကို ခြောက်နှစ်ကြာအောင်ပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ သုတေသန‌တွေအရလည်း ဘယ်ရီသီးမျိုးနွယ်တွေဖြစ်တဲ့ ဘလူးဘယ်ရီ၊ စတော်ဘယ်ရီသီးတွေကို ပုံမှန်စားသုံးပေးတဲ့သူတွေက တခြားမစားသုံးတဲ့လူတွေထက် ဦးနှောက်အိုမင်းတဲ့အချိန် ( ၂ ) နှစ်ကျော်နောက်ကျတယ်လို့သိရပါတယ်။

ဘယ်ရီသီးတွေမှာပါဝင်တဲ့ flavanols က စိတ်ခံစားချက်တွေကို ကောင်းမွန်စေနိုင်တဲ့အတွက် စိတ်ဓာတ်ကျတာ၊ စိတ်ဖိစီးမှုကို သက်သာစေနိုင်ပါသေးတယ်။

ဘယ်ီသီးတွေအားလုံး (blueberries, bilberries, raspberries, and strawberries) မှာ ဦးနှောက်ကိုအကျိုးပြုတဲ့ဓာတ်တွေပါဝင်တာကြောင့် စတောဘယ်ရီ, ဘလူးဘယ်ရီစတာတွေအားလုံးကိုရောပြီး စားတာကလည်း ကောင်းမွန်တဲ့နည်းလမ်းတစ်ခုပါ။ဒီနေ့ပြောပြပေးသွားတာကတော့ ဦးနှောက်ကို အကျိုးပြုတဲ့အစားအစာတွေထဲက ဘယ်ရီသီးတွေအကြောင်းပဲဖြစ်ပါတယ်။

မိတ်ဆွေတို့ရော ဦးနှောက်စွမ်းဆောင်ရည်မြှင့်တင်ပေးမယ့် အစားအစာတွေစားဖြစ်ကြရဲ့လား?

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

ထောပတ်သီးက ကမ္ဘာတစ်လွှားက လူကြိုက်အများဆုံးအသီးအနှံတွေထဲက တစ်ခုပါ။ မြန်မာမှာလည်း ထောပတ်သီးကို ဖျော်ရည်အနေနဲ့ သောက်သုံးတတ်ကြပါတယ်။ ဦးနှောက်အတွက် ဘက်ပေါင်းစုံက အကျိုးပြုတဲ့အစားအစာကို ပြပါဆိုရင် ထောပတ်သီးကလွဲပြီး ပြစရာမရှိတော့ပါဘူး။

ထောပတ်သီးမှာ Vitamin A, Vitamin C, Vitamin E, Vitamin K တို့ပါဝင်ပါတယ်။ ဒါ့ပြင် ထောပတ်သီးမှာ အဆီဓာတ်ကြွယ်ဝစွာပါဝင်ပါတယ်။ထောပတ်သီးမှာ ပါဝင်တဲ့ အဆီက ပြည့်ဝဆီဖြစ်ပြီး လို့ခေါ်ပါတယ်။

ဦးနှောက်က ခန္ဓာကိုယ်မှာ အဆီအများဆုံးဖြစ်ပြီး Oxiditive stress (ဦးနှောက်အိုမင်းမှုကို အဓိကဖြစ်စေတဲ့အရာ) အဖြစ်အများဆုံး အစိတ်အပိုင်းလည်းဖြစ်ပါတယ်။ ထောပတ်သီးမှာပါဝင်တဲ့အဆီက ဦးနှောက်အတွက် အကျိုးပြုပြီး ဦးနှောက်အိုမင်းခြင်းကို ကာကွယ်ပေးနိုင်ပါတယ်။ ထောပတ်သီးမှာ Vitamin E , lutein နဲ့ zeaxanthin တို့ပါဝင်လို့ ဦးနှောက်ရဲ့ လုပ်ဆောင်နိုင်စွမ်းကို မြန်ဆန်စေပါသေးတယ်။

ဒီနေ့ခေတ်မှာ Alzheimer’s ရောဂါတို့လို ဦးနှောက်နဲ့အာရုံကြောဆိုင်ရာရောဂါတွေ ဖြစ်ပွားနှုန်းနောက်မှာ နှလုံးနဲ့ပတ်သက်တဲ့ရောဂါတွေဖြစ်ပွားနှုန်းက ဒုတိယလိုက်ပါတယ်။ သုသေသီတွေကတော့ အခုလိုဖြစ်ပွားရတဲ့အကြောင်းက ပိုတက်စီယမ်မလုံလောက်လို့ဖြစ်တာလို့ ကောက်ချက်ချကြပါတယ်။ ပိုတက်စီယမ်က ဆိုဒီယမ်နဲ့ပေါင်းပြီး သွေးဖိအားကို ထိန်းညှိပေးပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ဘိုးဘွားတွေခေတ်တုန်းက ဒီနေ့ခေတ်ထက် ပိုတက်စီယမ်ကို လေးဆပိုစားခဲ့ကြပါတယ်။ ဒါကြောင့်လည်း သွေးတိုးခြင်း၊ လေဖြတ်ခြင်းတို့လိုရောဂါတွေစာ ရှေးတုန်းကထက် အခုခေတ်မှာပိုများနေရတာပါ။ ထောပတ်သီးမှာက ငှက်ပျောသီးမှာပါဝင်တဲ့ ပိုတက်စီယမ်ပမာဏထက် နှစ်ဆပိုများလို့ အထက်ပါရောဂါတွေဖြစ်နိုင်ချေကို လျှော့ကျစေမှာပါ။

တစ်နေ့ကို ထောပတ်သီး တစ်ဝက်ကနေ တစ်လုံးအပြည့်အထိစားသုံးပေးနိုင်ပါတယ်။ စားသုံးရာမှာလည်း ထောပတ်သီးကို သကြားနဲ့ခေါက်ပြီးစားနိူင်သလို ဖျော်ရည်အဖြစ်လည်း သောက်နိုင်ပါတယ်။

မိတ်ဆွေတို့ရော ထောပတ်သီးကြိုက်ကြလား?

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

လူအများစုက ကြက်ဥစားရင် ခန္ဓာကိုယ်ကျန်းမာပြီး အားရှိစေတယ်ဆိုပြီးသိထားကြပါတယ်။

တကယ်တော့ ကြက်ဥက ခန္ဓာကိုယ်ကျန်းမာရေးအတွက်သာမကပဲ ဦးနှောက်ကျန်းမာရေးအတွက်ပါ ကောင်းမွန်ပါတယ်။ကြက်ဥတစ်လုံးမှာ အကာနဲ့ အနှစ်(egg yolk) ဆိုပြီး အပိုင်း(၂)ပိုင်းပါဝင်ပါတယ်။ အဲဒီထဲမှာမှ ကြက်ဥအနှစ်က ကိုလက်စရောပါဝင်မှုမြင့်မားသလို ဗီတာမင်နဲ့ အာဟာရဓာတ်တွေလည်းကြွယ်ဝပါတယ်။

တစ်ချို့က ကြက်ဥအနှစ်မှာ ကိုလက်စရောပါဝင်မှုမြင့်မားလို့ နှလုံးနဲ့သက်ဆိုင်တဲ့ရောဂါတွေဖြစ်မှာကို စိုးရိမ်ကြပါတယ်။ ဒါပေမယ့် လေ့လာမှုတွေအရတော့ ကြက်ဥအများကြီးစားသုံးတာက နှလုံးနဲ့သက်ဆိုင်တဲ့ရောဂါတွေမဖြစ်စေတဲ့အပြင် ဦးနှောက်ရဲ့လုပ်ငန်းဆောင်တာတွေ ပိုမိုမြန်ဆန်အောင် ကူညီပေးနိုင်တာကို တွေ့ရှိခဲ့ပါတယ်။

ကြက်ဥအကာကနေ အရေပြား/အသားစတဲ့ ပြင်ပအစိတ်အပိုင်းတွေ ဖြစ်ပေါ်လာပြီး ကြက်ဥအနှစ်ကနေ ဦးနှောက်နဲ့ ကိုယ်တွင်းအင်္ဂါတွေဖြစ်လာပါတယ်။ ဒီတော့ ကြက်ဥအနှစ်မှာ ဦးနှောက်နဲ့ အာရုံကြောစနစ်တွေအတွက် လိုအပ်တဲ့အာဟာရဓာတ်တွေပါဝင်ဖို့ သဘာဝတရားက ဖန်တီးထားပြီးသားဖြစ်ပါတယ်။

လူခန္ဓာကိုယ်မှာ လိုအပ်တဲ့ ဗီတာမင်နဲ့ သတ္တုဓာတ်တွေဖြစ်တဲ့ ဗီတာမင် A ၊ ဗီတာမင် B12၊ ဗီတာမင် E နဲ့ zinc တွေ ကြက်ဥအနှစ်မှာ ပါဝင်ပါတယ်။ ဒါ့ပြင် မှတ်ဉာဏ်နဲ့ သင်ယူလေ့လာမှုတွေအတွက် အရေးကြီးတဲ့ neurotransmitter တစ်ခုဖြစ်တဲ့ acetylcholine လည်း ကြွယ်ဝစွာပါဝင်ပါတယ်။ ဦးနှောက်ကို ကာကွယ်ပေးနိုင်တဲ့ lutein နဲ့ zeaxanthin ဆိုတဲ့ carotenoids နှစ်မျိုးလည်းပါဝင်ပါသေးတယ်။ တစ်နေ့ကို ကြက်ဥတစ်လုံး လေးပတ်ဆက်တိုက်စားသုံးပါက lutein နဲ့ zeaxanthin ပမာဏတွေတိုးတက်လာပြီး ဦးနှောက်ပျက်စီးမှုကို သိသာစွာကာကွယ်ပေးနိုင်တယ်ဆိုတာကို လေ့လာမှုတွေအရ သိရပါတယ်။

ကြက်ဥစားမယ်ဆိုရင် ချက်နည်းပုံစံတွေ အများကြီး ရွေးလို့ရပါတယ်။ ပြုတ်ခြင်း၊ ကြော်ခြင်း၊ ပြုတ်ပြီး သုပ်ခြင်း၊ ဟင်းချက်ခြင်း၊ ကာကျက် ပုံစံ စားခြင်းဆိုပြီး အများကြီးရှိပါတယ်။ ကြက်ဥအနှစ်မှာ အာဟာရဓာတ်တွေအများကြီးပါဝင်တော့ အနှစ်ကို မကျက်တကျက်ကြော်/ပြုတ်စားတာက ဦးနှောက်အတွက် အကောင်းဆုံးပါပဲ။

မိတ်ဆွေတို့ရော ကြက်ဥကြိုက်ကြရဲ့လား?

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

“အစကောင်းမှ အနှောင်းသေချာ ” ဆိုတဲ့ စကားပုံအတိုင်းပဲ နေ့တစ်နေ့ကို အကောင်းဆုံးစတင်မှသာ တစ်နေ့တာရဲ့နောက်ပိုင်းအချိန်တွေကို အဆင်ပြေချောမွေ့စွာနဲ့ ဖြတ်သန်းနိုင်မှာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

မိတ်ဆွေတို့အနေနဲ့ ကိုယ့်ရဲ့တစ်နေ့တာကို ဘယ်လိုမျိုးစတင်လေ့ရှိကြလဲ?

အများစုကတော့ မနက်အိပ်ရာနိုးနိုးချင်းဖုန်းကိုင်ဖြစ်ကြမယ်ထင်ပါတယ်။ မနက်အိပ်ရာထမှာ ဖုန်းအသုံးပြုတာက တစ်နေ့တာကိုစတင်ဖို့အကောင်းဆုံးနည်းလမ်းမဟုတ်ပါဘူး။ တကယ်တော့ မနက်အိပ်ရာထထချင်းမှာ ရေတစ်ခွက်သောက်သုံးခြင်းနဲ့ ကိုယ့်ရံ့တနေ့တာကိုစတင်သင့်တာပါ။

မနက်အိပ်ရာနိုးနိုးချင်းရေသောက်ဖို့ ဘာလို့လိုအပ်တာလဲ?

လူ့ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ (၆၀%) က ရေဓာတ်နဲ့ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်ထားတာဖြစ်ပြီး ရေဟာ ခန္ဓာကိုယ်အတွက် မရှိမဖြစ်လိုအပ်တဲ့ အရာပဲဖြစ်ပါတယ်။ ခန္ဓာကိုယ်ကို လှည့်ပတ်စီးဆင်းနေတဲ့သွေးကိုလည်း ရေဓာတ် ၉၀% နဲ့ ဖွဲ့စည်းထားတာပါ။ ခန္ဓာကိုယ်မှာ ရေဓာတ်မရှိပဲနဲ့ တစ်နေ့တာအတွက် လိုအပ်တဲ့စွမ်းအင်ကိုရရှိနိင်မှာမဟုတ်ပါဘူး။ ဒါ့ပြင် ချွေးထွက်တဲ့အခါ၊ အသက်ရှုတဲ့အခါနဲ့ လှုပ်ရှားမှုပြုလုပ်တဲ့အခါမှာ ရေဓာတ်ဆုံးရှုံးမှုကိုကြုံရပါတယ်။ ခန္ဓာကိုယ်အလေးချိန်ရဲ့ (၁%) ရှိတဲ့ ရေဓာတ်ကိုပဲဆုံးရှံးမယ်ဆိုရင်တောင် ခေါင်းကိုက်လာမယ်၊ မူးဝေလာမယ်၊ ပင်ပန်းနွမ်းနယ်မှုတွေ ခံစားလာရမှာပါ။

ကျွန်တော်တို့ ညဘက်အိပ်စက်တဲ့အခါမှာတောင်ရေဓာတ်ဆုံးရှုံးမှုကို ကြုံတွေ့နေရတာပါ။ တစ်ညတာအိပ်စက်ပြီးတဲ့အခါမှာ ခန္ဓာကိုယ်မှာရှိတဲ့ ရေအလေးချိန်တစ်ပေါင်လောက် ဆုံးရှုံးတယ်လို့ လေ့လာချက်တွေအရ တွေ့ရပါတယ်။ ဒါကြောင့် မနက်အိပ်ရာထတဲ့အခါမှာဆုံးရှုံးသွားတဲ့ရေဓာတ်ကို ပြန်လည်ဖြည့်တင်းပေးဖို့လိုအပ်ပါတယ်။ မနက်အိပ်ရာထတဲ့အခါမှာ လန်းဆန်းဖို့၊ စိတ်ကြည်ဖို့အချိန်တစ်ခုပေးရပါတယ်။ အဲဒီအချိန်မှာ ရေသောက်လိုက်ခြင်းဖြင့် ရေဓာတ်ပြန်လည်ဖြည့်ပြီးသားဖြစ်တဲ့အပြင် ခန္ဓာကိုယ်ရော စိတ်ကိုပါ ပြန်လည်လန်းဆန်းစေမှာဖြစ်ပါတယ်။

အကောင်းဆုံးကတော့ အိပ်ရာထထချင်းမှာ ရေဖန်ခွက်တစ်ခွက်လောက် သောက်သုံးသင့်ပါတယ်။ ဒါ့ပြင် ရေချည်းပဲမဟုတ်ပဲ သံပုရာသီး/ရှောက်သီးနည်းနည်းနဲ့ ဆားနည်းနည်းထည့်ပြီးသောက်မယ်ဆိုရင်တော့ ခန္ဓာကိုယ်အတွက် အကျိုးအများဆုံးဖြစ်မှာပါ။ ရေတစ်ခွက်မှာ ဆားအနည်းငယ်( ၃ ဂရမ်) လောက်ထည့်၊ သံပုရာသီးတစ်စိတ်လောက်ထည့်ပြီး သောက်မယ်ဆိုရင် ခန္ဓာကိုယ်အတွက်ရေဓာတ်သာမက တခြားလိုအပ်တဲ့သတ္တုဓာတ်တွေကိုလည်းဖြည့်တင်းပြီးသားဖြစ်သွားပါတယ်။

အခုဆိုရင် မိတ်ဆွေတို့အနေနဲ့ မနက်အိပ်ရာနိုးနိုးချင်းရေသောက်ဖို့ လိုအပ်တဲ့အကြောင်းကို သိသွားမယ်လို့ထင်ပါတယ်။ အခုချိန်မှာအိပ်ရာကနေနိုးနေတဲ့ မိတ်ဆွေတို့လည်း ရေတစ်ခွက်ကိုချက်ချင်းထသောက်လိုက်တော့နော်။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။

Dr. Thuta

ဟင်းသီးဟင်းရွက်တွေက ဈေးနှုန်းချိုသာပြီး အာဟာရတန်ဖိုးများပြားစွာပါဝင်ပေမယ့် လူတော်တော်များများက တန်ဖိုးမထားကြပါဘူး။ တကယ်တော့ ဟင်းသီးဟင်းရွက်တွေကခန္ဓာကိုယ်ကျန်းမာရေးအတွက် ကောင်းမွန်စေတဲ့အပြင် ဦးနှောက်အတွက်အကောင်းဆုံးအစားအစားတွေဖြစ်ပါတယ်။

အထူးသဖြင့် အစိမ်းရောင်ဟင်းသီးဟင်းရွက်(ဆလတ်ရွက်၊ ဂေါ်ဖီထုပ်) တွေမှာ သကြားဓာတ်ပါဝင်မှုနည်းပါးပြီး ဦးနှောက်နဲ့ခန္ဓာကိုယ်အတွက်မရှိမဖြစ်လိုအပ်တဲ့ Vitamins နဲ့ သတ္တုဓာတ်တွေ ကြွယ်ဝပါတယ်။

အစိမ်းရောင်ဟင်းသီးဟင်းရွက်တွေမှာပါဝင်တဲ့ အာဟရဓာတ်တစ်မျိုးက folate လို့ခေါ်တဲ့ ဗီတာမင်တစ်မျိုးပဲဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီဗီတာမင်က သန္ဓေသားဘဝမှာ ခန္ဓာကိုယ်ချို့ယွင်းချက်မဖြစ်အောင်ကာကွယ်ပေးနိုင်ပြီး အရွယ်ရောက်တဲ့အခါမှာလည်း ခန္ဓာကိုယ်တွင်းရှိအဆိပ်အတောက်တွေကို ဖယ်ရှားပေးနိုင်ပါတယ်။

နောက်ထပ် ဟင်းသီးဟင်းရွက်တွေမှာ ပါဝင်တဲ့ သတ္တုဓာတ်တစ်မျိုးကတော့ Magnesium ပဲဖြစ်ပါတယ်။ ခန္ဓာကိုယ်တွင်းက အင်ဇိုင်း (enzyme) သုံးရာကျော်က Magnesium အပေါ်မှီခိုနေရပါတယ်။ အင်ဇိုင်းတွေက ခန္ဓာကိုယ်အတွက် စွမ်းအင်ထုတ်လုပ်ဖို့၊ ကင်ဆာနဲ့အရွယ်မတိုင်ခင် ဦးနှောက်အိုမင်းရင့်ရော်မှုကိုဖြစ်စေတဲ့ DNA ပျက်စီးမှုတွေကိုပြုပြင်ပေးဖို့အတွက် အရေးပါ၊ပါတယ်။

ကျွန်တော်တို့ရဲ့ကျန်းမာရေးနဲ့ စွမ်းဆောင်ရည်တွေ အကောင်းဆုံးမှာရှိနေဖို့အတွက် Magnesium ဓာတ်များများရရှိဖို့လိုအပ်ပါတယ်။ ကံမကောင်းစွာနဲ့ပဲ လူဦးရေရဲ့ ၅၀ % က Magnesium ဓာတ်လုံလုံလောက်လောက်မရရှိကြပါဘူး။ ဒါပေမယ့် အစိမ်းရောင်ဟင်းသီးဟင်းရွက်တိုင်းက Magnesium ဓာတ်ပေါများပါတယ်။ ဒါကြောင့် နေ့တိုင်းသာ ဟင်းသီးဟင်းရွက်တွေကိုစားသုံးပေးမယ်ဆိုရင် Magnesium ဓာတ်လိုအပ်ချက်ရှိမှာမဟုတ်တော့ပါဘူး။

ဒါ့ပြင် ဟင်းသီးဟင်းရွက်တွေမှာ ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်ပစ္စည်းတွေပါဝင်ပါတယ်။ ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်ပစ္စည်းတွေက အသား/ငါးမှာပါဝင်မှုနည်းပြီး အသီးအနှံတွေမှာပဲအများဆုံးတွေ့ရတတ်ပါတယ်။ ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်ပစ္စည်းတွေက ဦးနှောက်နဲ့ ခန္ဓာကိုယ်မှာရှိတဲ့ ဆဲလ်တွေပျက်စီးတာကို ကာကွယ်ပေးတဲ့အတွက် အရွယ်မတိူင်ခင် ဦးနှောက်အိုမင်းတာကို တားဆီးပေးပါတယ်။

အခုဆိုရင် မိတ်ဆွေတို့အနေနဲ့ ဟင်းသီးဟင်းရွက်တွေက ဦးနှောက်အတွက် ဘယ်လိုအကျိုးပြုတယ်ဆိုတာ သိသွားပြီလို့ထင်ပါတယ်နော်။ မိတ်ဆွေတိူ့ရော ဟင်းသီးဟင်းရွက်ကြိုက်ကြလား?

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။
Dr. Thuta

ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာနဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာတွေ ကောင်းစွာအလုပ်လုပ်နိုင်ဖို့ဆိုရင် အိပ်ရေး၀၀အိပ်ပျော်ဖို့လိုအပ်ပါတယ်။ အိပ်ရေး၀၀အိပ်မပျော်ဘူးဆိုရင် ကိုယ့်ရဲ့နေ့စဉ်ဆောင်ရွက်ရမယ့်လုပ်ငန်းဆောင်တာကို အနည်းနဲ့အများထိခိုက်လာမှာပဲဖြစ်ပါတယ်။ ရေရှည်မှာဆိုရင် insomnia လို့ခေါ်တဲ့ အိပ်မရတဲ့ရောဂါကိုပါခံစားလာရနိုင်ပါတယ်။ ဒီလိုဖြစ်လာပြီဆိုရင်အိပ်မပျော်ခြင်းရဲ့ နောက်ဆက်တွဲ ကျန်းမာရေးဆိုးကျိုးတွေကိုပါကြုံတွေ့လာရတော့မှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် သုတကနေ 2မိနစ်အတွင်းအိပ်ပျော်စေမယ့်နည်းလမ်းတွေကိုဖော်ပြပေးသွားမှာဖြစ်တဲ့အတွက် အရမ်းကြီးစိတ်ပူစရာမလိုတော့ပါဘူး။ ဒါကြောင့်ဆက်လက်ပြီးဖတ်ရှုကြည့်ကြရအောင်နော်။

2 minutes tips

2မိနစ်လိုအချိန်တိုလေးအတွင်းမှာအိပ်ပျော်စေဖို့ဆိုရင် အခုဖော်ပြမယ့် နည်းလမ်းတွေနဲ့ အလေ့အကျင့်တွေကိုလုပ်ဆောင်ကြည့်ဖို့လိုအပ်ပါတယ်။ ဒီလိုမြန်မြန်အိပ်ပျော်စေဖို့ကိုလည်း ကိုယ့်ရဲ့ဦးနှောက်ကိုပါ အလေ့အကျင့်ဖြစ်အောင့်နေ့စဉ်ဒီနည်းလမ်းတွေကို လုပ်ဆောင်သွားဖို့လိုအပ်ပါတယ်။ ဒီထဲကနည်းလမ်းအချို့ဟာ USစစ်တပ်ရဲ့ စစ်သားတွေကို စစ်ပွဲတွေရှိတဲ့နေရာ တွေမှာပါအိပ်ပျော်စေနိုင်ဖို့အသုံးပြုတဲ့နည်းလမ်းတွေပါ၀င်ပါတယ်။

နည်းလမ်းတွေကတော့

• အိပ်ရာပေါ်မှာသက်သောင့်သက်သာလှဲလျောင်းပါ၊
• အသက်ကိုပြင်းပြင်းနဲ့ပျော့ပျော့တစ်လှည့်စီရှုပါ၊
• ကိုယ့်ရဲ့မျက်နှာတစ်ဝိုက်မှာရှိတဲ့တင်းနေတဲ့အကြောတွေကိုဖြေလျှော့ပါ၊
• အသက်ကိုပြင်းပြင်းရှုသွင်းပြီး ဖြည်းဖြည်းပြန်ပြီးရှုထုတ်လိုက်ပါ၊ တစ်ချိန်တည်းမှာပဲ တင်း‌နေတဲ့စိတ်တွေ ကြွက်သားတွေကို ခန္ဓာကိုယ်အပေါ်ပိုင်းကနေ အောက်ပိုင်းထိကိုတဖြည်းဖြည်းချင်းစီလျှော့ချလိုက်ပါ၊
• စိတ်ရော၊ ခန္ဓာကိုယ်ရောတင်းနေတဲ့စိတ်တွေမရှိတော့ဘူးဆိုရင် မိမိအတွက်ပျော်စရာကောင်းတဲ့မှတ်ဉာဏ်အချို့ ဒါမှမဟုတ် စိတ်ကူးယဉ်ချင်တဲ့ အရာအချို့ကိုတွေးကြည့်ပါ (စိတ်ညစ်စရာတွေကိုမတွေးမိဖို့တော့အရေးကြီးပါတယ်)၊

ဒီလိုဆိုရင်ခန္ဓာကိုယ်ရော၊ စိတ်ရောပေါ့ပါးနေပြီး ခဏလေးအတွင်းမှာအိပ်ပျော်သွားမှာပဲဖြစ်ပါတယ်။

ဆက်လက်ပြီးကောင်းကောင်းအိပ်ပျော်စေဖို့ မအိပ်ခင်ကြိုတင်ဆောင်ရွက်သင့်တဲ့အချက်တွေကိုလဲသုတက ဖော်ပြပေးပါဦးမယ်။

• အိပ်ခန်းကိုအမှောင်ချပါ

အိပ်ခန်းထဲက မီးလုံး၊ မီးချောင်း၊ ဖုန်းစတဲ့အလင်းထွက်တဲ့အရာတွေကအိပ်ပျော်စေတဲ့ မယ်လတိုနင် ဟော်မုန်းကိုကမောက်ကမဖြစ်စေပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ကိုယ်ကမီးရောင်မရှိဘဲမအိပ်တတ်ဘူးဆိုရင်တော့ ညအိပ်မီးမှိန်မှိန်လေးတော့ထွန်းထားနိုင်ပါတယ်။

• အိပ်ရာမ၀င်ခင်ရေချိုးပါ

လူရောစိတ်ရော သန့်ရှင်းပြီးပေါ့ပါးသွားပြီးအိပ်ပျော်စေဖို့ မအိပ်ခင်ရေချိုးတဲ့အကျင့်ကိုလုပ်ဆောင်သင့်ပါတယ်။ဒါပေမယ့် ရေနွေးပူနဲ့အိပ်ခါနီးရေချိုးခြင်းကိုတော့ရှောင်ကျဉ်သင့်ပါတယ်။

• နွားနို့ပူပူတစ်ခွက်သောက်ပါ

နွားနို့မှာပါ၀င်တဲ့ဓာတ်တွေဟာ ‌မယ်တိုနင်ဟော်မုန်းကို ထုတ်လုပ်မှုမြင့်တက်စေနိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့်ကောင်းကောင်းအိပ်ပျော်ဖို့မအိပ်ခင်နွားနို့ပူပူတစ်ခွက်သောက်သင့်ပါတယ်။

• အဲယားကွန်းဖွင့်အိပ်ပါ

အဲယားကွန်းဖွင့်အိပ်တာဟာ ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ အပူချိန်ကိုကျဆင်းစေပြီးအိပ်ချင်စိတ်ကိုပိုမိုဖြစ်ပေါ်စေပါတယ်။

ဒီအချက်တွေကတော့ ကောင်းကောင်းအိပ်ပျော်စေဖို့မအိပ်ခင်လုပ်ဆောင်သင့်တဲ့အချက်တွေပဲဖြစ်ပါတယ်။

အခုဆိုရင် မိတ်ဆွေတို့လည်း 2မိနစ်အတွင်းအိပ်ပျော်စေမယ့်နည်းလမ်းတွေရယ် တစ်ခြားမအိပ်ခင်ဆောင်ရွက်ထားသင့်တဲ့အချက်တွေရယ်ကို သိရှိသွားပြီလို့ထင်ပါတယ်။ တစ်ခြား အိပ်မပျော်တဲ့သူတွေလဲ 2မိနစ်အတွင်းအိပ်ပျော်နိုင်အောင် share ပေးသွားကြပါဦး။ မိတ်ဆွေတို့ရော တစ်နေ့မှာ အိပ်ချိန်ဘယ်လောက်ရှိလဲဆိုတာ mentပေးခဲ့ကြပါဦးနော်။

ကိုယ့်ရဲ့ Best Version ကို ဖန်တီးလိုက်ပါ။
Dr. Thuta